Dissertatio medica inauguralis de scrofula ...

21쪽

mantibus morbis nonnunquam supervenit: Sed tamen OmniS parum consueta, etiam ad parvum

tempus expositio, frigoribus aut humiditati, aerem impurum factum anhelans, sine ulla eXercitatione : diaeta parVa, aquosa, insalubris, et parum nutriens ς sordes, immundities, loca humula, frigida ac paludosa occupans, maleque Vestitus,

hinc liberos pauperum plusquam divitum vexare

solet); necnon ictus, coni iones, aut Vulnera eX-terne illata, sunt etiam inter causas excitantes usitatissime recensenda.

Sed coelum prae aliis hunc morbum praecipue producit: ubi regiones frigidae ac humidae, mutationes tempestatum Subitae ac frequentes, aerque golidis humidisque exhalationibus onustus, frigoris et caloris vicissitudines repentinae sunt, ibi diurissima graditur pestis communis: quamobrem in his insulis sese tam late diffundit et insaevit, praesertim quando apud nos, quatu0r anni tempora in parvo spatio unius diei adspicere potes. Quoniam his diversis regionibus in quibus calor frigusque vix tolerabiles sunt, aeque peperest, Dom. RUSSELL carcere a gradu latitudinis septentrionalis 45' ad 60', hanc teterrimam pestem deteneri censet. Strumae impetus, ab anni tem-

22쪽

pestatibus quodammodo pendere videtur; circa

tempus hiemis incipiunt, tempore Verno creSeunt, et aestate autumnoque evanescunt vel saltem mi

nuuntur.

De causa hujus morbi proxima auctores inter se multum discrepant, ac multas conjecturas, sed vero non suffultas, in medium protulerunt: pauca hic recensere non prorsus inutile erit. Acidum totam circulationem pervadens, pro proXima causa Scrofulsa P IsΕΜAN habuit. CULLENUs illustrissimus, cuidam aerimoniae fluidorum et peculiari formationi glandularum lymphaticarum hunc morbum attribuit. Dr ΤΗoMAs Scrofulam ex habitu corporis tenero, atonia, laXitate generali solidarum; et debilitate totius hominis, oriri opinatur. Si nunc ali . quis me quaesiverit, quaenam vera hujus morbi causa sit, lateor me ancipiter haerere; et donec leges oeconomiae animalis satius intellectae fuerint, dicere pro certo non possum. Forsitan ab aliqua depravata conditione salutis generalis, nunc natueO-eXistente, nunc laesis vitalibus functionibus, inductis, per negligentiam diaetae, viscerum abdominalium, et alias sortuitas causas, pendente, Ori

tur. .

23쪽

MORBI, quibus Scrofula confundi potest, sunt varii et multi; sed tumores plategmonoidei, Scir-

Thique, Steatomata, ulcera, caries ossium exi aliis morbiS, et cancer, praecipui sunt. Quando Phleg-mon in corpore strum se inclinato suboritur, tumor

est rubrior, inflammatio et dolor adsunt, citius in Suppurationem ruit, et pus quod essundit, ab scrofuloso humore plurimum distet. A Scirrho facile dignoscitur, quod ille glandulas conglomeratas

tenet, autem Struma glandulas conglobatas sibi maxime vindicat, etiamque seirrhus inflammationi praecedenti plerumque Supervenit, sed tumor serosulosus praecedit. Steatoma in tela cellulosa non in systemate lymphatico sermatur, et omneS partes corporis pariter invadit. Si Caries ossium hoc strumae proeliVes adoritur, a carie Venerea sacile secerni potest; nam hic extremitates ossium et ubicunque substantia eorum reticulatae8t, et materia quae emanat, nigra et foetida est: ille ossa duriora mediaque potissimum assidit. Struma et cancer medicos saepe fefellerunt, et

24쪽

unum pro altero captum est. Sed de signis quibus struma ab cancere dignoscatur, haud multis verbis opus est. Scrofula in teneris annis generaliter apparet, dum cancer hos aetate provectos nocere gaudet. Glandulae lymphaticae atque ossa Sunt partes Strumae procliViores ; dum glandulas

secernentes, hepate eXeepta, Sed ΠUnqUam Ossa, cancer devaStat. Hac omnia signa errori tamen obnoXia sunt, et in iis fidem reponere n0n semper tutum eSt. In his casibus eX causae eXcitantis scientia, historia

et habitu aegroti, diagnosis capi debet.

