장음표시 사용
201쪽
iω UITA NICO LAI U. A. D. 1 33. 1 x. hujus ineuntis anni, decumas reddituum . ,-Eccletiasticorum a clero in tota ditione ipsius Ducis pro bello sacro solvendas indixit, atque ejusdem ditionis popiniis ad idem bellum propriis sumptibus euntibus, aut militem suis stipendiis ducentibus Indulgentiarum praemia largitur. Praeterea ad inflammandum magis ad id opus eundem Ducem, Apostolicis aliis litteris die x. 3Martii b Legatos creavit Tuliensem , & Atrebatensem Episcopos, quibus mandavit, ut ipsitus Ducis consiliis obsequerentur. At gesta non fuit haec Legatio, quum paucis post diebus Pontifex obierit. Imperiis tam Tantae de bello magna Principum consensione Turcis. Α i Elisu inserendo alacritati addebatur propagatum in Africa ad teri Pontifex eo, AEthiopes, & intimas usque regiones per Lusitanos imperium, qui Henrico Alphonsi Lusitani regis patruo auspice, Ghineam totam conquisierant , christiana sacra coinduxerant , templa excitarant, fidemque catholicam propagare coeperant. Tam laeto rerum successu recreatus Pontifex, quo bene de fide catholica meritis gratus esset, ne alii spe lucri in eas oras proficisterentur, imperioque Lusitanos dejicerent, Apostolica Sanctione die v III. Februarii e edita, Alphonso Portualliae, O Algarbi rum regi quidquid a promontoriis, seu a Capitibus de
Benador,inde Nam per totam Chineam eu Guineam, O ultra ad antarericum versus meridionalem plagam protenditur, e Saracenorum manibus ereptum, omniaque Saracenorum aliorumque infidelium interjacentium regna, ac alia etiam remotiora cum objacentibus Insulis . confirmat, ae eas regiones ad ipsius regis imperium &jurisdietionem speetare decemit, neque cuiquam alii licere jus in iis habere, vel exercere: Ecclesias, domos,&alia
202쪽
& alia pia loca pro rei christianae, & religionis incremento ibi aedificandi, & excitandi sicultatem concedit; & eas regiones incolentes indulgentiarum praemiis , & privilegiis ornat. Uerum haec tam laeti ominis praesagia tristes ex Orientalibus plagis nuncii perturbarunt. Mahometes Athenas
sibi subjecerat, junistique Tartaris Turcae ca) Cassam in
Taurica Cher neso, tum Genuensium coloniam, aliaque ad mare Ponticum a christianis frequentata loca evertere moliebantur. His aceeptis Pontifex, vehementer assiciebatur animo, litterisque datis b ad Genaenses eorumque amicos, ut hostium ematibus sele totis viribus objicerent cohortatus est, atque caelestes thesauros iis, qui stipem in eam rem conferrent, pollicitus fuit. Ne quid vero pro instituto nostro de Pontificiis aliis Sanehitaribus hoc anno editis omittamus, occurrunt in primis Apostolicae litterae die prima Ianuarii e) latae , quibus ad preces Latini Cardinalis L sublatis Canonicis , Ecclesiam V Iohannii st Pauli in Urbe Gesuatarum familiae concessit. In Tretirensseivitate publicum scientiarum gymnasium institui permisit, illudque Apostolicis litteris die 1 I. Februarii vulgatis, privilegiis
ornavit . Adversus Iacobum Pitaninum copiarum ductorem, qui ditionis Ecclesiasticae loca nonnulla occupaverat, Sanctionem die xxv Iii. Februarii se edidit, indignationis Apostolicae poenis intentatis, ae vetuit, nequis e populis Apostolicae Sedis auxilium, transitum, commeatus, & his similia ei stippeditaret. Pieininus e Gallia cisalpina castra moverat , & in Flaminiam v
IV. Athenae a Mah triete captae.Τ Hea Cher esuri& alia ad mare Ponticrum a chri-.stianis culta loea Turearum feritati objecta . Hortatoriae Pontiliacia ad opem se- readam litterae .
Noaurulis huius atrii Apostoli
Trevirense πα- sium instituit. Ne φῶ auxilium, aut aliud Iambo memno prebetat.
