장음표시 사용
421쪽
DENT iv M DOLOR Is I riem, euia si cera aut mastiche prius masticando emollitis, alijsue dentio foramen obturetur, praecaueri posse, docent : unde tamen non minus locum hunc affici, quilin si cibo impleatur, experientia de mons strat:&pro in hoc potius in oris foetore, ne is ci borum retentorum in dentibus putrescentrum causa oriatur, usurpari debere, eo loco osten-
Imprimis vero cum dentes vitiati moles iam tantum adferant. dolorique etiam ex leui causa ccs. casionein priabe Mat, & vicinos quoque tandem. inficiant, in ximeque si iam omnino sint inutiles.', '. vel sunt euellendi, illis artibus, sicuti in ossibus1 ' . . corruptii e X plicabitur: vel locus illis subiectus, ne ijs veluti alienis continuo molestetur. in
se asilis reddi debet. Quod fiet iminissis in dentis
cauitatem causticis: vii Aqua forti, quae commus niter usurpatur: vel lacte Ficulneo aut Tithymasti, aut Sori ut vult Dioscorides bombacis pitula prius exceptis aliaue arte administratis & inditis, ceraque postea ne haec elabantur in fauces, O c. clusis: quae &, frequentius praesertim adhibita, tandem ut 3c dentes frangantur cadantque, efficiunt. Quod λ , si ferro ignito dens corruptuS Ianisgatur atque vratur, ut sensum subiecta pars vicini tatis causa compatiens amittat, denique tandem excidat perficitur.
Si molestia aliqua sequatur inde, quia dentes ab illis quae interstit ijs ipsorum valide intrusa sunt constringuntur, facil8, si dentiscalpio quod ex Lentisco lignoque Iuni perino alijsue factum uti
lius censetur) ex interuallis impedimentum hoc Extrudatur, ea emendabitur. Quod tamen si a ciscidat, cum dentes dolent , pl. cicid admodum, ne iam prius dolentes amplius irritemus, facien-n erit, cum & tunc a quouis iere contactu of
422쪽
C v R Α'T I Ο. 377sendantur, quemadmodum 3e cum lingui continuo dens dolens pulsatur, vel digitis f equenterprethenditur quod plerumque sic se dolorem de
clinare posse existimantes, aegri facere solent, uti & dentium spacia ac si quid illic inhaereret, reputa gare dolor dentium quoque eXacerbari potius, quam leuari solet. Si exasperatis dentibus in Hae in Odia, mandu . Haemodiae
catio ciborum molesta reddatur, Portulacet recen. curatio.
tis folia in loco assecto tamdiu massicata, donec Pimpedimentum hoc non amplius senxiatur, ceris . . 'tissimum&subit diuuans, est auxilium. . Tardus illud faciunt. si medulla Panis recentis, aut Caseus parum tostus, vel Vitellus oui coctio, ne indura tus, dum adhuc calent, dentibus affectis mordeantur, atq; stringantur. Item si Amygdalae aut Avellanae excorticatae: vel Cera Sale subacta, masticentur. Si ob gingiuas a dentibus perforatas, insantes Dinrisin . cum dentiunt, dolorem sentiant: tunc ad denti dentillanationem facilitandam Cerebro cuniculi vel lepo fantium ris cocto in Vino : vel Butyro recenti. cum Melle - permixto, alijsue lenientibus & emo ni bus rea laxantibusque gingiuae infantium lexmer&ispe .Q. . Ungendae. NIdem facere lapidem in capite Limacum nudo. rum inuentum, si ad alligetur, testatur Matthiolus. 'Alia accidentia quae tunc superuentutquomo- ''do tractanda sint, suis singula locis exposita sunt. Ob euulsionem dentis qui nascitur dolor, mox Doloris eo ablato remittit,&smul ille qui praecessit, cuius μ hq G' causa dens extrahitur, tuc cessat. Si vero loco mo ueatur tantum vel frangatur dens, deterius fit m a. tu, ubi postea quando denuo euellitur fraginetaq; rupti dentis eradicantur, duplici ratione patitur aeger. Vt haemorrhagia sistatur Vino os colluunt.
