장음표시 사용
171쪽
& assecta remanent ; ita resolutum testatur Niciacammata.ad 2J.yc. 4.n. I 3 o. io mec Theologo Canonico in vim unionis factae ab Episcopo cle Praebcda vacatura com petit ius aduei sus Canonicatum vacaturumper resgnationem,ut censuit S.C-gν. oneri. in Mompotitana 19 A Uti is 16. I I Nec etiam ei competit Praebenda vacans
in mense Apostolico, quia sub illo decreto Concis ij Tridentini non comprehenduntur
Praebendaς uacetes in mensibos reseruatis ut refert decisum Nicol Garc. d.p ye. .n ι28. Ia II. Circae lectionem,&collationem Theologi Canoniei est annotandum electionem personae ad huiusmodi Praebendam Theol, galem vacantem in n.erse orAinario pertine- rc ad solum Episcopum collationem velo ad quos antea spectabat. si eut reserunt decisum Nicol. Garc d e 4. n. gr. Gonetal. Λά CaneeL. 1.n 83 Ego ipse a a leg. 6.n 'r 3 si Verb huiusmodi Praebenda vacaverit i mense Apostolico,vel alias eget rc seruata, seu assecta tunc electio personae , & collat o spectabit ad Papamsecundum Conras. 2. Leo &Garc. aetap. i n. 164. quamuis 2 ei Ol. in praxiusc. i vers senesium 8 3. ct vers. Prabenda Thestigatis, ε. . existimauerit electionem 'ad
Ordinatium semper spectare. I praebedae Theologalis collatio erectae post Cone ilium spectat a 3 eum , ad qucm ante Concit. spectabat, etiam in casu, quo ante Concilium electio spectabat ad Capitulum,
i s Electio personae, eui conserendus est Canonicatus habens annexum onus lectionis S. Theologiae ex praescripto Conci l .pertinet ad Episcopum, collatio,vero eidem perstinae facienda ab eis ad quos ante Conc. perti nebat; quamuis regulariter in ea Ecclesia electio sola Canonictarum pertineat ad Capitulum, &confirmatio sue institutio ad Episcopum; ita
16 In Regno Franciae Canonicatus Theologalis est semper prouidendus per ordinarium , & Capitulum uni Theologo in quo
17 In Regnis Coronae Castellae, & Legionis
Canonicatus, & praebendae Theologales lecti ni, sacrae Scripturae in omnibu Ecesesiis Cathedralibus. & nonnullis Collegiatis pro uidentur ab Episcopis per cocursum in qui Lbiascunque me bos vac sit indisserenterac si essent Praebendae Magistrales & Doctorales, Ee noti conseruntor Sede Apost. sciit caete
dit de hoc Arsan esse aliquod indultum Ap
solicum, quia aliter non seruaretur in praxi, de quo late infra hoc cap.n st. An autem dc quando Praebenda Theologa. istis conferri possit Decretorum Doctori disputat late Aloys Ricc. ia uecs an. Grais A chiepiscop. Neapol pars.4. detis acti. lis. Citca optionem est pariter annotandum Praebendam sic erectam dc deputatam pro Theologo, & sequenti Canonico optati posse, pco ut referiint 9ecisum Conral reg.
Et sicut non potest ab aliquo Canonico rooptari, clim detur per electionem praevio examine,ita Thcoogos non est admittendiis adius Optandi, ut resolutum alte statur Nicol. Garc. m aadii. add pars sev 4 n. la 4.lcq uia Ilobtinen, praebendam Theologalem nom p test illam dimittere, S aliam optate adi nstar aliorum Canonicorum , S. Congr. Conciis
lem potest obtinere mediante optione pinguiorem Praebendam cum retentione sui
stalli in choro, vi censuit S.Cong. Ris. In una nyoneri. 3 . Septemfrti 1 97.
Stante consuetudine in Eccles a Cathedra illi, ut per quemlibet Canonicum habentem Praebendam Canonicatui annexam obtine, tur una ex Dignitatibus in eadem Ecclesia,
quae nullum habet onus, seu emolumentUm,
sed solum sedit supra Canonicos, Bd illos in processionibus praecedit , potest Canonicus Theologus dictam Dignitatem obtinere, scire filii resolutum in S.Cong. ContiIJub d e 18.
IV. Circa praecedentiam est etiam adue tendum Theologo postquam vacaverit Praebenda quae suo officio sitit unita, & eam adeptus fuerit debere sedere in loco sui Canonicatus,vt attestatur resolutum Nicol. arc. iis addis. M d parad. cap. n. D r. ' Nam Praebenda Theologalis non est Dignitas, & ide
priora loca eam Obtinens relinquere debet antiquioribus Canonicis,ex S.Cong. ConcII. In
V. Circa tempus, horam , εc materiam is sacrae Scripturae super qua legendum si, est sciendum hoc totum rclinqui arbitiis Epi- .scopi, & sati facere T heologum s Seholasti. .am Theologiam legerit, ut per Nic arc. d.
di lectione tribtis mens bus Itis j Augusti & Septembris, sicut attestat ut resolutum Ni
172쪽
& Dignitatibus. Cap. XX VII. 16s
1 8 Ad hane lee ionem sacrae scripturae tenentur accedere Canonici, Ec caeteri Presbyteri Eeclesiae Cathedralis, ut censuit S. Congreg. Cone tis iue ti. A Uti 1618. Et ad hoc eos cogere poterit Episcopus, sicut in casu mi-3 ' nus urgenti ' eos eompellere valet sub poena pecuniaria vi accedant ad lectionem casuum coti scientiae , ex eadem S. Congreg. sub He II. Iuli, is 2 O. 3 o VI. Circa cogendum Theologum nolen-lcm legere, est aduertendum posse Episcopum cogere illum comminationibus poenarum , sequestrationibus fructuum assignati ne portionis de eisdem fructibus alteri, qui ipsus loco legat, demum crescente contu macia ad alias poenas etiam priuationis deuenire posse , factaque priuatione ad corroborandum Cone iiij decretum Episcopum declarare debere talem Praebendam,&Canonicatum assectum fuisse.& esse pro saetae Scripturae Lectore, ac tuc delisere personam idoneam. ouae id munus per se ipsum exequi valcat,& illi per ordinarium collatorem huius
modi praebenda conseratur, ex s. Congreg. Cones. iri mna Maiorreen. me citato in hoc loco mcliado d. docum 6.n. 1.3 i Et si Ordinarius inserior suerit negligens, puta Prior Abbas, Praepositus, de caeteri similes alicuius Ecclesiae Collegiatae, poterit Episcopus in cuius Dioecesi sunt supplere id est,
cogere, ex eadem Saco Congνegat.
