D. Matthaei Curtii ... In Mundini Anatomen explicatio

331쪽

. CVRTIL ,

duo sint, qui anteriores partes copulant, de claudunt magnam laryngis cartilaginem: a vi vero consequenter, duo sunt, eas quae per prohandum. Alioru vero quatuor quidem aperiunt ἁ υτν δ'οῦ cartilaginem,duo vero claudunt. Quibus adiuto res duo musculi transuersi in pluribus animalibus sibi inuicem uniti basim stringunt tertiae cari ita ginis. Hi omnes musculi in laringe continentur, nulli adiacetium organorum copulati. Alii vero octo musculi colligantes ipsam corporibus, quae sunt in circuitu, alterius motus sunt duces: per que totus spiritalis meatus amplificatur il contrahi tur. Atque lisc relata sunt ex Gale. .libro De usii part.cap.ra . Patitur aute aegritudines,ac praecipuli eam,quae no stratibus dicitur squinantia,latinis autem angina:ob quam apparet nonnunqua tumor, qui diiucultatem gignit anticlitus. aliquando est quidem tumor in musculis adiacentibus, apparet

autem επtra.alias euenit abscessus in musculis cartilaginum, trunc vero neque intus neque exterius apparet tumor,atque malus est abscessus est enim

de sutacatione periculum. quod non est, cum fit abscessus in musculis adiacentibus. De anatomia IInguae.

EXpeditis his,qus circa pulmonem,& ca

nam eius, Bc epiglottim: remaei lingua, qtis fabricata est in osse facto ad figuram lis terae laudae. Habuit enim in suo fundameto Os: ut ab eo sustentetur,qetiam quia diuersu oc variis motibus debet moueri.ut ei inni

332쪽

tatur,& eidem affigatur: quia omnis motus localis debet esse ad aliquod fixum. Et hareest causa, quare os istud fuit figurae laudar:' quia si fuisset totum unum oblongum, aut processisset recte deorsum, re tuc penetras. set epi ottim,vel mery,vel stetisset a latere uno:tunc lingua no ex eret direela: sed ad idem latus plicata.

Scinde igitur linguam per medium,&videbis magnas,&plures arterias ad eam venientes,ut magnificettir:videbis etiam duo Paria neruorum motivom: ut ficiliter momueatur,qui magis profundantur in profundo, in radice linguae, sensitivorum,qui insuperficie di panniculo eius expandutur

ad dandum sensum,gustus, di tactus: oc sic

iam peruenisti ad anatomiam unius motivi orti a cerebro di unius sensitivi. CVRTII.

In inplicanda linguae anatomia oecurrit primum os quod a Galeno nominatur dolet, quod adsimilitudinem v litterae factum sit.quamuis dicat M undiniis factum esse ad figuram λ. Dicebat aute Galen. mirum esse de hoc,quisa cum reliqua os iungamur alicui ossi, hoc tum ab omnibus ossi-hus sit separatum, huius utilitatas refert Galantis septimo De usu particam is . Linguae vero ipsius utilitates omisit Mundinus, quae a Galem recen sint

333쪽

simu osam de usu pariatim,eap. 3.prinatim enim consert ad discernendos sapores,deinde ad locutionem,quinimo proprium est Ioclitionis instrumentum. adiuuat etiam comestionem,quonia mouet seu conuoluit cibum praeterea ad deglutiendum

An vero integra sit & cotinua an diuisa,qus ritur. Sane in duas ouidem diuisa est partes, cuius rei signum illud est quod nerui, qui ad dextra

tram eius partem veniunt, sunt gemini: ita venae etiam&arieriae. Sed parteseae iunctae ita fuerat, quoniam nori conueniebat, neque ad usum futurm

Dissiet commoda,si distincta fuisset. Magna vero dubitatio est de motu linguae:Galenus enim in IDhro De motibus manis et Auic. prima primi,cap. de anatomia musculorum linguae, iis dubie I quunti tritora autem 'ur silo laic stat,quod muscise ius omnis mouet, dum seipsum ad suu principium contrahit. Cum igitur lingua extra profertur, qui muscillus erit,qui se contrahens linguam quasi foras trahat nullus opinor,quoniam illum extra os esse oporteret. Necessarium igitur hac in re est ut dicamus, quod alius motus est volutati obediens, praeter eum,qui fit a musculas : tametsi Galen. de Auic.contravicat manifi ste,qui motu volutariuomnino per musculos fieri volunt. Luare dicem dum restat,aut quodqiis musculus se contrahit ira se etiam extensa te aut musculum mnere oportet

qui non contrahatur, sed porrigatur tantum. Sed Vrrobique sunt angustiae, nam hoc a Galeno aut Ausc. non refertur:illud vero dibitationem etiam habet, nam st musculus protrahitur, protrahatus omnes ab alio musculo, qui contrahatur. Nerui. 3 veris

334쪽

ANATOMIA.

