장음표시 사용
721쪽
Auriginosi, non admodum ventosi. Hi p. aptior. vltimo sect.f. quia flatus vi plurimum fiunt a pituita frigida ,&Icterus fit a bilioso humore calido. Ictetus qui fit ex obstructione pori cholidochi, repente hominem adoritur, siue febre, siue magna corporis, aut virium
Auriginosum corpus vix sudat, sed plerunque prurigine temtatur, & quasi suscepto onere ingrauescens torpescit, mens sensusque hebescunt,& variis lacessuntur imaginibus ut dixi. Quae via critica fit, febrem finit,nec tame o cum febre desinit, sed diutius protrahitur: vrinae & alui excrementa secundum naturam se habent. Ex Istero fatuitas, mala. Hi p. incoacis, praenotione i98. Foesii versionis.
Curatis Vtiri qui fit ab icia mirulentarum bestiarum.
Ib primis ab exuctione est auspicadum,modo is qui est cxuturus non sit ieiunus, & os vino colluat, de oleum aliquod in ore contineat. Deinde si pars demorsa aut icta admittat, cucurbitulae cum alta scarificatione admoueantur: si non admittit inurantur caulcrio actuali. Hinc alexi teriis pugnandum
. tam sumptis quam admotis. Propinanda confestim potio ex Mari, xlacri*ca antiqua ad 3.si. cum stillatitio liquore cardui bened: ' de syr.acetositatis citrii, quae iterari poterit ob vitae discrimen.
Gal. s.loc .affect .& I antid. medio tepore alienu haud crit prae scribere codita tabellas & pul. ex cardiacis epithemata,a que emplastra,cx conseruis & theriaca,&c. praeparat aut sa culos cx mcdicam et is cardiacis infarctos & regioni cordis admouere: sic cor vitae principiu exhilarare, & fouere in quo virus & venena agunt. Si de morsus, est agricola, aut pauper, ex primo insultu starificata parte cultro penario aut quouis alio instrumento loco suctionis demergat parte ictam, aut demo sim in aqua calete,& confricet,& cide parti scorpio aut vipera truncato capite & cauda,corpus animalis contritu in mor- rario vulneri admota praesetaneu erit remediu, quo nihil prae- stantius. Vel in eius penuria. vulneri scarificato & loto in urina,au t muria,em plastrum ex probata & mediae aetatis theriaca admouendum erit. i
722쪽
Quaeriturnum phlebotomia & purgatio suaderi debeant,
an non. In principio curationis, venae sectio non celebranda, ne virus quod adhuc in venis capillaribus consistit, in maiores
trahatur, inde mors sequeretur. Aliis vero temporibus,qu umVenenum in maiores venas irrepserit, de aetas & vires pie'nitudo consentiunt, statim aperienda crit vena quia morbus
non dat inducias, etiamsi aluus astricta fuerit: qua peracta glans acris, aut clyster ex herbis cardiacis supponi noterit. Sic censendum de purgatione:si impurum fuerit corpus, Ccc proticum purgans propinari potest, mixtis cardiacis &'non theriaca quae purgationi ossicit, teste GaI. lib. de theriaca ad Pisonem. Hinc ad praescripta properandum crit. Pro pota
consilio Pauli lib. s. cap. 2. utatur vino puro ac optimo, Vt co recentibus vaporibus & familiari caliditate corporis miscella rcpleatur.
