Alphonsi del Benei, episcopi Albiensis, ... De familiae Cistercianae, necnon Altaecombae, Sancti Sulpicij, ac Stamedei coenobiorum in Sabaudia sitorum, origine. ..

11쪽

attulero, quiferme id statis erat quod est eiusmodi: Erat in illo tempore in Gallia Carnobj, Claraeuallisis Abbas, quidam Fer nardus dictus, ita di moribus enerabilis Religionis ordine, consticuussapietia, literarum sicientia praeditus, signis et miraculis clarus. Quae verba bellissime ostendunt quam nomen Diu i Bernardi his temporibus celebre fuit. Sed nunc tempus est contexendi Altarcombae historiam. Nam quae supra re tulimus, non sunt quidem a me dicta, ut baec vestratia te ignorare arbitrarer. Quis enim nescit quam sis in rerum gestarum notitia curiosus Z ses haec prs fati sumus, eorum more, quos vulgo Cithars dos vocamus, qui antequam serio cordas, & Citharae neruos pulsant, nonnulla futuri concentus inditia praemittunt,ad demulcendos animos auditorum,ut eos a uidiores,ad ea percipjeda, quae canere debent,essciat. Nunc ex instituto ad originem Altaeconabar accedamus. EX Veteribus monumentis, necnon ex tabulis Altarcombanis, reperimus Monachos veteris Altae

combar,qui Alpenses dicebantur instituta Cisterciensium amplexos fuisse, anno centesmo quinto, M I I vigesimo, supra millesimum. Ιj habitabant in valle Val perti, in loco qui tunc temporis paruus Furnus

dicebatur, nunc autem vallis Sestina dicitur, instituta, liui Basilij obseruabat, ut colligitur ex verbis cuiusdam veteris monumenti, quae sunt eiusmodi: Et erant Monachi Graeci. Compertum quide cit omnes

12쪽

Monachos orientales, instituta diui Basilij tenuisse. Nam diuus Basilius passim vocatur Monachor u Orientali ii Pater: sicut diuus Benedictus Monachorum Occide talium, ut cumque sit, Monachi illi Altaeco-bani ante illud tempus non militabat sub regula diui Benedicti, ut liquet testimonio duarum tabularum, unae a Galterino de Aquis, alterae sunt a Petro de Castilione, concessae ad co firmationem donationis cuiusdam prati,& terrae, datae anno cetesimo vigesimo sexto,decimi seculi: in quibus apparet inst,

tuta Cisterciensium recenter id temporis accepisse. Nam in una earum haec coditio apposita est Euamdiu Monachi eidem Ecclesia in caepta Religione permHerint secundumsicilicet regulam sancti Senedicti rout CD serciensis intelἷgunt ges obseruat. Quae verba apertὸ d

monstrant, tunc temporis recenter cooptatos fuisse

in familia Cistercianam. Quod quidem accidit, dum Viuianus eius Coenobij erat Abbas,quem inter amicos,& familiares diui Bernardi fuisse costat. Is enim 'Romam profectus est, ut a summo Pontifice impetraret facultatem sibi, & suis Religiosis mutandi institutu,& in societatem Cillercianorum demigrandi. Nam literae comendatitiae extant diui Bernardi ad Americum,Cancellari si sedis Apostolicae, in hac sentetiam. Volo δ' praecor mi harum lator et enerabilis Attacombae Abbas Vivianus, mihi ob suam religiositatem

admodum familiaris amicu amicum mospro Dei amore

13쪽

nostro inseo negotio experiatur. Et quae sequuntur.

V tui anus autem Romae expertus est commendationem amici non vulgare fuisse, nam rogatu diui Bernardi, licuit ex voluntate sedis Apostolicae religiosis Altae combae veteris institutum Cistercianorum suscipere,ut colligitur ex epistola cetesima quadragesima secunda diui Bernardi, quae scripta est ad ipsos