vero qid ad linguam veniunt sunt duplicat senti indi scilicet Sc mouendi vim praebentes,virisque enim lingua indiguit.Qua uis aure idem neruus, de sensum quandoque ferat, dc motum: attamen, quia magno egebat sensa, neruus ideo mollis ei datus est atque i ste supra Ii ua tendit.Q in veni mouendi vim defert,est intra limam: quo fit utvrio a Seho alter illaesus esse possit. inuid, tuo neruo molli eruara ne adhuc pore Ocnsus in neruo duro: Ego no posse crediderim,quonia neruus hie est ad radicem linguae, neque ad superficem tendit,propterea sensum deserre non potest. quare relinquitur motus fine sensu. Sunt qui opinemur in linqua esse loculos cauos qui ab arteriarum spiritibus repleantur, sicuti de pene dictu e st. vertim similitudo lisc nil facit, quonia motus Iinguae sela voluntate fit, aes aute non ita, ut iam diximus.

De anatomia ventris superi ris silicet de capite.

His expeditis assume caput,quod est ud

ter postremus, continens membra animata,&specialiter cerebru ,quod caput

est immobile: Sc ideo caruit musculis. situs eius est pars stiperior corporis. Causa auterius situs est supradi sta

Et ex his apparet primum scilicet substatia esus,quia de se ostuosum est potius, qua

musculosum.

335쪽

CVRTIL staeo superioribus, oc sequentibus apparebit

colligantia eius.

Apparet tertio quantitas eius:quia veno ter in homine est magnae quantitatis,respe. tu aliorum animalium eiusdem quantita is cum homine:quia habet continere cerembrum,qtiod maius est in homine,quam in aliquo animali eiusdem quantitatis. Et deinhet habere ventriculos maiores etiam maingis distinetos. Figura autem capitis, ec forma apparen quia est figurae sphsrics leuiter compressis

ex utraque parte:ita quod secudum anteriora,& posteriora tuberositates quasdam hahel:secundum dextrum vero, oc sinistru habet planiciem. Causa autem quare fuit figurae rotunde:sed leuiter compressae ex utram parte est:quia talis in omnium aliarum cais pacissima:& quia ipsa non potest tangi,nissan pucto: ec per consequens a rebus exteriotibus tuta. His duob' indiguit caput: quia . debet esse capacissimum propter cerebra tquia valde dispositum extrinsecus alteratibus debet esse tutum ab eis.quare figuraefuit sphericae:non tamen fuit persectae figuarae rotundae: sed depresse ex utram parte ἴ-Dter ventriculorum cerebri distinctione ocv Φ Proprce

336쪽

s et v. ANATOMIA. propter ortum sensuum particularua par. te anteriori. quare fuit figurae praedictae. Et ex his apparet quintum,quod consueuit inquiri in anatomia cuiuscum membri scilicet iuvamentum eius,quod est comunere generale continere membra animata, dispecialiter cerebrum, orta ab eo. Sequitur sexto, & vltimo videre num

rum partium eius:partes autem capitis semcundum Aui.3. can. sen. r.ea. r .sunt. 3 o. se licet capilli,cutis,cam,pannicillus exterior, craneum,panniculi intrinseci duo,cerebru,

duo paniculi inferiores,rete mirabile,os basilare: et adde undecimu, id est orta ab eis. Capilli in capite fuerunt generati ec ex necessit: materiae, & ex necessitate finis.

Ex necessitate materiar: quia,cum caput sit caminum totius corporis,recipit fumosas superfluitates a toto corpore, quae sunt materia pilorum:Wideo per cutim eius egremdiuntur, reformantur pili magni, qui dicatur capilli.Necessitas finisfuit:quia cum c put sit expositum rebus exterioribus alteratibus,habuit capillos, vipereos tueretur a nocivis extrinsecis alterantibus.

Cutis rapitis grossis est: quia capilli dohent esse Marathgiua mea, qui debent ha

337쪽

CVRTII. ssa here radices magnas et grossas:et ideo cutis grossa filii:& etiam quia est velamen oc sciatum ossis,& cerebri:cum super craneu non

sit musculus.

Caro autem apparet in fionte, temporis hus,& circa mandibulas. Eleuata cuti a craneo apparebit tibi panniculus exterior, factus propter tria tuu menta. Vnum ut craneum a cuti, re cutis acraneo sine medio non tangatur. Secundavi eraneum per hunc panniculum sentiat. Tertium ut per hunc panniculum dura mater suspendatur craneo:quia hic panniculus. generatur ex neruis,ec ligamesis ortis a dura matre, penetrantibus per commissuras, ec poros cranei extra craneum: ex quibua contexitur panniculus hic exterior.