203쪽
Extremiis Pont fidis morbus . Sacramentis muniatur . Ordini tesia oclii itur . Die obit . Anni Po Hiicari sol6a VITA Ni COLAI U. nerat, hostilia ditioni Ecclesiasticae, aut Senensibus sa-cturus, & commeatu , atque transitu a Borso Atestino Marciaione, dila Malate novello iurabatur , idcirco in eum , ejuique fautores Ponti lex has litteras edidit. inamobrem alio Picininus iter intendit. Haec &alia, quae diximus, pro christiana republica dum Pontifex ageret, quamvis ab hujus anni exordiis non levi arthritidis morbo conflictaretur , tandem graviori correptus febre, ad extremum vitae curriculum adductus est. Supremam luditam, vi in . mi patientissime tolerata, σ) sertiter tulit , Sacramentorum praesidio se muniit , Cardinales ad se accivit, ut ex more cuncta perageret b, atque de Pontificatus regimine rationem redderet ; siquid Mendisset, veniam a sacris Senatoribus peteret, lon g. in ideo ad eos orationem habuit, quam te mentum appellant. Quidquid in Pontificatu gessit, ordine retulit, atque ita Caminales commovit, ut omnes e cubiculo cis lacrymantes exiisse dicantur. Denique migravit ad D
minum : Die Lunae se) quae fuit xx i v mensis Martii Θο-ra quinta eire extam noctis, aetatis anno ) quinqua gesta estimo. Maximum ex eius obitu boni omnes dolorem ceperunt, ii praesertim, qui profligari Turcas, atque eorum seritatem retundi cupiebant. Torpuerunt enim stutim pii conatus, pro quibus tantopere Pontifex e) adlabo rabat. Apud Raynaldum sedisse traditur annos ovo, ct dies decem aemem ., obiisse die xxiv. Aprilis typographi mendo, ut puto, pro xx I v. Martii ) hora noms iunia, ut Stephanus Infiisura , & alii referunt. Dies autem XI x. a die v I. Martii, quo eleetus est , ad diem
204쪽
PONTI PICIs MAxIMI. ι63 diem xx I v. suNutantur. Alii vero dies xx. stituunt, quia quum nocte in uenti diei xxiv. Martii obierit, diem xx. jam inchoatum enumerant, & xxv. Martii faciunt. Hinc
in ejus numismate apud Molinetum a), &Bonannum b) haee epigraphe in postica legitur: SEDIT AN. VIII.
LOTus . Proculam est hoc numisina ab Andrea Guaza-
isto, ut verba ipsa exhibent. Neque Molinetus, neque Bonannus , quis hic Andreas fuerit, docent. Nos de eo aliquid expiscati sumus. Habentur in codice Vaticano se nonnullis orationes Nicolai Palmerii Siculi, ordinis Eremitarum S. Augustini, primum tacensis in Calabris, deinde Horiani Episcopi, in unum coli , in quarum calce lim verba leguntur: Ego Andreas de Guazalotis de Prato tune temporis Seraptor in Regis o Bullarum,
Canonicus Pratensis, ae uiam Hebanus di Rectorritiae ariai. . . His,oin omnibus eum perenni prointitudines obedientiam duraturam, reverentia emps ternam , ct devotionem perpetuam fumulandi, propria manu tranferi solummodo quantum in L sis, repertoriis inveni , sed medium, Os nem reperire non potui: praeveniense morte dicti Pontificis Nicolai omnia sublata fuerunt. Haec ibi. Apud Ugheblum in Norianis Episcopis exhibetur numisma ejusdem Nicolai Episcopi, at rude, & impolitum: aliud autem eidem simile, egregie servatum e domestico Museo protulit U. C. Iustus Fontaninus Archiepiscopus Ancyranus,
quem honoris caussa nomino, ac de eo meminit in Antiquitatibus Hortanis io. In his inter caetera lare verba i scripta sunt : ANDREAs GUACiALOTUS CONTUBERNALIS
a. r. quae inlae Benefactori Fecit significant. Quod ergo X a Am
205쪽
os Eliis parentasia . Orationes de eo finebres, Epitaphium si M. UITA NICO LAI U. Andreas Guariautus natione Tuscus , a Messo Hortano Episcopo gratia atque beneficio affectus esset , nunaisma in ejus honorem cudendum curavit. Quo item gratum se erga Nicolaum v. Pontificetai Maximum , a quo foete boneficiis ornatus suerat , ostenderet , numisina post ipsius Pontificis obitum procudit , in cujus postica Omba , per suam Ecclesia designatur , visitur, & in orbe illa, quam ii pra epigraphe retulimus. At nimium nos hic excursus detinuit. Funus Nicolao Pontisci more majorum in Vaticiana Basilica statis diebus amplum , atque magnificum curatum est. Prima parentalium die senebri oratione laudatus est a Meolao , de quo meminimus , tunc Catacensi Discopo , quae quidem oratio in Vaticanis a pluteis a-vatur. Alia novendialium die senebrem laudationem habuit Iacobus Episcopus Atrebatensis, quae item inter Vaticanos codices b) latet. Paucis ante Pontificis obitum diebus, trebaremEpiscopus ad PhilippumBurgun-Legatus designatus erat. Fuit autem e regio Lusitanorum sanguine e) , omnibus ingenii ac animi dotibus, iri estiaque praeditus,atque a uiso III. an. I I Lin amplissimum Cardinalium ordinem lectus , verum immaturo salo priereptus; obiit enim Florentiae , quum non dum xxv I. aetatis annum explevisset. De more plures insunere Pontificum Maximorum orationes habendi , non
nulla initio cit) attigimus. Novendialibus sacris peractis , praenobili sepulchro , cuius ei hypon apud Ciaconium, &alios habes , in Vaticana Basilica Pontificis corpus conditum est , lucre polito epitaphio.
