장음표시 사용
51쪽
A D Saneta Romana Ecclesia usa est, & ipse uti v ---α luit. Id ostendunt inter taetera, nonnulla ejus numismata, & pleraque in Urbe, & alibi exstructa ab eo aedificia . Signo quoque staemnioribus Pontificum dipi matibus subjici, & quibusdam divinarum scripturarum litteris ornari consueto, haec verba in area inseribi jus sit: PARATUM COR MEUM DEUs . N. P. U.
rim patria, Nune Iocus esse mihi videtur , ut de ejus primo p imis di diis, patria, genere, vita, ae institutis a puero usque ostitutio pueri. ad Pontificatum aliqua recenseamus, & nonnullorum Scriptorum naevos diluamus. Ejus patria Sarrana ad Macram fluvium, Lunensis olim, nunquam , ut in quibusdam monumentis, librariorum culpa legimus , dioecesiis oppidum. Luna quondam urbs Tuscorum vetustissima, initio christiani saeculi xI II. pene prolapsa, atque incolis propemodum vacua erat. Quamobrem Lunentis Episcopus una cum illius sedis Canonicis ab unoeentio ii L Romano Pontifice humiliter postulavit, ut Episcopalem cathedram ad alium Deum popuIofum, Saraanam nomine transferendi potestatem daret. Huiusmodi postulatis benigne annuit Pontifex, missiisque eidem Episcopo, & Lunensi Capitula liti ris b), eandem suis translationem Apostolica au ritate comprobavit , ac in iis etiam litteris narrat , Gregorium hujus nominis VIII. Romanum Pontifi- m , quum per regiones illas transiret , hujusmodi translationis veniam concessisse , ac pro construenda Ecclesia lapidem benedietiim donasse: verum post paucos dies, eodem Poeatifice ex hac vita sublato, Episcopum
52쪽
eopum & clerum putasse, per hujus Pontificis obitum A. D, 1 - .gratiae locum amplius non esse. Sarrana ergo deinceps Lunensium Epistoporum sedes & domicilium fuit, demum a Meolao v. Episcopali honore donata, & invicem cum Lunensi conjuiusta fuit, ut est apud Ughellum in Lunensibus. De patria , ac natali solo consentiunt sere omnes ca) , niti Manettum b) excipias, qui co ceptum quidem Thomam scribit ex Sarranensi
matre , Piss an. 3398. natum. Adeo in re a Scripto rum aetate non longe remota variae eorum sunt sententiae. Parentes ejus fuere Bartholomaeus professione medicus,
ex nobili Pisana Parent ueriurum familia, si Manetto e fides ; & mater Andreola , patria Sarzanensis , non obscuri generis semina , ut idem tradit. Alii Barthoumcum ejus patrem , cognomento Pere i dicunt , matrem Andreolam Sarranensem ex lionesta de Calde-rinis gente , & Iohannem Petrum Parentveelium memorant , quorum sepulchralia monumenta Sarranae in aede Cathedrali posita visuntur, quaeque in Appendice ad Ciaconium a leguntur. Ad haec Aeas Sylvius e), eum Sarranae honesto loco natum , scribit; ejus originem a quibusdam ex Mea , ab aliis ex P s derivari. Alibi vero idem narrat IJ , Meolaum Pontificem , ex Mea antiquam originem duxisse; non tam genere clarum , quam doctrina, & animi dotibus . Bartholomaeus Pacius si quoque , Saraanc , patre medico honesto , ac probo viro eum natum docet. Contra vero Platina b modicis parentibus , utpote matre Andreola, patre Bartholomaeo Physico , idest medico , Meuatim Pontificem
a s. Antoninus P. I II. tit.xxII. cap. xl. T. Platim in Vita, Pan-vinius de ereatione Cardinalium, S alii. μθ In Vita , pass.s T.