3 Quando vero ex capite infirmitatis sanabilis impeditur quominus per se ipsum lcgere valeat, non potest compelli ad ponendum substitutum eo veth casu quo quis esset sub stituendus, electio substituti ad Episeopum
spectaret, vi refert decisum Nicol.Garc.al. s. c. A.' IS9. me citato in hoc loco Machado d. tract. 3. n.3. Et ideo chm quidam Canonicus
Theologu; instaret sibi licere legere per substitutum stante impedimento infirmita tis fuit illi concessa licentia ad sex menses per
potest enim per sobstitutum legere nisi sub
VII. Clica distributiones lucrandas a Theologo in absentia pro tempore, qua lC- gerit,est considerandum, quod quamuis ex dispositione Iuris communis illae in hoc eue- tu non debeantur Lectori, ad not. per glossi
ligentius huie muneri praestantissimo Theo. logalem obtinen; vacare queat, sanctae memoriae Gregorius XIII ex gratia illas debetici voluit, non modo pro illis horis, ut si mane legat pro horis matutinis, & Missa solemni, sed etiam pro tota die. Ita reserunt decisum
me citato in hoc loco Machado a traa. s. Δ-
Et quamuis tota die, qua legit, habeatur 34 pro praesente a choro etia quoad distributio
nes iuxta supradicta, non cesetur tamen praesens Matutino,quδd dicitur pro die sequenti in vesperi praecedente secundum consuetudinem aliquarum Ecclesiarum ut ex sentenis
Et non solum ilibuendae illi sunt distribu- 3 3tiones quotidianae omnium horarum illius diei,qua legerit sed etiam emflumenta quocunque personaliter interessentibus dati solita etiamsi choro non inserviant,ex identit te rationis,ut fuit resolutum a S.Cong. Concu. in Oriotin. ix. Augusti 1618. me citato in hoc loeo Machado Ericum. 7.n.
Sed an aliquo casu Lector iste praeter Prae- 3 6hendam salatium habere possit,non erit inutile inuestigare, ad quod pulcher se offert c sus discutiendus,videlicet. In Ecclesia Mura potisana lune Regulari ciuitatis C s. aga su3a ootium Lectoris satra StipIurae seu ab immemorabili t. ore demandatam uni ex Canonisii Regularibtis dicta Eeri ae , si in eas petens aderas , catas eIectu perimebat adsum Archiepiscopam , qui decem castita iris ci , o aerem metretas vini una eam scutis da decim dicto Lecto=i pro salario asignabat. Cum autem de anno iso s .eadem Eeelsa per sancta
mem. ement. VIII. se larigata eractas fuerismnus Canistratas Lectoralis eum asignatione
Praesenda , dtibitatum sit an hoate Ανehiepia sevus post dictam solam ιionem teneatur adstitionem elassem salam , qaod ante itiam suebatur. Pro negativa vigebatur sacere quδd cum 37 in seculari ratione dictae Ecclesiae Lectoratus suerit erectus in Canonicatum una cum aD signatione Praebendet Canonicalis secundum mentem ConoI. Tria Meg .ae reform eap. I.
videtur lassicie ter Lectori prouisum de pt uentibus
173쪽
uentibus dictae Praebendae, qui soli debent
deseruire pro illius mercede,seu salario, e. Iuta
lati j Lector nihil aliud possit praetendere cum in electione dicti Canonicatus onu lege dist ei impositum quod fieri potuit, glos. ωeνί.
Prasenda ad fin. iu d. c. lura nonnulti,Boic.ibid. n. I s. Nec obstat,quod ante secularietationem
die um salarium ab immemorabili tempore solueretur ab Archiepiscopo ditavi possit allegati contracta huiusmodi obligatio ex meliori titulo de mundo; immo possit dici huiusmodi onu, suisse impositum etiam in fundatione A rchiepiscopatus tanquam titulum magis proficuum & utilem,ad esuper quibusdam,
DisDecius consue D.n. 1. cum ista sit virtus
diuers Q ilia respondetur qu/d cum hodie Praebenda Canonicalis fuerit subrogata in lo- eum die i salar ij & ex ea sum cienter sit prouisum Lechori cessat ratio debiti quoad dictu salarium,e eum effante, de appetias. & in istis
Hos l.n. Io .vbi ait quod si Canonici Eeclesiae aliquid de eorum Praebendis assignarunt Lectori, per prouisonem sibi factam de hecie ficto , statim resoluitur huiusmodi assignatio, Buum.6.infine, vers nam o sectio Prisbenda,
Anan .n. .m. ingis . . Et in simili quod ordinato sine titulo teneo tur Episcopus praestare sustentationem quousque illum de beneficio prouiderit, & non ulterius, cum cesset ratio dictae sustentationis text. est in c. Episcostis de praebend. Et quod pater dotando filiam faciat cessare legatum pro dote lex quo cessat causa legati,c si pariter textis IIstia legatorram, Crilegat. Quae tanto magis videbantur admitteda cum possit considerari,quod Archiepiscopus ratione absolutae nominationis,quam ante secularietationem habebat, videbatur quodammodo obligatus ad prouidendum dic o Lectori tanquam ministro proprio, quae tamen ratio hodie cessat cum Lceioris nominatio sue electio suerit transata ad Archiepiscopum,& Capitulum simultanee,praevio examine in concursu. seu oppostione. His tamen non obstantibus in contrariam partem inclinarunt Domini de Rota in ea a
peritur impressa nouissime p. pretens. Ac. Istare iteru proposita s. Felisar, is 1 9. ut is de
x M. d.'s. Considerabant enim quod Bulla secularietationis ultra quam quod pitale rua. omnia iura, priuilegia,&e ante secularietatio nem competentia expresse vult quod omnia& singula, quae in dicta Ecclesia pro Canonicis , dc personis Regularibus erant, de caetero pro Canonicis,dc personis secularibus etiapost secularietationem esse censeantur. Vnde
cum supposita obligatione Archiepiscopi,
quae resultat ex dicta immemorabili, ut dictum est, hoc salarium esset emolumentum assignatum pro Lectore , dc tanquam tale r latum inter onera MItrae Archiepiscopalis, se- quilur quod secundum verba expressa secularietationis censeatur etiam esse pro Canonico seculari Lectore cum in hoc Papa voluerit praeseruare statum antiquum, X qua praeseruatiua remanent integra iura prima ua , &sic anterior obligatio soluendi illud stipendium, Bald.in I.pen. C. depostis, Old r.eο0 237. in M. Becc. qui alios cumulat, conf74. n. 34. Sind. dee. Is 3 n. i . Ecquamuis Papa statum antiquum expresse non praeseruasset.illius in men mutatio non perimeret ius Lectoris quaesium in anteriori statu Regularitatis, cum id in secularietatione dictum non suerit,
Reuerend. D meo Coccino Decano.
