장음표시 사용
271쪽
s vIr optImus gener tuus valet; eorum fortunas non debes vel le conturbare: ut eam caussam, in cuius victor a salus nostra est iose aut relinquere cogamur; aut impiam cupiditatem contra salutem tuam habeamus. Denique illud cogita, quod offensae fuerit , in ista cunctatione te subisse. Nunc te contra victorem lacere, quem dubijs rebus laedere noluisti, dc ad eos fugatos accedere, quos resistentes sequi nolueris, summae stultitiae est. Vide, ne, dum putet te parum , optimatem esse is, parum diligenter, quid optimum sit, eligas. Quod si totum astibi pertadere non possum, saltem dum quid de Hispanijs agamus scitur expccha; quas tibi nuncio aduentu Caesaris fore nostras. Quam iiii spcm habeant, amissis Hispaniis, nescio
quod porro tuum consilium fit ad desperatos accedere; non a medius fi lius remi io. Hoc quod tu, non dicendo, mihi significasti, Caelar audiercit: ac simul atque, Aue 'si illi dixit, statim. quid de te audisset. expotuit Negaui me scire, sed tamen ab eo peril, ut ad te litteras mitteret, quibus maxime ad remanendum commoueri posses . Me secum in Hispaniam ducit; nam, nisi ita iaceret, ego prius quam ad Vrbem accederem, ubicunque esses ad te percurrissem, di hoc a te praesens contendium atque omni vite retinuissem. Etiam atque etiam, mi Cicero , Cogita, ne te, tuosque omnes funditus euertas; nesciens, prudensque eo demittas, unde exitum vides nullum esse. Quod sit aut voces Optimatium commouent, aut nonnullorum hominum insolentiam,& iactationem ferre non potes,eligaS cenis seo, aliquod oppidum vacuum a bello, dum haec decernuntur, quae iam erunt confecta. Id si feceris, & ego te sapienter secisse iudicabo, & Caesarem non offendes. Vale.
Quaeritur, se Curionis amore,ct Ani3 odio ab optima mente deinsciuisse, re moris partes Diius,quam Pompei j, secutum esse rcuius rei culpam partim infortunam , quod in Hispaniario fuerit, quo tempore Cicero ad Pompeium in Graciam prosectus est: partim etiam in Ciceronem ipsum confert ; postr mo, qui miniatur, exponit.
272쪽
23S EPIST. L IB. VIII. M. COELIVS S. D. M. CIC. IT
ERgo me porrus in Hispania fuisse tum, quam FormijS., cum , tu profectus es ad Pompeium quod utinam, aut non in ista parte Ap. Claudius aut non in hac C. Curio fuisset: cuius amicitia me paulatim in hanc perditam caussam imposuit. Nam mihi sentio bonam mentem, iracundia, & amore ablatam. Tu porro, cum ad re,proficiscens noctu Ariminum, venissem; cum mihi pacis mandata data ad Caesare , & mirificum ciuem agis; amicis ossicium neglexisti, neque mihi consulisti. Neque haec dico, qudd dissidam hoic causis, scd crede mihi, perire satius est, quam hoc videre. Quod si timor vestrae crudelitatis non esset: eiecti iam pridem hinc essemus. Nam hic nunc praeter foeneratores paucos, nec homo, nec ordo quisequam est, nisi Pompeianus. Equidem iam effeci ut maxime, plebes, dc qui antea noster fuit, populus vester esset. Cur hoc, inquisi immo reliqua expecta: vos inuitos vincere coegero. Irriraui in me Caronem. Vos dormitis, nec haec adhuc mihi
videmini intelligere,qua nos pareamus, & qua simus imbecilli. Atque hoc nullius praemij spe faciam, sed quod apud me plurimum solet valere, doloris, atque indignitatis caussa. Quid istic facitis praelium expediaris, quod firmissimum est vestras opias non noui; nostri valde depugnare, & facile algerc, Mesurire consuerunt. Vale. M. TVL-
273쪽
Ad Varronem, & alios. LIBER NON US.