Curatis Iaeri ab epoto veneno. Morbus regius ab assumpto veneno si oritur,& illud ti
bi eognitum fuerit, ad proprium antidotum est recur- .rendum: quale fuerit docuit Nicander in suis alexi pharmacis, &post eum Diosc. Gal. Avicenna, Paulus &c. Contra si
tibi ignotum fuerit, ad uniuersalia recurrendum : nempe ad omitum, si natura eo vergit,quae iuuanda . contra,si deorsum, balano acri aut clistere. Si in corporis habitum venenum iam irrepserit, in varias corporis partes cucurbitulae cum multa flamma scarificatae conueniunt,& ea omnia quae foras materiam attrahunt: Deinde corpus reficiendum iuribus carnium pinguibus, quibus vis veneni infringitur, & aditus magis pateat. Hinc ad amulcta descendere: mithridatica antidotus, VC-nenis allum piis est utilior theriacc: & haec eiaculatis venenis illa praestantior autore Gal. i. Antid. Tandem cor tam sumptis quam admotis instaurandum, fouendum, ac munic dum, ob rationes superius praescriptas. capite 42. de Syncope. Vc-nae sectio atque purgatio improbantur: quod illa totum compus refrigerat , haec vero ut plurimum componitur ex medicamentis deleteriis autore Melaemcque tamen rethcio ecco-
723쪽
protica, qualia sunt manna, cassia, thamaritidi,str. rosatus sol de cichorio dupl. rhab. corpore existente cacochymo. Si Auriginosus affectus constiterit ex imperfecta crisi, denuo aeger purgandus erit cholagogis, ne febris recidi uet, ut docuit Hip. aphor. I 2. sect. 2. iniae relinquuntur in morbis post iudicium, recidiuas facere consueuerunt. Deinde utere araeoticis, i. rarcfacientibus medicamentis quae humorem compactu ei soluant, & cxiguos poros ampliores reddant, ut per corum spiracula commodius dictetur: qualia sunt sequentia. N. Herbarum . emollientium, agrimoniae, sumariae, saponariae, roris marini, & chelidoni j maioris, singui fasciculum
Vnum, aut m. Vi. centaurii minoris & florum chamaem. meliloti, hordei integri,& fabarum , lupinorum singui. m. ii. bulliant in aquae m. centum inclusa sacculo pro balneo in quo mane ingrediatur, & potio sequens ingressurus balneum)detur ad sudoris eruptionem V. Succi rad. raphani, 3. ii. vini albi, 3. i. pul. chrysocollae 9 ii. aut 3. si .fiat potio sui dixi sumenda. Sudabit in lecto, oclinteis asperis, aut spongiis nouis, totum corpus detergatur: deinde oleis discutientibus illinetur. I. Oleorum anethi, irini, de chamaemeli, singul. 3. i. aquae vitae, J 6. misce: vcl horum loco utere unguento arcgonis aut altero eiusdem facultatis. Quod ad oculorum vitium attinet. facies saepe abluenda, cx decocto balnei. Hinc errhina, apo phlegmatismi, sternutamenta,&huiusmodi remedia quae humoris reliquias dissipari possint, aptentur, qualia sequuntur. V. Lactis, J. ii. succi maioranae,& vini albi optimi, utriunque j. i. scammonii puluerirati ,3. i. misce. Huius acrimonia retunditur lacte ne ulceret nares. Hoc genus remedii magnum habet consensum cum oculis per foramen magni anguli, ut annotauit Hi p. seiu . r. lib. s. epid. textu 3I. & Gal. ibidem. Hoc utendum mane tantum, exonerata prius aluo,& praemissis uniuersalibus. Peti maioris, pyretii.&cubebarum,sngul. 3. i. Masticis, 3. iii. pulpae uvarum damascenarum praemaceratarum aqua salui , vel thymi, q.s fiat pasta in nodulos vel pastillos referenda,quorum quotidie mane masticabit unum, pondo 3. ii.
per horam semissem expuendo in disco vel lance saliuam quae ab ore dehuet.
724쪽
pul .ptarmicae,5 rad. cyclamini, S: tabaci , sngul. 3. i sti ἡ- dirigatur portio in natos per rubum calami etiam mane vacuis m=f.m alui foecibus.
