장음표시 사용
41쪽
infinitu dari, vel aliquando ab ente in non ens simplici citer rem termimari. Si terminus est abente ad non ens simpliciter Winceptio erit, a non ente simpliciter ad ens simpliciter quod definitio est simplicis generationis Deniq.ctim simplicia corpora videamus esse, vel aeterno ita se habere fatendum, vel oriri. Sed non alterna, cum corrumpi videamus, quare oriuntur. Non mixta generatione, cum solum a mixta oriuntur: simplici ergo generatione oriri sit pererit exliis apparet, esse simplicem generationem, tum propter se, cum propter generationem mixti, tum deniq. propter ipsius Naturae ordinem, S progressum, em in productione retum observat. Restat ut ea videamus, perquie prius dixi set
mus eam fieri: sia mpto initio, a materia prima grai ratio . .
uo nodo materia primas habeat in en ratione es an sitneforma, indieniri posit' o Communem Physicae doctrine contem plationem, materiae prima tractationem. IIJ solum pertinere, nd ad generationis doctrinam, multi arbitratisiant: ducti Aristotclis exemplo. qui materiam primam expedit, in I. Acroa: ubi in bi. i. comunia rerum naturali si principia exequitur. Acr(β Sed hi parum differre videntur ex his, qui tantum haec acroamatica vocarunt, de vocabulis commV-
42쪽
IS communibUS conceriniones, quae vel ad Logicam potius ableganda essent, liquidem haec, notiones ccundas considerat vel ad Metaphvsicam, quae abstractas formas pertractat Sicutcnim hi, nihil Physicum existimant nisi quod sensus judicio discernitur, 3 omne putant alic- Dum a natura, quod non uno contentum est limite ita illi, cum no distinguant, inter simplex,&compositum, primum& ultimum suam in Eaedus fio Natura cognitione ignorantia produnt. Quod Aristotelu autem scse Aristotele tuentur, non sine injuria est: in Acroamaticis enim , non ideo materiam primam tractavit, quod esus nulla esset habenda ratio, in gencrationet, inqUa, ad eam Oties recurrit sed qui actim sit communis, ad omnem Physicam cosiiderationcm in unoqUOq. itCrato inculcare, sici, contra gravitalcm Aristotclis, Lad materi arti obscuritatem: longi satius fui si et uno speciali loco tractarci qui tamen separatus csset scopo, a caeteris particularib tractatibus Physicis quam iterato nominibUS Caesdcm repetere. Unde separatim acroamaticis, communium principiorum nomen in lituis h. Qitare nobis esse veniam spero, quod hic pauca m generationis doctrina, de ea monoam US, ctim sincia, plaeraque hic obscura sitiat: his praemissis ad eam pergamus. Duplicem potentiam,hus I, , ima criae primae, ais gnant circuspectiores Ari si j iis stotelis interpretes Unam, qua generalis est,
43쪽
considerata ea ex se sua stic natura a qua dicitur materia, late patens, ad omnes capiendas idonea, quae vocari potest universalis privatio siquidem hoc modo, dis unctim materia,&forma conssiderantur ut ista silet a materia, s Cparata, illa, absque sormarum clam ato, vel communicatione consideretur. Alia est potentia re strictior ad unam certa sormam, materiam praeparans, qua praecessit particularis privatio, huic formae, quae introducenda est,opposita. Ab his duabus potentiis, ut materiam cognoscimus:ita harum resiperui, quidquid de ea dicimus,ci at . tribuimus. Nam ob prima potentiam impcta sectionis nomina recipit Obsecunda,perfectionis. Non quod aut ob hanc perficiatur,aut ob illam, imperfecta maneat, cum cssentia per se quaedam ex substantiarum genere sit Sed quod in illa longius absit a perfecto, S copicto composito cuJus gratia, materia prima est in hac consimilior sit composito Solini suo. Finis enim citas et , ut contraria duo, in sic pugnantia, formam nempe S privationem sustuleat sex quorum alias dissensione rei, non generatio, sed corruptio sequeretur. Atque hoc unum est dis crimen, materiae primae, suo hi potentiis. Aha, licet magis subtilitatis habere videatur tamen,
quia quomodo sit, in simplici generatione, optime declarant, cum alias dicticillimae cognitio nis sit, hic adnectemus A prima praeterea po-m a tentia,
per se. Aristot. I. I b. cap. T.