53쪽
ia VITA NICOLA 1 v. ortum esse litteris tradit, sed virtute, dostrina, comita te , gratia, liberalita , magnificentia tanto Pontificatu dignum; non deesse tamen qui scribant, eum Pisa natum, Lucae educatum, Bononiae litteras&bonas artes didicilla. Volaterranus autem Messum , quem arte medicum facit, humili loco natum esse monet . Unius demum exteri hominis testimonium proseram, nimirum Comelii Zantnieti, qui tum Chronicon scribebat, ad quem sorte purior hujus rei fama pervenititia enim habet ad A. D. I 7. Hie , inquit, NICO LAUS, primo dictas οβ THOMAs, cognomento de SARTANO , de provincia Ianuens, satura pussisi, sed animo procerus, qui de mediocribus parentibus procreatus , in adolescentia gratiam Domini Cardinalis Sanctae Crucis Prioris Carthusiensis in Bononia consecutur ,
per eum ad dimersa stadia generalia tran irim es, ubi multum profecit, se sacrae Theologiae professor effectui es, ct paulo pos assumptur ad regimen hospitii ipsius Carinalis. Haec ille impolite quidem, sed
fortasse vere. Adde his ipsius Ariolai Pontificis numisema , in cujus antica ejuslem Pontificis imago, in postica haec epigraphe, ab imperito calligrapho , aut anifice
his verbis concepta . GMAs LUGANO DI SARZANA . MCCCCXxxxviI. Hinc nonnulli conjiciunt, Nicolaum ex Lugana Sarranensi familia orium esse. Ex his autem,
quid quasi, probabile, quid cerei colligas, nisi quod
patria Saraaua suerit , quam etiam disputant, quum Manetius malit, eum Pisis natum ; pater Bartholomaeus professione medicus, mater vero Andreola Sarzanensis i Carterum cognomen & genus varium, & inceditum , verosimilius tamen obscurum & humile suisse, rem angustam domi ; animi vero dotes , quae setae aestima- rid
54쪽
ri debent , prope divinas & fmgulares, in quo omnes
consentiunt . A. D. I 7-Ηis porro ambagibus dimissis, Manetium audiamus , qui narrat to) , Thomam im pueritia mirum in m u φς dum ingenio , & memoria valuille λ ac caeteris in primis io . litterarum rudimentis addiscendis praestitisse . Patrem adhuc septennis amisit. Mater vero , amisso coeajuge , ad secundas nuptias convolavit , non abjecta tamen filii cura, quem ludo litterario vacare , pro virili curavit.
Anno anatis decimo lethalem in morbum incidit , Ceilaali militiae a quo ubi convaluit , matris hortatu , Deo se mancipavit, clericali habitu suscepto , & mox minoribus ordinibus in, disrum ausia. tiatus . Impensius tum litteris operam dare coepit , quumque intelligeret , se in patrio solo non multum pos se proficere , anno aetatis duodecimo Bononiam , ubi liberalium artium & disciplinarum studia tum maxime fi rebant , petere statuit. Praesidii parum , aut nihil a vitrico , & matre attulit. Bononiae quum esset , humanioribus litteris , Dialecticae, ac Philosophiae se totum dedit. At quum res angustae domi nimis ollarent , Bononiam deserere coaetus est sh J, & Florentiam petere, quo a duobus equestris ordinis viris accitus suit, ad eorum filios liberalibus disciplinis imbuendos. Agebat tunc Thomas annum aetatis decimum inflavum. Quadriennio se me Florentiae in docendi munere versatus est, quumque lucri aliquid seposuisset , rursus Bononiam , studiorum parentem & altricem , ut sacris litteris animum intend Tet , anno anatis vigesimo secundo remeavit.
Forte accidit , ut paullo post excellentis ingenii
non. adscrioitur. - - - -- - Ad presbytera.
a Lib. I. pagina σ) Manetriis in vita lib. I. pag.sII.912. tum promo tur.
