장음표시 사용
401쪽
ripigmentis 3.j. g. terantur subtilis Irin h&coquariatur in Vini albi g. ii'. ad consumpt. mediae partis. ubi refriguerit adde aquae Ros & Solani gig. Quae & hoc modo paratur ἰ-M uginis aeris. Auripigmenti, Nitri, Alaminis a . 9 j. Addunt MGallas aliqui, sed denigratit coqua ainr in aquislRos Plantag. ad L. iiij. Decoctum sublimati simplex. Quod fit sit 3 .illius in aqua comm .rosvel plantag. coquatur, ite ulcera leuiter madefiant, idem sacit Quod mitius fiet si g.j. illius aquae, solani, vel ali. f. ih.diluatur. Vel hoc. quod Sublimati I. iij Miiij ruginis Aeris, Vitreoli an. g g. Alumis, sum D Boli Arm 3. q. Vini albi g. X. aquae Ros g. ij. coquantu ad consuinpt. aliquam: Vtatur. Aqua sorti appellata, vel ea quae ex Chalcan thuelicitur, parum dilutis, uti narium ulcera tacta, sic de aphiae, si illis leuiter madefiant, vel etiam alia vi
cera sordida, curatatur. Cauteria potentialia ex calce se faece vini parata. ita adhibita ut ulcera tantum larigant. nec ulli b alias partes toficiant, quod arte fieri poteti, in qui busdam locis, idem faciunt. Sed certius et hae ditati cauterium, si subito uratur par, , hinc etiam cicha; a facta, si ea auferatur, ulcus sanabitur.
DE DENTIUM DOLORE C A P v T VIII
OLOR Es qui in dentium regione o cacurrunt, cum sic appellentur, nos hoc nomine quoque eos significamus: qui primum in eo, quod vel vero dolore e X-
402쪽
emetant: vel molestiam saltem quandam pariant. distingui possunt.
Verus dolor circa regionem Unius cientis, veletis DoAν -- iam plurium rarius anteriorum sed plerumque tis sium. . teralium, in uno ut plurimum latere alias Utroque. Se nunc in superiore, nunc inferiore maxilla, rarius
in utraq; occurrit: Dentiumq; proprie dolor dicitur, frequens admodum & grauis. Infantibus, cum dentes molares illis prodire in- D, ν - α eipiunt, saepὸ superueniens quem ploratu & in. tuism inis quietudine exprimunt. Cognosciturque, quod il--:lie i n latere loci affecti, malae rubent&calent, atq; δ gingiuis tumidis dehiscentibus dentes se mani- fellant. Febriculaque, calore alijsque indici js se prodens, comes plerumque est. Nonnunquam Seconuulsiones, non tamen adeo periculosae, Ut si a-
lijs de causis fiant, sequuntur. Sed & postmodum omni aetati dentium do lor accidere solet ut vix aliquis ab eo immunis euadat, praesertimque hi quibus dentes caui, conis fracti vel alioquin vitiati sunt, huic subiecti sunt. Qui atrox saepῆ, nunc perseverans aliquam diu. nunc per vices affligens. Distentione ferΘ, & cum pulsationis sensu aliquando . quem in dente iupla dolente se sentire putant, se prodens. Ginis .giuis eo loco interdum tunc plus iusto calenti
bus, rubentibus, saepeque etiam tumentibus. Una cum vicina buccarum regione , quae frexquenter in tumorem quoque attollitur, dolorq; tunc dentium remittit, aliquando vero , abscessu intrinsecus circa radicem gingiuarum genito, inualescit, eoque rupto statim ce int, puruis lentaque materia, quae nonnunquam putris & foestida est, expuitur: atque interdum ulcus illic aliquandiu permanet, alias quoq: sinuosum factum,
403쪽
. Fit quoque ut trisce minim8 appgrentibus, du-lor grauis de citium L dem diuexet, qualis a frigore in manibus circa radicem unguium vehemens quandoque se itiri solet. In quo & multum expuisunt aegri, &sidentis ea ui sint, ex illis auram frigidam prodeuntem lingua admota, sibi videntur . selit ire.. DODνueuut Ad dentium dolorem Se ille reserri potest, qui fodera n cum dente a vi evelluntur euenit, in alijs tolerabilior in al js vehementior, sed quieuulso dente pleis . rumque mox remittit: nisi fortὸ illo sede suadun taXat moto . aut per instrumentum tractorium confracto, aut portione tantum illius ablata, cum . adhuc impedimentum haereat, dolor qui ob hanc vim vel primum obortus est, vel prius ob dolorem dentium, cuius causa dens extrahi debebat, iam adfuit,& de nouo hoc impetu irritatur, perseueret
