장음표시 사용
171쪽
iIO VITA NICOLA V. A. D. 1 33. Canonicum Basilicae S. Petri , ejusdem Stephan --, sororios, idest serorum ejus filios. Hanc eandem insandam conjurationem carmine conscripsit, nomine Romanae Curiae loquentis , atque lyontifici nuncupavit quidam Iosephus , & habetur in Vaticano codice ta) . Illius aliquot vertis , qui initio habentur, lubet appone re , quoniam inconcinni non videntur: Iuum tua , Sancte Pater , tam horrenda pericula
vitae sCardineispatribus, reliquisque minantispraedam, Et frugem, mortemque reor, mens obstaset , horret , Avitur , atque simulgelidus tremor occupat ossa. O erudele ne os , damnandum , in me , profanum lofacinus nuriguam auditum, quo perfida , nequam, Impio , dira , ferox , scelerataque turba Iuiritum Conjurata fecit te prehendere nuper in alma Ecclesia Petri , vel euntem altaris ad aram , Vel divina Deo eriurantem , dehincque colendoICardineos , aliorique patres, clarorique potentii ficii, cunctorique meor spoliare sequaceI, Et vita rebus; totumque evertere fanctum Ecclesiae imperium G. Haee ille . Iacobum quoque Lazagnotam Ueronensem , Urbis Senatorem , infamem hanc proditionem detexisse, narrat Ludovicus Fuscarenus in epistola ab Eminentissimo Quirino b laudata. At serenda non sunt Stephani In- urae verba, quibus tam immane facinus, Romanorum gratia imminuere conatur; nam Stephanum Porearium laudibus extollit , Pontifici int gerrimo detrahit . Ad haec mendacium aliud addit , dum scribit , Cardinalem
172쪽
PONTIFICII M A M I Μ I . 1 3 1 Metensem Roma digressum, Pontifici subiratum , quod eodem Cardinale pro Baptista cognomento de Persona, alias Peccatore, deprecante, atque delicti gratiam promittente, stipplicio tamen eum assici Pontifex jusserit. Nunquam hoc anno Cardinalis Metensis Urbe abiit, quinsuit usque ad v. mensis Novembris diem sacri Senatus CD merarius, ut Jacobus Radulphi a tradit. Cautius quidem posthac Pontifex cum Romanis agendum sbi ese duxit, ut Platina auctor est , quum antea eos omni genere officii & liberalitatis juvisset: quique liberius, quam ullus Pontificum per Urbem incedere consuevisset, raro deinceps per eam incinus: morosor cum in omnes, tum vel maxime in Romanos factias est: accedentes eum alloquem
di caussa, non ita facile admittebat: accessit & podagra, qua tum maxime laborabat. Paullo ante conspirationem hujusmodi, Romana ex Gallica legatione die tertia Ianuarii ce) venit Guille mus de Moneetuu S. R. E. Cardinalis, qui ex more a Cardinalibus exceptus, R in Apostolicum Senatum priminum , deinde domum usque deductus est. Uenit etiam ad Urbem ex Legatione Germanica redux die v. Martii O Meuam Cainnus iit. S. Petri ad vincula Cardinalis, qui postmodum die xxix. ADH e recessit, & ad Ecelesiam suam Brixinensem prosectus est, aliam brevi Apostolicam Legationem obiturus, ut suo loco dicemus. Ad orientis Imperium iterum revertamur, quod hoc anno eversum Alit laus Pontifex ingemuit, ex cujus excidio tanta est affectus moestitia, ut mortis ejus caussa suilse dicatur. Studebat in primis Pontifex, ut Graecos R aiu
r II. Pontificis de eo jungendis Graeeis cum Latinis studia
173쪽
conciliatio i mpaullo ante cap tum Byrantium .
Gennadii , seu Geor est Seholaisjii iubdoli co silia hias Ur TA NICO LAI U. in sinceram , non simulatam fidei catholicae consensionem conglutinaret, & Constantinum Graecorum Imperat rem adversus Turcicas aggressiones juvaret, dummodo tamen Florentinam unionem confirmaret, & ad eam am plei hendam Graecos, praesertim Ecclesiasticos, & monachos adduceret . Idcirco aliquot Legationes, & pridem Dominicum Episcopum Cortonensem, deinde Isidorum Ruthenum Cardinalem miserat, qui mense Novembri anni superioris, ut Ducas a) in Historia narrat, Byzantium appulit. Habitis ergo ab I dora Cudinale de concordia Ecclesiarum sepe colloquiis, Imperator , &nonnulli sacrorum ministri consenlerunt, ut Florentina unio locum haberet; at plerique alii Ecclesiasticorum , R monachorum ab ea suerunt alienissimi : NPhilominus, inquit Ducas , qui Henotico obtemperare videbantWelerici, facerdotes diaconi, Imperator o Sena
tur in magnam Ecclesiam convenerunt , ut concordi bus animis, unitis divinam Uiurgiam celeis rent , sinceraque mente vota Deo redderent. Schismatici vero ad Pantocratoris monasterium accesserunt , consilium a Gennadio, antea Georgio Scholario petituri.
