Opus de finibus imperii germanici, quo jura finium, quibus illud continetur, a primo ejus exordio usque ad haec nostra tempora illustrantur

921쪽

iaum atque inprovinciam redactum fuerat, repesici sapit biam elatu , propterea quod Principes Teutonuos erumtZomsic seditionibu occupatos, nequaquam ad referenti ex reruientibi arma vacare , regiam dignitatem regium sono mensibis urpavit aradema imposiat atque ipso die xat

Iu domini a XV Episcopu in Regem es consecrat in diu ,rιν sps comperta, Principes Teuιonicos, quib- rei abi digηus curaefuit graviter affecerea Atque invicem succensebaη , quod dum intesinuisse atque in sua iscera odiu seviroro gladiarentur, potentiam opesique barbarorum ηιιytum aluissent,ut jam tertio Dux Boemicu reguum Testonicam'mrod ignepopulabundu peragrasse , o nunc Dax Pol tam in ignominiam regni Teutonici, contra leges ac ura maj ram, i regium nomen regiumque dia a impudens ect sei. Hi

ille; prolixius sorte quam ut omnia eius verba recitaria me debuissent: vere tamen. Quibus prosecto manifestum fies, tunc etiam temporis , omnibus in partes scissis damnum civilis discordiae serio nonnullospro Cerum deplorasse ' Et vero , redacta quidem postis nonnihil in ordinem vicissim est Polonia, sopitis strionibus ii isdem tamen recrudescentibus in immensum Friderim Gesare potissimum, cumque illo conci dentibus majori ex parte regiae dignitatis reliqUlis Issa ad ingenium reversa non tantum penitus imperii legibus subduxit, sed etagellone rege in eandem rom publicam concedentibus Lithuanis, ita crevit, ut nec dubitaverit, praeter Masoviam , laborum genteis Pruslas inquamin Livonos . nobiles profect tm 'rii Germanici portiones, sui juris emcere Minori

922쪽

quantum tamen contra Germanos post funesta ilia Henrici cum Principibus certamina fuerit ausa, quantumque eaetulerint nonnulla Langobardici regni u bes caput suum, in quam potentiam Curia Romana Germanicis illis motibus surrexerit, quomodo deniq;s novum ibi regnum conditum ereptaApuliaeprovincia; nemo ignorat nisi rerum ejus temporis imperitus lyvero ibi fuit exitus: ut qui Fridericum II sequuti sunt Caesares contenti fere jura sua antiqua per factiones Gibellinitas conservare, praeter Augustum Imperatorium nomen, umbram potius prict inar auctoritatis retinuerint in Italis quam vim certam imperii. Non a-Ita autem occasione d Arelatens Regnum in Galliar testatem Dervenit. Interceptum enim initi illud eme Rudolpho Rege,summe debilitata post interregnupublica Caesarum auctoritate , Iccomponendis urbis occupato Rudolpho, memorant annales obtemperabant quidem etiam ante minus quam par erat

regiones illae sed illud reipublica visio fiebat, quum summi ante imperii jure Caesares nostri post Conradum illis praefuissent. Quidquid sit certe quod illius regnis tamque hodie Gallici iuris habeantur , sive fiduciarium illud jussit sive pleni do: ninii, neque enim id disputare nunc meum est intestinis protecto dissi diis debet Germania coactis tandem esuribus quacumque beneficii specie donare quae piis nolentibus

tamen possiderentur. Jam i Iediomatricum urbem Tullum rem ac Virodunum, qua Galli ratione stiae ditioni Stecerint, quum patrum memoria sit gestum, neminem potest latere: sicuti neque id temere quem