44쪽
tentia, est tanquam non ens, cum nullam cer tam formam habeat, quae, ipsam ad certum aliquod ens restringat. Ab altera certum eli ens: nam privatio secundae potentiae annexa habet, quanda secum forma, quae materiam primam occupat, sidicitur privaro non formam, hactenus introducta, sed introducendam. Quod de- pedet a duobus privationis significatis. Unum quo plane negat alterum, quo cum neget, aliquid etiam ponit Insuper per primam separata est ab actionibus: estque immortali S, ingenCrabilis, incorruptibilis,quae semper videtur fuisse, semperque futura A secunda subjecta est actionibus, mortalis, generabilis, corruptibilis, quae videtur coepisse,& desitura. Habet ad haec, prima vi hcaussa, ut invisibilis sit, nec cognoscibilis Unde inepte putant quidam, in Cia te conceptumqUendam, esse A secunda visibilis est,is cognoscibilis sirectius res quaedam per se subsistens. Quod quidem in caussa est, ut ad eam inquirendam , a composito substantiali
incipiatur: nam ubi est mutatio substantialis, illic esse primam materiam necesse est, ita resolvendo corpus substantiale, ad eam pCrvenitur. Iam facile est cognoscere, quod materia prima, sit in si1 plici generatione formata, & circUm- scripta, Mut sunt corpora,dimensione quadam
constans. Formatam autem voco, non quod
hanc sentiam formam possidere, quam accipit post sim-
45쪽
post simplicem generationem sed, quod cum Materia petan unquam careat formis, etiam ante simplicem ' - 'mgσncrationem sub aliqua forma sit, seu quod s ' η' 'idem est, actum habeat. Sed hic forte mirabea D thrum. ris quomodo tum dicatui materia prima, si sinet formis esse non possit cum ea sit informis,&a formae natura, Us planc distinguatur Ad quod facile est respondcre sine formis quidem non essensio. inveniri, scd tamen considerari, etiam non Onsideratis formis sub formis vero esse,ne formae, sibi ipsis sustentaculum, ac fundamentu essent: qua conditione, fordiae se ipsas informare vide rentUr Ob hoc tamen apparet a formis distin Dia/hguiturgui quod cum Ormae pereat L,Agenerata ea ma, ormis.lia esset colliunt, ipsa tamen permanet, aliamque forma, postea assumit Hoc ipsum melius co gnoscitur, ex formarum,cum ea conjunctione, i. .separatione Separa , ordine ab ea formas, grariam
dum ultimum distrahas, non est possibile, quinet j,
aliquid permanserit, quod ultimam formatu imG:uatiostentabit, aut asserendum scipsam sustentasse, ''
quod fieri non potest, ut supra ostensum Ire mm nudam. rum linge, in con unctione, te primam formam adjicere; alicui praeexistenti, eam ad ungi con cedendusaut sine alterius nixu , esse posse, quod aequo absurdum est. Itaque materia iis primo D taliso subest, ex qua aliquid per sc non aliena vi,ossi materia.citur. Ob quam caussam, quidam non dubitarunt, materiam primam vocare, corpus perse
46쪽
c , i S. lib. r. de prima rerum materia. Prima ratio. S. cunda ratio.
ctum: quod corporis rationem corpori praebeat. Quod quam ineptu sit, ratio docet: quae manifestat, formas rerum compossitarum, non ab una parte componente sumi, sed ab omnibus. Deinde cum principium no sit idem, nec Mus dem generis, cum principiato, puctum enim, non cit idem, cum linea, nec unitaS, cuium C ro, ut e categoria quantitatis liquet aequae erit caussa, ut quia compositum est corpus etiam dicamus materiam primam esse corpus' Certe videtur si materia prima sit corpus per se formam activam laabituram antequa ad eam veniat ut frustra tarmam, ad perfectionem compositi, requiramus Facite contra hos totum Cap. v I Aristotelis lib. s. de Coelo. Quare sola materia cum forma corpu*constituunt e sectum Quae quidem cons uncta, nonnulli vocarunt, secundam materiam, ac si prima materia esset illa universalis: SI haec particularis secunda Quae distinctio cum in nomini b. solum sit, mutrobique cadem retineatur prima materia, quae se nunquam distincta est: sive sub formis, sive non magis nominum videtur, quam rerum. Nam jus naturam, formae abca distinctae, non permurant, tollunt, aut ullo pacto vitiant, sed res eadem semper est invariabilis es sentia. Haec demate ita, iam ad qualitates trans
eamus, quae in simplici generatione pro forma
47쪽
Li AR 1. Cap. r. de Generatione Vocat malitate, Aristoteles, qualitates, Clementoru formas for ele- non alia ine dubio de catalla,quam quod Cain torment. Unde paulo poli, eodem in Capixe, cu foeFFu clementorum principia appellat, non quod ex qualitates iis solis Hemcnta sint scd quod cium videan pr/Vc me
tur praecipuae caullae clcmcntorum, etiam ma-Xlm tantia, per qu. elementa, vel agunt, vel patiuncur. Nam mixtio quae elementorum bc Mixtio unde, neficio enicitur,tota abris dependet: ut Scalte re c/ ratio, sic qui Viselcmcntorti, QUO VI modo, mo motis. D
tus. Quaecum sint naturalita in praecipuae aste-ci iones, qualitates ctiam Us,a quibus pendent, esse nihil, aut messicacia accidetntia, nemo af probatur. firmabit illa siquidem adesse, S abesse possui sita hi uita sinet abieci interitu illae nequaqua pericen in quo i- clementum planc, iis absentibus,&consulis ut in mixtione confunditur. Sed per qualitates
has, non intelligo quidvis, quod qualificatele I
uientum: multa enim, is harum gratia adiunt, ratur. ut raritas densitas, gravitas, levitas, duritics, mollitieS, asperuas, lenitas sedeas primas, per quascum insunt lemcta, ctiam ea qualificant O/ qea u. tiae quidem cum oriri vidcatur, c hujus materiae de qua superiori capite dictu es potentia, rupite
48쪽
Meteor. Capi a Motus producit calorem Numerus
qualitatum p. I. lib. 2. de Ortra. Desinitio qualitatum.
