Ioh. Angelij Werdenhagen, i.c. De rebuspublicis Hanseaticis tractatus generalis Ioh. Angelii Werdenhagen i.c.c. De rebus publicis Hanseaticis et earum nob. confoederatione tractatus specialis

621쪽

non tantum curia aut forum caussarum sirit etiam forum maxa me Mercatorum , sive communis appulsus domus aut Depositorium seu s-hthain, ad quod omnis generis commercia &. merces perit aliuntur ci, deponuntur, & praesertim quae per

Insma ac flumina navigabilia illuc ad siduo & cotidiana continuatione transportantur . Quod enim Graece εμπό&or ab id est negotior, vel potius ab iμaris Matth. a , . 4 S. quod & mercatorem , & vectorem , qui mare traiicit, quasi mercatores nomen suum a peragrando & proficiscendo habeant, denotat οῦ Emperium id Latine rite per forum describitur ι non autem secundum Isidorum, qui forum a fando vult denominari : sed potius iuxta Varronem vel a serendo, quod ibi omnia Venalia, etiam caussae, conferantur: vel a foras, qHod su b dio fiant tales negoriationes, derivatur. Recte dicit Fessus, quod ε modis forum intelligatur. Primo negotiationis locus , ut forum Flaminium, forum Iulium, ab eorum nominibus , qui ea fora

constituenda curarunt, quod etiam

622쪽

PAns TERTIA,seri solet. Alio, in quo iudicia eri, cum populo agi , conciones haberii solent. Tertio cum is, qui Provinciaei praeest, forum agere dicitur , cum ci-ι vitates vocat, dc de controversiis eorum cognoscit. Raarto, cum id forum antiqui appellabant, quod nunc

vestibulus epulchra dici sol cr. Qujnto locus in navi i sed tum masculini generis est , & plurale. Sexto fori significant tarcentia spe ctacula , ex quibus etiam minores forulas dicimus. Inde & forate. & foras dare,

ostiola dicuntur. Haec ille. Uerum nos cum Rosi nom. 9. cap. 7. de antiq. Rom. Omissis reliquis, de ita tantum foris, quo res conferrentur, dicimue.

Quorum quidem duo ap iRomanoa fuerunt genera. Alia enim ad turbis splendorem facta erant , in quibus

hominum conventus fiebant , vel negociorum civilium, vel delectationis caussa: Alia ad communes pOpri .li usus parata negotiantibus patebat. x vero fora negotiis civilibus tra istandis fuerunt comparata, haec sunt Romanum , Caesaris. & Augusti. R; manum forum , quod & antiquissi inum fuit, dc propterea vetus appetalatum, varin insuper habuit nomina, i Nc -

623쪽

Nonnunquam propter excellentiam l isimpliciter Fotum dictum est, frequentius Romanum, a dignitate sci- Iicet urbis, interdum Latinum. &c. iVelut etiam hodie in eius rei imita- itionem Argentorati , & Francolarii 'Curiae vocantur Romerianae. Caesaris forum ab auctore suo habet nomen,

ubi sibi statuam erigi passus est. sed

Augustus forum constituit propter hominum, iudiciorumque multitudinem, ut festinantius absolverentur. Quartum forum incepit Domitianus Imper. quod Nervas perfecit,& transitorium dictum fuit , quod statuas, colossos omnibus cum titulis ,& columnis aereis ac rerum gestarum o dinem contineret. Quintum celeberrimum Τraianus adiecit , Cuius quidem admirandus splendor fuit, sed inde merito optimum omnium habetur, quod in eo foro M. Antonius proponi edictum mandavit , in quo Clitistianos poenarum crudelitate exemit, eosque vocari in ius propter relligionem prohibuit: delatorem. Vero corum cremari vivum prae e epit; quod tamen atrox merito cen- .setur. Fuit & salustii forum, Aurelii, Archimonii, Cedit ii, Argentarii, Iut xii, . c. ceu MIex. ab lex. Gen. Hera