206쪽
- PONTIFICIs MAXIMI. 16sConssio illustris, virtute illuserior omni, Exeoluit doctos doctior i e viros. Abstulit errorem , quo schyma infecerat orbem , Restituit morer , mσnisque, templa, domos . . Tum Bernardino satuit sua fera Senens, Sanctes Iubiles tempora dum celebrat. Cinxit bonore caput Federisi , eo vis aureo: Res Dalas, icto faedere, composuit. Attica Romanae complura volumina linguae Prodidit: en tumuis fundite thur acro. Ejus animi praeclarae dotes mire ab omnibus extolluntur. Munificus, liberalis, gratus, clemens, beneficus,mitaicors, justitiae, & pacis maxime cultor, pius, & in omnes humanus suit: divini cultus, atque sacrorum rituum praeterea religistissimus custos . De his testem inter Ceteros Platinam a damus, qui Mesai vitam sine invidia, Sodio scripsit : HeemoUnor quoque ait, mu tas in pauperes erogavit, murime vero in nobiles ad inopiam ob varios rerum humanarum casus redactos. Virgines inopes sua pecunis di muni enita maritis collocavit. Legator aliunde venienter, muni e semper fuscepit, nullo non genere honoris, di liberalitatis adhibito. Asaritiae autem adeo expera fuit, ut neque osmium uitam vendiderit, neque beneficium moniaear asitate ductus ulti revocaverit. Gratus erga de se, ct Eeelesia Dei meritor: amator isseitic ,paeis auctor, edi eonfervator : elemem in delinquentes : caeremoniarum diligenti inus observator, nihil quod ad divinum
euisum attineret, omittens. Eastant ad e vasa aurea diargentea '. exponi cruces gemmis ornatae: exstanto sacerdotaler vesel auro margaritis insignitae: exstantseripetasmata, ct aulo auro, O argento in
207쪽
tertexta: exsaς O mitra Pontificia, quae hominis inmnificentum nobis ostendunt . cluisses, ut vernaculo verbo utar, ita amavit, ut eos, ct mira beneficentia, ct Ecelesi eis beneficiis isterit. De sacris ornamentis, et iosioribusque gemmis in rem divinam destinatis, ainis, & aliis ejusmiai, ac de sacrarum craemoniarum cura idem testatur Manetius sa). Quid autem de ejus pietate ac religione erga Deum, de cultu divino, de caritate, de summa fidei catholicie propagandae cupiditate, de mori' bus atque Ecclesiastica disciplina restituendis, de limesit bus evellendis, de ornatu ac nitore templarum dicam Haec ubertim ex eorum serie, quae narravimus, tu ipse, Melar, colligesis
Munificus praeterea Meuaus Pontifex in exstruendis, reficiendisque operibus publicis suit . His recensendis, principem locum sacris aedibus damus. Quadraginta Urbis Ecclesias ΓbJ, in quibus ex vetustissimo Romanorum Pontificum instituto, certis dimus Stationes, ut maj res nostri dixerunt, agi selent, idest preces, & supplicasiones a Christifidelibus summa religione fiunt, aut ren vivit , aut a sella restituit - Ne singulas Manetius enumeraret c) , raptim commemorat Ecclesiam S. Mariae Tran/berim , Beatae Praxeris, S. Theodori , atque septem celebriores tum Urbis Basilicas, nimirum S. 'obannis In Laterano, S. Mariae majoris, S. Stephani in exsio monte, Sanctorum Assolorum, S. Pauli via Ostensi, S. Laurentii extra muros. Basilicam vero B Petri Principis Apostolorum a fundamentis magnifice inchoare & perficere meditabatur,cujus Ichn Waphiam asamussim itus io describit Inareae maximae Vaticanae medi-
208쪽
PONTIFICIs MAXIMI. I 67 meditullio ante vestibulum, ac templi frontem ingentem a) Obelistum a Stato v. postea translatum, collocare, as ditis ornamentis, destinaveratia Incla vit tamen in eadem Balilica absulam musivi operis, quam, ut Michaetonensius b habet , Paulus II. Pontifex Maximus ouinq te mille & ultra aureorum ilia pensa perfecit , & a solvit. Extra Urbem B. Ecclesiam in oppido, nunc civitasse Fabriani ce), jam collabentem, regiis sundamentis , tectisque restituit - Αν natem etiam B. Francisci aedem pluribus. in locis corruptam, &prope collapsuram, novis sundamentis constabilivit, &novis