423쪽
FAve IvM DOLOR Quae si perseueret, in periculum aliquando induis δci t aegrum, arteria praesertim rupta: cuius cura in hae inorrhaghs eYplicabitur.
o genera quae in saucium auturis sedibus occurrunt vel superio. re. quae Ore diducto apertoq; linguaqua deprcssa patet, cameraque est, in quam utrinq. ad latera prominentiae duae, quas tonsillas voeat, isthmi alicuius instar seruntur: & cui in me dio carucula, quam gargareo ne appellant, a palati extremi media sede producta, praeponitur: Vel quae in ima ipsuu sede in collo recodita, sentiuturi Id l: vel separatim uno aliquo in loco, vel pluribus: nonnunquam & ad oris partes aliquas enarratas dispergut ar: distinguutur primum, quatenus diis uersum sensuim mouet. Cum sit nunc salte asperistas, vel quaedam irritatio inolesta: nunc dolor ve, rus, isq; vel distendens vel ardens vel ulcerosus. peritis Asperitas faucibus interdum molestiam exhi Giscium. bet: quae tamen cum voci potius incommodet, inraucedine descripta fuit. Irritatio ma Irritatio faucium molesta, tum conatu aliquo continuo ad deglutitionem, vel si magis urgeat. 6 etiam vomitionein, incit nte quandoque sentitur.
, a sauhisba Tuncque vel aliquid faucibus inhaeret, vel gargais '. . - ι M. reon longior crassiorq; factus in fauces dependet: ec quas si aliquo pacto obturet, spirandi vocisque eis. dendae difficultatem quoq; aliqua adfert: tuncque sc adst
424쪽
. I. . e a GENER A. 379 se adauctus propriὸ Cola mella, vocatur, vel illius casus lapsurue, hic assectus appellatur. Distendens seu tensivus quida dolor in fauciu Dolor disse
interioribus occurrit, cum cauitate in ceruice ap. 4em in is
parente. ob luxatam illic vertebram : P
tue admodum intercepta: in cuius defectu de hoc affectu egimus: quem ob similitudinem aliquam Abs ,-- quam cum angina habet, in spiritu impedito, sexta iba illiu, iAnginae faciunt specie in quae rarissima est. de ebrequentius a defluxione uti dicetur in causi sub ortus dolor tensivus, etiam sine ardores euin, flammatione fauces afficit, cui angustia quoq; aliqua interdit spirandi: praesertim vero cu degluti tionis aliquando & vocis impedimento. Idq: alias nullo tumore: alias cum tumore aliquo in fauci bus, vel extrinsecus in colli aliqua regione apparente hicii: assectus Angina notha dicitur. Pluries tamen cum anginae nothae accidenti Parim a. bus, tonsillae utrinque, uno vel utroque latere globi instar protuberantes, porisq; manifestis spongiae instar apertae 8c porosae visuntur: que in affectu in
Pari sthmia vocant. Ardens acutus depunges dolor in faucibus o c.λDGον insita currit in assectu que Angina veram vocat, cu respi- maurino. rationis difficultate, quae parua 8c frequens est. in, m
teriectisq; saepe suspirijs ducitur, nonunqua& RS in Ur
focationis adferes periculu, adeo, Ut non nisi erecti I vis, spiritu trahere queant oreq; aperto canii instar hi ritantiu vel furiosorum hient, unde & malu tunc Cyὰθ uncto nanche vocat. De glutitio quoq; in hoc affectu vel fieri nequit, potusq; si eu deglutire cotendant, per nares rursum resilit, vel aegro admodu deglutiunt, dolore q: conatus ille exacerbat. Ad haec febris plemq; neq; enim semper) huic malo comes est, illi usq; aliqua accidentia, in calore, rubore faciei, siti. pulsib. Oe vrinis sese exemt.Tumor vel null' vel ali-
425쪽