55쪽
VITA NICO LAI V. Λ e- σ aliquando ad aures Nicolai Aleigati Epi-' scopi Bononiensis perveniret, qui bene morati adolescen tis dotibus permotus, eum laospitio benigne recepit, &inter familiares retulit, ac magistium hospitii creavit. Tum Thomas Theologicis facultatibus, Sanctorum Patrum Graecorum di Latinorum libris, Historicis, Poetis, Philosephis, Cosm Vaphis, ac Geographis legendis pervolutandisque triennium insumpsit. Deinde cum ad xxv. annum pervenisset, ad sacri presbyteratus ordinem promoveri voluit. Haec summatim ex Manetio proserimus. bigonius b narrat ex quo hauserit nescimus 3 Thomam domi Albergatorum Bononiae pueros primum docuisse , deinde Nicolao Episcopo operam litteris scribendis navasse, tum magistrum Tlleologiae effectam.
Sunt etiam qui velint, e) eum medicinae operam dedisse, ac arte & professione medicum fuisse: ita cen- Andreas Tiraquellus , qui id omnium Scriptorum ejus temi estatis testimonio confirmari tradit. Nos in haec testimonia non incidimus, nisi tantum apud Manetium Iegimus, eum suo arbitrio omnia in domo Nicolai Alber-gati Epileopi Bononiensis administrasse, ac medici etiam Officio erga eundem Nycolaum aliquando lanctum esse. Eneas Sylcius d) medicinam non ignorasse, stribit.
XVII. Nicolaus Alberis Salus ordinalis
creatur. Exinde Thomas ejus indiuiduus vitae c.
Ad haec narrat Mancitus, o Nicolaum Albergatum ob vitae sanctimoniam, multarumque rerum cogni tionem ab Eugenio i v. Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalem fuisse renunciatum. Memoriae lapsu Iv. pro Martino v. memoravit; nam Meolaus Avergatus a Martino v. Nono ML Punias A. D. i 26. Cardinalistit.
56쪽
Po NT I PI C Is MAXI M I . IItit. S. Crucis creatus est. Thomas tunc ad urbem Romam
ciun Nicolao Cardinale contendit, neque ab eo est amplius unquam divulsus. Una est enim omnium , qui de Thoma Sarzanensi scripserunt, sententia , individuum vitae comitem ruisse , Nicolao semper in consiliis adstitisse, & omnium rerum participem e&istum . Itaque quum paucis post annis Meuam Cardinalis invarias remotasque provincias a Martim v. dg Eugenio I v.
Legatus destinatus esset, Thomam comitem semper habuit . Missus est enim, inquit Pontus a Murtino v. Legatus in Gallias,sed quum nondum ab Italia distemisset, Pontisex Martinus obiit. Iussus est ab Eugenio iter &Legationem conficere , ac biennio apud Gallos manere, ut Carolum v I . Gallorum regem cum Anglo conciliaret.
Ablegatus est etiam in Eugenio 60 ad sopiendum bellum , quod in Italia Florentini & Veneti adversus Sigi
mundum Romanorum regem gerebant. MOx A.D. I I S.
Legatus ab eodem tifice in Gallias iterum mittitur ad seriendum foedus, pacemque ineundam d inter Gallorum , dc Angliae reges, ac Philippum Burgundiae D cem , qua de re selemnis conventus Atrebati mense Iulio anni r 33. indictus erat. Dissidentes ad pacem compulit, exarataeque sunt foederis tabulae θ) die xx I. Septembris , in quibus Nicolaus S. Crucis Cardinalis, S A clu-licae Sedis Legatus honorifice memoratur. In hujusnodi Legatione a secretis habuit AEneam Sylvium, ut ipse Eneas testatur ' , favente sibi Thoma Sarezano magi-sro domus ejusdem Nicolai Cardinalis, ac Petro MM-tano. A Gallia rediens, inquit Pontus, Pontificis
nes, Thoma semia per comte . '