Aduentus cupit Varronis:quod in eius librorumque consuetudine omnem spem reposuerit leniendi doloris,quem ex afflicta Republica capiebat. '
M.CICERO S. D. M. TERENTIO VARRONI. 1X iis lit inris. quas Attacus a io missa antii legit, quidigcreS ,& ubi css es, cognoili: quando autem to visuri cisemus, nihi sane ex eis leua litteris potui suspicari. In spem tamen venio,appropinquare tuti aduentum: qui mihi utinam lolatio si uel si tor,tantisque rebus Vrgentur, vunullam alleuationem quisqualti non stultissisnus i perare debebat.Sed tamen,aut tu potus me,aut ego te fori asse aliqua re iuuare. Scito enim me , posteaquam in Urbem venerint,tedijsse cum veteribus an, icis id est cum liberis nostris, in gratiam. Et si non idcirco eoruin usum dimiserant, quod iis succenserem; sed quod eorum me suppudebat.Videbar enim mihi,cum me in res turbulentissimas,infidelissi Dis sociis,demisissem, praeceptis illorum non satis paruitse.Ignoscunt in ili xcvocant an conii erudiis ne in pristinam:ieque,quod in eu permanseriS, sapientiorcimis, quam me dicunt tuisse. Quamobrem quando placatis his utor; videor i perare debere, si te viderim, δc ea, quae premant. & ea,
quae impendeant, me facile transitulum. ramobrem siue in Tusculano, siue in Cumano ad te placebit, siue, quod minime velim, Rocitae;dum avido simul sumus; pcificiam profecto,ut id utrique nostrum commodissimum esse videatur . Vale.
274쪽
Dissius retenta epistola causam exponit. Deinde suade sibique
ita statutum at lamat; ut hominum frequentiam vites, dum gratulatio ob Africana victoria nuncium deseruescat: suun que iuuanda quoque modo Reip. desiderum declarat.
CAninius idem tuus , & idem noster cum ad me peruesperi venisset,& se postridie mane ad te iturum esse dixisset; dixi ei me daturum aliquid mane, & ut peteret, rogaui: conscripsi epistolam οφ ui, nec ille ad He redis: oblitum credidi. Attamen eam ipsani epistolam misissem per meos nisi audissem ex eodem , postridie te mane Tusculano exiturum. At tibi repente paucis post diebus cum minitia expetiarem, v nit ad me Caninius mane,proficisci ad te statim dixit. Et si erat ιωλος illa epistola, praesertim tantis postpa nouis rebus allatis ; amen perire meam lucubrationem nolui,'eam ipsam Can, lnio dedit sed cum eo, & homine docto, dc amantissimo tui, lo- lcurus ea sum, quae pertulisse illum ad te existimo. Tibi autem lidem consilij do, quod mihinietipsi, ut vitem uet oculos hominum, si linguas minus facile possums. ini enim victoria se e
ferunt,quasi victos nos intilentur;qui autem vietiis esse nostros moleste fueruntinos dolent vivere. Quaeres 'rtasse, cur, cum lhaec in Urbe sint, non absim, quaemadmodum tu. Tu enim ipse, qui, & me, & alios prudentia vincis omnia credo, vidisti; nihil omnino te fefellit. Quamuis qui est talynceus,qui in tantis tenebris nihil offendatὶnusquam incurrat Ac mihi qniden, iampridem venit in mentem, bellum esse, aliquo exire ; ut ea quae agebantur hic, quaeque dicebantur, nec viderem, nec audirem . Sed calumniabar ipse ; putabam, qui obuiam mihi ve nisier, ut cuique commodum ei ci suspicaturum, aut dicturum etiam, si non suspicaretur ; Hic aut metuit, & ea re fugit, auraliquid cogitat; & haber nauem paratam. Denique leuissi.oequi suspicaretur, & qui fortasse ine nouisset optime , putaret me idcirco discedere, quod quod Ham homines oculi mei ferre non possent. Haec ego suspicans, adhuc Romae maneo, dc ramen ; consuetiaci diuturna casiam iam obduxit sti macho
275쪽
macho meo. Habes rationem mei consilis. Tibi igitur haec. Censeo latendum tantisper ibidem , dum deseruescat haec gratulatio .& simul di m audiamu' quemadmodum negotium sconsessumsit, consei um qnii' es' existimo. Magni autem intererit, qui fuerit victoris animus. qui exitus rei im ; Ouanquam 'uq im contestura ducat , habeo; sed 'expedio tamen . Te vero n'l' , oisi ipse rumor iam raucui erit iactus; ad Baias venire. Erir enim nobis honestius etiam hinc diseesserimus, videsi veni*e in illa loca ploratum potius, cbam natatum . Sed haec tu melius ; minio stet nobis illud , una vivere in studi, nostris, a quibus antea delectationem modo petebamus, nunc vero etiam salutem:non deesse, si quis adhibere volet non modo, ut architeoos, verum etiam ut fabros ad aedificandam Remp. & potius libenter accurrere,sin nemo utetur Opera , Ia dc scribere,i c legere minus iis Curia, atquem Foro,ax ip litteris,& libris,ut doctissimi veteres secerunt,m-uare operam Re . de moribus,ac legibus quaerere. Mihi haec videmur.Tu quid sis acturiis, & quid tibi placeat, pergratua , erit,si ad me scripseris.