Haemodis. Molestia potius quam dolor in dentibus tantum inter masticandum sentiri videtur, in astema quem Haemodiam vocant, &stuporem dentium esse existimant: quem exprimere non aliter po L. sumus, quam quod cum inter mordendum dentes premuntur. titillatio quaedam molesta suboritur. 8c quod cum longiores caeteris esse tunc videantur, ei nomine magis premi inter mordendum
EAm partem in dentium dolore assiei neeen
se est, doloremque sentire . quae sensia ta- .ctus praedita est, eoque exquisitissimὸ , quan do dentium dolor, uti saepe fit, est acerbissimus. Verum '
404쪽
ιC A V S IE. Verum dentes non solum exacto hoc, sed&omni sensu destitui, alibi ostendimus, haecque pr1 serati in arguunt, quod toti sint o si ei caeterisque ossibus duriores, nec peri ostio, uti caetera ossa. obdus cuntur, neruusque corpus illorum nulli bi subeat. Ob quam causam non dens, sed pars alia sensilis.&quae denti propinqua atq; contigua est, cum denis tes dolere videatur, patitur fitque huius Vicinita tis& contactus cum dente causa, ut in ipso dente tune dolor esse existimetur. Haec autem Pars Deisquentius est membrana, alueolos quibus dentium radices infixi sunt, succingens, dentiumque radis . ees proxim8 ambiens, ad quam eruorum ad maxillam utramq; delatorum fi bellae dispei se dilata tae q. sensum exactum illum co ferunt, qua affecta. dolor non tam in profundo, qua ac si in ipso denta
Sed & gingiuar ipsisque subiecta maxillae periis a
ostia, si ex graui ostensa dolorem patiantur, eum dentibus vicinitatis nomine communicare quosque videntur. .
Affectus autem quibus hae partes asseree hune
circa dentium regionem apparentem dolorem enficiunt, sunt vel intemperies calida; vel frigida; aut . - irritatio: vel continui solutio. Calida intemperies euin influxu sanguinis, acis calicia incliseedente saepὸ inflammatione, membrana hasce ΡΠ GJ afficiens, non solum quod illae tunc accensae&di. stentae sint, sed &quod tumefactae, in loco arcto. a dente duro ipsis infixo nunc praemantur, dolorgeo modo .uti dictum, dentium existimatum &vo catum parit, eumque distendentem depulsantem, cum &pulsatio, quae tamen in subiectis fit mein branae arteriolis, a quibus dens pulsatur, sentiatur tam apertὸ, ut&Galenus pulsationem hanc uti& o
405쪽
362 DENT Iv'M DoL RIsin osse tam solido quod nec venas nec arterias ad mittit. ut inflammetur aut pulset fieri nequit)crediderit, atque in seipso se expertum esse scripserit, Caeterum accidit quoque, ut si hic sa'guinis infusxus simul in gingiuasperi ostiaq: illic su b strat a s ratum quod vel mox in principio, vel postmodum. perseuerante dolore, novamque fluxionem conscitante, fit, dolorem augeri, eoque amplius, si abscessus illi e gignatur, donec illo rupto ulcus genio tum, pus intus, saepὸ deforis, uti dictum est, profundat. Huius autem influxus causa non alia, qutin illa quae alias quoque sanguinis fluxiones concitare solet. existit: Illius nimirum ple thora &caliditas. vel dolor alius praegressus ab alijs causis, hunc insfluxum concitans,doloremq. geminans: Vel causae aliae externae hunc commouentes. Frigida inteperies inimica sua neruoso & mems branoso generi qualitate, hasce circa dentium ses D- .dem partes afficiens, dolorem parit, ob vicinit - . . v is tem, uti dictum, dentium etiam appellatum:Acet . bum quoque, adeoq; frequentem, Ut non imme- : rit4 frigidum dentibus inimicum esse, vulgo dici
. ' - Quod a causis externis; aere, assumptis,potuqὸ imprimis frigido, dentes subito affatim quere u ' gerantibus, adeo ut ipsorum frigiditatem me inis. branae vicinae etiam sentiant, fieri solet: eoque cistius .fidente non integro, sed cauo aut fracto friagiditas mox membranas tangat unde Sc dentibus vitiosis existentibus frequentius dolor commouetur, dentium quoque putatus, cum tamen illo vitio adeo sint corrupti, ut non amplius viva, sed mortua sint corpora, quae tunc sentire, nemo pOL sit dicere.
