장음표시 사용
61쪽
go re v n. AT 1 o, vel ad animi deliquium si postridie eius diei stillent nares persistente febre, sanguinem item detrahe ad sesqui libram vel largius, si graue ma tam sat, revenae repletae conspiciantur:quae sanguinis missio iterari potest, debet, si postridie item aut stillent nares, aut non stillent, sed febris continuet meodem vel maiore vigore hanc ipsam mittendi sanguinis formam seruamus, si hiarib sanguinem largius effundi videamus. Itaque si ad aegrum a Prem cesserimus antequam mulius eae uxerit,sed vide 'ger mus ex eius impetu largius fluxurum, pura exierit mi . circiter dimidia libra; hic non vereor consertim libram ex brachio detrahere si non desistat e narib. fluere cum impetu reuulsiue item e brachio mittam, mpe ad unciata unam, vel dimidiam digito apposito venae orificio, rursus detracto , ut
alibi ostendimus esse faciendum . qui si dissicilius
detinetur, sevires labascunt vincula extrema par-
tibus danda sunt xcucurbitulae assigendae, alia molienda quae ad hi morrhagiam cohibendam taciunt, dequibus hic scrihere locus non est, neque etiam quo indido labres curandae, sed quando ocou ritum in his anmunem rinitti expediat, si nares stillent aut sanguinem fundant,aut mentes fluant,
aut lochia currant,aut haemoirhois aperta funebre
consistente perseuerante in qua phlebotoma abdicanda non est, etiamsi illa adsint, iuxta illud Galeni monimentum de curandis synochis febri--bus dicentis: Si tempore mittendi sanguinis me , se moueri contigeritu sitie etiam haemorrho et lu
uia reclusa, si inspecto fluentis impetu ipse laus om s. debitur, qui seius quod requiris vacuer, nati ae
. Eases ex coniunctis ambobus perficiax
62쪽
quod postulas haec sententia uniuersalis est, licet
Galenus eam nunc coneraxerit nominatim dicenago de mensibus d haemorrhoidibus,ac si quis habere tres angulos aequales duobus rectis scaleno conuenire diceret,nulla facta mentione de reliquis trianguli speciebus. Conuenit ergo momnibus Mai excretionibus criticis imperfectis, d praemature, et et
aut parcius venientibus, ut diximuSiam non moecti.
do nunc de sanguinis stillatione, sed de antea de
exanitiemacis, parotidibus,&aliis abscessuum ge- neribus indicantibus naturani opem efflagitare. Ergo si sanguinis fluor e naribus, Achaemorrhois, 'ec me strua purgatio duiunt diininuta, non inter dicunt sanguinem e vena mitti,ita profecto neque lochia post puerperium, neque alia quaevis diminuta evacuatio spontina: ut patuit nuper in qua
dam Damicella post partum gemelloxunt,quis to- Ttos sex primos dies egit insomnes&feresne cibo, ob vehementem Massiduam febrem, capitisque, de utei idolorem, quae omnia manifestissim fere deleta sunt(saltem dolores ex basilica dextra aperta ad libram unam, quod auxilium omnibuS Ur- ,σti, uis quidarii medicus non iuuenis quidem colen- :μυ-debat obfuturum, fritius,ut dicebat currentes pur
gationes effaturas, Momnia in peius lapsura quae rationes vanae fuerunt inuentae, cum statim imo exeunte sanguine quod praestitimus hora quinta vespertina diei sextae fructum perceperit, nocteq. dormierit, septimu diem, alios similiter subsequentes egerit pacatissimos, quam medicinam non in hac tantum puerpera utilissimam comperimus. sed in aliis. At Stymargi famulehistorias, . c. hic inferi neque erit absurdium, neque inutile, pro hor-pter eam quam habet eum praesenti tractatu astinitatem
63쪽
c foecuditatem Stymargi, inquit Hippocrat famu- . a bifilium peperisset conuersum est ei uteri os
culum,&dolor ad coxam crus iuxta malleo . dum secta vena liberata est, . quidem cum etiam is tremorest tui' corpus detinerent. Verum ad causam deueni re oportet, S cauta principium Historia liget dictione modica quidem est,sed documen-y h. o protecto quidem maxima ADte omnia est in ea ob er o obse UAdtim, puerperio esse missum sanguinem, quod, ut diximus, fere omnes medicinam nostro seculo factitantes in attonat id falsa opinione duincti detestantur; quod existiment propici ea naturam reuocaria lochiorti seu puerperi purgamen vis. Praeterea non conferre simul moliri hanc euascuationem, altera adhuc perseuerante, tum etianam virium lapsus sequatur: quasi non saepissime videamus naturam plures diluersias hinsignes uno rem p Ire vacuationes aggredi, in salutem aegrotan cuda, tis. Secundo loco obseruandum est, praestitum id fuisse toto corpore tremente, quod multis, sed inexercitatis, videbitur absurdum perinde quasi interdum non seque conueniat mordentes halitus,hsuccos per venas inhabitum corporis delatos
