장음표시 사용
121쪽
131. Assirmatur , scilicet jus innoXiae G=ot. d. utilitatis: neque enim societatis debitum quis exhauserit, qui infesto aliquo facto mea se non protelavit, sed qui etiam aliquid proficui mihi praesti- L ntit. Natura enim necessitudinem&cognationem inter homines constituit mu V i' tuis ossiciis exercendam. Hinc neque alimenta nostra perdere fas est, ubi ipsi plus satis habemus, neque fontem, postquam inde , quantum libet, pota
verimus , obturare aut occultare, ne
que signa navigationis aut itineris abolere, quae nobis usui fuerunt.
XXX. An sumen es in proprietate e
Flumen, qua flumen dicitur, Grai.Lx per occupationem , quae fit per uni- 'ue versitatem, factum est ejus populi, in-ii. tra cujus fines fluit, vel ejus, cujus inditione est populus, atque ei licet molem in flumen injicere, quae in flumine nascuntur ejus sunt. At idem flumen , qua aqua profluens vocatur, commune mansit , nimirum ut bibi hauririque possit.
XXXI. Si terrae o flumina ses quae
122쪽
Pin. l. 33. f. in med. aliter Grat. d.
Ioo L 1 B E R II. pars maris in proprietatem alicujus populi venerit, an altι homines in ea adhuc jus habent ρR. Quia ex lege humanitatis & jure societatis universalis alter alteri debet praestare usum rei suae innoXium, ergo transitus patere debet his, qui eo opus habent ad justas causas,qui,ubi necessitas adigit , etiam vi potest vindicari , si quidem ex inani dissidentia aut animi malignitate denegetur. Quamvis de hac re aliter disputent philosophi ,& aliter sentiant populi gentesque in ipso usu vitae humanae: nemo enim dubitat , quin liceat sibi armatorum transitum impedire , si possit , sicut omnes ex diverso credunt, licere sibi, si possint, transitum vi aperire, adeo
ut hodie non tam juris controFersia, quam transactionis esse videatur.
XXXII. Si ergo quis quo uum es j Uo
bello petat, an ipsi transsitus
patere non debet' ' vi. Quamvisjustum bellum alteri inferri possit, tamen hoc non statim fieri debet per meum territorium: transitus enim
123쪽
C A p o T II. Iorenim mihi debet esse innoxius, & vero sie facile sedes belli in meum territorium transferri potest, idem enim justransitus hosti tuo ex altera parte competit, qui tibi, & sic in meo territorio occurrere & resistere potest. XXXIII. An non sicjus meum metu tuo tollitur 'Multitudo transeuntium est justam b. L
metus causa,inprimis armatorum : tu
tum enim non est tot hospites in sedes suas admittere, ut ab ipsis quis ejpossit. Hinc tibi jus quaesitum nullum zr ' est , ubi transitus mihi potest esse no- rem. b.
xius, vel quia ipse subjugari possum,
vel quia hostem tuum mihi hostem facio, & bello me implico. XXX l V. At vero sunt rationes cavendi contra hunc metum, ut s divisis manibuου transmittantur copiae , si inermes, s impensa transeuntis praefidia idonea conducantur 'ns. Cautiones de hoste inermi trans- P . M. mittendo, & ut praesidia idonea come taducantur, non sunt tales, quae facile e. I. iuerimpetrari possunt: altera enim a viro v. .
124쪽
Io2 LIBER II. militari, ut arma ponat vix exigi debet, altera nimis sumptuosa est; ut agminibus divisis transeant, facillimum quidem & tutissimum , sed tamen hostis tuus adbuc in solo meo tibi occurrere, & ilex impedire potest.
XXXV. Un usta transeundi causa,
s commercia velim exercere cum gente seposita,an is mercibus debetur transitum PGroh. d. Etsi prohibere non possim , sic λ f. 3- nullum passiim cum tali gente, scili-'s. ι. cet, Ut soluS cum ea commercia colam, intercessit, quominuS commercia cum P . it. ea exerceas, tamen si utilitas reip.