Monachos Alpenses, cuius verba haec sunt: Grerum

num opus feciHis, di omnes mirantur, 3uod cum sancti essetis,non reputantes mestram sanctitatem, alienam participare curariis, it essetissanditores: deinde scriptum est: Quam laetosinu collegit mos multitudo Cisserciensis, quam alacri multu stillat hoc angelica celsitudo. Quibus verbis apparet religiosos Altaec obae instituta Cister- ciensum siuscepisse, sub obseruantia matris Claraeuallis. Nam ea ipsa epistola diuus Bernardus promit tit praefectum missurum, cuius vicaria utebatur opera, in his quae ad sodalitatis gubernationem spectabant, quam vocat Priorem Claustralem,ut praeesset electioni,quae fieri debebat suffragijs Monachorum de nouo Abbate. Sed ne aliquis existimet hanc epistolam, non ad Monachos Altaecobae, sed ad eos,qui hodie vocantur Alpenses, m issam fuisse ,testimonio ipsius diui Bernardi, atque etiam veteru tabularum Altaecombae ad Attacombanos scriptam fuisse demo strabimus. Attacombani enim Monachi,id aetatis, Alpenses vocabatur, ut apparet ex epistola vige-

14쪽

sima septima ipsius Bernardi, ad Arduio um Gebennelem electum. in qua haec verba sunt expressa: Sint pietati mestrae commendati pauperes fratres nostri,qui circa mossunt Alpe es,isti de Bo nomote, stes illi de Attacomba in his experimur quanta de nobis curasit. Similiter tabulae a Galterino de Aquis,concessae Altarc obar, eius rei fidem faciunt, quae in hunc modum in principio scriptae sunt:Eeo Galterinus de Aquis,dono Deo, T beatae Mariae, Alphensique Ecclesiae, , donno Varrino Eccle- D eiusdem Abbati Quibus teli imon ijs luce clari' apparet religiosos Altaecombae,tunc temporis vocatos fuisse Alpenses, nec, ut Paradinus scripsit, religiosi Altaec obani erant Eremitae & Anachoretae, ut a principio suere,qui Monachi vocabantur, id est, ij qui in

AEgipto congruentem nomini suo, id est, solitariam vitam agebant mon enim simul commorabantur, ut Coenobitae: sed domunculas sparsim per montes,&saltus habebant,ut testatur Euagrius: ideo Fremi ar& Anachoretae vocabaturi sed erat Coenobitae Nam in eisdem aedibus habitabant omnia habentes intersec5munia, paupertatis, castitatis,acobedientiae votis sub uno Abbate obstricti vivebant. De hac re s- de facere possumus,ex tabulis Altarc obanis,quae sex Abbates fuisse in veteri Monasterio demonstrant, nempe Bonifacium, Girardum, Varrinunt, Rodul-phum, Petrum, Vivianum, que diximus, intima familiaritate cum diuo Bernardo coniunctum D i sse,

15쪽

di in cuius gratiam eum literas scripssse ad Cancellarium sedis Apostolicae, supra demostrauimus.Extant etiam literae,a Stephano Regio de Monteialc ne, datae ad annum centesimum nonum, supra mi, lesimum, in quibus nominatim Religiosi,qui tunc erat inscripti sunt:nempe Americus, qui vices Pri ris gerebat, Boso aedituus, Petrus quondam Abbas, Rodulphus de Cussi,qus quidem literae factae fuerat in deambulatorio ipsius Monasterij,his testimoninfuisse Coenobitas,& non Eremitas apparet. Ea enim

locata quet Religiosi viri una habitabat Coenobia a

communione vitae, potius quam Monasteria vocabantur:tamen q'ia conuersatio Coenobitarum non multum aberat,a solitudine Coenobitae & Monachi Vocatur,& earum habitationes Monasteria. Ego albquando ad locum, in quo vetus illud Monasterium erat situm, me contuli,ut veteres ruinas oculis perlustrarem, & reperi in radicibus montis Sessinae, non longe a via qua itur Ru miliacum,prope vicu Crangiarum, partem aedis adhuc stantem,& multa alia vestigia aedificioru Monasterij, Puteum & Vinarium. Qua autem aetate fuerit constructum, nullis monumentis compertum habeo: sed certum est extitisse ante annum centesimu nonum, supra millesimum, testjmonio tabularum supra relatarum. Quo enim tempore in nouam Altamcombam demigrarim Alpeses illi Monachi,non est dinu facile, quoniam tabula