57쪽
XIX. partes Tho. nis luerint in L, ωationibus tard. Alberga Is xx.
ris doctis famili ritas, εc consuetudo. Ejus episto. u ad Nieolaum Nidolium de quibusdam vetesiis codicibus a
nundato Basileain proscistitur , ut schisma molientes comprimeret. Manetius tradit a) , Cardinalem ab Eugenio in Germaniam missum ad componen dos Germaniae Principes, qui intestinis bellis inter se
decertabant. Florentiam ad Pontificem reversus , Legatus Ferrariam mittitur, ut de pace cum Venetorum, Florentinorum , ac Mediolanensium Ducis oratoribus pertractaret. Per idem tempus Ferrariae, ubi incumenicum Concilium, quod postea Florentinum dictum est, indictum erat, idem Meuaus S. Crucis Cardinalis ab eodem Eugenio , Concilii Legatus & Praeses declaratus cst, primaeque Sessoni praesuit. Paullo post Legatus mittitur in Germaniam aci Albertum Romanorum Regem pro Comitiis Nurembergensibus. At quorsum iam, ac tam multa, ut Manetti verbis utar, de gestis Nicolai Cardinalis Sanctae Crueis Z Nimirum , ut quae in his legationibus partes Thomae sucrint intelligamus , non enim ea tantum, quae ad rem familiarem pertinent, curavit, sed plurimum in his, quae ad ne
gotia Legationis N spectabant, re & opere mestitit. Id
etiam testatur Cornelius Zantflietus in Chronico e) ad A. D. I 33. ubi de Atrebatens conventu, deque foedere tum inito verba faciens, naonet, dissidentes Principes cohortatione, ac suavissimis gravissimisque consilis Thoma Sarzanen s , tunc Legati comitis & familiaris, ad pacem amplectendam, firmandamque emollitos esse. Fuit autem Thomas cum viris, qui ea tempestate litteris praestabant summa familiaritate & amicitia conjunctus. Saepe enim de eo cum laude meminit Ambrosius
Camaldulensis Q. Exstat praeterea ejusdem Thomae epistola
58쪽
stola ad Nicolaum Nicollum a Florentinum , ex qua
patet quanta in legendis, conquirendisque veterum patrum , & Scriptorum codicibus cura laborasset. Scribit enim se habere codicem vetustissimum, accepisse ex coenobio Cirthusive Gallicanae duo volumina, in
quibus S. B ut homiliae ovo ex Graeco per Rufinum vertae, libellus Chusi rami de militudine carnis peccati, Rufini expositio in Ombolum , duodecim Ignatii martyris epipolae, una Pol carpi ad Ecclesiam Philippensem M. Data est luc epistola dis Iv. Iunii, sed sine anni nota, quare divinare non possum, quo pomtissmum tempore scripta sit. Poggius etiam Florentinus Thomae adhuc in minori sortuna viventi libellum de Principum infelicitate inscripst. Hinc igitur ejus cum viris doctis familiaritas perspicitur, &erga veterum Script rum monumenta cura . At ea de re seorsim ad hujus operis calcem. Per annos serme viginti, inquit Manetius, b) Meolao Albergato G S. Crucis adhaesit, quo, die VII. Mati A. D. I 3. in urbe Senens vita iuncto, tanto patrono orbatus, Thomas si Manetio fides ) in elientelam e Gerardi Landriani S. Mariae trans erim presbyteri Cardinalis se contulit, quo etiam multo post mortuo, sibi ipsi vivere statuerat, sed ad majora
est ab Eugenio revocat . Itaque Manetius varia munera, & ossicia recenset, quibus Eugenim eum praefecit , sed quum accurate non sint suis temporibus assignata , nos ex certa documentorum fide suis quaelibet temporibus consignabi-C mus.