Eo maxime quia assignatio Praebendae pro 3 9 Lectore non fuit assignata simpliciter pro Lectore tanqua Canonico, ac proinde cum Lector tanqua Canonicus in statu Regulatitatis haberet eande Praebendam,s non ita formaliter assignatam,saltem aequi pollenter per alimenta , quae recipiebat a mensa Regulari, in hoc ita assignatio sermalis Praebendae Canonicalis in statu secula litatis tanquam subro gata in locum anterioris aequi pollentis in Regularitate non potest considerari tanquam noua causa ratione salarij, quo3 pro Lectore debebatur. Vnde cum tanquam Canonicus,& Lector duplici stingatur ossicio non cst in- conueniens, quod recipiat duplicatum emo
Qhia sententia retenta non obstant quae pro ηοprima adduximus;na ad illud, quod eum dicto Canonicatui fuerit iniunctu onus legendi , non habetur anterius salarium , respon- detur
174쪽
detur stare simul, quδd Lector teneatur praecise ad legendum, dc tamen illi debeatur sa latium; unde ista iniunctio oneris in hoc quidem immutauit satum Regularitatis;quia in isto casu Regularitatis Lectoratus demandabatur uni ex Canonicis quatenus seruiens aderat,& sic obligatio legendi no erat necessaria ex parte Canonici, qui poterat recusare tale onus,quamuis obligatio assignandi salarium esset necessaria ex parte Archiepiscopi, ut dictum est;hodie vero pol seculari rationum,onus legedi fuit dictum necessarium ex
parte obtinentis Canonicatum Lectoralem,
sed non ideo obligatio salarij est parte Archiepiscopi expirauit,aut facta ex voluntaria. i Non obstant adducta per lex.&DD in aec. qm nonus in de magis, quia illa loquuntur de Magistro,cui de recenti per modii prouisionis fuit costitutum salarium,tum quia loquuntur
ad effectu qu bd nihil possit exigere Scholaribus,tlim denique quia loquuntur quando
assignatio erat voluntaria. In hoc autem casu non agitur cle falario nouiter assignato permoda prouisionis, sed de salario ab immemoriali costituto,& soluendo personae certae vel certo generi personarum; nec agitur ad effectum exigedi a Scholaribus sed ab eo qui ex meliori titulo mundi virtute immemorabilis soluere tenetum, nec deniq; agitur de assignatione voluntaria, sed necessaria,ut dictum est. 6x Ad rex, d. e. Episcopas,respondetur, qu bd
sustetatio.quam ordinarius sine titulo debet habere ab Episcopo donec prouideatur de beneficio, & non ulterius, ideo per prouisiOncm cessit; quia obligatio Episcopi promouentis non erat perpetua , sed temporalis, quamdiu scilicet promotus careret congrua sustentatione, ad quam sustentationem ideo obligatur Episcopus ne promotus cogatur in dedecus ordinum mendicare, ideo mirum
non est si statim ac deficit periculum dictae
mendicitatis per prouisionem beneficij re luitur quoque teporanea Episcopi obligatio. 43 Ad dictam vero I filia legatorMn. in qua dicitur,qubd filia non habet actionem adlegata sibi facta a patre in testam et o pro dote si casibi in dotem Herut postea per patrem data, respondetur qubd legatum dotis non erat ne cessarium quoad solutionem cum possiet qua-d sique reuocari, sed supposito etiam quod effet debitum necessariu , hoc procedit in eo
casu;yrtim quia eadem persona,quae tenebatur,facit cessare anteriorem obligationem,
quod non est in casu isto; nam Archiepiscopus,qui ante secularietationem tenebatur ad salarium, non assignauit Praebendam pro Canonico Lectorali. secv-ὸ id in eo Casu proc
dit,quia idem, qu/d prius debebat solui. Die
tranfusum in secundam obligationem; nem
pe eadem legat quae prius vigore testamenti debebantur,suerumdata in dotem ,quod non est casu isto, quia primum salarium non sat transfii sum in lyraebendam assignatam dicto Canonicatui Lectorali. Et sc ex his patet in
hoc casu ex supei uenientia nouae causae non
tolli anteriorem causam salarii ;quia hoc haberet locum si vel primum salarium fuisset
tran, sesum in Praebendam nouiter assignatam; quia tunc bene diceretur subrogata in
locum salar ij, vel si eadem persona , nempe Archiepiscopus, qui tenebatur prius ad salarium , assignasset de suo proprio istam Praebcndam , quorum neutrum cum sit in casu
isto, dicendum non est quia secunda diuer-
fa,ratione obligationis personarum, & rei faciat cessarc praedicta.
Ad ultimum, quod scilicet ius conserendi Archiepiscopi post secularietationem fuerit
diminutum quoad dictam Lectoratum, respondetur, quia ultra quod adhuc retinet priuilegium praelationis suae vocis in pat itate, 6 collationem, quae sunt alicuius consideratio
Card. Memno.quam refert Nic. Garc. d. p S e. q. n. I 63. in omnem casum praedicta procederent si assignatio falatii fuisset correspectiva
ad dictum ius conserendi , quod esse nullatenus patet unde cum nihil commune habeat onus soluendi stipendium Lectori cum eius nominatione, imb in hoc casu bene se compatiantur ex mutatione status accidentalis
quoad collationem,non filii sublata obligatio soluendi dictum salarium, Rot. dem unicn. I. circa . v. in contrarium facitis n. .de sepult. in antiq.Rebuffsuper reg. de unioneglof ι L n. 13. Ex quibus omnibus hanc partem firmauit dicta deciso Caesaraugustana Lectoriae eleganter , & subtiliter extensa per Illustrissimum & Reuerend. D. meum Coccinum Decanum,admirabilis eruditionis virum. VIII. Circa eandem materiam de lucran- Fdi, fructibus 8c distributionibus in absentia a
Canonico Theologo ratione Lectoriae , est dubitatione dignuan Canonici,qui tenentur accedere ad hac Lectionem sacrae Scripturae, ut supra ostendimus, pro tempore,quo dii hae Lectioni interi ut lucrentur fructus,& distributiones quotidiana sun qua breuiter respondendum duxi .eos nec quidem stiristus lucr
ri;quia scholares in Ecclesiis Cathedrabbus non gaudent eisdem priuilegiis sicut studentes in studiis publicis.& Aeadem iis, ut reserunt decisum Nicol. Garc. p. Le. 2. n. III. A mendar. add. ad recep. legum morra tib. 2.tit. 23 i. g. 1 de residentia Canonicorum,m. t q.