Didium quiti iam antea est eaput eme osseu.eliisque causam retulimus, quam optimam esse duximus. recensuimusque aliorum omniones,quapropter finem faetum sit, diximusque de mente Galeni non propter cerebrum,ut credidit Aristo teles,sed propter molles oculos esse tactum. Nunc reliqua,quae ad eaput spectant, prosequamur: Ac Primum, quod de capitis magnitudine quaeritur. Mundinus tuquit,quod caput hominis maius in homine ad proportionem t otius corporis, quis in liquis aruuialibus,quoniam maius cerebru con

338쪽

tinet.Aristot. etiam secundo De panib. ansmar. cap. . Homo,inquit, intςr omnia animalia pluri mum cerebri habet,scilicet proportione sui cψrporis,& inter homines mares plusqua staminae. cor dis enim pulmonisque locum calidissimum ha

het, de sanguine rescrtissimum.itaqtie conta mul tum caliditatis multum humiditatis frigiditatist opponitur. Aristotelem tamen Galcnus reprehendit libro octauo de via pari. cap. 3. δ . . Ium vero Aristotcles trigesima sectione,problcm.3. cλusam hanc refert quod capite minimo sitscilicet ad sui corporis proportionem. Declarat deinde Mundinus figuram capitis. Eam figuram qiis sphaerica sit optimam esse inquiens, quonia sit capacissima,

dc a noxiis rebus tura,atque ideo ea de causa ha psigura fuit caput institutum. excedit aute aliquando formam orbicularem,pi ter neruos qui a ce rebro oriuntur. Capitis partes,quae ab Auic. referuntur prima tertri cap. i. sunt capilli, cutis, carinpanniculus cranium, panniculus durus, paniculus te uis cerebrum, de ipsius cerebri ventres,duo pariniculi sub cerebro, rete, os, quod e st cerebri hasis. Incipiamus autem a capillis secuti ondinem Mundini qui capillos ait factos esse necessario, quoniaeκ fuliginosa materia generantur, saetos etiam fuisse,ut caput operiant. Pilos inquit Galen. esse in nobis, quo pacto sunt herbae in terra, harum enim quaedam sunt ex intentione agricolae prodactg,quae certis terminis constitutae sunt:aliae vero materia suggerente passim exoriuntur. sic etiam

pili qui sunt in barba superciliis, Sc capite,eX na turae truentione Producti sum, certis terminis ac

339쪽

lotis constituti. In aliis vero partibus,ut sim tin lir,marerii. prista fuit ita passim nul Io ordine

prouenerunt. Quare autem barba quidem in me ro sis, capilli vero in capite restri causam Galen. eamque duplicem, cum ut a frigido tueantur,tum ad decorem,siquidem harba grauitatem quandat ostentat.Neque vero genae, aiunasus pilos ha- hueriint,quoniam illas cutis crassa satis'metur, hunc aer inspiratus. uti etiam frons pilis ca-

rueriint,illos enim defendit spiritus ipse a stigido. praeterea visus impediretur si frons pillosa

oporteret que eos sipissime secare, ne visui essent impedimento: praeterquam quod nestum fronti commodum assene possunt, hane enim capilli a fronte demissi tueri possunt. Mulieres veroham non habent,quoniam corpus us molliustiari est,moribus etiam differunt,neque enim eas gra ues esse oportebat,sed omnino placidas desasan viris praeterea plures filii nosse superflι- tates attoluntur quam in sceminis: idcirco harha habent,qua Deminae carent. Qui vero pili sunt superciliorum dc palpebram scilicet ad oculos mendos, non continue crescum, na si longiores essent visum impedirent, sed pauciores esse no CPOrtin quoniam usum, ob quem facti sint, non praes erent,Pili autem in pudendis,axillis,&caeteris nuiusmodi,proueniunt, ex necessitate materi ae . Hoc autem sciendum e st, quod pili, qui ex intentio naturi producuntur sunt in omni hene habito corpore.Cutis dura est,& crassa,quae radices caput rum concinear.De Came nihil est Gedum. Quin

vero ad pulcranium attinet

340쪽

dinus In reeensendis eius utilitatibus.est aure per cranium panniculus, qui cranium ambit. Inquit Mundin. factum esse primo ne curis a cranio ne medio tangatur.tamen non mihi videtur haec eu-tis esse adeo mollis, ut non potuero eranium contingere. Altera utilitas est,inquisi ut cranium per hune panniculi' sentiat . Sed quaererem ego λMundino,statuat ne os ipsum cranii sentire,an exteriora, demonstratum autem antea est nulla ossa Prster dentes suntIre, Ut vero quae extra cranium sunt sentirent, non necessarium fuisse inquam huc j - Paniculum:habet enim cutis ex se quo sentire ponsit nam si cranium corroderetur, tris ipsa sentiret. Quare tertia villitas relinquitur factum esse huc Panniculum, ut duram matrem cranio alliget.

De anatomia cranii.

CR nemo est os magnum circindans

cerebrum exterius:incocauitate cuius

existit cerebrum locariIuuec ideo magnum est hoc os in homine: sicut oc cerebru,quod velatum est partibus praedictis, propter necessitatem dictam,&-Iant etiam cerebra Propter necessitatem eandem. Istuderaneum non fuit unum 5c contumu,sed partes habuit: Zc hoc Ppter multa. Primo,ut si fieret nocumentu in una parte alteri non communicaret vel toti. Seocundo, ut fumositates possent per iuncturas acua craneum expelli. Ter ivt virtus