923쪽

64 IN POLITICA RIIT, uiam fugit, quantum in Italiam autCarolus Exst e. his aut post illum succeliorestent verint. Interim Vl- delicet dum decrevit regia dignitas apud nos res pa-hliea in partes minuta est, alipi contra in evere in uri mensum civitates, aut produes limitibus, ut apud Polonos, aut Viregnantium aucta, ut in Galli . Nassi Poloniae quidem regnum vastissimo hodie spacisa his in Pontum usque Euxinum, ab Ungaria item ausuevicum seu Balthieum mare extenditur, quum olim istos quos ante signifieavi terminis coarctaretur. Imulta etiam secula Buxere, quum Regum auctu ta

m pene precaria magis esset quam so is

postquam Ducatus Comitatusque, quorum apuill agnus oliminumerus atque regibu αωὶ imientia erat, non ad optimates ut in Germanat ire in devenere potestatem, limulque pulsi Apri emortua Burgundica domo , desserunt omitabe nes; augis opibus additumRegibus robur antehac aeges tuebantur, Europaeon α μὴ non levi nunc ex parte moderentur. Eadeno io . ditio est, reliquorum fere regnorum mnium. Earorum enim etsi multum sit labesectatum, tan Que non penitus excisum , in illum tamen Mi

pimus longe potentissimam Othona am nlI

sbi Germania quam illo ipso, cervici snsitris nente hoste non minus crudeli ac inhumano ulido eroci Qua item memoria ut m , me convertam ) aut ipsa meminit aut audi Vise

924쪽

vibus, Suecorum auspiciis in media Gerrnania gestum bellum , quasse nostra aetas videt maximum Quae secula tam com nositam Danorum rempubi memorant, quam illa est hodie Quado omnis Britannia uni paruit' ne dicam de Rusctorum imperio, quam illud vastum Talarorum plurimis subactis caeperit esse nuper i ita natura. Jam Hispania qui ignorat aut quo terrore totum terrarum Orbem compleverit, vel quam recenter

demum sermidabilis illa esse ceperit ρ Tangere enim isthaec nunc sitis est, memorare fuerit inane ac super- suum. Sed quum tanta sit omnium circumcirca rignoriam potentia hodiequumque discordia nostrnie, civiles am dii tum damni tantum tuerint dare, va. lidioribus adhuc rebus Imperii, adversariorum autem minus valentibus i quum denique jam olim ista despectabiles nos reddere potuerint quae tamen numquam in hunc modum exarserant quid sperare hodie habemus, Sapientissime Princeps, quid habemus nobis pol. liceri Neque vero inter potentes tuto quiescas. Vbiis dominatus quaeritur pax aut tranquillitas tua irrit mentum est servitutis. At vero bellis intestinis implicita gens non nisi civilia cogitat, n il metuens nisi civile, de reliquo secura, quasi aut a nemine videretur aut medios inter amicos ageret. Idem ridem etiam id solet fie- ii, quod alibi ait Titus Liv us, it p quae domesico certamine inferior es externo potias se applicet, 'uam c. vi cedat.

Sic odio praesentium videlicet agitantur saepe partes, ut sperent salinen ab iis etiam quos suae saluti insidiari, aut remota paululum asi e ius nebula ignorare nou possent. Vt mala vero non etiam nobis contingat

quod

925쪽

quod vere olim de Romanis divinavit Crispus uexistim dicebat ille ad Caesarem , quoniam orta ruintereunt, ua tempestate urbis Romana fatum excidii smensarii, cινυ eum civibu manu canserturas. D isses Diis ex angues regi aut rationi pratafuturos. Aut tri os orbis terrarum, nec cuncta gentes conglobata , movere me conrunάere aueant hoc imperium. Ac certe non etiam Cermanoru Imperiti vel uniti vicini populi omnes, vel re. motiores quique lacesserent impune , si cuncordes a. geremus, Icidem volentes idem nolentes consulere, mUS in commune contra quam plane quum passici fiat, prohibeat saltim Deus id omen transfer atque id hostes malum illud , quod prudentia nobis metuen-Idum judicat. Neque tamen externis tantum p3 et ad ictum civitas suis disti diis, sed&ipsis civi pus, ipD amicis ejusdemque sacramenti hominibus,maxime ubi veram atque sine exceptione victoriam qui expresie rint. Habent quippe illi tunc in manu rempubl. inque arbitrio suo, quam ut velint in pristinum reduceres lintum, vix possint tamen prae acceptae iniuriae memorii metu vindictae. Omnias. ut sapienter loquitur Tullius θ sunt in bellativisibin mise=aci sed nihil micue

