Ioh. Angelij Werdenhagen, i.c. De rebuspublicis Hanseaticis tractatus generalis Ioh. Angelii Werdenhagen i.c.c. De rebus publicis Hanseaticis et earum nob. confoederatione tractatus specialis

191쪽

3o RERVM P. II A Ns . in instituti sivi ratione quam optime later sese conveniunt. αuum pietatem in diu Itone proxime tam raram ct pcene abolitam inter mortales inveniant , non

iam ad bellum , quam ad iustitianeel tam confiigiunt; hie a ea persuasione cer hortatione graυi id urgendo ι alterile teriumsacrum constituendo. βuο- modo vero iustitia praeesse 9 presidere suisque in tali muneru functione δε- ιας id iste gravi imis Iehava comminationibus inculcat euiuu : alter securitatem cum invitatione blanda ad praemiorum se digni tuis munia accipienda promittit singula. 2Munan talibus obedientiam praestet liberam Imperatori-ώM ' O coelitus mortalium generi miss.s

Egei ct caesares: Verum ut de tali iustitiae solio, quod Magdeburgensibus suis in commodum & utilitatem

universae Nationis Saxonicae Imperat.

quid rite constet, paucio id expli-c an dum est.

192쪽

QVam late se Germantea natiolim cum omnibus populis suis ixi longinquis etiam regionibus, quum a barbarica feritate ibi mortales ad humaniora vitae studia & Christianismi culturam n cnnihil revocari inci perent )iustitiae observatio ut es set firmior & vitae commoditati co-

formior , instituti fuerunt quidam Palatinatus diversi ; veluti Bavari, Thuringi,Rhenani & Saxones, suum quaeque gens habuit PalatinatumVerun prς cunctis saxones in hoc ordine prae eminentiam sui splendoris

aut dignitatis obtinuerunt. Auctor autem Palatinatus Saxonici primu a,

fuit Otto I I , ut ex supra posito clarum est privilegio , & malia ob rationes Magdeburgum eo ornaviri quumque eius ditio Nationis adeo, ampla esset, subordinavit eidem adhuc quinque Palantias civitates, in quibus Imperator Romanus, quoties, Saxoniam Ucresus fuerat , aulicam i I, 2

193쪽

i3 HANS.1uam vitam regaliter agebat. Nam-oue Phulentia nihil aliud est , aut determinat . quam Imperii Romani o Caesaris aulam : Vnde & Comes Palatinns . est Iudex Palatii Caesarei, qui iudicio&iustitiae, in regione ab Imperatore subacta, quas provincias ocabant Romani,praesidet: Et quem Latini Comitem dicunt, vocabant Olim Germani Gravium, id est iudice. Nominis huius originem ad tempora Caroli M. alii referunt; velut id im x. m. .art. 8 . is text. 9 glos indicat. Comitatus enim dicitur praetorium, id est, domus praetoris, seu consistorium magnorum virorum, judicium mero & mixto imperio ornatum habentium, ut inde jurisdictionem plenam exerceant οῦ quem Comitatum

nos curiam vel palatium dicimus, id est alias palantia , sive Cointa tua Consistorialis a ConsistorioPrincipis. ad eit Imperatoris, dependens, in quo Comes consistorianus suum juredicundo exercebat gerebatq; ossicium.

Hic olim post quaestorem &Magistrum scriniorum in consilio praeerat. Et huJur ossicium erat secun- cum praecep um Principis id est. Imperatoris vel Quaestoris, convocare

rios

194쪽

PARs TERTIA. Syrior, illos quum necessum esset ina' Consistorium Principis introducere: λβ I ta dici t L ueas de Penna Doct. Galliciuoli in Rub. c. de comitib. consistor. lib. I et, yρ de quibus etiam tangit textus in lib. ςli i c. de hu qui per mei. appel7. Omi. Et qui aequiparantur spectabilibus Pro

iii consulibus. lib. I, c. eod. tit. s. y2,dam quib. Proconisil. hab. 9 C. lib. I, tit. δεῖ Q. Trocons. ct legat. Nihilominus