Curatio . rquati ex Inflammatione Iecoris. SI Arquatus duxerit originem ex Iecoris Inflammatione
quaecumque phlegmonas sanant, conueniunt. Et si ob structio simul coinciderit, laxantia simulque detergentia erue necessaria. Si vcro huius visceris vitio vel cystidis sellis, vel lapilli collum ipsius cy stidis obstruentis fuerit; curatio ex propriis capitibus erit petenda,ne toties eundem lapidem reuotiuere videar: ad quae lectorem ablego. Curatio icteri s ab obstruetione alterius visceris,ut si vesicae meatus,scaturiat, iis de inaedicamentis cap. praecedenti descriptis curabitur: hoc solo discrimine,quod obstructio phlegmagogis, Icterus vero cho lagogis simul absque insigni astrictione, idque triplici remediorum genere : nempe phlebotomia, purgatione , & victu congruo. Etiam circa morbi initia venae sinio celebrari potest ex vena axillari dextra, plus minusue pro ratione pleni-fctione. tudinis& virium,&aetatis. At si aegri vires sunt imbecillae, T. erit partienda : praemio clystere,aut balano, si aluus substiterit. Inclinante vero clero, venae hipoglotides sunt aperiendae. Quibus vero: naemorrhoides aut menses sunt suppressi, educatur sanguis ex poplitibus aut saphenis utriusque pedis sub horam r. pomeridianam exercitato corpore. Alterum genus curationis quae fit vomitu,& deiectione, & De ia aperientibus ut superiori cap. diximus pag. 6i3. astringentia litari ψ & ecco protica pharmaca etiam initio curationis parum profutura iudico, quorum loco validiora usurpanda, quia naturam non habemus adminiculantem ut in caeteris morbis.
Si ex priore cathartico,nihil proficias rursus, aliquod forte deo pilatiuurn pharmacum bibendum praebe, & post triduum
rursus violentius pro vice secunda purgato, Aetio autore lib. Io. cap .I8.ex Rusti sententia. Purgato sic corpore, hepar corroborandum optatis , tabellis,pulveribus:& foedus colo, balneis,thermis siccis , sternutamentis,apophlegmate, de crrhinis superius descriptis.
Imprimis aer sit temperatus,aut ad calidum vergens, cibus
725쪽
concoctu facilis,ex iuribus carnium vervecis,vituli,hordi auteratis petroselino, Mniculo, gingidio, satureia, fampsucho, thymo, herpillo,&similibus,quq vim habent attenuandi, Maperiendi meatus reclusos.Volucres montanae,ut starnae,phasiani.turdi,merulae.pipiones, gallinae, & capi erunt utiles. In ter fructus, conueniunt Vuae damascenae exacinatae, corinthiacat, pistacia,amygd. dulces : pruna dulcia, ex aqua & sac- charo cocta, initio pastus ad facilitandam aluum, nuclei pinei: a reliquis abstinendum. Pro potu utendu vino albo,*ut tenui, diluto decocto graminis, vel asparagi rad. somnus sit moderatus, nocturnus, & non diurnus,in amplo conclauo. Exercitium toto morbi de cursu, Ac frictiones totius corporis,si hyems, balnea nitrosa, aut sulphurea,&non aluminosa si aestasin conueniunt, aut arte parata si naturalium usus interdicitur. Alui taces quotidie fluant si fieri potest,uel supponantur glandes aut cly steres quibus intestina irritantur praecipuos sunt ac resin & humores acute, ad ipsa trahunt. Animi affectus immodicos vitenta gli, Manimum modis omnibus recreent.