Quod eidem ratione a defluxione frigida pi-
406쪽
C A v s α. ἶ6 tui tos humoris, non in dentem, qui eam admittere non potest, sed subiectas membranas facta, constinxit, dentiumque dolor nulli S apparentibus ca loris, sed frigoris potius, ac si status frigidus, uti diactum. dente cauo efflaretur, indicijs, nascituri ni si dolor hie sanguinii influxum quoque, uti lap8
fit. moueat, tunc eniim, calor, tumor. abscessus, ut .
prius dictum. subsequi quoque possunt.
Irritatio membranae huius neruosae summeque Irνitatis, sensilis, molestiam eam quoque parit, quam deni μή Domtium dolorem vocant. ras detuιm.
Quae illi a dente proprio, cum illius confractitantum qu dam remanet portio, aut situ Sperueris . titur, aut alioquin ille fit inutilis, euenit: tuc enim tanquam corpus alienum membranam inter inanducandum premens, afficit, Ac quo minus in latere
aflecto cibum masticare posi int, impedit. P . Quod 3e ab alijs in dentem cauum perforatum que dum repurgantur, immissis: vel etiam a cibo solidiore inter masticandum intruso, cum contas tum haec mebrana alieni corporis serre nequeat, co Atingit. Sed etsi adhue integris dentibus existentibus, vis talis inferatur, ut non decenti modo impellana Iur, praesertimque cum dolent: vel si interstitiis ipsorum, aliquid vi inter masti cadum impressum. pertinaciter inhaereat, quia tunc dentibus ab inutiscem ad latera detrusis, radices membranas ipsis adnatas coarctant, molestia quoque inde nascitur: unde cum aliquid in dentium cauitatibus aut interstit ijs haeret, in illis repurgandis adeo sunt Oca eupati. - Caeterum dentium causa, non istum hac ratio. Asseris ne cum vitiati sunt, vel stricti, aut aliter impulsi, membranae hae irritantur, sed& quando dentes μ ' adeo exasperantur, ut laeuitatem decentem amitis
407쪽
tant, tunc asperitatem & inaequalitatem hae quoque membranae persentientes, molestiam quanis dam quotiescunque dentes masticando impelluntur . premunturque, ac si alieni quid membranis in Dum esset, qualem in hae modia accidere dixi, muS, patiuntur: accedente praeter tim stupore ali, quo tunc quoque haru in membranarum sicuti in stupore in tactus laesione diximus) quem a frigi, ditate eorum quae dentes exasperant, percontasgium veluti simul cocipiunt, adeo ut dentes tunc, quorum causa hoc membranis accidit, stupere quod tamen cum non sentiant fieri nequit exis stiment. Qui exasperatio frigiditasque, dentibus,& per consequens membranis, ab esu fructuum quorundam, nonnunquam etiam ab humore sis mili eo defluxo, vel potius vomitione per Osredisdito, euenit: si acida 8e austera simul Drὸ sint, cum non solum haec potenter astringendo exasperest, sed Maciditate squq neruoso generi ossibusq; inimica est penetrantia, dentes & vicinas illis me misbranas , uti dietum, afficiant. Idq; eo citius. si denis . tes molliores adhuc, nec vetustate penitus indus rati existant: unde & iunior bus hoc frequentiusquam senioribus solet accidere.
A defluxione, tenuis acris vel salsi. serosi pituitiosiue humoris irritatet hae inebranae potius quam refrigerat de qua refrigeratione iam dictum d
Ior dentium dictus molestus, etiam inducitur'. Ilistis consuetus, qui hisce excrementis &prom de fluxionibus obnoxij sunt: Et in quibus eo potiusquam alio defluxio. ob viarum eo pertinetium lais xitatem aut imbecillitatem loci, quae dentium vistiatorum causa praesertim accidit, fertur, aut alioquin allicitur : Quibus & humor defluens ex ore copiosus simul plerumque emanat expuiturque,
de ad nares quoque delatus, per illas exstillat. Solutio
408쪽
t C A v s A. . 36s Solut Io eontinui manifesta in hisce sedibus fa pluris tam
cta. dolorem dentibus adscriptum parit. Si dentea subiecta membrana ad natisque gingiuis per vim auulso .vel penitus extracto, dolor sub oriatur: qui eo maior, si distantem radicem, qualem maiores dentes habere stilent, habeat eaque maxillae, sicuti aliquando fit, aliqua ex parte penitus connata sit, adeo, ut maxillae portio illi adhaerens simul cum dente interdum euellatur, unde 3c maxilla per hae violentiam tram laborat admodumq; patitur, inde & grauiora interdum sequuntur accidentia. Quod iacilὸ accidere posse, si canini dentes, quos
quia oculos spectant, oculares Vocant, eX trahantur,vuleus chirurgorum credit.