caelum etiam coagere iis verisimile admodum videtur, cum ad earundem conservationem, plurimum valeat Aer enim,&ignis, cum circumferuntur accenduntur incalida redduntur, cum motus, calorem producat. Terra pariter Waqua propter immobilitatem, frigida manent, cum quibus,ssiccitas, silium iditas ac cipiuntur. Hu)usmodi enim primae, tantu qua
tuor siunt calidum frigidum siccum, humidum Calidum voco quod congregat homogenea inheterogene segregat Frigidii, quod
indistincte congregat omnia, tam homogenea, quilm heterogenea ut in Urina hypostasi seoCernitur, a partibus aquosis, quod est signum bonae concoctionis, quae fit a calore Hypostasis autem est continentia terrestrium partium, quae simul fundum petunt, ut graviora: aquosa vero quia levium habent rationem supernatant. Et in cera, lapillis, paleis complicata, per calorem rursus liquefacta demergutur,adsundum lapilli qui gravissimii supernatant paleae, qua tenuitate reliquis praevalet in medio commorantur omane partes cerae. De frigor contra patet, in eadem cera, quae a frigore condensiata,omnia stupradicta, constincta habct Humbdum est, quod proprios terminos, cum rerin re nequit, faciter alienos suscipit: ut in aqua videmus in vase aliquo contenta, quae figuram vasis continentis, ad cujus partes, singulae ejus partes Usipit ictaea Uapestes a iears ici Valete clas ilhtri i
49쪽
cla, si iis partes fluunt, recipit. Contra siccum est, quod terminis propriis est terminatum, sed difficulter ad alienos patet ut feci: in vas lapides,
manent in propria figura, non se accommodantes ad figulam vasis De uniuscus usque autem caussa communiter lictenent interpretes Acalore calcfaectio est Ox oua colligit collectione rarefacit. Unde quaedam assumit, quaedam dis gregat quae assiimit sua sunt naturae, quae dis gregat, alienae Frigus frigefacit, ex qua constringit constringendo colligit colligendo confundit, tam laomogenea, quam heterogenea. Humidum humectat,ex qua ampliat, ampliando laxat unde se deformat, tum ab alio consormetur Siccum consolidat, consolidando compellit unde suis limitibus contentum, dissiculter alia recipit. Iam de qualitatum numero, ut iis obviam eamus, qui plures esse assirmat quatuor: Plures poni non posse quatuor ita convincitur. Si plures primae essent darentur aliquae, quaesieri possent, non praeexistente harum quatuor alteratione, sed hoc inpossibile, ut patet reliquas omnes secunda , aut eas, quae qualitatum nomen recipere possunt, inducenti. Item darentur plura elementa,qUatuor: ignin m , aere, aqua, c terra si quidem his supradictae quatuor respondent. Aut in Uno clemento, plures cssent essentiales formae. Item plures
motus, a pluribus simplicii, qualitatibus quod aeque
Prima ramis Secundara, Tertia ratio.
50쪽
Sexta ratio. Septima ratio si Iallior qualitates
a 6 Quieta a. aeque absurdum. Addem Amixtorum novam formam, ob novum Iano tum praevalentis uariis simplicis Esset opus, nova caeli operationet, tum ad eam producendam , cum ad produ-estam,conservandam Denique patet hoc,quod tale, non qualitas, sed quantita , det beret. VOCari, cum composita esset, dum ensionem haberet Manet itaque quatuor , tantum esse qualitates, quae quidem dc praecedunt simpli- .i Ih, ibi, rum generationem & eandem sequuntur, ut praceuunts quarum beneficio, mixtum constituatur UtrO- μ' - Iligite vero similiter assiciuntur nam calor, S si igus, agentes proprio dicuntur humiditas is siccitas, patientcs Non quod cum naateria prima, aut incomposito, duae primae Cilicaces tantum sint , reliqua sine flectione climes, vi , ii , quali er materiam efforment, in composito lates contrarias habeant vires sed quod duae prim ... magis actit ae sint ultrianae minus Nam 2 agero eo duae prirnae, plures habent actiones duabus ut pss 'OMec rimis. Calidum ciama, conere at, is se redat:
omnes agasit. Ugictum tam homogenea congregat, quam heterogenea: Humidum autem, facile alieno
terminatur, quod, si pati proprie: siccum, sua contentum est forma,quod quoque est passio Quid autem sint actio, Ac passio, sequenti capite dicetur.