Ille est ille, qui prius Georgius Seholarius idietus est, quique in Concilio Florentino unionem suase irat, sed Bygantium reversus, Murco Ephesio se com in xit, multaave adversus Latinos opuscula stripsit . Ita sentit Ea m Renaudotius in Dissertatione de Gennadio , quem eundem putat, ac Georgium Scholarium, contra ac Matthaeus Caryophilus, & Leo Allatius putarunt, qui Gennadiam, ortio Seholario distinguendum este seripserunt. Seram nimis suisse hane Graecorum
cum Latinis conjunctionem, Chalcondylas I refert, si- lctamque Turcarum metu alii cc tradunt.
174쪽
PONTI FI cIs MAXIMI.Grateorum cum Latina Ecclesia conjunctione per Pontificem intellecta, classem navium viginti, ac nOvem triremium parandam curavit. Huic sumendat provinciae stimulos addiderant Franci ci Barbari , politiorum litterarum ac rei militaris scientia claris limi , atque ipsi Pontifici carissimi, consilia dc hortamenta, qui crebris ad Ludovicum Cardinalem tituli S. Laurentii in Damas, Aquilesensem O litteris, praeter divini nominis gloriam , immortalem etiam late famam Pontificem adepturum scribebat, si Constantin politanum Imperium ab interitu vindicaret. Plures huius argumenti & Barbari ad Ludovicum Cardinalem, psius Ludoiei-Barbarum habentur epistola, quae quum jamdiu in tenebris jacuissent, propediem lucem viserae sunt studio atque cura Angeli Mariae Cardinalis Urini, Episcopi Brixien I, Se S. R. E. Bibliotheearii, qui eas partim ex Vaticanae Bibliothecae, partim ex aliarum Bibliothecarum latibulis eduxit, & locupletismmam, ac varia eruditione resertam Diatribam eis προ milit. Multa ex hac Diatriba, quae in rem nostram facere videbantur, excerpsimus, ut non semel antea, & im
serius pluribus in locis Lector conspiciet . Itaque fateri modo lubet, per quem profecerim, atque honoris gratia virum praetiariis inum, nobilissimumque nominare, cujus non selum ob quamplurima ingenii edita monumenta, de litteraria republica merita omnes predicant, sed etiam mirantur; quem ego idcirco colui & observavi semper, ut summam, qua me complectitur, benevolentiam, &humanitatem praeteream cujus pietas, religio, m es suavissimi, vitariue integritas amplissimam dignitatem exornant . Ex ea igitur Diatriba multa delibavimus,
quae ad Turcicum bellum , & ad alia Nicolai gesta pertinent, quae suis locis inserui mus. Itaque Barbarus
175쪽
i3 UITANICOLA I v. A. D. 1 13. stequentes anno superiore ad Ludovicum Casiumalem - litteras sa) dederat de sumenda per Pontificem contra Turcas ob imminens Byrantii exitium provincia. Aliae scriptae sunt mense Apri s f hujus anni I S de ope Ferenda Constantinopolitanae urbi . Totis certe viribus e tendit Pontifex, ut subsidiariam classem ornaret , &in Propontidem mitteret. Eam viginti navibus, de novem triremibus conflatam suisse refert Monstretetus apud Raynaldum o: reetius dixerimus, decem triremibus constasse, quas Pontifex suis sumptibus instruxit, decem aliis, quas , eneti dedere, ac totidem aliis, quas Alphon fur rex pollicitus est. Uni triremium parti Eustachim Balbus Baefectus dic tus erat, qui munus suscipere, ne
gociorum mole obrutus, detrectavit. Ludovico vero Cardinale & Francisco Cardinale Condul-rio Pontificem rogantibus, Franciso Barbaro arbitrium datum est, ut alium in Balbi locum surrogaret . Totius A Iuhuzbsta ' Vero classis Praefecturam imperiumque Pontifex Archie- Raetutinus piscopo Ragusimo dedit. Haec narrat idem Ludovicus Cardinalis Aquile ensi in litteris ab Barbarum odie v. Iunii datis, quum nuncius nondum Romam de Constantinopolitana clade esset allatus. Revera Pontifex Iaco
bum Archiepiscopum Ragumnum litteris Apostolicis die
xxvii I. Aprilis datis praefecit , ac iisdem litteris eum Apostolicae Sedis Legatum ad Cosantinum Imperatorem pro Ecclesiae Orientalis necessitatibus designavit. Quid vero Pontifex praestiterit, ubi audivit Mahometem Byzantii faucibus inhiare, in supremis illis verbis, quae ad Cardinales jam moriturus habuit, enarravit. Multo
ante prospexerat, tot tantisque barbarorum viribus
176쪽
pontifieia subsidia vix posse obsistere , idcirco aliorum A. D. 1 33.
