D. Matthaei Curtii ... In Mundini Anatomen explicatio

91쪽

64 ANATOMIA. mare:& specialiter in hydropis propter de

bilitate virtutis: postea dimitte cutim quia redibit ad locum suum dc recoop eriet vulnus aliorsi,& ex aqua amplius no exibitDe ipsa vero quado vis extrahere plus de aqua retrahe cutim sicut primo . Istud tame vulnus no facies nisi a lateribus inserius non in. 3-μ so . ediOPrimo quia vuln'factu in medio no

ctis cosblidatur propter si Ac est Mose is . di solidius ibi qua in lateribus.Secundo

. Propter chordas vulnus est paratum duc otio quia aqua melius egre. ditur,quia grauis est tendere deorsum.

i Si vero venter patiatur lalutionem conu. , nuitatis, tune aut illa solutio est penetrans in profisdum autnom Sinon, tunc non est cura dissicilis.Si sic, tuc per vulnus aut egre dietur aliquid de contentis aut no.Sisic,aut illud quod egredietur eaelisus,aut aliquod intestinorum. Si tactus tunc debis sui cum serico,vel ligarii ta cutim quantum pom hile est,&postea abstines:quia deipso quis . eum contingit aer corrumpitur. & si inu nuttatur putrefit, & putreiacit alias partes..

ec ideo debet Ari,postea abscindi: Sc post illud debet intromitti, 6c fila vimini extra, dc dimittere labium apertunt quia natur

92쪽

CVRTII. l

eonsolidabitetirbum,& expclletilllud quod iestim silo alligatu.hoc facto debes conso i

Si vero illud quod egressum est, est inte. stinum: tunsiaut intestinum est vulneratum laut non:si non est vuIneratum,& neque sub istantia alia est ei inuoluta,qua citius potest. ldebet intromitti . Si vero aliqua substatia lut puluis est inexa: vel etiam sanMis debeti uariciam aqua callo' intromitti Si voro propter moram ventositas sit inclusa in eo:oc ex hoc intumescat ec non possiit intromitti:tunc cataplasma resolutivum vel spongia madefacta in decoetione resolutiva dea super poni debet, detumescat, ec sicintromittatur. Si autem non possit detiim S neque intromitti,tunc dilatetur vulnus ms, rac donec intestinum intromittatur. Cum autem intestinum fuerit incisum, tunc si ipsum fuerit ex grossis intestinis dohetlabia eius sui cymserico sicut labi rum membrorum. Si vero si ex intestinis gracilibus,tunc non sustinet suturam nisi sit . . prosunda valde, & talis impediet operatioranem eius. Et propter hoc melius est,ut teneantur coniuncta labia vulneris cum capitis hus formicarum magnarum isto modo. d e Mne

93쪽

sit mi abia intestini coniungiminibusthabere 3rmicas magnas facer mordeant labia comuneia vulneris, ct ab i scindere caput statina, ct sic facere donec lam via sint iuncta: Sc tuc intromitte intestinum ut prius.hoc fac'o ad curandum ventris somlutionem redi . Et is id vulnus curari deo het cum reduetione Iahiorum in unum, ei redii Racotineri cum sutura facta cum seri opposita vero parte,accipe sol um myrach. secuda vero stitura in parte in qua dimis sum fuit siphac, capias myrach ct siph ς, Et in parte,inquam prima sutura accepistisiis i myrach, accipe selum myrach, dimitte siphac: oc sic consequenter. ad hoc vς labium siphac iungatur-redqc4tur labiumembri carniformis, ut fiat certior oc firmior cosolidatio vuIneris:ec eodem modo ct

e peripis i

hrum continens .

CVRTII.

Diel una est anatonaiae cognitionem plurimum conferre ad cognitionem aegritudinum: Cisur videamus quae Gritudines ex hac ventris anatomia

94쪽

se pati er mala complexione, maIa composati . solutioneque cominuitatis. Prioris curatio nihil accipit ab anatomia, Alteram, quam tumorem esse ait prster naturam,ssitudit in ea quae est eY amiternate, tu in eam quae secus: priorem vocat tumo rem apostemosum, atque i ste a Latinis dicitur abscessus, fitque cum materia in aliquo sinu colligi tur actique ut membru ab alio distet. Qui Auic.

verterunt appellant exituram.a uem vero rum Irem non aposte stim nominat, est tumor aquo sus,hutiisque curatio ex anatomia colligitur: con

tingit enim quandoque aquosum humorem il lum recipi inter intestina reperitonium: tunc que hydrops ascites dicitur,sentitur que tunc maxime,cusger latus mutat.Praecipit autem modum,quo cY- trahatur aquositas illa.vult que corpus primo esse locandum supinum. Auic.tamc decimaquaria tere tri cap. te cura ascitis vult eum aut stare,aut sede .