Scrimi Ie-adorronem: e. homines reprehensuros dicit,h,cum Rem it miserrima,ipsi Vrbe absint,min villis oris
, quid scriberemi non habebam; tamen Caninio ad te eunti non pqtui nihil dare id ςrgo pod crmam;quod velle re puto cito me ad te esse venturum,Et si,uN
quaminque in loco simus, eundςm cultum, eundem victum es.
rum,& flagitiorum Plutentur, nostra nobiscum, aut inter nos N persequar. enim in sint misera,quae sunt miserrima:
276쪽
r una: tamen artes nostrae nescio quomodo nunc uberiores litochus serre videntur, quam olim serebant: siue quia nulla nunc in re alia acquiescimus, siue quod grauitas morbi facit, ut m dicinae egeamus, eaque nunc appareat, cuius vim non senti hamus,cum valebanaus. Sed quid ego haec ad te,cuius dominascuntur ' ,-ῖκ'M Αθη Ecla, nihil scilicet, nisi ut rescribens alis quid, me expectrares . Sic igitur facies. Vale .
De Varronis aduentu ex Diodori philosophi sententia iocatur, nam in libro de Fato Diodori opinionem improbans, ru*m assentitur.
CICERO S. D. VARRONI. ΑΡ hρὶ Hυνατων me scito κατὰ Διοι, νον ρινειν; quamIstopter
si venturus es, scito necesse esse te venire: sin autem non es, θῶν ἀδυνὰτ is est re venire, nunc vide, Vtra te κρἱjὸς magis re delectet. Domis πεια ne,an haec, quam noster Diodorus non concoquebat. Sed de his etiam rebus, otiosi cum erimus to
quemur: hoc etiam est κατα Xρυγι 'ον δυνατο ν De Costio mihi gratum est;nam id etiam Attico mandaram. .Tu si minus ad nos, nos accuremus ad te. Si hortum in bibliotheca habes hihil deerit. Vale,
probat st diem, o conurnturi Varronis, uumque con-
. filium, quod semel a Caesare vidit, ab armis discesserint . CICERO S. D. VARRONI. sMIbi vero, ad Nonas, bene inarurum videtur fore, neque solum propter rem , sed etiam propter anni tempus. Quare diem proboritaque eundem ipse sequar. Consilii nostri, ne si eos quidem ι qnid semii non sunt non poeniteret, nobis enitendurri putarem . Secuti enim sumus non spem,sed ossicium, reliquimus autem non ossicium, sed desperationem. Ita verecundiores fuimus, quam qui se domo non commouerunt: saaiores , quana qui amissis opibus, domum non reuertcrunt. Sed nihil minus sero . quam leueritatem otiosorum, &, quin . quo .
277쪽
quo modo res se habet . ma in illos vereor, qui: In bello occiderunt ; quam hos curo, q s non satisiscimus, quia vivimus. Mihi u spatium suerit in Tusculanum ante Nonas veniendi, istic te videbo; sin minus, bersequar in Cumanum, & ante te cetitorem sapiamur lauatio parata sit. Vale.