rem Ore dc totius corporis concussiones efficien res Venae sectione mi Duere, ut vomitu aut ventris
purgatione eos qui ventriculum intestina opprimunt, vellicant Adde praeterea, quod pis
si me tremores, horrores, rigores, S perfrictiones fiant in uniuerso corpore ex putredine aliqua, vel 'guinis, vel vaporum communieata iecori, cor-
s Mxebro,erumpente ab infecta aliquae
is uia inflammata v viisuli, si sitieensis aut in quibus putridi aliquid
64쪽
iaret, aut abscessibus reconclitis,in ad pus venientibus.In quibus omnibus etiam tremente corpore, imo urigente, cum haec symptomata, aut saepe r currunt, aut in multas horas sine intermissione perseuerant, sanguinem mittere expeditissimum
est. Tertium est,quod inflammo Oibi vigore vi Disium,
deatur esse factum, quo tempore, ipsemet Hippocrat dixit lib.Aphor esse quiescendurat quies cendum est eo tempore ab iisque auxiliis abstinendum quae laturam irritanr, knaturae sicio egent,in Operis sui executione,qualia sunt purgantia inedicamenta, dc sudorifica, menses aut utinas mouentia, desid genus allia , quibus Tertium ad hoc accedat necessum est, si res ipsa prosperum successum habitura sit,concoctio scilicet d. praeparatio eius quod expelli debet, quae tantu inchoatutin morbi vigore, Mabsolluntur in eius inclinatio ne.Qua ratione dictu ab Hippocrate fuit,Cococta medicati c. Vertim in phlebotomia haec Don requiruntur, eo quod sanguis suaquantitate, aut
qualitate peccas,& vapores ipsi terri in venis contenti semper ad exitum sunt parati, dummodo pateat illis via, nec exeundo(si modus seruetur Daturam fatigant, sed degrauanto sustinent. Est quartum in adducta historia minime indignum ista a examine videlicet detractum esse sanguineri ex malleolo coxae,&cruri dolenti subiecto in morbi vehementia, aut salieni in summo incremento, quo morbi tepore mittendus petius videbatur ex
malleolo vel poplite aduerso, vel ex brachio parati affechae propiore, quo non in affectam partem ipso fluxionis impetu humor traheretur, sed in
contrariam reuocatetur.ei tamen res ipsa optimo
iure sic factas nec hoc laudamus, quia res felleia et
65쪽
. st R A TI Ecessit, sed quia cernimus id praesidium fuisse ex a te institutum: Qibare etiam non sorte, sed ratione id inuentum fuit salutare. Nam quia sanguinis missio omni tempore adhiberi potest, ea ideo tilior est quae& primis diebus, minus longe a. patienti loco sit, Halibi declarabimus. Dicere hic ciuispiam poterit, esse incertu e quo malleolo sit missus cui respondebimus, artificiale coniecturam nos docere fuisse eluia qui dolenti paxti suberat, eo quod Hipocrat simul atque dixit dolorem
factum ad coxam dc crus,conti irii astatim oratione dicit sanguine missum ex malleolo Hanc sen- Mur tentiam probat ratio mittendi sanguinis ab Hippoctate memorata lib. de victus rationem acutIs,' ' dum dixit Si dolor surstim tendat ad clauiculam,' ' brachium, vena secare oportet internam. Nam ' hie simillimus est loquendi modus cum superiore, ' de quo sisimilitet ut de altero h sites,ecce quidu- 'lium tollant: addit vita fuerit parte Lm ea ipsa: Con stat igitur fuisse missium in puerpera ex affecta parte, non aduersa. Quod si adhuc haereas haec
item addemus ex eodem author libro de viceris, bus: Tu mores,ait, in pedibus sientes cum flam, matione, si iaci sedentur cataplasmatis, aut toti, bus, aut si etiam in aliis corporis partibus id fiat, , eadem est ratio nam influxio sanguinis per vehas inclusa est, si cui non contusio in causa est. Verum, sanuuinem detrahere oportet de venis praesertimis in Lentibus si conspicuae fuerint, summuS,Deri, tundere tumores oportet, proseindioribus, acare-
, metioribus vuhauscusis impactis. Qui ent influentes aut per quas fit fluxio n
isti ut luee ad ostendendum Hippocrarum, non
66쪽
solum eo in casae intellatisse lariguinem es teuei-lendum a parte vicina sed fallison inibus quin os humor impactus ret, aut etiam si unionis initio, praesertim si grandis dolorest, alit grauis aliquis
morbus imminet. Quam sententiam Ccunelius Ceysus hac oratione confirmat. Mitti vero tinguis' 'debet ii totius corporis causa fit ex brachio, sparta tis alicuius ex ea ipsa parte, at certe quam p oxi 'ina Posthaec ut respodeat vetusto errori qui apud' ' multos medico modernos riondum desii euit,sta-