ehristianorum Principum, Rerumque publicarum auxi- lia necessaria esse: si omnium vires conjungerentur, tum posse Turcas ab obsidione arceri: se haec responsa Consantini Imperatoris Legatis, qui Romam auxilia oratum venerant dedisse, omnia Apostolicae Sedis praesidia, tum in numerata pecunia, tum triremium, tum terrestrium copiarum parata esse: opem aliorum Principum cluistianorum implorarent, eosque de Pontificiis copiis& classe certos redderent: Principes indefinite, ac generatim responditia; Pontificem classem submisisse, sed antequam Byzantium appelleret, illam urbem captam.
Fama certe hujus classis, & comparati ab Iobanne rastantinopolis Huniade Mufometem n letia adeo saerculisse db Gfiso um' Ita citur, ut Byzantii obsidiotiem solvere decrevisset, sed ei perator obtr-- animum a Turcarum primores addiderunt , falsii messe rumorem de Latinorum classe confingentes . Ponti sciam classem Eubaeam altero post Constantinopolim eaptam die appulit se, narrat Monstret eius. Dedecim tantum diebus oppugnatam fuisse, Maera Sylvius e)tradit. Alii narrant, obsidionem incoepisse die secunda Aprilis, captam vero urbem d) die xxix. Maii. Dum fugam Consantinus Imperator tentat , in porta ipsius urbis misere interficitur, ejusque caput hasta infixum, per Turcarum castra circumlatum. Quid post eaptam urbem barbari perpetrarint, I dorusci linian Ruthenus, R Leonardus Chie s in epistolis ad Pontifieem
scriptis, de quibus mox, describunt. Nihil sane fuit, quod atque Nicolaum Pontificem se) cruciaret , quam ubi
177쪽
Q. Litterae queH-moniarum plenaede et de Consumtinopolitana ad Pontificem mis.
i 36 UiTA NI e LAI v. ubi audivit, Constantinopolim captam , & direptam, captam & eodem impetu Peram, Consantinum Imperatorem cum multis hominum millibus obtruncatum:
praeterea Insulam Chiensem a sub jugum Turcarum musam. Angebatur animi etiam, quod & Isedorum Cardinalem Ruthenum inter istum nonnulli arbitrabantur. Verum ille fuga sibi consuluit, atque ementito habitu, b) seu captus , & vili redemptus pretio , incolumis tandem in Italiam venit. De Pontificia, &sociorum classe quid actum si, AEneas Sylvius in epistola ad Nicolaum Cardinalem C anum e) haec habet: Classem quam summus Ponti, Meouus eum Henetis , ac Genuens-bus , ct Catelanis in auxilium Graecis struxerat , sise tempestatibus actam, sive per ignorantiam Deorum inclusam, Isse alio quovis infortunio male defensem , ut rumor es , Mahometes ) intercepit. Maximas ibi opes, bellicorum infrumentorum vim summam, ar morum omnit generis pondus adeptus es. Vides ergo eam fatis urgentibus misere periisse. His accessit , quod simul ae fama Constantinopolitanae cladis longe lateque pervagata est, undique metus, undique clamores exaudiri , undique litterae querim niarum plenae ad Pontificem missae sunt, preteter eas, quas I Arui Cardinalis Rathenus is & Leonardus Chiensis, Mitylenes Archiepiscopus o de ea clade scripserunt', in quibus, quomodo urbs capta sit, quid immanis barbarorum seritas perpetrarit, suse prolequuntur. Exstat enim alia ad Pontificem Frideries Imperatoris epistin
lai Reusileri lib. I v. pag. II 3.