re:hoc idem sensit Paul. AEgin .lib. sexto,capi .so. huiusinodi que curam omnes antiqui ponunt. ScaA uic.ait non oportere ea fieri nisi sit virtus sortis. Hippocr.eu3m sexto aptior.α .dicit quod si hydro . Dicis excisis multam aquam extraxeris moriutur. ι Ego vero aliquando vidi hydropicum, a quo natura aquosum humorem emittebat per Umbilicu, exibatque aqua cum volebamus,qui tandem mortuus est,quare paucissimi hoc modo curantur, hu- ius dique curatio tentanda est clim nulla alia ' . spes superfit. Sed dicet quispiam hanc Auic.sentE, riam non sibi constare, nam cum ea est aegritudo Aqug nullam aliam curationem possit admittere, turic aeger non erit lanis sed maxime infirmus. Igi

95쪽

tur Atac. dictum intus endum est,ut viili Ser 'pio qui inquit si nulla alia cura valeat dest fisger

nolit medicamenta sumere,tunc hacsectione opus est.Vult praeterea Mundinus cutim trahi superitis; ut cum dimittatur claudat vulnus.Sed hoc noluit

Auic. quia cutis illa dinussa vulnus non claudit. Illud tamen est in codice Auic. notandum in quo corrupte legitur,excoriadum esse in inseriori parete,legendum est enim, in superiori. Nonnulli asse runt se monem in sinistra parte fieri debere si causa Hepatis sic hydropsula vero propter splenem,in deaetra.cuius rei causam hae resere Paulus AEnim quod vulnus ea parte fieri debeat,inqua mer no

quiestit: inuibus igitur suppurationes in Hepate, sunt,iis,quoniam in dextra rectimbunt, laeua pars serienda e st. Addit Mund. vulnus in medio ventris non debere fieri,ium quoniam eo in loco peritonium est crassum maxime. tum quia propter chor das inquit, vulnus paratu est adducere spasmum. Sed non videt contradictionem in dictis suis,nam quod dicat peritonium esse crassum causa est,quia

non cognouit chordas musculorum transuerim,

quae tendunt perimim,distingui a peritonio: iquando mustulorum facit anatomiam, non dixit eos habere chordas.Quod vero nuc dicit non esse in medio ventris striendum propter chordas, im memor sui recenset sententiam Galeni,& Avice. Est ςtia alia causa propter quam secundiim Mundi. latus, non medium ventris seriendum sit: quia aqua fucilius destendit ad inseriora:sed hoc est falsum,quia,Vc dixi,oportet fgrum stantem,aut,si id

non possit, sedentem feriri. illud tamen lateor po-- stea

96쪽

CVRTIL

Iocari ut inquit Auic . est praeterea animaduer liendini ne multum exeat aquae, quoniam arteri ae idilatarentur spiriciisque continuo exhalarent,quae

res facile ad mortem duceret. Ponit demum altu curandi modum,qui ex anatomia & ipse sumitur. 'quod scilicet: si quis vulneratur in inferiori verre,

ex quo vulnere omentu meat,debeat parS ea,quae extet, serico quam maxime ligari, curare que, ut quod omentum exter,abscindaturiquoniam putrescit,ut inquit Hippocr. Aphorism. libro sexto.sg. Si omentum, inquit, excidat necessarib putrescita Galen.tamen sexto Methodi messicap. . Et Attici quarta quarti libri, ca.de regimine uniuersali vulnerum in visceribus. non dicunt quod necessa iumst omentum abscindere,nisi ne nigrum, lita nave fuerit tunc enim quod stipra nigricans est,uinculo excipiemus quod post vinculum est amputat,semus.C are Galen.exponens aphorismum illum, inquit,verum esse ut siurimum,licet perraro ali ter eueniat. Quod autem Mundinus ait, vulneratisti libus intestinis, qua consui non possint, or tere ut labia vulneris iuncta retineantur,cum capitibus magnarum semicarum, plerique recetiores

chirurgici dicunt capita semicarum no e sse apta, liquoniam decidam: propterea ipsi fissibus halicuit .cis,aut pergamenis mollitis vulnera illa consuunt. Vertim de hs non meminit Galenus: illud tanti micit, filum elistam esse,quod nec adeo molle sit ut disrumpatur, nec tam durum atque asperum quod vulneris 1ahia diuellat,dilaceretque.Mundinus unum tantum costendi modum ponit, Gal.

97쪽

ANATOMIA.

Toverb sexto libro Meth.meci cap. .tres motas e37 Vino i iistumcrataquora prior est c6munis quo onine vul I. nus consuitur. m in peritonium 5 abdome acus inomittitur, quem admodum in aliis: curariirque quam maxime,ut peritontu abdomini coaliscatai h quodcu dissicile sit adeo,ut vix coalescere possit, quoniam est neruosum, Ideo Alia quidam viuturratione,consuentes quae similis sunt naturg,ut perltonium peritonio,& abdomini abdomE,atque iste est tertius modus,quem Galen.ponit. Alius modus est cum a cute introrsum acus iniicitur ultra rectu mustulum,prsterito aute quod ei subest,peritonio per reliquu peritontu ab interno extrorsum e st ' deundu, ato inde per reliquu abdome acus transmittenda plura alia,qus studiosus per se inueni et,mihi locu mdstrasse sat est.Verlim lisc sussiciat, quod ad hac re ptinet:si prilis in docuero in Auic. codice hsc verba deficere.Et revoca acum, trammittaritie duo peritonii labra. De anatomia Tirb1. I.