Sed & dentes . maiores praesertim gingiuisque obtecti, adhuc in infantibus dum crescendo sinsgiuas perforant, easque diuellunt distenduntque, dolorem illum qui illis eo tempore peculiaris est. infantes q. admodum afficit, procreant. Qui dolor etsi gingiuarum causa tantum accidat, nihiloia minus dentium quoque dolor dicitur: uti &alij dolores ex solutionibus iam dictis facti, in quibus tamen partes enarratae sensiles potius quam demtes patiuntur.
i Ro eausae diuersitate instituenda. quatenus ea procedit vela defluxione hutnoris sanguinei. aut alterius excrementith: vel ab intemperie frigida: vel irritatione profecta a dentibus vitiosis, . . vel alioquin impulsis aut exasperatis: aut solutaeontinuitate, cum gingiuae perforantur aut denotes evelluntur.
Si ab influxu humoris languinei alit serosi vel se pituitosi, dolor dentium oboriatur. Tunc causa defluxionem mouens, si adhuc agat. tollenda: hu -:
409쪽
mor defluens,ne in partem feratur, alio duce fiducrepellendus, defluxus absumendus: Scintemperies quae inde nata est, corrigenda: dolorque interim sedandus. Quod sequentibus fiet praesulijs. Ven sectio, si a sanguinis influxu dolor fiat, eapitis q. praesertim doloreum comitetur, a princispio facta eum reuellit. Scarificatio 3ccucurbitularsi applicatio, in collo, scapulis, humeris facta. in quacunq; defluxione. eam derivat. Quibus 8c certo tempore factis, den tium dolorem praecauere vulgus solet: & ad eum tollendum, priuatim scarificationem in carpo, aut manus externa sede inter pollicem & indicem, eo latere ubi dolor est, insti tuunt. Vesica torijs & cauterijs uti alias defluxiones.se & has. si saepὸ superueniant, auertimus. Et vessicatoria quoque carpo 8c manus sedi dictae, priis uatim huius doloris causa adhibemus. Quod Aebulbus Allij contusus, supra dictas partes ligatus, facit. Frictiones& litaturae reuulsionis&deriuationis causa, locum hic quoque, ut in caeteris defluxionibus, habent. Per nares caput expurgantia, in pituito somnisero rumq; humorum defluxione, admodum a loco affecto eos diuertunt. Quod perfrequentem emunctionem fieri. quae 3e plurimum iuuat, posteae Vel errhinis naribus immissis praestabitur. Inater quae succus Ana gallidis & Calendulae priua istim in dentium dolore iuuare creditur. Per os pituitam educentia hoc idem praestant:
quae cum in ore contineantur, &proin topica si mul sint remedia, mox inter ea explicabutur. Quae particulares tamen per os & nares factae euacua istiones, si humoris magna sit copia, eaque adhuc in
fluxu sit, ne humorem magis ad partem assectam pr*ciis
410쪽
C v R A T I O. praecipitent , quam derivent, rectius generali purogatione prius praemissa, administrabuntur. Per aluum . in humorum illorum redundantia.
varijs purgantibus exhibitis iniectisque quoque purgatio instituitur. Ijsdem remedijs, quae & in cPteris eiusmodi fluxionibus conueniunt. Temporibus, ea quae fluxiones sistunt, a quocunq; humore fiant, ne ad dentes ferantur,applicantur. Ea quoque remedia usurpando, quae in osculorum fluvionibus illas impedire diximus: praeesertimq; emplastra, quae rectius retine ntur, ut illic dictum, in fovea quae media est inter fronte Ae tempora ἡ regione sedis laborantis collocando,&dies noctescit gestando: quae adeo illic hutnorε fluen
tem interdum retir et, ut dolor in subiecta maxillacesset, in temporu vero dicta regione sub oriatur.
Dentium regioni, si defluxio calida sit, ab initio dum adhuc fluit, ea quς astringendo citra calorem eam repellunt, postquam vero fluere de i, qui calore aliquo discutiunt&absumui: in frigida verodestuxione, calida ab initio repellentibus permixeta, postea etiam calidissima sola, adhibentur: dolorem sedantibus, si ille intensus sit, in omni b. causis semper additis. Quae diuersa forma, nunc in oris sede ubi dentes dolent,vel reti nentur, vel alijs modis dentib. apponuntur, aut etiam si caui sint imis ponuntur: aut dentes ijsdem sustumigantur: Ensequentibus parantur. Cum astringere praecipuὸ volumus defluxioanemq; sic cohibere, decoEta in ore tepida retinens da sic parantur. Ex selectioribus simplicibus solis factis, probatur imprimis decoctum Tmmenti latae . item Verbenae, in Vino facta,& corticis inteis rioris Frangulae. Vel compositum ex paucioribus pluribusq; se. quenti b. decoctum: I rad. Tormentit. Pentaphra