. Nuntiat Maris aduentum, oe Mui civilis caussam in Pompe-
. tum potius,quam in Caesarem, confert; Varronem autem laudatiquodse ab armis adstadia, quasi . tempestate in portum
C Aninius noster me suis verbis admonuit, ut scriberem ad te, si quid esset, quini putarem te scire oportere . Est igitur aduentus inegpectatisne,neque tu id ignoras. Sed tamen, cum ille scripsisspi, ut opinor, se in Alsiense venturum,scripserunt ad eunt sui,ne id faceret ; multos ei molestos fore, Ipsum que multis; ostiae videri commodius,eum exire posse. Id ego non intelligebam, quid interesset, sed tamen Hirtius mihi dixit, se ad eum, Balbum,& Oppium scripsisse,n Ita faceret homine. Vt cognoui,amantes tui.Hoc ego idcirco nosse te via tui. ut scires hospitium tibi ubi parares, vel potius utrobique , quid enim ille facturus,incertum est,& simul ostentaui tibi me istis esse familiarem & consilijs eorum interesse. Quod ego cur nolim nihil video.Non enim est idem ferreat quid ferendum est. reprobare,si quidprinandum non est. Et,si quid non probem,
quidem neaeio praeteranitia rerummam haec in voluntate fuerunt, Vidi enim naniaua aberao nostros amicos cupere bel- Ium s hunc autem non ram cupere, quam no mere. Ergo haec consiliJ fuerunt, reliqua necesse est Sciora semper ine-ςum in luctu fuisse; clim videremus, quam illud ingens m Ium alterutrius exercitus ex Ducum Interitus tum vero extremum malorum omnium esse ciuilis belli victoriam, quam ouidem ego etiam illorum timebam, ad quos veneramus.Crurieliter ςnim otiosis minabantur: eratque hs, & tua inuisa voluntas, & mea oratio. Nunc vero si essent nostri potiti, valde antemperantes fuissent, erant enim nobis perirati : quasi quid-
278쪽
2 quana de nostra salute decreuissemus, quod ιη ' Rem Illis censuissemus; aut quasi 'tilius Reipublicae fuerit, eos etiam ad be-α stiarum auxilium confugere , quam vel mori, vel cum spe, si ν non optima,at aliqua tamen vivere M in perturbata Bisp. vivimus. Quis negat: sed haec viderint, qui nussu sibi subsidia ad omnes vitae status parauerunt, huc ensiti ut venirem , superior longius, quam vosui, fluxit oratis . Cum enim te semper magnum hominem duxi:tum,quod his tempestatibus es prope s
lus in portae fructusque doctrinae percipis eoi tui maximi sunt: ut ex consideres, eaque tractes, quorum de usus', sc delectatio, est omnibus istoriam dc actis, & voluptatibus anteponerula . Equident hos tuos Tusculanenses dies instar et is vitae puto ; li - , senterque omnibus onines opes concesserim; vi mihi IIcear, vii nulla interpellante isto modo vivere. Quod nos quoque imitamur, ut ressumus, de in nostris studijs libentissime conquiesci, mus. Quis enim hoc non dederit nobis,uil. cum opera nostra,' patria siue non possit uti,siue noluit;ad eam vitam reuertamus, , quam mustii etiam Reip. praeponendam eurauerunt Uil tur studia,magnorum hominum sententia, vacationem natantqtiam publici numerisa concedente Res cur noti abutamur Sed plus sactas, quam Caninius mandauit, is enim, si quid ego
scirem, togarar, quod tu nescires ; ego tibi ea narroque tu melius scis, quam ipse,qui narro. Faciam ergo,illud, quod r-1tus sum: ut eorum . quae temporis huius sint , quae tua in testu audietos, ne quid ignores. Vala
Mammis iam esse ait, ut ab Urbes discedat, σ de Casaxis ex Africano bello redeuntis itinere rumores pusdam mmciat
Coenabam apud Seium cum vitii nostrum redditas sunt
a te litterae. Mihi vero iam maturum videtur; nam quod antea te calumniatus sum,iudicabo malitiam meam. volebam prope alicubi esse te, si quid bonae salutis σύντε . Nunc quando conse a sunt omnia, dubitandum non est,quin equis, velis: Nam, ut audiui de Lucio Caesare fisis,mecum ipse.
