장음표시 사용
81쪽
duci ione vel vomitione, vel sudoribu . vel uri iiij vel unctione, vel excreaturi vel insensibili transpiratu moliendam et quoniam inquiunt Per haec vitiosum tantum,d corpori an utile excernitur, per illam vero etiam re quod est utile educitur, nos e- cernentes cilicet natura per hanc utile ab inutili;
sed sinente promiscue estiuere quia id est in vobis ras . Di permis uni seque bonum ac malum undere: ibr .et ior iniuria sequatur ex ilIius deperditione, quantiri u A utilitaS ex huius uacuatione Rationes profecto F 'f' ' celerius dicitae quam modiocriter excogitatae c ita u. comprobatae ut hinc patebit. Si cacochynnia in omne corpus dispergitur,ut Fernelius, ante euna Galenu .&caeteri omne boni auiliores aiunt,cei tum est eam etiato e parte conteritam in venis to
tius corporisqD. Atqui obsecro, vitiatus sanguis qui in artubus est,qua arte,quaue specie purgationis repurgandus est stultum est credere id fieri posse alui excretione, stultius etiam vomitu, aut excreatu,aut Vrinarum ductione, licet haec omni taliquando artuum affectibus conducant, per acci dens tamen detracta scilicet per illa parte aliqua humoris,qui acoch in iam dis consequerer dicios affectus fouere, iugere posset: non enim ab artubus addicti emissaria humoruit, regressus con ceditur, nisi in lethalibi is euacuationibus,ut in vehementi diabete sere totum serum, dc in insign glui fluore fere uniuersus corporis humor effundpotest. At non est id purgari cacochymia corpori: seu vitiosos artuum humores excerni, sed animan cum humoribus si hau abigi: quod non affectruniustis sis, sed ac bymiam seu vitiosos humore omnium pene morborum parentes ita e corporide uisue, ut anima in eo bene valente tandiu re
82쪽
PER EA N Curti Is rurisIONEM. Ii sideat, quandiu humanae naturae conceditur. Ca- cochymi igittar cum non unico solo loco corporis haereat, sed niuei sunt fere ipsum obsideat,ideo ab eius variis partibus er taeda est, e venis scilicet, quae in iis est contenta cutis scarificatione, aut sudoribus, aut insensili transpiraturi ea quae cuti adiacet,
alus excretione qu viscerae circa ea est insita,vomitu, ita Venericuluini, urinis quyrenes, muctione&excreatu quae caput aut pulmones aggravat. Et ut uno verbo dicam, a qualibet parte proprium omnus exoneranduin est, aut certe ab ea quae maxi-ime affectae parti est proxima, seu magis idonea. Ergo in cachexi a qu totius corporis est malus habitus , purgatio quidem necessaria est rat non ea solum qu medicamentis catharticis sit,sed ea maiagis, quam per venae sectionem molimur repurgari enim sanguinem posse secteta vena effectus ipse do cet, cum ea multos ache Sticos ex pessimo corporis habitu in bonuin restitui, sin hoc in mul
tos annos continuari videmus. Quis enim visius q(e ' unquam ruit maiore&cottam actore colluvie hu M. M.
motu scarere fratre meo dua paralysi grauissimae, a b&conuulsione alterius partis iam ab annis viginti Tisiasti quatuor praeter omne medicorum spe fuit libera Pius, qui statim post lata, de a maligna scabie obse plus finit, ut deteriorem elle duceret hanc valeti i-dinis speciem priore, a quacum nec purgationibus, nec balneis, nec litubus, nec tenui victu, nec ullo alio auxilio, a medicis qui eius curae praeerant
institutis liberari potuisset,sanguinis missione coatra medicorum sententiam saepius repetita non solum scabie liberatus est, sed in meliorem habituni antecedente est deductus unde ab eo tempore iri hunc usque diem vix mensis praeterit quam iis
83쪽
Frater septuagenarius sit in quo non semel, aut bis, vesset, si etiam ter ut saepissime ad me scribit, sibi sanguitam se siti ne imbiori mittit de raro minus unciis decem, sae-a piis nae vero plus una libra. Et ipse etiam cum ex
Sotia, quartana febre, ut superius dixi, cachexia adeo vr