Nam licet Canonici docetes sacram Scri- 46pturam, vel illi studentes, plene gaudeant αfruantur priuilegiis omnibus de perceptione fructuum Praebendarum suarum in adsentia concessis
175쪽
concssiis a Iure communi in e. vlt. de magi ut multis probant Rebussi de priuilschol. pri-
ipse de insio, potestate Episcopi,p. I. allegar.
6.n. I 8. me citato in hoc loco Trullench.d.tib.
loco Machad ens perstito Confessor lib. q.p. q.
etiam de docentibus, dc studentibus luri Canonico est a firmandum,cum hodie ad Ecclesiam bene regendam non minus prosit IusCanonicum, quam Theologia, ut resoluunt Iacob. Benni .d. λ. I.priuil. IJ.n. . Nic. Garc. d. e. t. n. 61. Carol de Gra Uiud praelud. n. 9I .cum seqq. Sanctar.d. q. n. I 8. Monet d.c. I . num. q. Ego d.allegat. J6.num. 28. ubi cum eodem Monet. ibid. n. 2I. quaero quid tenendum in
doeentibus,vel studentibus Iuri Ciuili'de quo
etiam Samstar. dici. quaestione tertia, num. IO.
Tamen dictis priuilegiis solum gaudent si
in scholis ganeralibus, seu publica Vnivcrsi
tate doceant,aut studeant,ut patet CX cv.tua fraternitatis de clericis non resid. o c. 2. de friu.
6. iunctis suis glossis, & tradunt Lael. Zech.
3. via late de Eugeniana , Garc. d dub. g. u. 22.48 Ego ipse d. alle g. 6.n. 1 I. Dicitur autem ' studium generale quod cst erectum,dc institutuper Papam, Regem, seu Principem, ut per
cit studium quod no sit Vniuersitas,quam ut Sin co optime legatur, & publice cuicunque audire volenti,ex adductis per me d.alleg. J6.
n. 21. Quicquid aliter sentiant Monet .d. q. o. n. IT .ec Sanctar a. q. yn. I L. dc ideo multo mi
nus sufficiet studium quod habetur in Ecclesia Cathedrali sub Canonico Theologo le
gente, iuxta Doctores supra citatos. .
Io Canonici, ut priuilegiis de percipiendis in absentia Praebendarum suaru fructibus gaudeant decendo Theologiam .vel Ius Canonicum in publica Universitate id debent cmcere de licentia eiusdem Vniuersitatis , siue Collegii Doctorum .etiamsi non habeat Cathedralem, aut salarium, ut resert decisum Nicol. Garc. d. e. 2. n. cI. quamuis Praebendae, F quas obtinent, sitae sint in Cathedrali eiusdem Cinitatis, in qua publici Lectoris munere
Distributiones vero quotidianas non per- Facipere Canonicos,ut supra docentes, vel studente, probat text.in c. ocer,deprab.quod quidem cum Trident.Synod. in d. c. i. circa illud nihil in nouauerit a Sacr. citare ccissi fuis
praxi Episce. I .verb. Hsributiones quotidianae,
78. Q Uarant. insum. Bullari, verb. res dentia,
Verum si in huiusmodi distributionibus 13
omnes Capituli redditus consistant unc percipere poterunt distributiones dempta tectia parte in eius genetis distributiones Tridentini decreti ductoritate conuersa, quae ins Nuientibus accrescit, sed nullo casu debent pei cipere distributiones Missis, ac defunctorum anniuersariis applicatas. Ita referunt decisum Pia sec.in praxi Episc.8.2. c. 3 jub n. 9. N ic. Garg.
Ego ipse d.asiet 46.n. IS. 9 I9. Videsp. c. 2s.subn. II . Item quando Praebenda eli tenuis ecfere omnes fructus consistunt in distributionibus, etiam tunc eos lucrari distributiones dempta dicta tertia parte,resoluit Aloys Ricc.
2 sub n. II. Cuius tertiae partis amissionem non euitant Canonici habcntes quascunque facultates percipiendi fructus beneficiorum suorum in absentia studiorum causa. secun
Quamuis in Canonicis docentibus,ut sup. s 4
S. Scripturam,uel Theologiam,aut ius Canonicum ad lucrandos fructus praebendarum suarum in absentia, licentiam Episcopi non requiri reserat sibi a S. Congr.fuisse responsum Nic.Garc.d λ. 3. c. 2. n. I9. ad 4. ' noc illos ad F sdocendum habere vllam temporis determinationem , sed fructus praedictos perciperepo sic quandiu docuerint, merito concludat Moneta. q. I O.n. I 6. quem refero Ego ipse Lalleg. .n. 32. In stud cntibus vero huiusmodi licentiam desiderari probat teX t. ind. c. rua
176쪽
& Dignitatibus. Cap. XXVIII. 169
n. q. l At ordinarius tenetur illis licentiam concedere si minores sint tringinta annis, &velint in publico,celebrique gymnaso The logiae, uel sacris Canonibus operam dare, si
eut reserunt decisum Nicol Garc. ..c2.n. 8 2. o 86. Armendanae o,n.rat. Sanctaret .d. q. 3.18 n. 11 Ego ipsed allegas. 36.n. as. 'Quae tamen licentia non suffragabitur eis ultra quinque nium a die quo studere coeperunt, secundum
de ita fuisse decisum tradunc Nicol. Garc. d.