REstat videre de anatoma colentorum

Hsc aut mebra sunt numero dece. Priis inu quod occurrit esea mus. Secundu inteis stina.Tertium stomachus. Q uartum sple.. Quintum epar. Sextum mesenterru. Septimum renes. O lautim vesica. Nonum testiculi Sc vasa spmatica,& matrix in muliere. Decimum est virga cum collo vesicae.

De Tirbo aut primo φ oportet videre est lacus euasuocus.n.eiusin homine est ua co

98쪽

hpent stomachiim ab aliteriori parte, & omnia intestina: licet in alijs animalibus non cooperit omnia intestina.hoc fuit quia ho interes tera animalia eiusde qualitatis est debilioris digestius virtutis: ec etiam quia intestina noctuis exterioribus sunt magis disposita, propter cutem eius subtiliorem esse,ec mirinus pilosam. Ex hoc etia pol patere secundu, scilicet mst eius iuvamentum. Iuvamentu. n.estus est

principaliter consortare virtutem digestis stomachi Sc intestinoru reuerberado calore naturale ad stomachv.Et φpterea dixit galἀ .de. V.P.cap.' .Q qda fuit imineratus cui epiploo.i.zictus fuit abscisus: tamen ex vulhere sanatus est.ex quo tamen postea no potuit d gerere.

Et ex his cosmirenter patet elim laquis tendit de ipso.f. de substatia eius.substantia eius n5 ibit simplex sed coposita fabricata ex substantijs q habet calefacere.& Opterea fuit copositus ex triplici substatia siciit dicit

panniculis subtilibus duobus,& ex adipe seposia,ec ex arterijs & venis.Primo 't Ustpaniculi cotineret alia: ec etia qa iste Σirbus dehebat esse extesibilis Ieuis desus, ut calidi

99쪽

A NA TOMI A. tate reuerberet,& ad hoc magis p5t substantia panicularis,* aliqua alia. Secudo,in ipso filii adeps qus calefaciticu sit valde inqua

caliditati vel impotentia ad calidum.Tertio arteriae, re venae quae multum calefaciunt.

Ex hoc patent reliqua duo, scilicet qui sit numerus partium eius: oc qua sit collig*tia

eius. nam habet colligatiam ad membra,ad quae terminantur,ut ad stomachu,5 ad splenem,& ad intestina: ecspecialiter colon propter causam quae dicetur. Habet etiam colligantiam ad membra ata quibus oritur.Oritur nanque ex dorso spa. niculo a diaphragmate orto: ct causa qre inde oritur est:quia ad locum illum terminantur duae extremitates pUniculi debent investire zisbum:& sic etiam ibi est

a vena magna:- etiam est arteria a quishus iuxta stomachum otiumr venae parua re arteriae contexentes zirbum. 'Tertio ibi est mesenteriu seposum, a quo oritur adeps seposa replensivacuitates illius contexturae: quae autem sit ipsius aegritudo declaranda per anatomiam suam , patre ex ηs,quae di stasiint sirpra.

100쪽

aninia1.cap. . Et quarto de paret.animaI.cap. 3.dicitur autem Graecis επίπλωρ,est enim suprapositu intestinis, adhaeretque sellim stomacho, spleni,&intestino colo, di litustio stomachum operit cum intestinis,in homine tamen operit mediam tantiim partem stomachi, in aliis vero ortum trahit a medio ventris inferioris. Quod auicni in homine,& amia omni superextendatur intestinis signum est quod haec sola in epiplocelam incidulit:Rario ain tem, quoniam digerentem virtutem habet infir mam,Mundi .autem inquit,quoniam habeat pestε tenue,careatque pilis: sed hoc mihi non probatur, quia Rhomo careat pilis,habet nihilominus rationem,qua vestes,alia que ad usum necessaria coparare possit.Sed quaeritur an venim sit,qubd homo infirms fit digestionis.Nam Aristo. quana sectione problem.6.& quarto De pari.animal.cain'.ait hominem esse calidissimum, ergo hahere dehet validam digerendi virtutem.Dico certum esse hominem debiliorem esse,nam si frumentum carinnes,reliqua que huiusmodi cruda comederet quod

faciunt reliqua animantia,proculdubio ea conUquere minime posset,c im tame homini etiam c

ueniant.Quomodo ei est calidissimus Dixi paulo ante hominem quidem esse calidissimum,sed tamen de calore extensitio intelligendum c sie. Sed dicet quispiam,cum digestio fiat a calido tempera toro ne homo debet magis digerere Respondeo, hominem quidem esse calidissimum illaeta pectus, non tamen protinus etiam calidissimus est ex parete stomachi. hoc autem ideo natiira instituit, quia qui vehementis sunt caloris maiori egent numine s