M. V. Martialis Epigrammata ad codices Parisinos accurate recensita variis lectionibus, notis veteribus et novis, Graeca interdum versione, notitia literaria, et indice locupletissimo illustraverunt quinque Parisiensis academiae professores Volumen p

발행: 1825년

분량: 697페이지

출처: archive.org

분류: 로마

12쪽

M. VAL. MARTIALIS

EPIGRAMMATUM

LIBER V

Hoc tibi, I)alladiar seu collibus uiseris Allate,

' Mulit librum ait Domitian nil, riinc per Italiam vagantem , rogatque uti gratum accipiat, seu lecturus , seu neglectitriis : duni modo accipiat Caesar, poeta se lectum fuisse Limpliciton credet. EI . r. siste tibi Pata di di codex Thuanens; tireris Albis codex Vat.

Hoetibi. Hoc, quid luid id est libri,

hianc qualemcumqtic librum mittimus tibi, o Caesar. -- Palladim seu Vbtis. In honorem Minervae quinquatria quotannis c lebrabat Domitianus in monte Albano prope

Bomam, quem lan uana ari cara ele-

serat. Fuit Alba duplex, altera in

tor Albanum uiolat in et lacum ex

Dion. IIalic. testimonio, duodec; mo Fb Urbe milliarist, si fides Eutropio bJahelida; de illa hic agitur: altera Marsorum, quam et Plinius vocat Alli elisi ii iii, distinguens ci , Alba Albanorum; siti est ad Fiici

i uim laeum, in xia aleria, circa .

Anienis tantos. Lib. IV, epigi'. I. - Polludire. Ι'ali: diain vocat Per adulationem , quod Domitianus vellet Palladis filius liaberi. Pliit stratus, lib. II : . Apollonius no-xorat quemdam ni se iis cisii iam datum, quod publicis precibuς non addidisset Di initi anni u , Palladis silium. Palladis enim filium se credidici lito mittit. - Quum Ranas virgo reputaretur, se virginis silium, Josephi in iiiiii, ut Putatur, jactabat , quod penes siliit in virginis sci

ret niturum a ternum imperium.

Hinc summa lege ius it iii viri in stirpem Iessaeam ; quod ex Davidis stirpi d c etur is Imperator Procreanduς. id. Caruiti. Baronius . ad A. C. 8 3; Domit. IX. IRaderi na-deriis notat a Martiale blandion te Pal Liam Pissum vocari, quod sci-rot Donilitatio. grati simam. Nili illi te adii Latiotiis. Palludia Assa, ubi si ei Palladii, Minervae signum sa- .

13쪽

Caesar, oi liinc Triviam prospicis, inde Tliei in; Seti tua Seridicae discunt responsa Sorores, Plana suburbani ipia cubat unda freti; Seu placet Tia ope nutrix, seu silia Solis, s Sive salutis eris candidus Anxur a piis;

tale. Haec duo sacra Plerumque Conjungebantur. Vide Gronciv. ad Stal. Papin. Irag. 277. a. The m in edd. vett. - Et hine Tristiam. Λ monte Albano Prospiciebatur hinc Dianae templum Λrtemisium in Demove ad Ariciam, hodie, illinc vero Thetis, quam sumit pro mari. Vide lib. X, epigr. x III, Et lib. Speci. epigr. III. Dianam jam vocavit Triviam , lib. Speci. ePigr. I. 3. Seu tua meridicae discent cod. Pulinannidistini B vertandi II S.

et Antii, ubi sub imagino duarum

Urorum Fortuna Colebatur. Sustis toti ius in Caligula, cap. 57 : . mONuerurit et sortim Λntialia . . Iloia ratius, I, Od. 35: modi va, gratum quae rogis Antii in . a Germanas verosor res dixisse videtur, quod una Pri,s pera, ultera adversa sit. De

Fortunae templis laso pgit Aloxander ah Alexandro Geniat. Dier. lib. I, cap. 13. Antium , hodie Antio, erat urbs in Tyrrlieno litore, non

procul Ostia, Volscorum olim Cain Piat. ΕΙ . - Tua res; usu. His verbis Domitiano nil ulatur Poeta ; namque ostendit Fortunam a Domitiano velut a majore deo discere responsa, quae rit ciracula certissinua P6pulo renuntiaret, tit inseri res dii a su-iterioribus adflari solent. 4. PLena stilurbani qua cubat unda maris in BeverIandi IIS. - Plana suburbani. Mare enim alluit ut boni Antium , atque ita illius si ut hium esse videtur; et quum sit quietum, euhantis similo est. 5. AEnem ntifriae. Hoc est, Caieta, urbs maritima in sinibus Latii versus Campaniam, et ad oram maris Turrheni, in provincia Terrae Lahoris, ut vocant. Quidam putant hanc urti in ab aeneae nutrice conis ditam. Alii deducunt a και iv, tire

re , quod ibi classis Trojana suit

incensa. Hodie Gaeta. irg. AEn. VII: . Tu quoquo litoribus nostris, Eneia nutrix, internam oriens saniam , Caieta, dedisti. . Stratio . lib. V : Tk-nsii ex παvτα K αἰ-