ipse d. aEeg. 16. n. 3r. I9 lX. Cirea uibstituendum Lemorem alias idoneum dum praebenda Theologalis vacat, est aduertendum illam tunc dati debere in commendam uni Canonico idoneo eiusdem Capituli, donec titularis prouideatur, ut per Gonga l. ad reg. 8. Cancel. gu .I 8 n. 36 quem refero distici. J6. n. a 4. alias poterit Episcopus fruchus applicare alicui persone extra pitulum qui; suppleat munus legendi ex s.ciun
so sed quando Clerscus secularis idoneus non repetitur pro dicta praebenda, statuerunt Pius V. de Gregorius XIll. collationem huius Ca- non ieatus suspedenda esse donec inueniatur idoneus Theologus seculatis si fieri possit; interim vero nullum esse ab Episcopo fruc1uum
ipsius Canonicatus custodem aut curatorem
deputandu ; sed eos omnes Superiori alicuius Monaster ij tradedos,qui cutet ut aliquis idoneus Theologus ex suis Regularibus publice sacram Scripturam in cathedrali docet, eique in primis necessaria subministret ex di- stis fructibus, quod si quid reliquum erit, in
Monasteri j v sum conuertatur; ita resolutum attestatur Zeria. d. merue. Praebenda Theologatis,f. s. quem refero Ego ipse a. alleg. 3 6. n. s.ci X. Canonicus huiusmodi qui praebendam Doctorale in ,aut Magistralem obtinet, vel cui munus legendi sacram Scripturam incumbit, non potest esse iudex ordinarius vel de legatus appellationum, in tota Prouincia Toletana. ut statuit Paulus V. insacon ιθ ncip. Echlesia initiemis Db die 17. Augusi siue . quam Gregorius XV. in sua conuit. inci p. Ahias astaris si die. s. Mad. I 621 exicndie ad Ecclesias omnes Metropolitanas, Cathedrales. & Collegiacis totius Regni castellae, Legionis..i XI. dc ultimo sciendum quod Sixtus IV.
pet suam Constit, in ei p. Sisitis, fas dat. xa
tind. Decembνis anno Dominicae Dearnasionis,
is . dc Leo X. per sum Motum propriamine'. Cum dudum, δει δει tr. Kal. Aprilisa 11o. In sngulis Cathedralibus Ecclesis Re gnorum Coronae Castellae . dc Legionis e re chum esse voluerunt,& institutum v numCa- Earbos de Canonic. cr Dignuat Anonicatum, & Praebendam pro Doctore, vel Licentiato in utroque,vel altero lure, qui di citur Doctoralis, Ec alterum proMagistro seu Dochore, vel licentiato in Theologia, qui dieitur Magistralis ab Episcopo eius voto pro uno computato, εc Capitulo per vota secreta praeuio edicto propterea apponendo, ac publico examine,& iuramento de eligendo magis idoneumordinaria auctoritate pi Ouidem da , Ec late in Motu proprio Leonis 'onitur . forma in huius medi prouisionibus 8c electici nibus seruanda, dc statuitur huiusmodi Canonicatus sub reseruationibus non comprehendi per quascunque regulas Cancellari ,3e alias litteras Apostolicas etiam Motu proprio te alias quomodolibet innovatis, de quods dicti Canonicatus Magistrales,& Dochorales apud Sedem vacare contigerit, Ordinarij, de Capitula iuxta dicham formam prouideat; sc tamen quod ips electi insta quatuor menses, nouam prouisonem desuper ab eudem Sede impetrare, Ec desuper litteras expedire, ac iura Camerae Apostolicae soluere tenean tur. Additur etiam Canonicatus, Ec Praebendas huiusmodi etiam per Summos Pont. ac de consensu quoque Magistrorum, Licentia- totum, seu Doctorum , ut supra qualiscatorum, dc quavis causa etiam Motu proprio, dcconsistorialiter aliqua. vel aliquibus pensionibus grauari, nec illorum fructus,vel aliquos eorum alicui. vel aliquibus etiam Cardinalibus concedi posse nisi per itinas Ordinariorum, di Capitulorum litteias cum interualici trium mensium inter datas accedat assensus, de si secus actum suetit huiusmodi concessi nes nemini suffragari, de ordinarij dc Capi , tuta praefata litteris derogatoriis parere minime teneri, sed eis firmiter resistere subditur, 3cc. De his , qui multa scite cupit, consolat
ubi n. q. quaerit an Canonicus,qui no suit prae sens lectionibus oppositoru possit votu dare iticlectione eoru , de pro negativa quod scilicet votu est nullii allegat G5etat.& quanda Rotae decisone, pro assirmativa vero Nic. Garcia. In Gallia ex ordinatione Regia est quaedapraebeda praeceptoralis nucupata, a praelatis in- astituta et iasi anteeessoresEpiscopi scholis aliquid deputauerint. Gerard. Mynard. πω. δεα s. ori. Cuius electio facienda est e yotoacconsensu Episcopi Capituli, de Constitu loci, id c Maynard. dee. 13 8c praeuadata ab Eccles a Cathedrali,qtia a Collegiata ide Maynard. dee. ii. de fiuctibus a toto Capitulo ide May
177쪽
De Canonicorum Adiunctis.sVM MARIUM.
1 Capitulum initio cuiuslibet anni duos ex Capitulo ad quid eligere teneatur,ostenditur. 2 Capitula non ex ta minime coprehenduntur sub decreto Conciti ses 1 I. de resorm. c. 6. 3 Ecclesia Collegiata erecta in Cathedralem
non eomprehenditu ub decreto Cone. se T. 1 f. de resorm. c. 6.
4 Capitulum, ubi in principio anni duos de Capitulo non elegerit, poterit Episcopus per se solum procedere, dummodo illud pratis
1 Iurisdictio non deuoluitur ad Adiunctos , fidad Superiorem, si Episcopus nolit, vel non
valeat contra Capitulares delinquentes procede e.
6 Decretum Cone. sessi et . de resorm. c.6. pro redit in Episcopo non consecrate, se in Capitulo Sede vacante.
Adiuneri in procedendo iurisdicrione habent. - 8 Adiuneri iu=amentum subire debent de bene,
cudeliter se habendo.' Adiuneri recusari possunt a parte, o solo iu
io Adiuncti si sine fraude tempore diuisorum
peiorum absint ,priuandi non sunt quotidianis distributionibus. II Cone. sessi et . de rosor. c. 6.sub ulu imm
Ir Vicarius Episcopi, o Capituli Sede vacante potesprocedere contra Capitulares adhibith duobus de Capitula iuxta formam cincti. se TIS. d C rcserm. c. 6.I3 Notarius proprius ab Episcopo assumendus es in visitatione personarum Cathedralis
Ecclesiae , qui Capitulo suspectus non sit.