IN hujus morbi nostram prognosin formando, multae ac Variae res, Vig. morbi natura, amplitudo Sedesque, aegroti aetas, corporis habitus, &c. maximam attenti0nem sibi vindicant. Scr0fulo i aD sectus, sedes in externis partibus solum habentes parum periculum minant; sed quando morbus partibus internis insitus est, eVentus infaustus semper timendus. Si pulmones efficiatur, periculum magnum instare confitendum est; nam

25쪽

Phthisis Pulmonalis inde oritur, neque ullis remediis forte adhibendis mortem aVertere pOSSU-mus. Cum glandulam thyroidaeam urget, fatalis eVentus nonnunquam eVenit, nam haec glandula, oes0phagum aut laryngem comprimens, suffocando vel fame e0nsumendo mortem inducit. Quando aliae internae species formantur, ViZ. tabes mesenterica et hydrocephalus, , aut articuli tentantur et abscessus inter digitorum aut pedis ossa formari permittantur, Vita aegroti in summo discrimine ponitur. Sed Vero articulo assecto, et pure formato, si morbum coercendam Valeamus, et remedium excisionis in manibus est, damnum vitae multo minus habeatur quam in plerisque caeter s casibUS.

RATIO MEDENDI.

In tota Materia Aledica, nulla medicina quomodocunque adhibita, illam qualitatem humani corpori S peculiarem, nomine serosulosae diathesis gaudentem, cui potestas sit radicitus divellere, existit, et ergo opprobrium medicinae vocari bene me

retur.

26쪽

Quando hujusce dirissimae pestis res pericuIO-sas nobiscum in animo agitamus, ulla argumenta in medium producere, Supervacuum est; juste vigilandi primos accessus, neceSSitatem monStrare, et hoc praeceptum, Carpe diem, tempus irrevocabile fuget, in memoria continuo tenere, ut his remediis, quae ad scrofulam sanandam pertineri arbitrantur, temp0re adhibitis, malum, quamvis estirpe eradicere imp0ssibile est, saltem ejus iter impedire possimus, et exitum fatalem quod his

neglectis aliter accedat Occurramus. Duo consilia medendi curatio Strumae amplectitur, unum prophylaticum, quod maxime in infantes e parentibus Strum OSi8 progenit0S, Spectandum eSt, priUSquam m0rbuS Sese aperte ostendit), nempe t0tum c0rpus Stimulare et firmare, etiamque omneS eaUSas eXeitantes sedulo evitare. Alterum post malum sese in aperto edidit), ca-cheXiam generalem corrigere, et quosdam affectus locales, subleVare et tollere. Horum in uno, semita, dando, Sanam et integra valetudine nutricem, soboli parentum Scrofui0SOrum, patet, ut praedisp0sitionem haereditariam eX utero resciamus, tempusque laetandi, diutius solito prorogare idoneum erit. Omnem corporis immundi-

27쪽

DE SCROFULA.

tiem, actem impurum, qualis magnas urbes ci cumdat, quod multum nocet, sedulo evitemus; itinera ad loca ruralia, ubi coelum temperate calidum siccum, et parvum mutabile est, suscipienda: mane nocteque insantes lavare, et, quod melius est, eX aqua frigida Submergere, bonos effectus habebit, etiamque exercitatio ad corpus firmandum maXime Valet. Indumenta infantibus, ad tempestatem anni coelumque idonea essent, nec nimiae in aprica aestate, nec minime Vestiti cum improbus Jupiter urget; in his regionibus lanosa subicula tunicis eorum strum se procliViorum omni tempore anni subesset. Ventriculi et chylopoeticorum viseerum assectiones in iis strumosa ind0le praeditis, prima indicia morbi instantis plerumque sunt: propterea minima signa malae habitudinis corpo

ris in iis sedule vigilari debent, et in germine uri si 130ssibile sit.