n: Iν. Thomae data . Canonicus Bonon. Creatus
59쪽
Vieeeamerarius Papae. Orator ad Florentinos a ac
mus. Uix credibile est , quod habet Manetius, Thomam post obitum Cardinalis S. Crucis adhaesisse Cardinali tandriano usque ad hujus Cardinalis mortem, quae contigit paullo post quam Eugenim Romam rediit. Siquidem, vix sepulto Cardinali S. Crucis, Eugenius IV. qui Senis tum morabatur, die x II. Maia , videlicet quin
que dies post Cardinalis Albergati obitum , Thomae de Saraana a Canonico iunoniens, Magistro
Theologiae ac Sedis Assio eae Subdiacono contulit Prioratum S. Firmini de Montes alano Magalonen-ss dioecesis , Pre obitum Meuai Cardinalis San Crucis vacantem . Qins credat, Apostolicae sedis Su, diaconum , Pontificis familiarem , inter alicujus Cardinalis familiares adscribi voluisse ξ Adde quod tum Subdiaconi Apostolici dignitas magni fiebat. Id testatur ID cobus Zenus Patricius Venetus, mox Episeopus Bellu-nensis, & Patavinus sis ), qui & ipse Subdiaconus Apostolicus ab Eugenio creatus est. Testatur etiam, non vulgarem sibi cum Thoma Τheologo praestantissimo similiaritatem suisse, & cum eo diutius benevolentissime versatum, dum illi ab Eugenio in Subdiaconatus Apostolici officio collega & comes datus est. Itaque statim post obitum Nicolai S.Crucis Cardinalis, Thomas ah genio Apostolicae Sedis Subdiaconus factus est . Iam erat Canonicus Bononiensis, sorte per idem tempus ab Eugenio creatus , nisi ante a Meuco Cardinali creatus esset, quod hactenus ignoramus. Subinde ab eodem Eugenio Pontificius Πυμ-- rarius dicitur , & mox ejusdem Eugenii Orator ad Florentinos, ac Neapolim ad Alphon m Maginium
- Ei nil a v. lib. rv. Meret. b In vita Nieolai Albergati , in pag. 7. in Tabul. Vat. l princip.
60쪽
regem missus . Haec non selum ex Manetto a , sed
ex ipsius Mesai v. jam morituri testamento coram S. R. E. Cardinalibus oretenus condito discimus . Narrat enim b) , se ab Eugenio milium Horentiam &Neapolim, ut Legatione sungeretur, ac ad Viceeamerarii munus elatum, antequam ad Episcopalem dignitutem sublevaretur. Probatus antea, & adhibitus ab Eugenio in Concilio
Florentino fuisse dicitur apud Sigonium e ) , deinde
A.D. I I. die xxv II. Novembris Epistopus Bononien-ss ab eodem Pontifice creatus, ac Bononiam prosectus, ut des msatae sibi Ecclesiae possessionem ac regimen capesseret, a Bononiensibus vero omnibus laetitiae signis exceptus ; nec diu post Romam ab Eugenio revocatus . Nondum idoneum testem invenire potuimus de iis , quae Thomas in Concilio Florentino gesserit, nisi Barthol maeum Platinam sis , qui scribit , Eugenium cognita Thomae do strina & integritate in disputationibus potissimum, quae cum Ginis , Ferrariae, & Florentiae sunt habitae, eum Cardinalem destinasse . Uerum observant alii, Thomam inter Latinos Theolaeos, qui cum Graecis disputarunt, non enumerari. Discopus vero Bononiensis non A. D. I I. ut putat Sigonius, sed A.D. I . di Dneris xxv II. Novembris Thomas factus est ; ita enim in tabulis Apostolicis adnotatum invenimus, eoque anno littera Dominicalis suit E D , ubi etiam legimus, Eu- in secreto Consistorio, reserente Ludovico dinale Aquilesensi, Ecclesiae Bononiensi vacanti per obitum ac per cessionem Commen-
phis Bonottilentis iactus . Siponius notatus . visitatio & reformatio Basilieae Late ranen. ei commisia a