I Fisalem, qui inte= uenireselet in criminibus Canonicorum reorum,assumere potest Episcopus in visitatione personarum Cathedralis Ecclesia vel altum, quem magis voluerit , deputare.
Is Sententia erit nullas Episcopus, is unus ex duobus Adiunctis sine tertio pronuciarent.16 Visitatio Capitulorum, o personarum Episcopis concessa , intelligenda es cumulari-
. ue, non priuatiue ad Abbates, es De nos, ct auos, quibus ante Concilium competebat ius visitandi seorsum tamen ab Episcopis. II Collectores Camerae Apostolica, si sunt nonici, ab Episcopo visitari, est cor= igi non possunt. as Visitare potes Episeoptis sne adiunctis eor-
ροι Ecclesia Cathedralis, o Sacramentum, Reliquias, vestes,omamenta,eater que ad cultum diuinum desinata, ct Capellas, ac Capellanias.
i 9 Vistando potes Episcopus sine Adiunctispec
cata, o excessus Capitularium, quos cor rectione, se punitione. dignos repererit,
corrigere, punire se emendare,non tamen poena ordinaria.
2o Episcopus sine Adiunctis procedere potes ia
priuationem Canonicorum ex causa, quod
Ordines suis Praebendis annexos non sus
ai Epycopus potes initio ad summariam informarionem , se detentionem sine Adiunctis procedere in criminibus ex incontinentia prouenientibus, ct in atrocioribus delictis depositionem, aut degradationem rega rentibus , ubi de fuga timetur.
χι Episcopus potes procedere sine Adiunctis ad
poenas contra Capitulares non obseruan-
es diem festim S. Eugustini ab eodem in
23 Capitulum totum quando deliquit contra Capitulares sine Adiunctis procedit Episcopas , modo delictum non sit in usius personam, vel in eontemptum illius. Episcopus potes sive Adiunctis rationem exig/re ab Oocialibus ex gremio Capituli constitutis Sede vacante , nise velit criminaliter ad illor u punitione procedere. 23 Causas pendentes eontra Capitulares exemptos coram Meario foraneo procedente cum adiunctis a Capitulo deputatis , nou
potes ad se avocare Episcopus, sed bene
cum AdjunctIL 26 Episcopus non tenetur eum Adiunctis procedere contra Coadiutores eum futura
successsone, nisi ex forma coadIutoriae col
7 Episcopus potes procedere sine Ainunctis co-tra Portionarios habetes voce in Capitulo.
res .c. 6. ut Capitulum initio cuiuslibet anni eligat cx Capitulo duos, de quorum consilio, & asscnsu Episcopus, vel cius Vicarius cum extra vi sitationem proccsserit contra Capitula Cathedralium , illorumquc personas tam in sermando procctam, quam in caeteris omnibus actibus usque ad finem causie inclusitae, coram Notario tamcn ipsius Episcopi, & in eius domo, aut consueto Tribunali procedcre teneatUr. Quod eodem cap. 6. noue statutum est de adhibendis his duobus Adiunctis,ab antiquis Canonibus profluit, nam in Concilio Cartha ginensi IV. c. 23. dispositum fuerat ut Episco pus nullis causam audiat absque praesentia, Clericorum suom, alioquin irrita sit senten
178쪽
& Dignitatibus. Cap. X X VIII. 1 1
lla,nisi praesentia clericorum firmetur sunt uerba Concilij relata ine.'scopuspen. 13. q. 7. quod optime aduertit Mantic. deos 2 2. n. 9.indeque receptum, ut ingrauibus, in quibus procedere ad sententia suspensionis , seret necessarium pituli iudicium,e. I. iti exesis. νaI. id est, consensus,ut explicat Felin. m c. arrefragaliti, sab n.3. ωewsed die quia immo, de Orain.quamuis in leuibus sufficiat co-
Quod quidε Conciliare decretum loquitur solum de Capitulis ex eptis, non exemptae im minime sub illo comprehendi, etiam simulta habeant priuilegia, referunt decisum Aloys Rie. in est De7. Aes p. 4 eouea. 71 I. in 'me. & nouissmep. 4. sua praxis reram fri
I Vnde deeretum illud non pertinere ad Ecclesici Cathedralem tanquam Cathedralom, sed tanqua exemptam, ac proinde Ecclesiam Collegiata mei ectam inCathedralem sub illo non comprehendi reserunt quoque decisum Arinendar.dies I de Episcopis n. 88. Ego ipse de Ulleis, o potesai pari. 3. Hugaι 73. v. s. In
me, Ludovic. a Satauia ἁ A. tract. q. II. n. i8. Quos quidem adiunctos omnino assumen dos esse ex personis quς uere sint deCapitulo decidit one Mid. d. c. s. ibi. estgat ex cap rutidaos, dec. Quare regulariter alij non possunti eligi,quam Canonici,qui soli cum Pi lato suo faciunt Capitulu, non item Capellani, neque Assisij, siue portionarii. ut in terminis tenet
stit, quia isti cletici Canonicis inseriores, sunt introducti non ad faciendu consortium cum ipsis sed adseruiendum,iurant enim Obedietiam,& reueientiam . nedum Episcopo, sed etiam Ecclesς sub qua appellatione contine tur apitulum,& n.66 id ii tat cum de consuetudine statutove Ecclesae possint iidem effici de Capitulo ι ubi eumque enim beneficiati vel alij huiusmodi sunt tales de inre speciali in illis optime velificatur supradictu de
ratius Card. Lancellotus. Super hac declaratione multum disceptatum fuit inter illustrissimum D. Henricum Pimentet dignissimum dictae Ecclesiae Praelatum praetendentem tertiu illum esse elige ius v. non Capitularem, pituitam vexo contendens electionem seri debere de personaCanonicatu,vel digni talem in eadem Ecesesia obtinente iuxta formam suius declarationis,& pro utraque par te scripserunt duo huius Curiae Madfitensis Primarii aduocati hoc anno i 6 7.& ego scribere nolui, sed expectandam esse peritam a Sacra Congreg nouissimam responsonem,
quae tantae contcntioni finem imponat.