insitu a gerer, ut ab hydrope non parum timerem; certe vimqbe nullo alio auxilio restitutus fui quamuis tentave -- , ri in prius, id effcere purgationibus , d apoZema-' tis xvi uendi ratione quam saepe reperita venae sectione, ita ut decedierum spatio quinquies mi himet ipsi venam aperuerim , primum basilicain dextram ad libram unam:quem cum foedisssmumaepererinna meridie dimidium modum iterum detraxi etiam impurum Postridie ex sinistra basilica idipsum molior, mane ad uncia dcce, a meridie ad quinque etiam corrupti Vno interposito die communem dextri brachi tundo addece item uncias, i meridie, quoniam vitrosus etiam erat, ad quatuor similiter infecti: Duos intermitto dies,&tercio communem sinistram aperio ad uncias octo,qui visus est caeteris omnii, minus infectus: Interiectis item duobus diebus denuo dextra basilicana scindo ad uncias quatuor, qvcm cum purisses muni offenderim, ansam accepimuhOs menses intermittendi, quos egi hilariter cum cibi appetentia somni tra suillitate, de artuum robore,cum antea infror adesset, deiecta appetentia,turbulenta somnia nocturni sudores vires frangentes, a tuum laxitas. Inde post aliquot messes reuetia sanguinis im puritate, Meius accidentibus iam dictis, nempe tristitiaivitium languore,&caetcris denuo v. m. ias anguinis missione ut ansea redis,terque lex diet et rum*-o venam aperui, nec sera; quoniam po- stremus sincerus successit, a quo tempore Dc di s*
84쪽
PER I AN Ov IN IV Missio MEM. asin venis impuritas cumularetur aliquando semel in mense, aliqua lo bis aliquando ter, aliquan do tribus mensibus semes tantum mihi detraxi, sumpta indicatione recurrendi ad id auxilium, ab aduentu dictorum praecursoruni , lassitudine sciliacer, moerore, spontinis , dc reliquis nullam manifestam causam consequentibus. Uam meam in me mitte ii sanguinis rationem, medici aliquot sunt, Ac olim ali fuerunt qui vehementer vituperarunt, dicetes mihi quas ludentes, coram amicis Vaticinor quid futuruiu sit de Botallo nostro: dies aderit qua dicetur, Botallum suo se iugulauis se gladio, mortuum scilicet penuria sanguinis Athoru prognosticu duobus ad superos praecursis,id iam videre est interceptu Haud dubito quocum- qtae tempore fatis concedam, culpatum iri in me id ipsum, cuius beneficio iam bis forsitan etiam&lius post decenniu, invitam reuocatus sibi. Qi d interim no nulli nimis mature , sorte etiam&magis cupide quam dolenter, praedicabant me interfecisse. At eo ipso diuina gratia vivimus ad
huc; e morti obnoxia ut mortales nostrum inter eas inguine non effundemes, ut prodigi paternas haereditates decoquunt, neque etiam tenaciter de tinentes; ut auari aurum, cuius seruandi occasione
aut fame tabescunt aut ferro iugulatur. Sed persequan tur reliqua. Alia magis mirada in cachexia de hoc auxilio possum narrare, quae quide non reticenda sunt, ut de Henrico famul haeo quem uesi,vi. Montibus Hannoniae liberaui, Deo adiuuante a pestilenti febre,ut dixi supra,cum purpureis exanthematis et migd sanguine ad libras duas pro singula vice,&ante aduentum diei septimae, qua sudor erupit semicriticus, ut sic dica,cum nonser
85쪽
8 cvRAT io Niche morbum soluerit, sed instantis mortis periculum ademit permanente febre languida, sudorifica, ex qua in leucophlegmatiam edere videbatur; quater item misi sanguinem ad libram unam sin gula detractione, ut patio dierum circiter viginti liberatus su iam q. uxoratus incolumis vivit. anta sane erat sanguinis colluuies, ut nunquam similem viderim, cum exqualibet libra, medica scilicet saliena unciae decem essent seri, plus quam sesqui uncia crassissimae caenacissimae pituitae supernatantis,in circiter dimidia uncia nigerrimi,&corrupti sanguinis subsidentis. quam rem profecto admirandam nolui latere doctissimos viros, Alexandrum Campegium medicum serenissimi Ducis Andium, amplius amicum , de sodalem meum, Ludovicum os eum dictae urbis medicum acceptissimum , quos ad aegrum vocabam, praesertim dum sanguinem mittere, aut misissem; nam ipse opus praestabam, ne committerem famus os meos aut chirurgo ignaui, aut a pestilentibus aegris, qui tunc frequentissimi erant, redeunti, Eoumria de tempore, doco fere idem contigit augi--m gio uni etiam ex meis famulis, quem assidua febris
inmolestia in assiduaque vigilia, Walui fluor
frequentissimus urgebat , quem similiter adiuuimus saepius repetitas anguinis missione, donec scilicet sic repurgato sanguine qui antedicto noumulto erat incorruptior recentior, Ac purior in I- lius locum suffectus est huc etiam, illos quam plurimos quos tractauimus , no ex nostris famulis tantum sedi nobiles, mercatores, de milites vidit Campegius nostra opera curatos. Quibia ramen multi medici dicebant sanguinis missionem nolla ratione conducturam, sed purgationem tu