auam ipsa victoria. ua ita is meliores veηit, eρ ipse ferociores impotentioresque reddit: ut et fixa r/t 'us,si sunt, necessiste esse os niών. multa enim i Neerum arbitrio per quot vicit facien asiunt. Quotus JςLquisque est, qui quum possit non etiam velit d0mliud hostibus devictis, aut rempubi illo rursum loco csse at esse, quo cum effet, ipse non poterat esse loco suo di

mis dulce est regnare: nihil dulcius certe vulgo

926쪽

PRAEFATI 9867tur, quam hostibus imperare. Sic se fere res est ut tyrannis ex victoria civilis belli nata non tam vitio ver tenda sit tyranno vi&ori, quam illi qui belli auctor te mere fuit Gquum movere istiusmodi bellum malitiae plerumque ut extremae, tyrannidem armis partam noli e dimitteres, communis hominula impotentiar. Taceo nune, quanto sit cum reipubi perieulo conjunctum, non tantum alterutra pars si plene vi erit, sed vel leviter vicerit. Statim utiq; ilia praeponderat, trahitque reipubi secum aliquam partem, quod profecto communi libertati per est inimicum. Ne illud qui-1odem dicam quod etsi a quis partibus finiatur contentio, maneat tamen rapsum alia mente inflictum utrinque vulnus haud rursus coeunte facile vera amicitia ac firma societate, qua sine tamen nulla civitas est sati

Cceterum, quamobrem isthaec rei pubi nostra mala nunc tang aut quare pericula in quae bello civili hoc conjecti sumus , nunc clara quasi in luce propono, quum tamen reipubi maxime intersit isthaec ignorarie Equidem fateor, stupri me Princeρ , nihil magis in rem nostram posse fieri, quam si mala nostra omnis vi iacinia nesciat utpote cui per istorum conscientiam maxime vilescamus, adeoque dominatu externo uti ita loquari moveamus salivam. Sed que ignorent, qui ungues in nostris ulceribus habent Daut vero quo modo tegamus quae in orbis universi oculis ita hactenus sunt gesta, ut di ipse in partes sit raptus, idque vel ni communione ipse assiceretur. Nec tamen ego sine Titit

causa

927쪽

s6 IN POLITICA ARISTOTELIRcausa isthaec sum apud e conquestus sed cum nem hi agerem in patria incendio, tum ut de Optiman0ta commendarem istam sapientiam curus ego auctorem maximum nunc offero. Etsi enim nemo prudens aliis satagentibus cum Diogene dolitam volverit, neque rempublicam attingam ego illorum ero p0 stissimum, quibus ejus curam aut nascendi ex aut sacramentum inJunxit in ossicio sit consulere in c0mmune flere tamenin quiescere in utramque aurem si nihil aliud, saltim privata quae ex publico proveniunt mala cotidiana, etiam me mei ordinis homines, Π0n Permittunt. Etenim nos quidem praeda tantum Victori sumus, utq; pilas nos agetant excelsi illi terrarum IOVes conqueri tamen, nisi fallor, licet nobis, qu0dini dae veniamus partem , aut durius allidamu χ-lo sorte autem, acclamare in periculum ruentibus illis magni Diis, obligamur. Maxime tamen isthaec me loqui fecit eruditionis negocium,in cumprimis civilis sapientiae: utpote quam ex merito commendare philosephiam professi sir, commendare autem non liceat,s is

si in scenam adductis reipubi nostrie ingentibus mali , quae ex eius cumprimis neglectu nisi valde decipior)magnam partem hactenus profluxere , nunc em Mendari nequeant nisi ex illa ipsa remedii, cumpar ait

Nimirum cit bene Tullius loquitur ara viven i in

Pruvintra , ut medicina vatiιώδηυ Quemadmodum ogitur artem suam laudaturi medici interest, haud ne

lairi vim morborum: ita profecto, quo pateat tand maliquando ho minibus nostrisCivilis prudentiae n0Π' 'itas dico sed plane necessitas, in rem est non tacere qβη