c. multi sunt in ea opinione, quod αρρ & audacius assirmare non Verentur , ii Palatinos dictoi quasi a Monte Pax Iatino urbis Romanae, de antiquitus fuisse Romanos. sunt etiam alij, qui ν seribant, Comitatum Palatinam vortia ginem suam lampsisse i Germanis Mu a Palatio Imperatoris, cui praefuerusi .lt dictos, quia tum imperatoribus inia Provinciis militabant. Et ideo γο- ά miano Marcellinin lib. 2o, nominat ρl Palatinatum, Palatii Decurionatum, ij si non ultiniae dignitatis ordinem p ve-a lut etiam locus Palatii tribunalis sa- cer dicitur,qui omnibus asylum praea, beat tutum. Fraee. desebstud. lib. 3, j- tit. de Magn.Senesthai. o. 6Mon. Gars.

195쪽

r 3 RERUM P. HA . sic. Rector. provinc. cuius verba haec: sunt: Nulli iudicum , qui provinciam regunt in civitatibus, in quibust sacra Palatia, aut praetoria sunt, li- ceat, his relisiis, privatorum sibi domos ad habitandum, veluti praetoria vindicare , sed sacratissima modis, omnibus inhabitare palatia, seu praetoria, ut hac necessitate compellantur eorum reparationi praevidere.', glomo Platea A l. unicam. C. de palat. drdomib. lib. a I. authent Pras dei gentium

C. de Epis. avd. si ars de Mag. lib. 3 c. 9. Ita quoque res sese habet, quod Pallantia Saxonica in suprema fuerit dignitate posita ; sicuti iussax. multa . eidem tribuit, uti videre est in iur. eichb. art. I 2, i 3, ΙΑ, Θ I . in text. Ogis'. Namque in vetustis illis temporibus nondum fuit judicium Camerale; sed ibi judicia integre exercebantur. Atque haec gratia singularis ab Imperatore Saxonibus, quum propter virtutum eminentiam & constantiam in tanto haberentur faUore, concessa est, prae cηnchis aliis, privilegii loco , ut eo expeditiorem haberent Iustitiae opem in actionibus cunctis, necesset necessum, ut appellationibus ad ipsum recurrerent Imperatoreὲn, qui saepius longius in aliis regi O-

196쪽

PAR s TE RTI A. I 3 regionibus aberat. Proinde Appetalationes omnes ad iudicium Palatii illud deferebantur. Ingentem sanEhoc libertatem arguebat saxonum, quod merito ad pristinum esset revocandum statum. NamqNe, ait chromSax. pag. rso, quantis cum dissicultatibus ius hodie Camerale expediatur, quantaque temporis mora ibi consumatur cum sumptibus intole rabilibus,experientia docci ipsa. Beneficium hoc vero singulare , quo Otto II Saxones ornavit , inter alia privilegia sane primum meretur locum. Ideoque Imperator ille Palatinatum hunc transtulit Schartovium Albim, ubi antehae Ducatus Saxoniae suam sedem, ipsi a Carolo Magno adsignatam , habuit. Etenim

quum Otto II Comitatum Ascaniensem,& arcem Leburgicam huic iudicio adiiceret, principalem quoque

dignitatis locum ipsi ad si navit. Nec

nobiliorem , ei.em addere potuit. Nam quum Carolus Magnus , chron.Sax p d. , witeli indum in Ducem Saxoniae crearet, & ipsi mutaret insigne suum,dignitas ea Ost Saxonibus eo in loco Schartoviensi maxime accessit. Atque Ducatus ille ibidem

197쪽

Ἀ;ς Ra V M p. HA S. tempora, qui Ducatum hunc sax inicum per Hermaranum Billingium d Lunaeo urgenses versus Win semetanstulit. Postea Ducatus schartoviense secundo Archiepiscopo Gisiario Magdeburgensi anno 93 2. dono oblatus est, de quogis. Uriichbit. Mart. I 6. agit paucis, velut etiam de Hermanno Billin io a Stubhes hornhaec innuit. rext. 9guisVVeichb art. 12. m. Os. Quomodo vero huius. Palatii tribunal exercenduna, quinam& quod personae ad hoc requirantur,

quis Praeses, quinam Soabini, ic unde sumendi sint sumptus ac expensis, quae mulctae, atque quod ab eo iudicio non detur appellatio . id satis abunde isia Crate bitricum ct Municipale explicat. Sic de ossicium Palatini iuaula Imperatoris dilucide quidem depingitur. in titt. C. de ess com faer. Palat. Sed civitates Palantiae apud Saxones inde dependentiam habuerunt,quod nonnihil dissimulat. Vib. MDmεV seiae. I 3. Nihilominus ipsum hete quoque audiamus, quum