tim subiurigit Nec ignoro quosdam dicero pasm vilongissime sanguinem ubi laedit, esse mittenduna ' sic enim auerti materiae cursum; at illo modo in id pipium quod rauat euocari. Sed idipsum nisum
proximum enim locum primo exhaurit ex vi ''
aerioribus autem eatenus sa figi iis equitur qua 'itentis emittitur; ubi is suppressus est, qui, noli i trahitur, nec venit quidem Hsec Celsuid imit ionem . Hippocratis, idque non minus ierudith quam eleganter. Si quis vero adhuc dicat Hippocratem lib. De ossibus dixisse esse ilicsidum a parte maxime l*nginqua huic dicemus hanc sententiam ansam dedisse Celso proferendi ea quae mox exr eo retulimus, quibus magis es erassentiendum
iudicamus quam sententiae adhersiae liceti criorimus sit reiicienda si rectae Aligat , Adeaearinimus, libello De mineribus scio orsini. Est postremol in allata historia expedoni iii, PQ m.
cur in sine sit dictum,ad causam ei deu fh si
di cauta principium cui, de ea ranaen nihil dica Videtur esse ratio,qubdio ebet se in hac curatiocne genus auxilii usurpasse, q-dsertes iq. medici in tali affectu non facile approbassent, cui nixateria qu tremores facit, multis frigida esse cre- datur,
67쪽
AES DE cv RATIONE datur,xquod recens puerperium,& morbi vigor,
sanguinis missionem impugnare videantur aut si adnaittant,requiri eam potius exualente,quam ex aegrotante particula verum enimvero etsi hi ocu piam opinionem aliquam facere possitiat, sunt tamen ea tantum verisimilia no autem vera,aut ne
cessaria. Quod fgcile intelliget is qui causam,aut cauta initium ut ait Hippocrat. perceperit Cau
Largitur cist rumor in corpore redundans; cauta principium vis iecoris mittentis ad uterum, d vis uteri transmittentis, aut labi sinentis ad coxam dc crus, id quod ille recipetre, aut receptum utiliter
retinere, aut per propriaSVenas expellere non po-
est. Ergo si quis haec recte examinet,fateri cogetur humQrem eum qui in coxam larus decumbebat, de acerbum dolore edebat, procuratione postulasse sanguinis euacuationem a proximo loco potius quam revulsionem quamuis si ea vena latuisset ut accidit, vena poplitis, quae nisi in mulieribus macitetis reperitur, alia brachi tundiso..tuisset. derivatio autem per aluum aut renes Omnibus numetis uterum laesiti et Sanguis igitur ea praesertim parte qua detracicus est, eoque morbi tempore mitti debebat Qusniam nullo iure expectanda erat tremoris solutio, eo quod nulla iusta spes foret coxae dolorem potvisse leniri ex illius re cessu, vel ab aduentu caloris, qui illum sequi potuisser, imo potius ingrauescere. Non enim sic hi
reloores, partium dolores, aut eorum causas ex-Lenuant, ut rigorei viribus corporis valenti si febri ardenti superuenietes, febrim comminuunt, Asiluunt: est enim febris focus de materia, variis iecit poris partibus dispersa, S minime firmata imbi via atque illuc per vasa transcurrens,illa vero Vn
68쪽
ioco seu membro insita. Quare medicitia inunda gando, de asseqtiendo fine suo Osinae adam uitiinperisimilis este videtur, in qua peritus, strenuusa nites hostibus circumuentus es armis victoriam comparari studet non hostes procui di states euertere nititur, sed eos a quibus de proximo urgetur: quod ii interea dum conflictatur cum proximis auxiliares de potentes habeat sodales tergoaea hostium c minus impetentes, leui e sane negotio &pugna tutiore, victoria potietur, quam si sine his tota pugna foret ei sustine ia& complenda dinuit inquam modo conuenit medico aduersui eo,
tur cum alioqui metustu si aliter faciat, ne interea dum in reuulsionem prorsus operam naunt,pars oppressa humoris multitudine&vitio succumbat
Oncri. Qia' saepius euenire vidimus in m ibus imperi orum Patet igitur quo modo vis mox bit o origo causae Hippocratem induxi. in puerpyra,
in fluxionis ita peto totoque corpore tremetessian guinem mittere, a parte asiliet propinquiori;ad naturae operum imitatione ut, quae saepius sangui nis eruptiones spontaneas quae frugales coperiuntur moueat,non longius ab affecta,neq. ex aduersa ed ex proxima, quamuis etiam aliquando moliatur tiles ex Muersa parte, ut an inis fluxuum e 13aribus ad leniendos morbos uteris fluores smri, haemorrhoidum ad affectus capitis ahos huiusmodi Collige igitur exit nullarii spretaneam
euacuationem diminutam,quae in orbo eum Seni curare deberet non euidenter ininua pos se potius in auxilium artificialem euacuationem, quam reiicere, praesertim eam quae sanguinis est:
69쪽
Inpeste, an sanguinis mi Sortilis.