86쪽
aeta illam nimis tritam mimis a medicis venera tam sentetiam, antea 1 nobis pronunuatam, re a Cacoch miae debeatur purgatio, quae vera est,mii adderen non autem sanguinis missio seu venae sectio. Verum non huc fratris mei, nostrum, d famulorum meorum exempla attulimus , chira velimus induci, singula corpora cachechaea Impuri sanguinis sic esse tractada, ad hancq speciem curationis, tanquam ad regulam, ad unguem reducenda: esset enim uno calopodio, ut adagio fertur, velle omnes Eomines calceare. sed queadmodum pedi cuique idoneum calopodi Vm conuenit, ita di cuique cachexiqiua conuenit sanguinis missio. m. puritatem autem humorum in intestinis residentitum sub caehexiae nomine comprehendi minim debet Atur non intelligimus haec exempla,S alia plura, quae afferre in hanc rem posscmus cesse habenda tanquam dogmata aut leges , aut axiomata ita neque pares ea ut inutilia, veluti quidam inepte, maligne faciunt, Mab arte aliena reiicerem pr*sertim cum videamus ab experimentis Omnem
artem prodire , singularibus sui alias docebimus ipsa uniuersali ad educi,& quod olim leuiter,
vel temere ab aliquibus ut aduersum fuit vituperatum, idem postea expensum ac recognxtum ab
eisdem seu piis magni emolumenti iudicari ut
piceriq. medici, quos nunc videmus nostro exemplo liberalius ad sanguinis missioneta accedere, quam antea auderent, eamque tui Peraret denter in multis corporibus de morbis inquabiis olim aduersissimam fore acriter conredebant . Qu', abiis
ipse etiam seci: Nam memini a triginx annis me et r
cum medicis aliquot eruditissimis olim, MClchio eo iamiaxe Pagano,d vincentio Zoio, qui curationibus P A aegrit
87쪽
8s Eo v RATIONE aegritudinum fratris naei praeerant illius consuetudinem mittendi sibi sanguine saepissime damnasse,
obnixeque illum per riteras rogasse , ne tam frequens eu praeceps in hoc auxilium rueret nullius enim naturam quod omnes inexperti semper inculcant tam validam esse, quae id diu ferre possit sine magno nialo. I levero rite respondens, difficile essed cebat, inuiso aegrotante recte consulere, seque non temere id facere, sed ratione ductum de natura id require te Mupiguam vere dixerit, exctus docuit, cum ille firmissimis suartubus, visu integer imo annuqtatis agens septuagessimum.
motuum Quare viso in eo per mustos annos phlebotomiae
nafructu, conssideraca humanicorsoris fabrica,&et et eiusdem principum partium facultate diligentrus
et ' examinata, animo concepi id ipsum esse humano sterieri euctuosissimum quod antea, dum medi
corum illius temporis, multorum praesenti moreret sequerer, leuiter dabam crimini, nempe frequentem, sed moderatam vene sectionem sangu nis impuritate, cachexia, cincorpore valetudinario, in quo raro vel nunquam tanguinis tetitas non comperit ut Quae equentiae nec ullo sta, to numero definiri neque ulla certa quantitate de terminari potest sed utraque occasione adfuncta penes arbitrium prudelis medici sanguinis quali tatem, venarum plenitudinem, patientis robur 8 valetudinis genus expendetis reposita sunt. Secvix haec momentum aliquod habebunt penes eo
medicos qui de falsam de hac re opinionem ulce petunt &in animum sibi indiuxerunt, unum Ga lenum esse sequendum. Quod postremum cert laudo si tect doctrinam, sensiumque, sententiarum illius, ietates percipere dc utile ab inutidistir
88쪽
PER A Novi CS MISSIONEM radistinguere ac Uigere valeant. Cum plaerique ea quae uno loco particulatim ab illo sunt dicta, ni uersaliter capiant, tonnullastas vera non iunt, ( concedat hoc mihi dicere veritatis fautores Itanquam cena sine ullo examine constantissime sustineant, sequatur. Quare Oportet hanc nostram sentem iam Galeno repugnantemesi recipienda est ab praecipuis aut horibus artis roborari, de confirmari A Stubus aut horibus satis essicacibus ad id mirati
negotis uti possumus: Galeno sane ipso, Hippocra et iis