DOLORIS . quis se manifestat, cuius causa in tres species angi na distinguitur: nam si nullus tumor seu inflammatio intus forisue appareat , primam in qua accis dentia saeuissima occurrunt. statuut speciem si vesro is in faucium angust ijs appareat, secuda est spescies, grauia quoque secum ferens symptomata: quod si vero foris potius in collo tumor se osterat, qtertia est species, mitiores quam priores duae pro . ducens e flectus. Antiatdei. Privatim quoq; tumor inflammans cum rubo. re & calore in tonsillis enarratis occurrit: quas sic affectas Antiades vocant. Nonnunquam &In garis uia. pareo ne is depraehenditur vuulaq; proprie tunc. . . ' cum tumescens ex inflammatione nigricat, dicis tur. In quibus vlths, accidentia quae in anginae in i tiore specie adesse diximus, nisi illa quo li adsit, vel sequatur, adhuc leuiora occurrunt. Quae in hisce tribus locis infamationes, si in abscessum abeant, dolor caeteraq; accidentia augentur, eoq; rupto, mitigantur. vlcusq; sequitur. Dο ν ωke Vlcerosus dolor in faucibus quandoque per- . v iu infau sentitur: illeq: vel in manifestis locis,ut in gutturis superiori sede, vel in tonsillis aut gargareone in quibus & tunc exulceratio aliqua adesse cernitur, . in palatum saepe quoq; producta: nonnunquam& ab suinpto vel ex parte vel omnino quoq; garo. 'Garga ο- gareone. Vel in profunda sede senti tur angina inq; . dictam sequitur: pusq; tunc simul excreatur. Vel si per se accidat, deorsum dolor ille ad ventriculi 'regionem usque cum ardore summo, praesertim p inter deglutiendum porrigitur,&proin etiam des, glutitionem impedit: vii&si insuperioribus loν mi cis fiat, & deglutitioni, respirationi&vO- . - ci tunc simul incominos i
426쪽
Causae. Ausa horuin a flectuti . nimirum molestiae cum Sedes asea irritatione, de asperitate faucium alibi egi Pia .mus & dolo tu, cum distentionis, inflammationis Se viceris fetisci se offerent tu, vel in partibus abstru sis latitat, ut musculis fauces vicinaque illis loca oc. cupantibus: vel glandulis humilioribus asperae arateriae ad natis: vel ductibus qui per interiora colliferuntur, in phago pleruq; nam asperae arteriae affectus eiusmodi, in respirationis defectu &de. prauatione, cui potissimu incommodant, potius describuntur.) Vel in manifestis fauciu locis resi, det, ut tonsilis, gargareone, aut tunica illic came, ra hasq; sedes ambiente, unde saepe in palatu vicinaq; loca extenditur. Eitq; dolorum omnium in hisce omnibus sedibus causa, vel influxus humoris sanguinei vel excremetit θ: vel soluta continuitas. De soluta contiguitate a luxata ceruicis vertebra, anginam sextae speciei excitante, in respirationis defectu egimus. Sanguinis influxus si in fauces obsidentes inu, Infiamma. sculos diffundatur, inflammatione, veram angina 'D mappellata parit saeuiorem tolerabilioremue prout defluxio interiora exterioraue magis possidet. Na nube saesi in interiores musculos laryngis Ac fauciu ac ossis Angi ve-hyoidis, qui respirationi, voci & deglutitioni inser se, i Uiunt, procumbat, cum vehementer tunc angat Scveluti sustocet, prima & deterior erit anginae spe .cies. Si vero in exteriores potius collum illic occu, pates feratur musculos, cum mitius hisce functio, nibus tunc incomo det, mitiore L quae tum tum O. re externo sese quadoq; manifestat, tertiae speciei, dictam procreabit anginam. Quod si vero tam ad interiores quam exteriores se musculos dispergat defluxio, medio modo se habens. secundae speciei
427쪽