propria hoc suadeat, prohibere pos-isum, ne per meum territorium CXerisceantur: nec interest, quod forte aliter eXerceri non possint, propter tuum enim commodum jus in meo meum
mihi non tollitur. Quo accedit, quod nullo jure humanitatiS cogar concedere transitum aliis mercibus, quam quae ad vitam aliorum omnino sunt necessariae , si autem ad luxum faciant, aut exuberans lucrum, ut sint potentiae
125쪽
CAsu T IL Io 3tiae nimis crescentis instrumenta, proin hibere possum. Et licet proprie nullo
assciar damno, dum lucrum speratum& incertum mihi intervertitur, tamen 'cum mihi semper propriae reip. salus potior sit, merces in meo territorio mi
hi sistendi jus est , id quod hodie voca
mus jus stapulae , ut a meiS civibus postea divellantur in loca remotiora. X XX VI. An ita transeuntibin mercia bin terra, aut amne, an parte maris vectigalia imponi possunt ab eo, qui in terra impertum habet pQuaecunque onera ad illas merces nullum habent respectum, ea merci- ω. . bus istis imponi nulla aequitas patitur, ς 3-s M. ut capitatio civibus imposita ad sustentanda rei p. onera ; si autem pertineant ad praestandam securitatem mercibus , aut ad onera sustinenda , e. g. ubi signa brevium , aut Portus , aut naves stationariae in excubitu sunt, vel si ripae arcibus, munimentis, praesidiis adversus piratica ausa instruendae , ad ea compensanda vectigal aliquod im-
126쪽
ro LIBE R II. poni mercibus potest , dum modus
causae non excedatur: inde enim pendet justitia ut tributi, ita & vectigalis. XXXVII. rauis es modus exigenave rigalis pht. Adeo facile aestimari non poteth, quis sit aequus modus vectigalis exigendi : & qui aestimant, non solas e
pensas considerare debent, sed tem-Pora reip. natUram mercium, emendi vendendique facultatem, pecuniarum copiam inopiamve &c. Hinc est, ut,
qui jus habet vel igal exigendi de
mercibus, habeat etiam jus, si natura mercium hoc admittat, & commerciorum libertas non impediatur, resignandi, refringendi, aperiendi inspectionis causa. XXXVIII. An praetervehentes aut transierentes aliquantisper possunt morari valetudinis aut alia
M. Prius constare oportet,quam faciem ipsa classis prae se ferat, hostes an amicos vehat ξ an a contagiosis morbis immunis sit ξ de his omnibus obsem vatis
127쪽
Vatis & aliis, quae requiruntur ad utilitatem innoxiam, humanitatis est, ut non solum exstendere, sed & ut in lit- Grat. ἡ
tore tuguriolum momentaneum eX- struere possint, modo littus non redda- x. tur deterius. AEquitas tamen vult, Ut hoc non semper fiat gratis , sicut enim Memb.I
afflicto amictio non est addenda, si rex naufragio appellat, aut alia causa miseratione digna, forte quia propter religionem pulsus aufugit, ita si lucri sui gratia in littore nostro eXscendat, durum esset, si pro compensatione imis pensarum vel praestitae securitatis nihil sol veret: hinc est, ut in locis qu1- SHL dabusdam pro jactis anchoris aliquid sit 'μ α
XXXIX. Exteris , qui sedibus suis
pulsi receptum quaerunt, conceden dane perpetua habitatio ξQuoslibet recipere peregrinos in civitatem non modo periculosum est, Ald ad sed nec civitatis cuj usque status id ad- ρt.ba. mittit, finis enim ejus est civium beatitudo , quae impeditur promiscua omnium receptione & barbarorum
128쪽
morum introductione. Hinc miseri-PQ. ἰ.3. Cordia ita est temperanda, ut nos ipsi S Q aliis non fiamus miserabiles , & probe considerari debet, an ea sit agri nostri fertilitas, ut commode eOS alere possit, solers an ignava turba, quae recipi debet, an ad venae ita distribui possint& locari, ut nullum civitati periculum immineat &c.
XL. An si quid intra territorium populi si deserti soli, postulantibus
concedendum es ehi. Contenti debent esse iis, quae istis assignamus , dc fortuna ejusmodi exulum non statim dat ipsis jus a quocunque populo, & ubi placuerit, expostulandi sedes, sed circumferenda: Pr CeS, ad eXtremum non futurar ubique ineffcaces, si1 vel religionis causa, Vel alio infortunio expellantur : conjurati enim & desperati latrones merito nobis sunt suspecti. XLI. yure naturae omnes homines etiam habent facultatem ad actus aliquos exercendos apud nos, quo-
129쪽
CA suae II. Io Duplex,secundum quosdam : es ia G. . est simplex seu absoluta , quae ipsis ς 3S semper competit; alia ex suppositio-ng, quae ipsis competit, si eam etiam
XLII. guae es smplex seu absoluta P
Simpliciter & semper habent fa- . d. cultatem ad actus tales, quibus comis 3 parantur , sine quibus vita duci n quit , puta alimenta, Vestimenta, medicamenta. Hinc aut lege lata, aut conspiratione hoc impedire non licet: est enim tale impedimentum naturae
XLIII. 2uidsi ipsi ejus rei india
geamus PImpediri possunt, & in summa pe- Grol. d. nuria frumenti venditio recte prohi- betur. Hinc si urbem aliquam tanta . multitudo peregrinorum impleUerit, Βοαἰ.b.I. ut sustinere eos nequeat, si salva esse velit, peregrini semel admissi recte ejiciuntur, alias enim indigenae essent ejiciendi , cum tamen propriae civitatis cura potior esse debeat.
130쪽
io8 LIBER II. apud nos eandem habent facultatem 'Negatur. cuilibet cum liberum est statuere , quid velit acquirere , aut non: & si domesticis copiis quis
sit contentus, qua fronte aliquis alienas merces ipsi invito obtruserit, in- ω. . d. PrimiS si damnum aliquod civitati in- c. 2.3.ας- de oriri posset , forte si stibditorum nostrorum industria impediretur, aut opes ipsorum ad exteros transporta
XLV. Si populus aliquis undique alterius territorio circumdatus merce aliqua abundaret, rebus autem aliis ad sitam ducendam necessariis indigeret , an non ibo invito eas in ejus territorio vendere posset 'Poeci. ad Ad minimum facultas ipsi esset
. Concedenda vendendi eas aliis per territorium ; alias justam adversus me haberet bellandi causam.
XLVI. An ad hoc jus libertas matrimonia ambiendi is contrahendi refertur PR. Si caetera paria sint, si eandem religionem profiteantur, iisdem sint moribus s