te maliis omnibus alicuius holminasses fam x. - Quod igitus ad Galenaim attinet, quastasses in feta ..ille magis videtur laborare aduersus Erasisti atum, quam in ostendendo illum male credidisse, i sola plenitudine seu plet hora sanguinis missi'ne conuenire Si ergo Galenus hanc propositionem aied cham cacochymiae nempe purgatione deberi ecplethorae sanguinis missione simpliciter vellet intelligi huic hac&illidulaxatilli debeti: id alsitae praestitisset in tota sua disputatione, quam rei thus terere in cotradicendo, destruendo eo ipso quod affrmat et do quocum Erasistrat conuenit: na id ipsum Erasi si ratus assirmabat. A deberi hac primo per se pleihorae, surgationem eidem per cci delas certum est, ex altera parte cacochvmie tam tam purgationem per se, eidem singuina mi sionem per accidens id habet probabilitatem ali
quam quam uis cacochymiae aeque perie sangui ni missio, mi magis quam uigatio coferar,cunide ea plenitudo sit, cui per se debetur macuatio per Ex loca conuenientia. At cum caco strinia sit redun- - /-dantia virios humoris in gen-re venota existentis, si reliquu est hunc nulla via aptius educi poste,quam vi -- vena secta Videamus iamnum de aliquando me et ra
89쪽
dendo hoc auxilio su usus, aut commendauerit in cachexia tollenda;nam hac in re Otra nobis agendum est, quam in praeceptis diuinis, in quibus seque da potius sunt ea quae concionatores ex suggestis dicunt, quam quae priuatis domibus faciunt. t Ergo febres omnes putridas iubetne curari istani exu . sione sanguinisi in quibus si assiduisint, ut putrid synochus imperat largissim detrahirna in iis putare lethoram tantum multitudine peccantem
esse, stultum est, Et dum dixit in iis etiam pinridis febribus sanguinem mitti posse,&septimo die, is vigessimo, iliis longioribus si reliquae indicationes respondeant, putabatne haec corpora plet horica esse Praeterea mulierem illam, cuius meminit lib. Epi longo morbo consectam, Marcescen rem putabatne esse piethoricam et si credebat vitiosis succis oppressam, cur te iit in pristinam sanitatem restituere venae sectione nam in hac ter se misisse sanguinem dixit diebus tribus cotinuis, non autem pharmaca exhibuisse Almo soli limGalentis resistendo Erasistrato. de aegritudines curando ostendit sanguinis missi'nem alibi quam in
plea hora conmenire, sed etiam euidentissimis prae- ' ceptis ut patet per haec. Si calida insicca naturara cum succi vitio febris fiat ob multos, crassos, ' glutinosos humores, sanguis emittendus est, quo ' vitiosus succus facilius transpiret Amplius de ta' medi. v. si coarctatum corpus est, de exigui mea- ' tus densati, multi mul ac lenti humores sub Uint, in huiusmodi causarum complexu coepisse a sanguinis missione conuenit Quid ergo reiicitne Iuc Galenus missionem fianguinis in redundantia vitiati, im&crassi ac lenti humoris Certe nota deerunt rixandi arguinenta contentiosse. Patebitne
90쪽
PER MAN Gu IN IS N Issim N EM. ris etiam ex iis quae dixit a. metit o. ubi ait insignem 'sanguinis euacuationem periculosam ege, i con ' fertim fiat, viribus imbecillis existetibus cum liu ' naorum corruptela, in qua inquit, Oportet, ubi ita 'indicationes sibi aduersantur, paulatim euacuaro, '
quod est vitiosum, saulatim etiam quod est ita ' lubre, pro eo reponere. Qua curataonis forma ad T , amussim sit describit Celsus capite DecacheXia , , Si malus corporis habitus est, quem cachex iam , , Graeci vocant, primum abstinendum est , deinde , aluus ducenda si nihil reliqtia proficiunt, sanguis mittendus est, sed paulatii quotidieque Et cap , , Demissione sanguinis etiam asserit conuenire in malo corporis habitu dicitque in sanguinis abundantia vel eius corruptione, nullo remedio mehuisaccurri aegro posse, quam iringui tris missione mofacta, donec purus exeat. lam Rhasim similifer audiamus Si melancholim, inquit, comites sani ven- a 'stris dolor, inflatio, d sitiatus Oiporis color, 'praua concoctio, vomitus, ructus acidi statuos, o rum spirituum copia, sputorum multitudo, cura iv tionem a venae axillaris aut ad paruum digitum
manus sinistrae incisione auspicabimur. Quid hi radicas, vis luciditis corpus cacochymum describi, clarius dici in eius curatione esse inchoandum
sanguinis detractione Sed lienosos homines, siue
spleniticos ad hydropem propensos, dicemus ne plenituWbono habitu corporis an maloZmalo certe: at hoc num plethorico, an cacochymolcacochymum di aut Cet medicus inexpertus, chmodestus dubitabit sine contentione pertinaci At cacochymus esset dicendus, sic illum appellare nolis, non tamen talis non erit. At Hippocrates liae De affect dicit in his venam splenitidem frequenter esse aperie lam.