tectis contexit. Ecclesia in quoque R Benedicti υ in oppido Gualdi in Umbria resecit, Sc novis operibus perpolivit. A sacris templorum ad alia aedificia transeamus. Urbem Leoninam ornare atque munire constituerat, & a porta molis Hadrianae tres amplas vias dirigere , quarum intermedia ad aream Basilicae B. Petri protendebatur, altera a dextris ad portam Palatinam , idest ad aedes riticanas; tertia demum a laeva Tiberim versus usque ad eum locum g , ubi altissimus obelistus viseb tur. Hae viae tabernis opificum , atque domibus eorum destinatae erant , ac porticibu& undique intercolumniisque omandar ia Ales Pontificum in Hatieano, moenibus. ab arce S. Angeli, & propugnaculis duobus post Vaticanos hortos excitatis, condere , atque amplificare parabat h) , ae opus ab ingenti & maxima turri inchoavit . Pontem Hadriani turribus si praemunivit , ac ipsam Hadriani molem χὶ crebris extruasecus propugnaculis
Ibid. pag. 33 bὶ In vita, edita acies. Quirino pag. gr. De absida Basilio Vatieani
Eaesesiae exto Urbem restitutae a
nam a nox o restis tuere meditatur
209쪽
reficit . AEdisiela extra Uriam . Arcesphires coriclitae s& praeminitae . IF leg ad balnea Vitelbiensia exinestam .
168 UITA NICO LAI U. gnaculis vallavit, & quatuor turribus a sulciendam curavit: intrinsecus vero aulis b ,& tricliniis distinxit. Aponte ad portam Palatinam nihil innovavit; ex transverib autem supra pontem versus meridiem se totam regionem illam novis muris, turribus , propugnaculis transportam vulgo Pertusam usque ad regionem , Xenodochium S. Spiritus reipicientem, absolvit. Muros Urbis a porta Humentana ex inferiori parte versus Orientem per Collatinam, per Viminalem, per Nis iam, per Latinam , per Capenam usque ad Trigeminam ruinam minantes, multis in locis, continuatis novis propugnaculis trans nomidem Iasideam idest C. Caesia sepulchrum) moenibus ipsis astantem, instauravit. A parte inferiori te 3 versus Occidentem usque ad Hadriani pontem eadem moenia restituit. Extra Urbem quoque plura aedilicavit; nisaurum Fabriaui forum, seu aream ;Centimcelus g) ingentia & magnifica aedificia construxit; in eisitate Castellana υν) tertiam moenium partem resecitὸ Narniensem arcem ι) munivit; in Urbe veteri arcem cum magnificis aedibus, maximis Hssis undique circumdatam condidit; arcem Spoletanam 0atriis, cubiculis magno sumptu corroboravit, adauxit, R exornavit; ad balnea Uterbien m) eorum commodo , qui valetudinis caussa ad ea accedebant , plura habitacula construxit. In aliis demum ditionis Ecclesiasticae oppidiis aedificia publica excitavit. Singula haec serme ipse Pontifex in suo testamento n obiter percurrit: auocirca, inquit, nos Gualdi cut a minimis incipiamus
210쪽
piamus) ct Fabriani, , Ο utraque cisitate, Hetusa , ct Castellana, ct Narnia in Urbe- veteri, ct Spoleti, O- Viterbii, ct multis aliis Ecclesiae
nosse locis,plura peregregia ad certum quemdam, d e re um utriusque devotionis , munitioni ue essectum aedi a condidimus. Anienis fluvii alveum a , quo facilius materies aedificationibus accommodata in Urbem inveheretur , mundari & purgari secit. Aquam rimginem praeterea , quae seta b) tunc in Urbem influebat , ejus duetu multis in locis dilapso , arcubus , dc ductu ipsbrefectis , restituit. Elegans tum ob eam a Nicolao Pontifice restitutam , prope emissarium , ad Trivii fontem , ut nunc vulgo dicitur , posita fuit inscriptio , & habetur
apud Ciaconium e quae talis est. NICO LAUS V. PONT. MAX.
POST ILLUsTRATAM INSIGNIBUS ΜONUMENTIs URBEM DUCTUM A AE VIRGINII VETUSTATE COLLAPSU ΜSUA IΜPENIA IN SPLENDIDIOREM CULTUM RESTITUI ORNARIQUE MANDAVIT ANNO DOMIN. I. C. MCCCCLIII. PONTIFICATUS VII.
Silet , quod mirum est , de hujus Aquaeduetus instauratione & ornatu Manetius , at dubitare non sinit inscriptio nunc allata , atque Stephiat Infissum testimonium qui