Decul. Saxon. lib. 3. an. ε2. expliCa tionem aliquam afferre Velit. De civitatibus Palantiae text. d icta resere. . QuJnque civitates, quae Palantiae dicuntur , in Saxonia inveniuntur , in

quibus

198쪽

Ρ A a s TERTIA. 13 idi quibus Rex legitime debet curiis uni praeesse. Prima dicitur Grona : Ner- ὸia lite secunda , quae modo in Gossa

ib. riam translata eli: Wallinus en tertia: li. Alsted equaria et quinta Mers burg nouo imi natur. Haec ibi. De Grana ad risiur- id nonpoisunt multa ulterius praeti dicari , quum eius conditio usque, in pt 'ne imminuta fit, ut etiam nobili

AE alicui a Munc hausenn in hypothe . cam pridem abierit. a W trium vero, sine dubio est i Werta dioecesis Coloniensis ide-ehindo Corbeiensi dc Gobelino in , Cosmodromio Nerlaon, Vrspergensi

eum adspiratione NerlahenHHuc te- pora impressionis Hungaricae, alibi. intutus, decedit Henricus Anceps, ut idech indus & alii plures docent. 4 Eius loci Palatinatus sine dubio per

hanc occasionem translatus est Go Gl ari ana, quod huic urbi, recens ab Henrico primo Caesar conditae , ab 3 eius nominis secundo amplificatae; a tertio & quarto ut plurimum ha- ii bitatae, aliquis ex his, quicunque ille, nonnihil splendoris conferre vos. luerit. Cui hoc absque dubio in me i. tem Venit, quod praeter Neriensem saxoni a Trans vestrana haberet Merseburcensem : Nam omnino Merse-

199쪽

Mp. HA N s. quintam civitatem Palati-Pilantiam, intellito de EG, . quibusdam hoc nomine In . Sic igitur Eresburgo indultus fuit honos sedis Palatinae, vel a Carolo Magno qui ut Fabrielin oriri-assirmat, Albionem Edelhardi F. Diterici Saxonum Regis nepotem, primum in saxonia Pa

timi trus fit a Saxonici generi Caesaribus, sive is fuerit Henricu eps, sive eius fit. Otto Magnus. Nec mirum videatur cuiquam, in sipecu-

cet stis locis, quae tum temporis uti etiamnum hodie Grona & Walhu- vix fuere oppidula, burgi tau na, hoc est, arcer & praesidia oportunis locis condita. Nam Dumabrus Walbecum praefecturae UUesis pagum Hel maestadio vicinum civitatem vocat:& in veteribus instrumentis fundationum, donationumqi monasticarum, pluries depre- hedi, assent, pagorsi incolas cives indigetari. Si quis vero a nobis dissentire, & quintam sedem Palatinam ad Salam Thuringi cum, ubi hodieMertaburgum civitas Episcopali S. collocate velit, secutuismectum Bro: Tum

200쪽

in id neget & perneget quum porrectar & populosa sit regio, minime genta lium sede Palatina spoliandam esse.' Praeterea non fit verisimile, Mers bur- 'a gi ad Salam s. fuisse sedem Palatini, se quum is locus in tutus admodum P esset, propicr cot dianos Sclavoruma Incursus .' neque ea erat loci facieso quod non diis mutat GeorgiusHaline Diimari Mersburgen sis interpres Gerat manicus in supplemento in quae hu- et iusmodi splendorem caperet. In Bro- tum antiquitatibus censendis nuli' lam heic ponemus operam , quum t. constet homi ncm istum non pauca posteris tradidisse, quae fidem omni-: no non merentur, quod non semeli- inculcat Dominicus Breverus in ce- 1 nealogiis SaxonicisM. S. testantur: et- - iam alii, & nos per occasione manifestum faciemus &c. Admodum hei c. quidem infensus est Mei bom. Brotu . fio : Sed si rem penitius introspiciati quis accuratus censor, inveniet faci- . lc, quod uterque eodem laboret morbo aut affectu. Etenim quod iste