Caietam. - Seu fidis Solis. Sive di gis in ea urbo quam Circe Solis et Perses filia. vel, ut putat Diodor. Fetos et Hecates , condidit. Mane Circeios vocabant: orat in ditione Volscorum, in ora Tyrrhoni maris , et ad radices montis Circaei. -nte Circe ν in Latio; nunc est diruta , et in ejus ruderibus esti agus, Sunta 'Misa dictus. ED. 6. Salutiferis. Propter Pontinam. vel alias paludes, tu quas Proia uinest Anxur, ab Us uti fluvio non

Ilarva aquarum salubritate. Sic lib. X , epigr. LI, s. 6. - ndidus, etc. α Impositum lato saxis cari-

14쪽

EPIGRAMMATUM LIB. V.

Mitti inus, o rorum felix tutela. salus suo lSospito quo gratum crodimus esse Iovem Tu tantum accipias : ogo te legisse putabo, Et tumidus Galla cristilitate fruar.

dentibus Anxur. . Horat. lib. II , sat . candidus Anaur. Latii oppidum, hodio Terracinia, cuius aquae sunt valde salutares : dieitur candidus vel a Sindore saxorum , vel a calce quae conscitur Ox lapidibus itide petitis. Neutrius generis reperitur apud Horatium, I, sal. V:α Impositum late saxis candentibus Anxur. . Ita vocatur quasi Geu, sinu nos acuta, qiua ibi Iupiter ivit,inbis colebatur.

7. Mittimus, o rerum. Hoc resertur ad primum distichum hujus epigrammatis; unde intelligis, scin

Pe seutontiam apud poeios in secundo, tortio vel quarto disticho absolvi, et iusti esse ii esse singulis distichis singulas absolvi sini-tetitias, ut specl. lib. cpio. I. Rad. 8. Pulmanni codex, qti erimus

HOC Qt, memorem beneficii a te accepti : nam Praeterquam i iuripi iiiii Iovi.condiderat , et multa delubra resecorat. bello Vi tolliano Domitianus adhuc Puer, Nud cum I atruo Sabino, Capitolium pro viribus suis des derit , ct inccusum amon Postea restituit. Suetonius in Domitiano cap. s. Vide otiam lib. ix, opipatiani. Civ. Aliter rcinnarrat Taetitis II isti III : . Domitianus iamon imiliaponti hiis ad r-sariis, et ni lento templo apud aedituum clam Pernoctavit, ac Inatio

Isiaci colatus habitu , inter litosacri siculos variae superstitionis , quum se. trans Tiberim ad condiscipitii sui matrem comite uno contulisset, ita latuit i ut scrutantibus. qui vestigia sequuti erant, non deprehendi potuit. . Forte roseratur aptius ad restitutum a Domitiano Capitolium , quum iterum nisissct, ut scribit Traii qui iri cap. 5 , coquo nomine Jovem gratuiti et in morem esse, vel qui id Iovi Cu todi Domitianus leuia Pluin, d jecto aedi tui contubernio, de licaverat.

misi. E io. Et tuintilus fulsa codex l)ul- mamii et Bevertati di MΝ. - GaIlia eredulitate. Galli enim vera simplicitate honi sunt, atque hinc croduli. Strabo, lib. IV :

lar ii nolinibit in divorsum alii it. Ovid. Amor. III, eleg. 13 simili-

15쪽

Voliis pagina nostrii dedicatur. Tu, quem nequitiae Procaciores Delectant ni initiata, salosque nudi,

Lascivos logo quatuor libollos Quintus cuin Domino liber joc tur,

Quem Germanicus Ore non rubenti

Coram Cecropia legat puella.