vj Icteri nigri curatione. CVm Icterus niger semper fiat vitio splenis, imprimis obseruata victus ratione instituta , si aluus dura constitit,cmollienda clystere praescripto , aut glande si pauper: Deinde cd icatur sanguis ex venabat ilica sinistra lato vulnere diducto, quia sanguis est crassus, plus minusue pro aegri plenitudi-.ne,aetate, anni sempore, victus genere, dc viribus. Postridie vero circa meridiem incidat ut vena salua ela dicta, manus sinistrae, ita inter digitum auricularem Ne medicum. Eo tempore ab exercitio fit tumidior , maxime li prius maceretur in aqua tepente , &educatur sanguis ad 3. imam titi.& deinde humor morbiticus purgationi apparabatur, tu lepis, a at apore-nratibus& medicamentis aperientibus,& detergentibus in aqua chaly beata decoctis: quia lienis durit em dirimit. Spleni coriam medicamentoriam catalogum reperies cap. de lienis
affectibus huic negotio plurimum profutura. Hinc purgabitur corpus potionibus inclanagogis, non fortita solida, sed
726쪽
liquida, quibus facilius vincitur. Validiora purgantia esse de-hent pro splene quam pro hepate,quia longius distat a ventriculo,& humor est longe crassior quam bilis. Formulae remediorum tam uniuersalium quam particularium sunt petendae ex capite i3 . Quartanae Febris prioris Tractatus: peculiares tamen subscribam. v. Conseruae rad. apii,5c florum tamaricis, vel genistae, & Elea.matiscolopend. singul. 8.ii. limaturae chalybis ex aceto praepar ..i 'sub. tritae, 3. Vi .pul. laetitiae Gal. 9. iiii. cinnamo. scordii, melissae, de cornu cerui usti, singul. D. ii. cum strupo conseruat. rad. bu glossi,fiat elin. molle de quo quotidie mane cap. instar nucis iuglandis seu 3. iiii. superbibendo parum vini albilioris tribus ante primum pastum, diu continuando. Extrinsecus admoueri possunt fomenta, Unguenta,aut em plastra lienem corroborantia, ex aperientibus mixtis aliquot
astringentibus, &nonnullis splenicis, quae a tota su bstantia agunt. Victus sit regius, hoc est coctu facilis. ω boni succi, cum guttis aliquot aceti capparorum, ut crassus 3c foeculentus succus lienem obstruens) dissipetur ex Gal. lib i. simpl. an conueniat acetum dixi pag.99.
habitui. Hoc in loco no de quavisCachexia acturus sum. sed de ea quae hydropem praecedere solet, Se de qua meminit Paulus initio capitis p. lib.3. Tta lini HI ὐι rix in A, Uxx ει ηstλειν ωίθαι : i. Principium hydropicorum morborum , Cachexiam vocare consuevimus. Et ante Paulum Aetius lib. Io. cap. 19. ex Archigenis sententia, dicens Cachc-xiam a Graecis appellari quum corporis habitus in aquositatem diffunditur. Est solidatum partium deprauatio, qua alb
Causae huius corruptionis, est vitium Ventriculi, aut alicuius visceris,aut eorumdem imbecillitas: haec diminutam con- De eo Coctioncm cruditatemque patit, quae in venas, & in habitum
727쪽
corporis,utilioris alimenti vice rapta partib. singulis tu apponitur,tum etia agglutinatur, at no perfecte assimilatur: hinc fievitiosa nutritio. Impuritas visceru siue ascirrho, siue a corrupti humoris affusione, siue ab eoru corrupta substantia proficiscitur , vitiosum corruptuque sanguinem profert, qui demum in partes singulas deuectus illicque concrescens,vitiosam quoque efficit nutritionem. Hinc cachcxia pro varia sanguinis conditione:alia cruda, pituitosa, quae leucophlegmatiam antecedit: alia melancholica, quae elephantiasim minatur. Denique ab omnibus morbis propagatur, Sc emanat autore Aretaeo initio cap. i s. lib. I. causarum Δί sig. morb. diu
Corpus albicat, vel flavescit ab intemperie: concoctio im- σίγεμ pediωr, ob ventriculi vel hepatis imbecillitatem : remanet tamen cibi appetitus, a frigido enatus, deinde fastidium , de
animi defectus accidit, a venenosa materia in cor illapsa: respiratio rara, ob consensum pulmonis, vel diaphragmatis. Corporis extrema tument, quum anasarca futura est. Urina de sudor paucus,quia serosus humor est retentus, qui per consueta loca excerni nequit. Interdum scrotum tumet ascitis praenuntium : ulcera sunt in curabilia ab humore redundante qui viceris exsiccationem impedit. His addescorpus est graue, atque iners ad consueta munia obeundum s defectu alimenti quod non assimilatur partibus alendis more solito. Hinc oculorum cauitas, de somni grauitas, autore Aretaeo
De ruηι- Haec Valetudo non nisi cum magna difficultate curatur: suis. quod longo temporis spatio acquiritur, neque ab uno viscere prodit, sed omnium est in deterius conuersio. Quocirca ab - hac enascentes morbi ineuitabiles sunt hydrops, phthisis,aut: i. colliquatio. Aluus siccior est, plerumque recrementa bile priuata, alba,aspera, crudaque deiiciunt, ludore ca DistiGin xςnt, M pruriginosi sunt, autore Aetio lo eo citato cap. vltimo qui addit : Senes ab hac affectione facilὸ capiuntur, & libe- Iantur: pueri vero facile pereunt, ob vitalis facultatis imbecillitatem S cutis raritatem,ob quam succi in eis facile tranncintilia is piran, Huic opinioni aduersatur Aret. loco citato scribens, senes mortem non effugere, de pueros facilὰ liberari: At ve- :ro qui in vigore sunt,raro incidunt,& facile se inde extricat.