appellata nascetur angina: in qua cuin tumor nCnita collectus & abditus ut in prima sit, ille in fau. cium interioribus se nonnihil profert, ibique post est conspici. Qua ratione & rectius disterentia anginae verae eXplicantur qua in si prout in hos italosve musculos defluxio cadit, cum in illis in abs dito occultatis hoc discernere nequeamus, alia ina super ipsarum genera statuamus, di pro horum disterent ijs, cynanchas, para cynanchas, synanachas , parasynanchas appellemus. Caeterum si sanguis in glandulas illic positas potius defluat, italas ue inflammet, praesertim humiliores asperae arteriae utrinque aditratas, quq propter venas quisbus intextae sunt 3e nigricant nonnihil, facil8ina flammantur, anginae quoque erit species, eoque magis cum & tunc vicini quoque masculi serὸ ina flammentur: deterior, mitiorue, prout se in inuasculos dictos dissundit inflammatio. Si vero in glandulas elatiores tonsillas scilicet, vel gurguis reonem feratur, harum partium inflammationes. antiadum & vuulae nominibus expressas parit: quae ad vicinas quoque saepe partes eXpanduntur. frequentiusque quam anginae fiunt: cum sanguis in laxas hasce glandulas magnis venis adstratas. o vhasi citius qu.hn in alias cum fluit, feratur. Quod si in is amatio gulae seu oesophagi sedem potius descendat, quod isti N rarum est, dolorem grauiorem longὸ, praesertim in deglutitione, a principio gulae ad ventriculum usque sese exerentem, sed non cum tanta spirandi difficultate, nisi ad vicinas partes quoq; se eXtenis
Cuius influxus sanguinis atque inde natae inuflammationis causa quoque eadem quae caetera rum inflammationum existit, nimirum plet hora. sanguine in corpore admodum redundante, vel struentiore de tenuiore eXistente, eoque se potius
428쪽
quam ali Θ, ob partium dispositione in exonerante: idque plerumque per febrem synochum, sanguine prius in veni Sacc so, portioneque illius eo ut in febribus dictum) est usa, unde anginae, aliaeue faucium partium vel etiam ginae, uti & oris & linguae scuti ostes sum inflammationes, eiusmodi seu brium plerumque sunt symptot nata, moX cum illis simul incipientia , vel postmodum superueis nientia. Sed & sanguis alijs de causis eo allicitus, inflammationes in gutturis sedibus potest effice, re: quas tamen vix dum febris, nisi alijs de causis accedat, comitatur. Quod nunc ob dolorem . quem hae partes aliorum morborum causa patiuntur, potest accidere : Vel quia ab assumptis qui, busdam actu potentiaue calidis, ut piperati S, velaro, laureola, quae aliquando per iocum propina na
suin in8 frigido, dum praesertim corpus calet, ob subitam repercussionein, refugiente sanguine,&cum impetu rursum remeante, sanguis concita is
synocho, quam inde quoque excitari posse, in fe- bribus declarauimus, ut dictum fuit, accidat. Sed&per conatum nimium in partu, sanguine in venas superiores colli impulso, hoc euenisse, in puerupera, quae inde occubuit, obseruaui: idque ab alijs quoque conatibus, qui vociferando aut spiritum
retinendo, in deiectionibus fiunt, accidere posseverisimile est. LXcrementitius serosus & pituitosus humora capite defluens , & sub palati tunica descen dens si in guttur occupates musculos feratur, An. bis
ginam notam procreabit: vehenan gentem, prout quoq; defluκio an gentem, prous quoq; Uenu X lommulculos in te v
429쪽