' rmindunt ait hunc libellum

tuo licentiam. ς quod et lib. VIII docet opimanuitate A l suum h-ιrtim, quem ita ni satur : . I nuri-gorox domini liber intrature twDalrs , Disto herPctimio sanctius oro loqui. .

altior iis ellos. Praecedentes. 6. Quintus eum .lomivo per Discatur Bevertandi AIS. 7. Quem Germanicus. Domitianusa ἡevietis Germanis Gormanici ni

trieti assumpsit, quum ala eis tamen sed las clades accepisset. Hunc veri librum tam verecundum et castumo se dicit Poeta , ut ah Imppratore legi possit coram Cecropia puella. hoc est, coram Minerva , quae Athenis eoiebatur, quam et summo studio eolebat Domitianus. Stiotonius in t omitiano, cap. 4. Alii in lor-protantur virginem Palladi sacram . quae ritu Vcstalium vivorct, custo-dom aeterni ignis, in P liadis templo, ubi Palli lium sitisse opinio est. Strabo, lib. IX: α Λςtu. Laxum est in planitie domicilii, undi-

dor etiam prodidit Geniat. diei ii mlib. V. niti Ia : . cuius osta )instar sacri, in Poliadis templo, innita religione inelytra, in D tica

fuisse legimus. in quo virgines assidue dogere. lvelinum inexstinctiluinitiis, imit Ortini opinio fuit. Diater. Et Plilli molam n adcres, putat lMisso intelligi, litae ob pudicitiam i moratam , filium prui i dodit opulandum : vol ptiam quamvis Atticam mulierem, inter quas casti talis salua valebat.

16쪽

Λ famulis Istri ilui tibi venit aquis,

I, eius et attonitus, viso modo Prurside itum ii,.

IIoc est, jani Tiberi accola; Romani enim voti erat Degis accola M. Danubii, qui nobis 1iunc sutuli tus esti Danubii H Iini, erit Romani limes erat in Germania : ita ut Pars et i ii a citerior,

, ii Romam versi iis Posita, cs et 'Romanomiin; l ars et vitia ulterior esset Guianaimi lim. Ail. Domitianum , a Germania devicta dieium Germanicum, liacis sanctemiae gratia legatum nivit Docebaliis, Dacorum rex. Haec refert Bademis exfraguleiito Tlieod sit, unde tamen Non coii stat quis Degis ille, vel Diogis, suerit. Alii putant, nisi lo-gatum, fratrem Deo ali, aut uuum procerum fuisse. De quo fori nisi

ria : . Domitianus a Mar inanitis, tern aniae populo, victus, ut cladem suam tegeret , Deces altim , Dacorum . iuxtiavit ad Da-caei te atmia unius o Dacorumcipi biis: is progressus in citerii

ripam Domitianum adiit, qui timnera et diadema Docebalo seredum illi dedit. Quo facto exstilians

Domitianus, quasi liacem et rcgna Germanis pro arhitrio dodis et, Romam in modum tritimidiatilis sol cc Pit . . Vid. Fraginoni. Theodosii ex Dione, quod assert nader. ubi res Paulo aliter narrarii P. ED. a. . I domitis. Istri Itintina nostra iii margine. At apud Ovi L Fast. I, 285 : - Pax erat; et vestri, Gei manice, causa Miumplii Tradiderat sumulas jain tibi lilietius aquaΑ

tibi vulgo legitur quod Pi Ocul dubio interpretam illum obi. Vid. Ileii,sius ad hunc locum. Coni ex Pont..H, a , 8o. Istra. Dan. hius itinxtinus Gorniati ae fluvii t , ut pri inutii Illyriciam attingit Isterii iiiii annellari. Oritur iii Su , ia,

17쪽

6, M. VAL. MARTIALIS

Sors ita ea quam fratris meliori cui tam prope fas est s. Cernere, tam longe quem colit illo Deliin.

6. Qiωm eotis liti Deum. Domi- 57 : . Felices illi, qui non si inutiaIius numpe : eodeni sensu Ovi- lacra, sed ipsos et Quique deum ilius, de Ponto, Ith. epigr. vri I, coram corpora vera vident. .

AD PAULUM DE MYRTALE.