16쪽

bulae donationis loci Attacombant,ab Amedeo primo Comite Sabaudiae concessae, sunt sine die & consule: Etsi prae se ferat miram antiquitatem,ac fidem. Nam in his multi Equestris ordinis, ac ingenui hominis testes sunt, quae postea ab Arduitio Episcopo Gebennensi confirmatae, atque approbatae sunt: ut apparet ex literis eius sigillo munitis. Tamen s1 coniectura uti licet, eo ipso anno quo in familia Ciste ciensem ingressi sunt,deuenisse arbitramur.Quia inveteri monimento testatu reperimus. Locus autem

in quo Coenobium situm est, ab eo tempore dictus

est Attacomba, cum ante vocaretur Charaya, & Lucus qui nunc Burgites vocatur,tunc temporis Castilionis Lac' denominabatur. In quo loco densisIimae erant Sylvae,quae cisae sunt ab istis, non in diligentibus Monachis Attacombanis,cum rei familiaris tantum operae darent, quatum liceret a diuinis vacare.

Et sic locu prius horridum amoenum & vitibus consitum reddiderunt. Ibi enim fontes lepidissimi ex monte defluut, ex quibus aquari licet. Et inter alios unus est celebris, qui ab accolis vulgo Mirabilis appellatur, quod velut alter Euripus, uum fluxum &refluxum habeat. Tradunt nostri historiae scriptores ad hunc locum habit adum diuinitus fuisse vocatos, ibique ex mole Sessino vidisse lumen, quo inuitati, ad eum profecti sirit: &,oppo minitate loci allectos, eum delegisse, maxime propter Vicinitatem Lacus,

ia ia

17쪽

euius mira est commoditas. Nam piscium est pleni- .ssimus, qui ad esum sunt delicatissimi: veluti T ro stat praegrandes, Lucij, Percae,Carpae, Ambit, Brammae, Anguillae crassar, Lavare iij cuius piscis genus nus qua alibi reperitur. Ab illo Lacu Sa uir suuius CD stillionem versus defluit in Rhodanu,& sic ab Alta comba ad Mare Gallicum commodissime nauigari potest. Habet ad meridiem vicum Burgitem,a quo nomen desumpsita ad orientem vicum sancti Inn cent ij, in quo Prioratus est,qui nunc Monasterio subest, & oppidum Aquense aquis calidis celebre: ad occidetem Solem Coenobium situm est, quod sumptibus, & liberalitate Humberti ter iij, Comitis SMbaudiς perfectum est. A me deus enim eius pater fundamenta iecerat,& locum, in quo situm est,dederat: ut apparet ex literis donationis per eu factae, ab Arduitio Epis copo Gebennensi approbatis,ut supra retulimus. Is est enim Arduitius, ad quem scripsit diuus Bernardus in commendationem Monachorum

Altaecobae, ut apparet ex epistola vigesima septima. Sed ut maior fides habeatur, hic re erre libet verba tabularum: nam in his pietas pij Principis A me dei

elucet,quae sunt eiusmodi .Ego Amiaeus, Comes de . uoya, laudante mxore mea, dono Deo, sedi beatae Mariae,

es Amedeo Abbati Attacombae, sty fratribus eiusdem loci, tam praesintibus,quam futuris,de altidio meo,iliam scilicet terram,quam habeo, vel habere debeo, super ripam laci de

18쪽

Casti ione in pratis in campis,in arboribus fructiferis mel infructiferis, et alio quolibet modo,quae olim Charaia 'VExendisses, nunc autem Attacomba nuncupatur, exclusia prorsus omni dolosa retentione. Hoc quoque donum caeteri, qui ibi aliquam partem habebant, mel habere midebatur, quorum nomina subscriptas is iter et sine dolo supradicti ratribu ecerunt,at ό confirmauerunt. Si quis forte de haeredibus nostris, et alia quaelibet persona, contra donationem ista menerit, , eam miolare quoquo modo moluerit, maledictionisubiaceat. Etsicut Adam contra Domini moluntatem faciens de Paradiso expulsius est sic styapse ab omnium consortio fidelium siparetur, adituris ei regni caelestis perpetuo claudatur, portae inferi ei aperientur, atque illic cum Diabolo sine fine crucietur:Εtpo tea donatio ista immobilis in aeternum perseueret. Nomina ingenuorum hominum apposita in his tabulis sunt haec, Ter nardus de Caniluto, di Torentanus dius, VPermus