F A v C I v bs procumbit eademi ratione tumorem etiam apparantem vel minime patentem efficiet. Quod si vero defluxio glandulas potius elatiores tonsillas impleat, nec ulterius alia loca occupet: vel gargas reonem , qui quia laxa Sc mollis est carucula, facilὸ de si ientes humores suscipit, imbuat. assectus Pa/risthmia & Columellam appellatos, generabit. Quorum omnium defluxionum causa no alia. quam & reliquarum defluxionum tam materialis
quam efficiens existit. Adiuuans itidem, harusci licet partium ad recipiendum aptitudo. tu in quod capiti mox subiectae sint, tum quod laxae aliquae
sint, ali P imbecilles saepe fiant: quae illis uti alijs quoque de causis. sic si a Tectus aliquos passae sint
prius, facil8 euenit. le,uissu Solutio continui dolorem viceris sensum ex ribus, ton' primentem parit: Quae est vel ulcus aut excoriatiolisgargare' vel vulnus, in diuersis iam dieiis fauciu locis corine, ir 'l' in ' tingentia, avarijs causis pronata. Frequenter posti ἡa,h. . inflammationes dictas faucium, tonsillam Ae gari sitis lita, O gareonis suppuratas & in abscessum conuersas, . Gargares postquam ille disrumpitur, ulcus illarum partium . r. q. - nascitur. Alias a defluxione acri, vel tumore prius excitante, vel statim exulcerante, faucium elatio. T. ris sedis. tunicae succingentis, tonsillaru in Sc gur. guleonis. interdum 3coesophagi sequitur excoriatio: palatum quoq saepe, interdum & oris partes alias simul inficies, vicitia scit sedes aliquando eXedens. Quod de a maligna illa materia, quae inele phantias & lue venerea, membranoso generi tantopere insidiatur, in omnibus illis faucium, uti Se,ris sedibus scuti illic ostensum) potest accidere: unde tam peruersa in palati poti: eriore Se favis cium sedibus ulcera. in narium amplitudinem seris pentia. glandulas Sc columellam saepe depasceri. etia in illis morbis prodeunt, cernunturq;. Verum Ze ab
430쪽
C v R A T I o. 3 sse ab exhalatione calida, 3e acri in febribus ardenatibus&malignis, oesophagus quoq; findi non nun squam x excoriari aliquo pacto potest, unde diu
postea inter deglutiendum, uti dictum, ardentes illos dolores a summo ad imum usq; pro tensos patiuntur. Ab acutis pungetibus, secantibus, in sau. cesce phagumue casu irruentibus, hasq; partes vulnerantibus, dolor quoq: acris sub oritur, maior si inflammatio insuper accedat. Quae vulnera si ab externis progressa,ad eas partes pertingansi in eκ- ternis vulneribus tractabuntur. curatio.
Si a defluxione humo tum in saucium partes,
oriantur hi affectus, Tunc si sit inflammatio fauci uin in angina vera primae speciei, acutissima est. decem & octo horarum spacio hominem sae pestrangulans. Altera acuta quoq; , ut quae secundo. tertio, vel ad se ininum die quarto iudicetur: in cua
ius curatione tamen spes maior existit, cum tumor
se in illa proferens remedia melius quam in prima,chm tune in profundo lateat, admittat, suppura tusq; rectius expurgari queat. Tertia vero minus periculosa, cum tumor ad exteriora se dispergat, existit, curatuqι ob id facilios. Quae glandulas -- cupat humiliores, prout anginae speciem aliquam
comitem habet,utiferὸ fit. plus in insisti e dubia est. Hisceo in tibus tutior est inflammatio tonsilla ruin& gargareonis, cum melius adhuc promineat tra
ctarique possit. Vel etiam gulae seu ce sophagi, quo& per deglutitionem remedi peruenire possunt:
nisi hae inflammationes in vicinas sedes expansae. maius inducant periculum. Si verδ defluxio alte rius excrenientitii humoris anginam notham proocreet, nec haec periculo vacat, si interiora obstruat: tutior quoq; quae ad exteriora tendens, tumorem