, Gid bis misi factu paruPItaq; no desino apud nunc
279쪽
dominantur,coenitare. id faciamὶteinpori serulenduest. Sed ridicula missa faciamus pessertim cum sit nihil quod rideamus is inrisa terribili tremit horrida terra tumult- Itaque nullum est , quod non verear . Sed quod quaeris, quaisdoclua, qud: nihil adhuc scisus: istic ipsum de is Baijs: nonnulli dubitant, an per Sardiniam veniat. Illud enim adhuc praediumsuunt non inspexit nec ullunt habet dςterius, sed tamen non contemnit. Ego omnino magis amitror per M-cillam: vel iam scit us: aduentae enim L EIabella reu'
πολλοὶ -θηται κρήτονες ιίασκἀλων. Sed tamen si sciam, quid tui constitueris, meum consilium a commodabo potissimum ad thum quareexpecto tuas litte
Promiserras Varro, quosdam libros se esse in Ciceronis homina
editurum,ocero Mnc admonet eum promis ,missis quasi a monitoribus quatuor libris Academicis,quos Varroni dicati.
ETsi, munus flagitare , quamuis quis ostenderit, ne heia-lus quidem latet . nisi concitatus ,' tamen ego expe statior De promissi tui moneor, ut admoneam te, non ut flagitem a. Mist autem ad te quatuor admonitores ,1 non nimis verecundos . Nosti enim Nolaeto os huius adolescentoris MadEmiae. Ex ea igitur media excitatos misi: qui metuo; ne re forte flagi rent: ego autem mandaui, ut rogarent o Expeditabani omnino iamdiu, meque sustinebam, ne ad te prius ipse quid scriberem , quam aliquid accepissem, ut possem te remunerari quam sima limo munere: sed cum imius saceres' Interpriator, diligentius tenerῖ μου potus, quin coniunctioner udi rum,amorisque nostii, quo possem litterarum gener declar rem. Feci igitur sermonem inter nos habitum in Cumano, cum esset una Pomponius. Tibi dedi paries Antiochenasiquas a te probari, intellexisse mihi videbar mihi sumpsi Philonis . Puto fore, ut cum legeris, mirere id nos locutos esse inter nos, quod nunquam locuti sumus; sed nostri morem Dialogorum . a Post-
280쪽
Pomae autem, mi Varro, quamplurima, si vIdebitur, &-, nobis, & inter nos ero sortasse, sed superiorum temportari fortuna Re .cauisam sustineat; haec ipsi praestare debemus. Atque utinam quietis temeoribus, atque aliquo, si non bono, at saltem certo statu ciuitatis, haec inter nos studia exercere a possemus. Quanquam tum quidem et aliae quempiam rati nes honestas nobis de curas, & aistiones darent. Nunc autem quid est . sine his cur uiuere stetimus 3 mihi vero cum his ipsis vix, his autem detractis,ne vix quidem. Sed haec coram, de pius. Migrationem ,εc emptionem tibi feliciter euenire volo; ruumque in ea re consilium probo Cura ri valeas.
adet Dolabella gener Ciceroni, ut aut Caesaris partes sequatur aut in aliquam riuitatem a bello vacuam se recipiat, . quod idem Calius fecerat. Vide epist. 16. M.8.
SI vales, gaudeo, & ipse valeo, dc Tullia nostra reche valet. Terentia minus belle habuit: sed certum scio,Iam conualuisse eam. Praeterea rectissimε sunt apud te omnia. Et si nubiis tempore in suspicione tibi debui venire, partium caussa potius, quam tua, tibi suadere,' ut te aut eum Caesare, nobissiminque coniungeres, aut certe in otium referes. Praecipuς nunc, iam inclinMa victoria, ne possum quidem in ullam aliam incidere opinionem, inisi in eam,in qua scilicet tua de re tibi suadere videar,quod pie t cere non possum. Tu autem, mi Cicero, sic haec accipies, ut siue probabuntur tibi, siue non probabuntur , ab optime certe animo, ac deditissimo tibi cogitata, stri; esse iudiceΦ. Animaduertis Cn. Pompeium nec nom, nis lusiinee rerum gestarum gloria, nec etiam Regum, aut nationum clienteliis, quas ostentare crebro solebat,esse tutum, &hoc etiam, quod infirmo cuique contigit,illi non posse continsere , ut honeste effugere possit, pulso Italia, amissis Hispanis
capto exercitu vet*rano, circumuallato nunc denique ; quod nescio, an ulli unquam nostro acciderit Imperatori. Quamobrem quid aut ille sperare possit, aut tuanimum aduertere Pro
tua prudentia: sic enim facilitne quod tibi utilissimum erit,