dunt, praeter rationem in prophylaxi datam, in quo vires firmare propositum eSt, ad eaS reS COD- fugiendas, quae ullo modo pollent ad hanc pestem occurrendam; sed in malo per totum corpus tam diffuso, et tam varias facies et effectus praestante,

28쪽

DE SCROFULA.

nulla una ratio medendi est, quae in omnibus casibus stadiisque morbi aeque applicari p0test. Sed tamen pro his propositis Supra enumeratis, ViZ. caeheXiam generalem corrigere, et qUaS-dam effectus l0cales sublevare et tollere, tres remedia ex usu ducuntur: primum praescriptum VictUS regimen ,-Secundum in materia medica

inveniendum est, et tertium in eXternis applicationibus consistit. Nil c0nfert magis quam diaeta et regimen assectiones sero sulosas jam constitutas cohibere, et praesertim diaeta maXimi momenti est. Quantitas, genusque cibi considerandae sunt; nam Ventriculo nimium distento, digestio male essicitur; et si genus ciborum non idoneum sit, functiones digestionis imminuuntur, itaque constitutio enerVatur, et sic frustra ulla remedia eXhibemus. DiaetaleVis, nutriens, et quae facile concoquitur, eXmaXima parte e carnibus animalium confecta, caroque animalium tenerorum anteferenda; et caVendum est, ne Ventriculus nimium distentus esset. Potus, qui non stimulat, optimum conVenit; forsan aqua fontana Optima est, aut Vinum, aut cerevisia sertior, Vulgo sortem dicta, modice sumpta, bonum potum praebet; sed usus

29쪽

DE SCROFULA.

horum eX rebus maXime pendet, et necesse eSt ut prudentia in eorum usu medicum dirigeret: si

utri opus sit, vinum Hispaniae aqua gelida dilu

Exercitatio modica, ordinata, sed non diutius protracta, ad Vigorem totius corporis multum consert parum que est, quae Species eXercitationis, dum intra has limites sit. Secundum Dom. N USSEI L, infantibus vel infirmissimis frictio manibus plurimum prodeSt. Vicissitudines coeli quae causae eXcitantes sunt) omni modo praevertere nobis oportet; et Omnia quae reddent corpora frigori obnoxia; hinc lamula ad cutem applicata, usus lite balnei frigidi prudens prosunt; sed conclavia calefacta et eXercitatio profusa sedulo evitanda sunt. Etiamque scrofuloso sese domum tempesti Ve receSSere, prima ire nocte cubitum ire et diluculo surgere saluberri

mum CSt.

In hoc loco, notandum sit, ut, in mea Opinione, emigratio ad regiones ubi coelum calidum et temperatum est, nullo modo praedispositionem strumae radicitus divellere pollet; sed illam ah- sente causa eXcitante) c0n Sopitam reddat, etiamque individuus vestigia retractans, et ad causas

30쪽

excitantes ablatus, in magnum periculum sese infert, ubicunque ad illam decurritur, a teneris annis incipiendum et ultra tempus pubertatis prorogandum est. Sic forsitan proelivitatem dirissimae sermae, vig. Phthisi Pulmonali, hujus morbi corrigamus, etiamque ab aliis sed minus fatalibus sormis, immunitatem nequaquam comparamUS, Observando ut praedispositio Variis formis, sub queis Struma Sese prae Stat, ab aetate multum pendat, hujus rationem reddat. In corpore humano, certae functiones, Vitales dictae, existunt, sine quorum juSta peractione, homo non potest vigere ; itaque earum conditionem diligenter vigilare, ullisque sese male habentibus inventis, ad integrum Statum, qUamprimum revocare debemus. Quandoque in strumosis, conditio depravata viseerum chylopoleticorum frequentissima est, intestinas, secretionemque hepatis regulare maXimi momenti est, tam evitando, quam morbum corrigendo. Si ea, quae supra attulimus, nostrum Votum consequi non idonea sint, inne ad secundam rationem, Vig. materiam medicam, c0nfugiendum est; et ubi vasto, magno remediorum catalogo, oculos meos adverto, heu l