928쪽

rempubi manea ut mala nisi provideatur Satis enim, imo plus satis luit hactenus Germania negligentius habitae Prudenti illius culpam diutina solum tot moni tildamnis rectius sapiamus in futur iam initio enim tagia qua erat mamma auctoritas , Scilla certe tempe state longe feliciis me evenit Germaniae haud alia aeque re quam non observatis regnandi legibus quas Ci Vilis haec doctrina sciscit, concussi est certe obser atis illis staret: ista hodie in iolata, adorarentque etiamnum Germania vestigia qui nunc illius insultant cervicibus. Quae deinde causa alia armavit in Princi es nonnullos populum subditum, quam eadem re . Ugnandi sive imperitia sive incuria ' Imo vero qua aliare factui , ut post collapsa regiaauctoritate , quum res ubi quasi suapte sponte ii πηγnoirer, facile certe nusset firmam aliquam ac solidam condere non rni. nusquam Venem est, in varias potius illa partes abisi, rit&pro uno reiPubi corpore natae an tantum non si fas est dicere)icopa distblutae 'Enimuero a suus fu-imet Prudentiae apud nos Civili locus non arma ista induisset Germania, quibus nobisita cum pubeperi hodie, dc omnis patria in cineres ac favillas dispergitur, triste servitium nescio cui tandem praebitura. Ut Uero

Prudentia isthac ne tacta in has praecipue aerumnas se incidimus, ina profecto, si quae adhuc spes fuerit salutis, ab eadem dili lentius culia unice illa exspectanda est. Et vero unde nam codabascens aliqua respubi praesentius capiat auxilitaria ac ruinae suae fulcimentum, quam ex illa doctrina , quae sola no uid sit tendum publice quid appetendum sit, quae Hla pericula dam-

929쪽

7 IN POLITICA ARISTOTELIS laque expendit, quae denique spe metuque utrinque ibratis sola non ignorat medicinam malorum maec st enim, ε.a quod ille ait, rHenii ordinat mura

rovidet, praterita recordaιur. Neque enim est uurn his negotiis, aut Ammonem consulamus aut petanus Delphos, aut inspiciamus exta, aut aves obse e- , mus, aut postremo Chaldaeos nostros interrogemus; Juod nunc etiam tot post interdicta divina humanaque multis cernimus esse familiare. Non enim μοι forarie divini aut sientia. se versiit vates, impudentesque harioli, auisibi semitam non sapian alter monstraη vim. Id solus in hisce Politicus sapit Soli illi datum imminentia non nescire. In quantum sane futurorum capax est humanum genus. Etenim

multa tegit sacro involucro natura, nee a u

su est scire 1 idem mortalibin omnia Et vero habet quoq; heic locum illud ex arte medita ij

pe quum in illis reipubi conversionibus non tantum acutum aliquid sit verum etiam tale quod ut Ioto Deo est ita solius Dei est seu dicunque tamen humano in his sunt ingenio pervia , - οProfecto non astra, non aves docebunt, sed prudentix

Civilis oracula. . Corniger hae nobis non alti inprimet

Ab illis etiam promptius remedia malis nostris p trabimus, quam Graeci olim Delphis. Haec incorr.

930쪽

PRAEFATI 8 rpti consiliarii, absque gratia absque odio, absque tim res spes, ut quorum&causas sola habeant procul. Et vero in ea incidimus tempora, quando non amplius licet haec negligere incontulta. Ut enim impetrent veniam suae negligentiae temnora antecessa ,haec certe ne scio quomodo inveniant Scilicet ut secundo vento aut tranquillo coelo, inque alto, longe a rupibus, sine periculo clavusna igit cuivis etiam committitur: inter Syrtes vero aut depreliantibus Aquilonibus ad solum tuto nauclerum recurrimus sic quieta adhuc republ. massis licuerit non advocare semper Prudentiam Civilem in consilium, despotuerint illam non male mode-iorari vel de trivio homunciones Dat nunc quando sum ma imi Vertuntur, quumque error quilibet habeat

ut lethale , prose&o moribus illis senis totus

allor vivere dc nefas magnum d summa dementia fuerit. απι γ ut sapientissime inquitur Aristoteles noster oυμα

quidem incommo..qaean ferre ua spessma quaque re θη-blica plurimam de erat est accuratam cusea m.

Quod si vero Prudentiae illius conruia audire vel noli Titit 3 mus