Sic meo iudicio conciliari possunt. Crudi senes facilE
728쪽
sanantur: decrepiti vero mortem non effugiunt. Pueri valetudinuit ab hoc morbo correpti, facile pereunt. Viuidiores
vero facile liberantur: florentes autem aetate medium extremorum obtinent,sic nulla erit inter eos dissentio. Tempus anni non unum hanc fert aegritudinem, neque uno tempore finitur: verum autumnus concipit, hyems alit,ver ad ultimam vehementiam perducit: aestas interficit. Aretaeus in fine lib. & capitis citati. Imprimis videndum a qua causa constiterit,'eiprquidere, Decura si ex idio pathia aut sympathia alicuius visceris fuerit curabi- tune. tur ut affectus unde originem duxerit, idque ψ. auxiliorum generibusmictu nempe, vacuatione pervenae sectionem; alterantibus,& purgatione per scdem : dc viscerum corroborantibus. Vtistus ratio calida,&sicca, de attenuans,si causa este- r.
ctrix cst frigida: Contra, refrigerans Ac humectans si febris adest. Cibus sit euchymus & eupeptus, liquidus potius quam
solidus,isque parcus. Varietas ciborum in una mensa vitanda, nisi deiectae sint vires de prostratus appetitus. Alterum curationis genus,consistit in venae sectione cele- ibranda, quae largior csse debet in corpore plethorico , aut a suppressis haemorrhoidibus, aut mensibus, vel eam partiri, ne iam fractis viribus, larga sanguinis missione spiritus exoluantur,sicque aeger citius iugulatur, quam in aliis causis. Identidem censendu depurgatione sursum deorsumque facta.Vo- Initus spontinus plurimum confert,qui si talis non fuerit,arte erit solicitandus, quia pituitam lentam evelliculo vacuat.
Deorsum purgabitur balanis, cly steribus, aut pitulis etiam ante venae sectionem, phlegmagogis, si pituita praepollet, aut cholagogis, si bilis i prius materia concocta) ut docuit Hi p.
aphor. 22. sect. I. Concocta medicari oportet, non cruda, nec
pcr initia, nisi suopte cieantur impetu id quod raro fieri solet. Quibus praesidiis haec ficti debeant, in curatione anasarcae docebo fauente numine. Peculiaria remedia sunt strupus de bisantiis, de cupatorio , capilli ven. de cndi uia com p. de cicho rio dupl. rhab. dialacca, diacurcum a si nulla est febris, sic. V. Pul. dialaccae, aut diacurcumae, &rhab. Vtr. 5. i. si pul. hi .diathodi Ab. de diagalangae, utriusque Θ. i. cum syrupo absin- in eis atliij,fiat massa de cuius dragma forma pitulas 6. cap. iii. quartODId quoque die. Si cachexia fuerit cum in temp. cal. aut febre, sequentes parentur.