FOETERE multo Myrtalo solet vino; Sed fallat ut nos, solia dctvorat lauri,

Merumque cauta fronde non a tua miscet. Hanc tu rubentem prominentibus venia

' Mi rtat . Nomen scit in , ut solet , quando res turpis exprobratur, nisi quum agitur de nomine quodam i er infamiam et scolora vulga. to , V. g. de Nerono duritie satouliti hus; tiee ita pridem defunctorum Homina citat etiam. Exstat tamen de Murtale inscriptio ex olitiphrior GENIO sonN. L. DOMIT Nus, L. I. . Ancvrivs I AN nrvs DOMITI L. L. MYRTALE S. P. D. D. DEDIC . KAL. I N. ED. - Lemma est in Ata. Iunt. Colin. Grupti. Lang. Itiniari. UtC. 4d Murtialem; in eod. Pulmantii , Ad Paulum . Vortere mullo Tuccitis Pisso in eodem codice. 'tu . Fallat tit nos, etc. Jlt gravior lauri vis obruat vini odorem, velut iii ebile latom defendat. Lauiriis enim inimica Baccho, arcet ebrie talem. Athenaeus, lib. IV, Deipnos. Γh-PI r. 3. Memmii e causa Ironte. Ald. sunt. et Colin. - Catilia fronde , etc. Qua cavet grnu lentiam spiri

tus a Viuo.

4. Hoc tu , etc. Quoties itaqui Myrtalem vino rubici radam et V uas inflatam conspex oris , De iiD-luites Baccho sed Aliollini , noli illam ebriam dicere, sed vatem numine adflatain , opota lauro , I Di sociis ac alii vates ἐυθοuσtασμ. ΡΓυ- curant manducata lauro. Lycopaar.

movebant Romani, quippe gravioris i oris. Coronas tantum lauri Prima Ineusa sau μremiar soroico admittebant a deinde at novehant.

18쪽

' Epigrantinata nititit Sexto, qui Domitiano a secretis erat, et Liblio- . thecae Ral; itinae curam habebat, quae poni cupit intor alios opigrammatarios. Rader. In lioc epigra nate sextilbeii clo nihil variant libri scripti, aut impressur. Palati non eultor. Hic Sextus erat Domitiano a sacrae religiolii cultu. et a studiis iugenii, atque a consiliis secretioribus. a. Ingenio frueris , Erc. Versariseiiiiii cum ipso Douiit iuno, et ejus consilia, rationes, Degotia, Causas pernoseis et litoris mandas. Deum vocavit' iatu Domitianum i Pra , epigramin. m. Item lib. vi I, opigrati . xxx xx. Pecto re non humili passim iitruinque deum. . Quod explicant si alii vo Mis, Silv. lib. III, iti laci , misi traisci: . Laeta dehinc sorios, Va-

EPIGRAMMATUM LIB. V. 7

Quoties venire, Paule, videris contra; s

Dieas licebit: Myrtale bibit laurum.

6. Bilis tutinum. Vel non bibit vel non ost ebriosa, sed vult fieri. vitiuui, sed meram laurum odit : vates et laii mini odit.

SExiiῖ, Palatinar cultor facunde Minervae,

Ingenio fruoris iiiii propiore Dei;

Nam tibi nascentes Domini cognoscere curas, Et secreta ducis pectora nosse licet;

Sit locus et nostris aliqua tibi parte libellis, uua Pedo, itu a Marsus, quaque Catullus Ait.

riisque e cordine curis Auctus hOMOs, seu Pexque gradu prope numina semiter C. Marcum coluisse latus. sacrisque deorum Arcanis licererodatum . . ED.

5. Sit locus, etc. Dignare loco , repono libros meos in bibliotli ecatua, vel Imperatoris, inter caeteros epigrammatarios, Catullum, Pedonem, Marsum. 6. Qua Pedo. De quo mox dictum lib. XI, epigr. Lxxvii. Restat adhuc ex eo elegia ad Liviam de morte Drusi Neronis. De Marso otiam metum lib. II , epigrauuii. I xl et LXXV I, cuius epigrammata apud antiquo' summis laudibus suerunt celebrata, teste Gyraldo , Dialogo X, de Hist. lmet. Catullus vero Ut Is est notus. Ovid. de Polito, IV, xvi. 5: .Quuni soret et Marsus ut agnique Rabirilis oris, Iliacus lue Macer, fidoretisque Podo. . Eia.

19쪽

M. VAL. MARTIALIS

Ad Capitolini coelestia carinitan belli, Grande colluit nati pone Maronis opus.