VER cum eruptiones exanthematum,pa, rotidum, stillationes narium, profusiones sanolinis haliae similes evacuationes magna ex
parte febres pestilentes sequi soleant in quibus oriat is diximus,scpe sanguinis missionem simul
esse adhibendam ab re itaque etiam non fuerit Nurneui examinare, num cuique pestilenti febri phleboto-' miacoueniat, aut omni, vel potius nUlli,cum ma- et, se in ximi do his si dissensio inter medicos xvisa sint v ' peste in quibus missio sanguinis ut medici quii inter tant fatentur Nili fuit cognita, maluae in quibus visa fuit inutilis Ego,ut uno verbo dicani, Athesia uitim pestem esse Puto cui haec non possis testes hq lutitiis supra omnia remedia, modo oppomane, de quantitate conuenienti usurpata sit, ratus eam aliquando unutilem inuentam fuisse, propterea quod aut tardius, aut parcius quam Opus esset, aut quod vimque modo circa eam sarpandam peccatum sis sed rodibis unde hoc elicio Certe ex eo,quod omnesstiptores hos Galenum, de medicos in nos nos si seculi quos noui,tum pr*ceptores meos, ni rutilios, tum Papiae, tum Mediolani, Pata-ti ' Venetiis dum studiis operam nauarem , --sthusi pedem otio, deinde in Gallia, Vin Anglia;
de it, Hannonia; emit in Flandria,omnes inquam cognbuhim in imittendo sanguine parcissimos,ita ut vine fateri possim nunquam me reperisse medicum qui ingrauissima fibre avx synanche, aut peti primimonia, aut alio quouis morbo largissimam sanguinis det actionem requirente, ultra tria vas Cula, seu ultra uncias nouem siue ad summum de
70쪽
cem, prius quam a fiatre meo, vel me, id se vel lectione cognouissent mittere fuerit ausus, nec idem repetere eodem die, vel altero, nisi suifocationis cuidens periculum imminere Cernerent. Audiui olim Flexelium confidentius misisse an tu i .guinem quam ceteros cuius tamen sententia tantum abest ut ali sequerentur, ut potius acerrime
tanquam nequissimam detestarentur, condemnarent. At in hac tanta timiditate, sarca detractione qui fieri potest, ut quis recte possi iudicare quantum ea in pestilenti morbo prodesse valeat, aut obesse non enim morbus pro cuius ratio-e . - ne requirebatur detractio librarum quatuor an et ui I Dinis in quo una talum detrahitur, si homine in hi et terficiat, ideo interficit,qui sanguis est missus sed Mia. quia non iusto modo missus est, nec fori etiam Oportune verum nebulones nequissimi, ligna-, uidimi in id semper culpam conuertere f.tagunt, non quod nocuit, sed quod per nefas a cunctis vituperari exoptant aut si id nequitia non faciant, ignorantia tamen prauae dispositionis seciunt:
utraque certe perniciosa, sed illa magis Verum
causa saltem obiter reddenda est nostrisentent sinthis, cur scilicetianguinis missio in omni peste sit utilis: Quynia inquam vix unquam ulla pestis visa est, in qua aliqua genera exanthematum aut abscessitum non apparerem,abscessus dico aut per omission niaut per repositionem,per quos sui salus integi, se qui tui, dum recte rumpunt procedunt, ut m perfectis cri sibus patet aut morbus me parte immia nuitur, ut fit in imperfectis crisbus,aut non apparent v llo modo . sed illorum materia partes internas occupat, hominent cito enecant aut apparent sed extra tempus, de curastabore patientis, vir