bi autem Capitulum in principio anni illos duos non elegetit,Episcopus per se solum 'procedere potest, dummodo illud prius moneat, prout resolutum fuisse testantur Piasec in praxi Episci. 2.c. 2. n. 9. Ludou a Sarauia ae iatra I.q. 3 per tot.' me citato in hoc loco Ma- Ichado ense perfito confessor Cara de Almas
lente, vel non valente contra Capitulares deis linquentes procedere, deuoluitur iurisdictio ad kdiones os vitate resoluit Ludou .a Sarauiad traci q. per tot. v bin .r i. citat meipsum δι)Ileg. yn.9. o n s decisum resert no ad Episcopum , seu ad Superiorem deuolui iurisdictionem si contudices, seu adit.:nchi renuant procedere contra Capitularem , quou etiam attestatur At mendar. d. l. . Epis Is n 89. Et i decretum Concit. .. t. 6. procedit in s Episcopo etiam non consederato, ut bene resoluit Sarauia a. tract. q. 1 q. n. 3 . vers sed contra, ubi eod. n. 33. me . e x omnasias, resert decisum succedere Capit bulum S ede uacante in
huiusmodi iurisdicti ne procedendi contra Capitularem delino Jentem. Duo illi adiun a in pt cedendo iurisdi- qchionem habent sectitiditis Machado d. h. .
decistis. 6O.o is subdit adiunctos iuramentusubire debe re seu realios iudices de bene, c
179쪽
-fidoliter se habendo,&nMn. II. post Stephan. Gratia n,discept forens . loo n. 9. tradit quod quoties iudex dator Adiunctis alicui Tribunali si nominatur Principe, talis nominatus appellatur iudex delegatus, si a lege, ordina' rius iudex vocatur. 'i' Vnde posse huiusmodi Adiuncto, recusari a parte, 6 solo iuramento
3 o me citato, τbiso. l Sc quando hac ae causa sine fraude tempore diuinorum officiorum eos abesse contigerit priuandi non sunt quotidianis di stributionibus tanquam absentes propter Ecclcsiae utilitatem ex ossicio sibi attributo, secundum Monet .de distribui .quotid.
bitatum fuit an ConciLe.6 fessas, sustulerat im
memorabilem eonsueIudinem errea locum tra
ctandi causas cum adiunctis , retinendi car- .cerem quando ut in illa caui sunt duae Cathedrales unitae,& Episcopus p raetendis habere Canonicum alterius esuitaris in ea, in qua residet, carceratu, ct itidem tractare causam cum Ad iunctis riuitatis, de qua est carceratus Canoui eust S. Congr. Conc.die T. Septembris I 63O. cen
fuit sublatam esse immemorabilem Per Concitium in cas, or ad essectum de quo agitur. Nam dispositio Conc. d. loco procedit, etiaubi cotraria colluctu do immemorabilis viget, ut ipsum met expressit in d. e. 6. ibi necnon consuetudinibus etiam immemoratibus, &c. dc per illud tenent Steph.Gratian. disceptforens to.
Sustulit quoque concordias de super in contrarium initas interEpiscopos &Capitula, ibi,
cyordiis, quae taurumsuos obligent aucIores,&c.
quς verba assiciunt etiam futuras concordias, Caes. de Grassis dec. r. n. 2.9 3. de iureiur.quod
sane est accipiendum , ut non intelligatur de concordiis circa modum procodendi factis, de specifice confirmatis perSedem Apost. Achil.
7rs p q. diues Et addit idem Loti. Luta,n.88. quod dicitur specificE,8ccx certa scientia co- firmata si totus tenor sit rclatus in ipsa confirmatione vel saltcm tota substantia narrata 3 α Non sollim Episcopus, sed etiam eius Vicarius procedere potest: contra Capitulares, adhibitis duobus de Capitulo iuxta formaCon cliij d. c. 6. ut per Mimoch. eon 1.n. 18 P.Sbroz de Umio Vicari, I b. a.. . t I. Rot.decimq. n. s.
Vicarius Sede vacante, sed absque adIunctis
procedere non valebit,si Episcopus, dum visuebat non habebat auctoritatem procedendisne illis, ut reserunt decisum Sbroz in addic' ad A quaestionem r4 s. Ludov. a Sarauia ἀπ ct. q. IT. n. . vers in omnibus, in fine
Proprius Notarius ab Episcopo assumem dus est in visitatione personarumCathedralis Ecclesiae, qui illi Capitulo sispectus non sit,
ut ait resolutum Armendar in addit ad re p. legum Nauarra lib. I. rit. 6.de visitat. n. 38. ubi
n. 6 I. subdit processiim in causis visitationis coram ipso esse fabricandum.' Assumere poterit Episcopus suum Fiscalem,qui interuenire solet in criminibus Canonicorum reorum, vel alium,quem magis voluerit,deputare,n tenetur ad sumendum Cappellanum de Cho ro,ex Armendar. d. lib. I. de Episcopis.n. 9I .in fine.or n. 92. quem resero Ego ipse
tum sit utriusque Adiuncti votum, psitque a rer Episcopo accedere: quod si ambo ab Episcopo
discordes in aliquo actu,seu inte) locutorra, vel
de Nitiua senrentiasuerint, tunc intra sex dierum sentium eum Episcopo tertium eligant, os .
in electione terti= etiam discordent, ad vici rem Episcopum electio deuoluato,ct iuxta eam
panem, cum tertius conueniet, articulus in quo
erat discordia . terminetur , aliasprocessus, semissequuta nullasint,nullo Due producut iuris essectus .Hactenus sunt verba Concilij; ex quibus colligitur, qudd si Episcopus, dc unus ex duobus Adiunctis sine tertio pronunciarent, sententia esset nulla, ut ex aliis resoluit Lu
tia Episcopi, de Adiunctorum in causis criminalibus contra Capitulares esse concipienda sub hac forma Ego N. Episcopus de consilio, se essensu M se Nassiunctorum ita pronuncio. Visitatio Capitulorum,dc perionarum Epi- is scopis concessa, intelligenda est cumulati uis,
no optatiue ad Abbates,& Decanos,ac alios, quibus ante Concilium competebat ius visi- , tandi ,seorsum tamen ab Episcopis; ut reserui decisum Stephan. Gratia discepxforens. c. IS .