Etu CapitolinL Puer ad huc Domitianus Caputatii in cum patruo MI,itio a Vitellianis defendit. Vid. Tacitus , quem Cita insad huj. libri epigr. I, Vs. 8 et Suetori ius in Domitiano , cap. I. Illa PT pugnatio dicta est bellum Capitolinum, Ρostea descriptum ab ipso sorte Domitiano , namque eum hi

studiis vacasse constat ex Plinii pretes. ad Histor. , vel ab ipso Sexto, ut Scriverio et Badero iunxime Verisimile videtur, vel ab aliis, quorum carmina comparat cum Virg. Eneide, atque eodem 4n loco reisivinenda essu dἰcit. Logunt alii: Ad GDtolini ea iastri carmina Adli. I aderus non repugnat Credere haec tuae laudat Noster , Getistia carmina , a Tito aut Domitiano scripta esse ; quibus forsan insertae laudes

J ovis tapitolini; namque certabant vates de praemio in Iudis quinquennalibus qliae Iovi Capitolino

rigebantur, cuius numen carmine

eelebrabant. Vid. Quintil. Inst. lib. X, cap. I; et lib. IV, Procem. 8. Cothtimati Maronis. Cothuris nus genus suit calceamenti Tragiis Corum proprium , de quo lib. III,

Epigr. xx. Itaque cothurnatum Maronem dicit, propter gravitatem horoici rius poematis. - Pone , hoc Pst, rPPone , et Colloca.

SI non cSt grave, neC nimis molestum, Musae, Parthenium rogato vestrum . Sic tu serio et heata quondam

' Poeta Musas, Musae Parthetitum vocant , ut Parthenius Caesari lihellum porrigat, quum tempestivum erit; vel non liore igat, sed legat, imaqliam nihil aliud Veiis , vidente Domitiano ; qiii quum sit studiosus literari ira, statim poscet libellii m. Rad. Domit. Ad Musas tu seribitur in odd.

Parthenius vero Domitiani cubiculo erat praepositus et gladii honore donatus, quo usus est contra Caesarem, Conscius, immo socius et auctor eiusdem ureis. Suetonius in

Domit. cap. Isi: do quo lib. IV, pigr. xo; lib. VIII., epigr. xxv III; lib. XI, Ppigr. I. 3. Me te serior. O tici Musamn ad Parili nium. - Sic , et C. Formula optantis, quasi , Ita fuaint , etc. Vid. Brisson. Forna. Item Graeci ρύτως. ED.

20쪽

Salvo Caesare siniat Senectus, Et sis invidia lavento felix; Sic Burrus cito sentiat parentem; Admittas timidam breueinquo Chartam intra limina sanctioris aulae . . Nosti tempora tu Jovis Sereni, Quum fulget placidus, Suoque Vultu, ' ' Quo nil supplicibus solet Dogare. Non est, quod metuas preces iniquas: . Nunquam grandia nec molesta poscit, Quae cedro decorata puri uraque t . Nigris pagina crevit umbilicis. ing. Inoidis Doente. Ita ut ipsa invidia cogatur tibi Tavere, et tum Cimae ac felicitati parcere ; sisjor invidia. 6. Sic Burriti esto nesciat codex pulmanni. - Me Burrus. Parthenii filiuκ indolis paternae det ΝΡ imen, et intelligat quanto sit I atre natus; sic lib. VI, xxxv, de siliqneguli: . Et patrias laudes sentiat esse suas. . Vid. lib. IV, Π igrain

ina XLV.

7. Timidum, etc. Hunc verecundum, nec lyugum epigrammatum libellum. ED. 8. Intrat limina Imit. anu. I 5 I a ;sanetioris reoi codex Pulmanni. Sunctioris aut . Hoc est, intromitte in conclave Caesaris, seu in intimam nutam , quam sanctam dicit, vel quod inic colei tur Minerva, vel quod Domitianus ipso vellethalieri Deus. 9. Nosti te Ora. Macrob. saturn. lib. I, cap. a : α Teutanti mihi, Postumiane, aditus tuos et mollissima sandi tempora. . O, issem'rai. aesaris I initiani.

Domitiani venustus erat, teste Sue- . tonio in minit. cap. 18. Vide et Pliii. Paneg. Traiani. . Ait ire pilai s. Initio enim omnes circa se largissime itonis Prosequutus est : sed Postea avarissimus factus, omnia vi et dolorapuit et i, raedatus si, undi unque i lituit. Sueton. iii Domit. eaP. 9,

Ia. Non est. Non ost quod metuas, o Parthoni, et recuses hunc

libollum offerre Careari in piiunt Musae); neque eitim aliquid majoris muneris petit Martialis Precibus molestis et improbis , dum libellum cedro decoratum offert.

IS. Nunquum grandia. Nunquamniea charta meusque liber, cedro decoratus Purpili assile tinctus, ma

gnam vim i ecuniae aut praedia impudenter petit. De umbilicis, cedro, Purpura, vid. lib. I, epigr. VII, et xviii; lib. li, epigr. V. 5. oecit um t eis. De quibus dictum lib. HI, OPigr. 2 : iiii ilici

autem erant ornamenta vel ex osse,

SEARCH

MENU NAVIGATION