eius, Ioannes Rufus: Multa sunt alia nomina, quae minime legi possunt,quia vetustate sunt obliterata. His literis manifestu est Anae deum secundum tunc lcmporis Comitem Savoye nominatum fuisse, quod nomen a Sebusianis dictu existimo: Et si Raphael Volaterranus dicat Saba udos a Sabatijs vadis dictos, &Vignerius ab hoc nomine Sapaudia). Quod quidem nomen legitur in libro, qui inscribitur, Notitia Imperi j Romani in eo loco ubi de praefectis ponti-C ii

19쪽

um, riparum, ac suminum auctor loquitur, his ve bis Praefectus cla Parcariorum esui duri Sapaudiae. et alio loco, Tribunus cohortis primae uiae Sapaudiae Calarone. Sed fortasse isti loci sunt corrupti: Caesar enam vocat Sebia sanos eos populos, qui tras Rhodanum

ha bitant: Sebusiani inquito sunt trans rivodanum prismi Facilis est lapsus B. in V. Et facili me homines quitani sic pronunciat, ut ductum sit Sauo sani pro

Sebusiani. His etia tabulis animaduertitur primum

Abbate noui Monasterij fuisse Amed eum, qui postmodum Lo sanensis Episcopus designatus fuit, & aliud fuisse nomen lacus quam nunc est. Cum ea aera te diceretur lacus de Castillione, nunc Burgites vocatur. Locus etiam, ubi situm est Coenobium Altar- combae, dicebatur Charaia & Exed illes. Hoc postremum nomen retinuit domus quaedam ad ripam lacus constructa paucis literis mutatis: nam nunc dicitur,sainch Gilles. Praeterea hoc notatu dignum est primum Principem Amed eum ea mete fuisse, ut ea quae alacri animo Ecclesiae concessierat, perpetuo remanerent. Nam hqredibus maledictiones imprecatus est, nisi ratam haberent eius donationem, quae-

quidem co firmata fuit cum alijs p ijs donationibus ab Arduitio Episcopo Gebennensi, ut ex literis eius sigillo suo munitis apparet, quarum verba lis c sunt: In nomine sanctae se in uiduae Trinitatis, ego Arduitius

Dei gratia Gebennensis Epistopas ea, quae subscripta senti

20쪽

hoc nos Dei gratiam in Episcopali dignitatis cathedra credimus sublevasse, mi Ecclesiis Dra , rebus Ecclesiasticis cura pactorali siverintendendo quieti sis paci fidelium, et

maxime rei ιolorum omnimodis attedamus. Et quoniam, Monasterium se nctae Dei genitricis Mariae, quod Alta comba dicitur magnifica largitione Principum, aborumpia deuotione fidelium, in terris udi nemoribus, di pastuis, ct caeteris ad mbum Deo inibi seruientiu necessarise nostris

temporibus fundatum esse dignocitur, ne ab aliquibus malefactoribus fratres ibi domino mancipat3,seruitio inquerentur,prohibemus,es eis authoritate nobis a Deo comisaqua mns icrras, Τμαcuns bona in presentiarum psident confirmamus, ct ne malignaJuccessorum ambitio recidere, mel adnustare praesumat,quod pia praedecessorum liberalitate noscitur confecisse: dignum duximus quodam donationes praefato collatas Monasteris,nominatim ad memoriam presenti mandare paginae,ae ad confirmationem,*gisti nostri appositione,muniri. Deiride sequuntur donationes quarum prima illa est, quam supra comemorauimus. In his tabulis Episcopus Gebennensis asserit pia largitione Principis Coenobium Altaecobae fuisse fundatum, atque multa bona in id contulisse. Humbertus vero eius filius perfecit, atque ornauit. Afferendum igitur est: de iure Patronatus Principis esse,si quidem illud cosistat, ut Iuris periti volunt infundatione, dotatione, atque aedificatione Ecclesiae: