Tractatus de generatione in communi, libris duobus comprehensus, iis qui difficultatem librorum Aristotelis De ortu et interitu capere non possunt, apprimé utilis, a Ioanne Hellespontio

11쪽

tio,Rex serenissime, r(terquam quod carnis mundique illecebris ferocientes animos justi bonique repagulis Ohibeat , indiscretisque voluntatibus rabie aegritudinem , ut in Ulctum compescat theatrum amplissimu est, magna: D. . . erga humanum genus, beneficentiae , sciuola ad os continendos, qui ista beneficia c-

et mori

12쪽

mori mente agnoscunt, in vera humilitate rursumque incitandos, ut cum haec aspiciunt, solum Deum conditorem Venerentur, reliqua, tanquam vi lia, iuxa ventorum, d concitationum bona, comtemnant. Quo scopo, mens rudior, .mam tenera in iis quae alta Dei secreta continent, ad majorem , indiligentiorem eorum suo tempore considerationem, sese in his praeparat. Ostendit enim in naturali Dus, unicujusque rei statum,hconditionem, Originem, authorem, conservationem , indurationemri tanquam certam viam, .methodum creationis, conservationis. Postea cum ad doctrinam de Deo, maturiori judicio pervenit, perfectius ab his inferioribus, ad superiorem omnium caussam mentis oculos dirigit in unoquoque investigas finem Deum, quem Natu

ra vocat, primum rerum motorem.

Quod bene animadvertisse Deus videtur,qui ultra ea, quae habemus,quae in nostris ici lis Idaeas i

tia, illi

13쪽

scias in nostris viribus, quae circa nos sides quae naturalia nihil lium anae imbecillitati imposuit. Ab his, iorum aspectu, discretoque intuitu,qua-sii prima via ad se nos vocaturUS RU- dimentum itaque quoddam vocare possumus doctrinam Naturae tendenti ad Theologiam, stanquam M de iis,quae in se requirit, quibus con praescribit sacra pagina Nam veteres Physici,gentilis in corrupti noverunt de hanc machinam, structura sua, perfectissimum repraesentare artificem,&M x pono tuo hominem ejusdem ima ginem, ea solum facere Oportere, qua conditoris placitum respiciunt.Cumque evenit rursum aliquid humanitus fieri, id non ignaro omnium auth Ore, nec eodem, non ea praescribente: ignari interea haec feri, ut Deum verum fautorem humani generis cognoscat, cum cognoscunt, quaerant humili ter abjectis illis, quae eum ab iis avertunt. Sed Christiani, ista circa Natu ram

14쪽

ram cum vident mei liberalitati, in iis sustentandis, .clementiae, in defendendis, ab adversis, qua Naturae cursus secum ferret, accepti tribuunt: quidquid contigit, ascribente ei, tanquam culmini caussarum, qui clavum lcnet, in horum inferiorum regimine. Ubi praeter institutum aliquid acci dit, hoc Deum praevertisse, ob singulare ipsorum bonum. Haecque videtur fui si caussa, cur pr(cipui Patrum, non des iterint eam navare Physicae Operam , quae a m rerum divinarum contemplationibus , paululum vacaret. Hoc probant, Augustinus, Ambrosius, Hieronymus, a stique Pa tres sancti, phirimis de Natura Eloolis: quae tantuna istam doctrinam post tintes crre, ut satis habeat in iis studiosus Theologiae rationis, is ham praecipue Philosophie partem, cum Theologiae s udis ac cura coniungere. Et profe-c o si viderimus nos ro seculo confu- fias multorum de variis magnis rebus, opinio

15쪽

runt unusquisque cognoscet magna Physica ignorantia, pleraque ab errorum illorum partibus prodiisse.

Quae cum ego hex eorundem restauratorii monimentis percepissem,

ex aliorum quorum judicium de his rebus magnum est sermoni b. non paucis collegissenta studui ab eo tempore, quo altiori philosophiae percipiendae aetas idonea fuit, philosophiae

Curam, cum sacrae Theologia studio conjungere: it ingenue fatear, ne prior huic, alterius tanquam anteambuloni, vel negligentia, vel securitate deessem nec peperci meo labori in iis audiendis, qui de ejus perfectiori do

ccrina, meliorem notam ferrent, nec

voli in tali in iis conquirendis, s licet alias sumptuosis quae eo spectabant, Ut mentem, plenum intellectum lo

lius, qui Philosophiae hiasus princeps

esse putatur, mihi redderent familia

rem .

16쪽

Aristotelem intelligo, cujus maximas ingenii vires, singulare acumen, Ac si1- ne exemplo multiplices labores, testa-butur monimenta ad finem omnium seculorum' in rebus humanis fere omnibus, sine pari magna in elegantia, processu. Ordine, cum admiratione justa, composita multitudine Vcircumspecta gravitate, pene sol a. Quod enim certe, de obscurita te longitudine tractationum, confusione methodi, quidam obiiciuntili cet hic defendere non decreui tamen diligenti, de fideliter attendenti, credo satis facilia prae multitudine, quas tractant, plane breviati ob rerum abditarum quas interimiscet vulgaribus, tritis, aliquatenus hiulca videntur: inquirenti tamen indiligenter perpendenti, ordinatissima, ut testaturcorum quos vocat Aristotelicos summa promptitudo, res alias quascunq. dissicillimas, essiciendi facillimas in magii arum rerum, multarum cognitione,

variosult

17쪽

laias la

gnitione, non vulgaris eminentia in dispositione hin rerum ordinatione, prope divina facilitas ut videre est, dc

in veterum monimentis .corum

scriptis, qui hodie omnium in sese

oculos convertiant.

Ad praesens vero institutum, Rex serenisimae commotus dissicultate, librorum Aristotelis degeneratione, de variorum interpretum insignibus halluciniis; coepi ante paucos dies, quae huc pertinere videbantur colligere: in quibus maxime videretur Aristoteles difficilis, verbis commodioribus, res explicatius enarrans declararer haecq ut magis potuissent mihi inse vire, in methodum quandam rede ii, quae Aristoteli corti formae disponendi congruit. Quet in quidem collectionem, quia aliorum qui hanc dissicultatem in istis libris legendis percipiebant, levandis laboribus aliquid habere putavi, passus sum aliis,qui idem mecum propositum habent, publices sic

18쪽

esse communem. Idque maxime sub tuae serenitatis patrocinio quod hoc genus studii, nunquam careat aemulis, qui hic aliquid carpant, traducant. Quos si studium veritatis mi

nus Onim et saltem tanto patrono, ipsi deterreantur, aut cogantile, ante pervolvere, quam quae hic dicuntur respuant.

Juvenibus certe, haec opera tota grata erit, qui Aristotelis illos libros, de ortu, minteritu, ob dis cultatem percipere non possunt istorti commodum, cum maxime hic proposue rim, ne desit, quo promoveantur, cquae ad dissicillima textus pertinent adfeci, quae controvertuntur ab in

terpretibus carptim apposui si quid aliud huc pertinebit, brevi posti Deo

dante concinnatur US.

Quare ut in coepto studi, secun dum institutum progrediar, his initiis opus fuit vel ira set renaratis patrOcinio uti. Ita forte non deerit, quin

19쪽

alio exercere colendam , per vestram Regiam Majestatem suppeditetur, ut facultas non desit milii, quin in hoc studii genere excellenti, Willustri, postmodum pergam locus Optimus maximus, es ram Regiam a. quam diutissime , salvam incolumem conser et ad nominis sui gloriam, Ecclesiae ac Reipublica incrementum tranquillitatem.

Subsectissimus

20쪽

INDEX CAPITUM

OEmditur quom os ferat generatio a cremtione, item libri inditutum se copo.

uem generatio motum habeat, quid sito quotuplex.

CAP. III.

Eodus indieniendi simplicem generationem, qui sit item aper quae sit.

C. P. IV. Rationes probantes simplicemgecerationem. et P. V.

uomodo materia prima se habeat in similiti gens ratione, O an sineforma inUeniri positi.

C. P. VI.

De qualitatibus qui sint, es quoisint, qua officia habeant.

De actioneo pastione.