624쪽

PAns T O Her. Q . 2. c. p. I 2. tredecim recenset fora. Vernm alterius generis Fora eranthare, boarium, o litorium, pistorium, marium , cupedinari uin, piscarium, tu sti corum , sive suburbanum, Magonium , in quibus ea , quae ad Victima erant necessaria , vendebantur, ceu adhuc in omnibus civitatum bene constitutis Rebus pubi . tales ne-eessitatis commoditates conceduntur

cotidiano usui. Ipse igitur mos Romanorum hane distinctionem nobis in manum largitur, ut inde agno si a mus, quae in ipsis Foris fuerit dimerentia. Etenim non tantum iudiciorum lc promercalium simpliciter 'rerum ; sed Forum maxime mercatorum in praecellenti habitum fuit aestim ii dignitate, cui singularia quoque iura & privilegia sunt attributa. Sic ex eius rei imitatione, vel potiua ea ipsius naturae dictamine Hanseatici Germani tale forum Emporii ex suae nationis vocabulo insignire voluerunt , & Stapulam eiusque compet etiam Ius S rapulae nomini tarunt . . sive edine Niederlage, appellatione ab appulsu, exoneratione, principali oz scilicet Emporii parte desumpta .. ut

625쪽

sc RE RuM P. II AN s. Magdeb. contra Omit. Barbiens Ingens est absurdum, ait Meden, quod in petitione Restit. Hamb. art. 7 .ct 82. ponatur talis confusio , quae Nundina sic Stapulam pro synonymis habeat. Tum etiam ipsi Hamburg. eo sibi con rarii essent, quum nundinae omnibus civitatibus communes sint,

ec a quovis Magistratu subditis suis concedi queant. Q md ergo privilegii loco in hoc habebunt, si omnibus est

commune 3 Sed affectata est ignorantia, ouum disterentiam satis pro commodo noscant & intelligant. Quemadmodum enim forum a serendo ut antea dictum est ) no inen habet; quod in eum locum dc controversiae , atque merces deferantur,

quum Graecis forum esset B a sit i ca, id est,domus ampla di spaciosa,quae ita solebat aedificari, ut in ut periori parte iudicia, in inferiori parte nego

tiationes exercerentur ;ceu ex Vitru -

. vio rem hanc in officia Ciceronis, Georgius Cracovius exponit : Ita Sta. pulam vocamus, ait Dauthius, mutuato de Germanica lingua iuxta Hanseaticorum consuetudinem voeteabulo, aggestionem & comportationem mercium omnium, quaeia

626쪽

PARs TERTIA fnt. Ora nidis vandriib. 8. cap. 6. Conficitur igitur ex his omnibus, ita pergit Dauthius quod etiam ipse locus talis publicus, & Mandatum aut Imperatos is indultum & privilegiaria concessio in tali continuatione

longe quid sussim ius & ab nundinis

supradictis magis separatum requirant & ponant, quum haec res generalitate& amplitudine sua nec noui dignitate omnium commerciorum maxime se regalibus Principis summi insinuet , utpote, ex qua ampli stimi fructus vectigalium & teloniorum expectari queant. Imo & ipsa verba textus in iura TVeichbilico Sax. an. I .ct 9. hoc ostendunt, quod Im- .perator sit, qui singulari mandato dccum singulari solemnitate tale iussistendi & Stapulae mercatoribu aut

Civitati mercatorum concedat; abs-qye cuius speciali privilegio hoc

nullatenus valet acquirier. Namque eandem paritatem habet, quae obiervatur in coadenda civitate. ' Etenim

iuris est manifesti , quod Caesaris haec sit potestas,& pertinere hoc ad eius splendorem, ut ipsius aut horitate civitas Imperii condatur. Ita de Ca fare en text. in I. i. c Metropol. Be

627쪽

ς; RERUM P. H ANS . Ade iuris . Et quae sine Caesaris authoritate construitur civitas, privilegia civitatis non habet. Ianocent. c. cum ab Ecifesta. l . de Uf. ordis. Sic de

nullatenus ibi est ius sistendi aut Stapulae Emporiive, ubi nQn id singulariter concessit Imperator. Est enim iuris vulgatissimi, verba contractu si, privilegiorum , dc omnium dispositionum secundum subiectam materiam , & naturam illius rei , de qua agitur , intelligenda esse. l. s uno iup inc0 F. to t. s.si e ei. Ceodem. l.dam

multa eum ut at Vatia. clem. Depὸ.coli. . ct 6 . rive . R. Everbard. in Ioeo d subiecta mater. O lex. conf2ς. n. 6. lib. 3. Et quale ius imperator civitatibus indulget , talem quoque inde habent civitates formam, quoad statum servam, aut liberam, mixtam aut plene liberam, ac quoad commercia emporialem aut citra Emporium & saltem in nundinis annuis consistentem. Ita Fridericus I. Casalensibus ius civitatis habendae dedit. I atra Cens s. n. Io . Sic Imperat. Otto I. Magdeburgum ita

fundavit, ut non modo civitas Imperialis esset libera , sed &prorsus, Franca,

628쪽

PARs TERTII. sc Franca, atque liberis ec excelsis Italiae civitatibus,quoad exemptionem, aequalis eΓt. Iixo dc in genere iure omni Stapulae, mercatus & Emporii prae omnibus aliis in fundatione sua donavit, ac in iure V ichb. eadem ipsi emporii privilegia in hoc attribuit, quae civitati Coloniensi , ceu verba in textu expreta habentur.

Quod si Hamburgum tam insignibus

privilegiis esset ornatum , velut in Magdeburgo videre est; tunc cert Eposset aliquid exe*ptionis fortioris sibi aut gloriae in iure tali arrogare. Etenim in supra posito Madato nuia piam tam generales imo ic universales concessiones inveniuntur, velut in fundatione Magdeburgensis civitatis ; sed admodum consit icta ibi in Ham b. concessione speciali locutio est de nundinis tantum annuis. Magdeburgenses vero obtinent ius stapulae dc Emporii in universum sibi concessum. Verba enim generalia generaliter sunt accipienda , dc generalitas tantum operatur , quoad quia libet speciem in ea ex pretam, quan . rum operatur dispositio specialis. Dauth. in prod. eontr. Com. Barbienti mihi pag. . Ergo a dispositione generali , uallui casus excipiendus est.

629쪽

Num. . p. '. cap. R. num. 79.

Genere enim non simpliciter , sed universim posito,quamlibet speciem necessario inferri, iura & communis sensus etiam dictitant. Hinc constat Verba universalia longe maioris em casiae esse, qua generalia; quum sint praecisa', & omnes omnino casus etiam non expressos contineant neque ullam plane festrictionem admitrant. Imo eiusmodi verba ampliant significationem verbi, cui adiungun tur, & hoc operamur, ut verba quibus adsociantur, adlatissimam significationem extendantur: in tantum,' ut comprehendant etiam casus, qui

secundum impropriam significationem sub illis verbis in eludi possunt;& quae alioquin sub iisdem non coprehenderentur. Quare nulla omnino dubitatio esse potest , ubi genus ponitur, species sub se comprehendes, ta illi nota universalis , ut in Mag-deburgensi privilegio adiicitur, quin

necessario omnis species includaturdi inseratur . Verum ea ratio non

procedit a specie ad genus, vel ut Haburgensium concessio pr ter reliquas abiectionis statim in meta specifica forma

630쪽

forma nundinatum certo tempore circumscriptorum consistit. Quem admodum enim qui de omni animali universaliter sermonem habet, de homine etiam necetiario ntelligendus est : Ita sacra Gesarea Maiest . ,

q-uae Cmnem meς catus formam alicui

loco tribuit, etiam jus stapulae , ceu universalius , nece ilario concessisse intelligitur ; quu haec universalis orationis vis atq; cssicacia genuina sit, ut multis deducit Schrad. deflui. r. puri. 9. par t. prνic, sic . 3 s v. dc luculeiitissime pari. i Q. sit . . u. T i. cmnsiqq. At qui hominem.& inter eos ad nuc hunc vel illum ponit, is certe omne su per j iis & g neralius excludit ab isto subiecto. Verum ut igitur in proposito tali co ludatur Ora rio, certissimum est , etiam in privi Iegiariis concessionibus , idem iuris esse . ut privilegium. de genere universim loquens, tangulas generis species comprehendar, & e contra. Ita tradunt . An in l. . ibi Iason. n. 33. tri. I. de constit Princip.Tanorm. C. c molim. de Verb. Signis LV. in l. l . in ι A. n. 3 8. C. de S. S. Ecclis. Dec. l. in omnib.