gendi certis casibus in partibus deputati, si sunt Canonici,vel aliasBeneficiati,ab Episcopo visitari, & corrigi non possunt, ut reserund
Sine Adiunctis potest Episcopus visitare corpus Ecclesiae Cathedralis, δέ Sacramen
180쪽
tum,Reliquas, vestes,ornamenta, caeteraque
ad cultum Diuinum destinata, sed & Capellas, Capellanias, dotationes, anniuersarium, institutiones, memorias Dcfunctorum , pia opera, vel res,aut bona fabricae, seu Ecclesiae, ut per Armendar. d. xit. 6. de visitat. num. la . quem refero Ego ipse Zal g. s. n. I S.
idi Potest quoquc sine Adiunctis Capitularibus Episcopus visitando peccata, & excessius
Capitularium, quos corrcchione,& punitione dignos repererit, corrigere punire, & emendare, non tamen poena ordinaria, sed ea, quae ad morum magis emendationem, quam punitionem respiciat. Ita Armendar d. tit. 6. de . istat. num. δ'. ubi In resp. 2. o num. 7I. σ7'. cum Nic. Garc. debens. p. s. c. r. num l98. declarat . io subdit huiusmodi facti itatem vi
standi etiam ad res, & bona Capituli, eiusque administratores extendi. to Potest etiam Episcopus sine Adiunctis procedcre ad priuationem Canonicorii ex causa , quod ordines suis Praebendis annexos
non susceperint. Ita resolutum attestantur Nicol. Gare. diari. 3.cap. r. n. 22. Aloys. Ricc. in praxi rerum fori eccle . resol. 88. num. 2. 93. Ludov. a Sara uia dict. tracI. q. IS. per tot. Ego ipse d. alleg. 73. num. I 2.
Potest pariter Episcopus initio ad summariam informationem, & necessariam detentionem sine Adiunctis procedere in crimini bus ex incontinentia prouenientibus, de qua in decreto de concubinariis, ic in atrocioribus deli his dispositionem , aut degradationem requirentibus, ubi de fuga timetur, ne iudicium eludatur. Ita expresse Concit Trid.
d. cap. 6. Mantici dela8 .n. 6. Saravia d. Iract.2o. Rot. in Calciaten. iurisdictionis 6. Iunij I 622. coram bonae memor. Remboldo, Vbi
subditur non procedere in delictis simplicis
incontinentiae absque qualitate concubinatus , eo quod raptus, & violatio virginis est delictum rcquirens d cpositionem. Quoad
fugam sussicit quod de illa ordinarius illum
respectum habuerit, Rot. in Conchen. iurν- dictionis s. Mariij i617. coram bonae mena. Card. Sacrato , G in Calcraten. iurisdictio is 2I. Iulij I 61 i. coram bonae mem. Remboldo,& additur tu alia Calciaten. Iupra allegata ,
quod statur arbitrio iudicis an adcsset timor fugae. Quando autem quis dicatur suspectus de fuga, vide Salust. Tiber. in praxi iudic.
lib. 2. c. 23. Ioseph. Sesse de inhib. e. 9 A. 2.n. .
ct 46. Melch. Phoebo Lusit. decis q. p.I. Potest denique Episcopus procedere sine
Adiunctis ad poenas contra Capitulares non obseruantes diem festum S. Augustini ab co dem indictum vi censuit S. Congreg. Concit. in causa His leu. die 7. Septembris I 6 o. Item contra Capitulares sine Actum his procedit Episcopus quando totum Capitu-
lum deliquit, ut per Seraph. decis Ioso. num I. cumseqq. Aloy s. Ricc. ιν ae praxi p. q. resol.
a Saravia d. tract. q. 9 num. 4. oe q. si per tot. ubi, num. 8. asscrit quod si reperiatur unus in
Capitulo, qui non dcliquerit, iste procodet simul cum Episcopo. Intcllige modo de lichum non sit in personam Episcopi, vel incontemptum citis, vel ubi Episcopus habet interesse,
quia tunc facultatem contra Capitulares deuoluitur ad proximum Superiorem; ut per Armendar. . T. de Episcopis, num. 9O. Lbidou. a Saravia d. tracf. q 6 num. S. 9 6. Et ratiocsse potcst,nc partes extra I via, prouincim tot sumptibus, ta incommodis litigare,dc dceere cogantur 1 Aloyi. Ricc. in praxi nurea ν est.
s . u. 3. Steph. Gratian. dice8t. fore tom c. 8 7. n. i S. Quando autem dicatur univcrsum Capitulti delinquere,colligitur ex notatis per Curiam Pi lanam lib. q. c. . n. l. ad 6. Magon.
Lucenisi My71. Card. Tusch. MV, conel ; 9. Potest etiam sine Adiunctis Episcopus ra- 2 tiones exigere ab officialibus cx gremio C pituli constitutis Sede vacante , nisi velit criminaliter ad eorum punitionem,&correctio nem procedere. Ita censuit Sacra Congrcg. Couciiij, teste Nicol Garc. de benefic. pari. J.
Valet quoque sinc Adiunctis in personas Capitulares Episcopus procedere, si tales personae extra Ecclesiam Capitularem beneficia
curam animarum habentia obtineant, in exercitio curae deliquerint; praeualet enim
qualitas illa ossici j propicr quam Canonicas
eiscitur sit bditus solius Episcopi, neque tunc uti Canonicus, scd uti curam ha bcns animarum , vel cius administratiocem iudicari de-bcr. Ita Scraph n. decyio 8 per tot. Vel si procederunt contra aliquem Capitularem , qui pcr accidens esset subicctus liberae, Sc absolu
tae pote ilati Episcopi, Seraphim eras io S.
Dubitatum fuit primo in causa Burgen .an Archiepiscopus possit ad se avocare causas pc
dentes contra Capitulares CXemptos cora suo
Vicario foraneo procedente cum Adiunctis a Capitulo deputatis. Secundo an appellatio in talibus casibus post latam sentcntia detur ad ipsum Archi cpii copum Sacra Congr. Conci Ut te i8. Septembris i 6 17. ad primum censuit non pose Archiepiscopum auocare, ut cognoscatselus sed bene cum Adiunctis. Ad secundum non dari appellationem a Vicario ad . rchiepiscopum, sed causam deiiolui ad Sedem Apost. Contra Coadiutores cum futura succcsso- agne non tenetur Episcopus cum Adiunctis procedere ni si ex forma Coadiutoriae colligatu: ipsi Coad littori concessa fuisse omnia priuilegia, quae babent Canonici. Ita resert decisum