729쪽
ρε' massam, ex 3. i. fiant pilulae vi. quas cap. bis in hebdomade mane, superbibendo i .autii. aquae cichorii.Etsi ex immodico alui fluxu fuerit, parentur sequentes.s Lia s Io Rhab, siclecti si ii. myrobal. citrearum, pulsum,&im .s atri darum succo rosarum rub. confricatarum , singul. 3. i. pul. pr. L.ib. diarhodi Ab. de diatri acantali vir. 3. A. cum syrupo capilli ven. fiant pilulae, cap. duas aut iii. mane in exitu lecti sine custodia domus. Post harum usum, in omni causa, paretur sequens. o ia a Construae rad. apij, florum cichorii,& rosarum,singui. Σ... , interioris ventriculi gallinae lotae,siccatae de pulue- ωks. risatae,3. ii .put .asOmat. rosati,& diagalangae, vir. 3. i. hepatis
lupi praeparati, D. ii. cineris cancrorum marinorum, aut fluviatilium ante de post ustionem lotorum,B. i. cum syr. ad iam
lino fiat optata , cap. singulis matutinis instar nucis iuglandis superbibendo cochlearia aliquot vini albi aqua vel decocto Laminis,aut asparagi, aut alicrius eiusdem facultatis diluti. e si adest febris loco, pul. aromat. ros de diagal. substituetantundem pul. diatrias antali & diarhodi Ab. Denique alienum haud erit sequenti unguento iecur firmare. Sequitur .
his h. ἶ-i pul. coralli rub. Vsti ,3.i. s. spicae nardi, &Celticae, vir B.H. ι,γ.ac cIperisantali albi, & rub. singui. B. i. cerae q. s. fiat unguentum quo iecur mane de vesperi illinctur diu continuando. Post iteratas purgationes nisi conualuerit aegrotus balnea n turalia eaque sulphurea, nitrosa, aut aluminosa, erunt utilia: aquae vero dulcis, inutilia, nisi illis coquantur plantae hepaticae,quibus inhciatur salis,aut sulphuris, aut aluminis quantitas idonea: vel horum loco uti licebit thermasmatis: i. stuphis seu vaporariis.
730쪽
ΥΔρωψ, i. Aqua intercus. Est sero si humoris collectio in- mdrostra peritoneum, & intestina, producta cx iecoris intemperie frigida. Hi p. parte 4. lib. victus acutorum P π Πη textu HI. in duas species distinxit: nempe in in παμπιέ αμ-3ἰαν. Gai vero de eius sequaces in tres. Aretaeus in quinque. Hip. rationem loci habuit, quoniam omnis hydrops,aut totus corpus ut leucophlegmatia . aut abdomen tantum occupat,Vt tympania & ascites. Gal. vero habuit ratione cautaenicientis, quae cli aut pituita, aut flatus, aut aquosus humor. 'Aretaeus vero habuit rationem nominibus diuersis. Vnaan sarca,altera hypos arca, 3. leucophlegmatia: has tres,sub nomine anasarcae est complexus Gai. quod a pituita ducant originem : .rympania, a flatibus: quinta, ab aquis , ascites. Ana 'mi usarca,& hypo sarca sic dicta, quoniam per carnem,uel sub ca ne, vel iuxta carnem,uel secundum carnem, vel supra, seu imfra carnem humor continetur leucophlegmatia nomen sumpsit a pituita alba, aut liuida per mixtionem aliorum humoru, autore Gal. comment.in aphor. 7. Tympania sic nomia natur, quoniam hypogaurium percussum talem sonum reddat, qualcm tympana edunt. Gal.comment. inaphor. II. sect. q. Astites etiam nomen sumpsit ab utris similitudine in quo materia collecta non est aer flatuosus, sed aquosus humor, quia maiori frigiditate generetur, quam tympania, Gat .au tore in codem coment. Cui opinioni subscribit Auic.sen Iq. teri. trin.
Ab his dissentit Auer. tertio collect .c. M. & Aetius IL Io. ca. 2 o. qui aiunt tympaniam curatu esse dissiciliorem.Cotra sunt
nonnulli,autore Aui c. loco citato,maxime Aretaeus ca. I. li. 2.
de causis & signis morborum diuturnorum,qui anasarcam deteriorem iudicarunt quod fiat ex in temp. hepatis, venarucarnium totius corporis : cgo vero tutiore, quod fiat ab inte- perie minus frigida,& per consequens curatu facilior. Omni aetati,& sexui,vitis, S mulieribus est comunis calamitas : prα-