178쪽
la, alia ad ipsum Pontificem a die Sylvii γ , qua nes' A D
iam in Pontifirem hujus cladis culpam verti posse fatetur, ,--- at nonnihil de sua gloria detractum iri, libere pronunciat: Nam Scriptores omnes , inquit, qui apud Latinos Romanorum Ponti um gesa referent, quum odve um tempur fuerit ventum, in hane sententiam de Wfra gloria feribent. is Nicolaus Papa v. natione se Tuscus, sedit annos tote patrimonium Cclesiae ex tyis rannorum manibus vindicavit, Bemardinum Senen- sem in catalogo Sanehoruin annumeravit, Palatium D S. Petri construxit, Basilicam ejus magnifice repara ,, vit,Jubileum celebravit, Fridericum III. Imperato-D rem coronavit. is PMehra haee ct decora de vestro
nomine praedicabuntur , sed iuuae omnia fune bit, eum in fine advicietur. δε At hujus tempore regia Con is stantinopolis capta, direptaque est, nescio an diruta, se incensave dici poterit. Mox: Itaque luet vestra fama e vesra evisa, qui eis totis conatibus opem ferre miserae eivitati suduistis, non tamen christianis regibui per adere potuisis , ut arma simul eas enter commune fidei negocium adjuvarent . Haec ille. In hanc sententiam adem AEneas b) aliam epistolam stripsit ad Nicolaum fanum Cardinalem, &Episcopuni Brixinensem, ut idem Nicolaus Pontificem, & Cardinalium Senatum ad classicum contra Turcas inflammaret. Laudantur etiam ejusdem a menti aliae epistolae, ut
Franci I Fosari Ducis Venetorum se , Lauri uirini
ut de iis, quae Chalcondylas, Phranga, Ducas, &λt- S thaeus
179쪽
A D ta. i. Cam rima de hac eadem clade stripserunt , silea-
'' i mus. Id unum urgebant plerique omnes, qui ad Pontificem litteras miserunt , ut reges, & christianos Principes in concordiam, vel ad inducias redigeret, Italicos motus sedaret, Legationes ultro citroque ob eam caussam mitteret, conventus de pace inter eos, ae de Turcis bello inserendo agerentur, quo collatis omnium viribus in Tur cas impetus fieret . Fridericiar Imperator ad id opus conventum Germanorum apud Ratisponam indixit, de quo suo loco. Huc etiam spectini nonnullae Francisci Barbari epistolae ad Ludovicum Cardinalem Aquiloen
fem sa), & ad G parem Lueensem, ipsius Nicolui
Pontificis familiarem. In epistola ad GV parem, I v. N nas Septembris hujus anni data, monet, ac suadet, pa cena inter Principes Italiae durandam; ea de caussa Cardinales magnosque viros ablegandos, qui ad opem serendam cohortentur; pecunias colligendas; eas large a Pontifice tribuendas este; Ianum Ducem Hungarix, idest Iohannem Huniadem, strenuum belli Ducem excitandum praemiis & stipendiis, alliciendos etiam Macedones ;unum Cardinalem ad Gallorum regem ablegandum; minnendum Burgundiae Ducem; Friderieum item Imperatorem excitandum, ut memor sit Romani Imperii, &non obliviscatur Ecclesiae Dei; Perusinos, Bononienses,& Picentes monendos, ut & A0bon m regem , Genuenses, & alios: Venetos monitis non indigere, quirpe qui more Majorum ita essent ad bellum contra Turcas
gerendum parati, ut praeclara,& magna ab his essent expectanda: triremes vero , & onerarias naves cito esse instruendasὸ commeatus, ac omnia denique ad bellum bene gerendum paranda.
180쪽
Id autem erat currentem incitare. Ardebat enim Pontifex cupiditate incredibili Constantinopolis recuperandae , quare his consiliis, & hortamentis unis, ad opem divinam confugiens, sacris solemnibus die xx In Septembris a qua die S. Michaelis Archangeli memoria cinlitur, celebratis, Apostolicam Sanctionem pro bello sacro die insequenti scilicet xxx. Septembris promulgavit, qua ad crucis signaculum, & sacram militiam in Turcassumendum omnes & singulos Cluisti fideles invitavit ; plenissimam iis, qui ad hoc opus re, aut opere incumberent, delietorum veniam elargitus. Hujus Sanetionis summa haeest. Initio immania Mahometi scelera in Constantinopolitana expugnatione, ejusque nefaria consilia de occidente sibi subjiciendo narrantur. Idcirco Pontifex Principes, ocreges omnes, & quoscumque alia quavis dignitate sul- gentes , per eam fidem, qua se Christo, dum baptismate abluti sunt, obstrinxerunt, obsecrat, obtestatur, r gat , ac monet, ut quisque pro viribus arma in Turcas corripiat, atque decertet, aetema praemia a Christo D mino recepturus. Eodem modo hortatur, ac monet Respublicas, civitates, & alios temporalem ditionem habentes . Omnibus vero cujuscumque gradus, conditionis, &ordinis, qui in tanta Ecclesiae & fidei necessitate viritim nomen militiae dederint, atque bello per sex menses a tertio Idus Februarii anni futuri incipiendo interfuerint, sive clerici, sive laici, vel quacumque Ecclesiastica, seu saeculari dignitate praediti sint, Apostolica aui
ritate plenissimam omnium noxarum veniam, qualis per
Romanos Pontilices proficiscentibus in Palaestinae subsedium, ac qualis anno sanctiori, idest Iubilei christiano S a Impulo
a) Ziniflienis in Chronteo ad apud Mynala. an. 14 3 n. s. de- hunc olinum pag.482. piis nonnullis . Lib. xxv. de Curia pag. 13 3. &
contra Turca iudicitur . Indutigentiarum pra-mia crucem sumentibus propin