장음표시 사용
531쪽
CORDIs DOLOR Ismelius citiusque reficiantur: paucioraque excreo menta gignantur: quod in omnibus verriculis imbecillioribus requiritur. Talos autem omnibus ali mentis, sue ab animantibus aut plai. tis petantur, quae verὰ nutrimenta sunt, nec medicat montosi x
alterata quorum prauitatem vel sapor vel odor ab alimentoso alienus prodit succus laudatus in .est, nisi haec situ, rancore, foetore, ad putredinemri corruptionem tendentiaca cochyina fiant, aut eam naturam habeant, ut in ventriculo primum corrumpatur, aut ob humidum crudum succum,
ut simul adest. excrementis flatibusque Signenis materiam praebeant: vel alioquin ob substantiam illorum dii iam aegr4 concoquantur. Cum haec in cibis, ut & euchymi & eupepti sint, nec sta tulenti, concurrere debeant: quos omnes sigilla tim describere nimis prolixum esset. Temperatus
quoque in suis qualitatibus, qui ad nutriendum aptus sit cibus, esse debet, sed ad caliditatem aliis quam in frigidioribus & flatulentis ventriculis inclinans. Qualis ad militone calidorum & condiatura reddi solet, tum ad consuetum cibandi usum, tum ut medicamenti instar, sicuti postmodum in
illis explicabuntur. e O Utamur. Quod alias res, corporis scilicet animique motus attinet. Exercitium ventriculo debilitato val
de quoq; proderit, ante cibum factum, quod si va lidius suerit, illudque perferre possint, calorem
natiuum suscitando corpusque calefaciendo, uti functiones illius alias, sic ventriculi plurimum proum ouebit. Sed 3c post cibum exercitium, no tamen validius, per quod cibus in ventriculo conturba. tur, sed leuius, quod stando ambulandoque perficitur, cum sic cibus fundum ventriculi petens rectius concoquatur, conueniet iuvabitque. Quies quoque moderata corporis, vigiliarum tempore. cum
532쪽
eum vires refocillet, actiones ventriculi iuvat: sal timque cibo sumpto, dum concoctio fit. quiesce
re. quam validioribus, uti dictum, motibias, vi ci bus in ventriculo corrumpatur, Vel incoctus mal neat, ansam praebere. Quies autem per somnia in inducta. si concoctionem iuuat, ex accidenti cum
non illius causa propriΘ, sed ut peream de corpusia animus quiescat, data fuerit hoc pacto iuuare aliquo modo posset: quod animalibus sanctioni
bus tantisper quiescetibus, naturales validius suas vires exerere videantur. Concentratio enim illa caloris, quam tempore somni fastam, hoc effice. t re docent, pro causa vera ad ferri, cuin dormienti. bus magis quam alio tempore calor ad exteriora vergat, quo nomine & tunc citiuS sudant, nequit,&proin ab alia causa hoc prodire potius, si modo , . somnus concostionem iuuat, dicimus, cum vigi- -liarum tempore propter motus, uti dictum, Sc concoctio & di tributio ciborum, citius fiant. Et si inas Omnes, cruditates sentiunt, hoc illis quod sortὸ nimio vel non couenienti cibo se intemperantiust ingurgitarint, quo repleti dormire nequeunt, accidit. Excrementorum dein in dies idoneoq; tem pore naturalis expurgatio, per alui deiectionem ma Xime, certum ordinem in alui redditione ser uando. vel etiam si facile subsilant, alio modo ea promouendo, si fiat. ut ventriculus minus grauetur, opitulabitur. Nimiae vero euacuationes illaq; imprimis quae per venorem fit. in qua luNuriae cau- sa frequentius peccatur, ut totum cornus debili- D tant, sic ventriculi actios es plurimum labefactant. Vti scanimi perturbationes eodem modo nocet; Recreationes vero iuuant. Inter euacuantia Vomitu 3 in omni repletione ImbreilliM ventriculi conuenit. Nam si a cibi nimia inaur i. ii, iriculit ratione ventriculus admodum distentus doleat, compelta;
533쪽
euacauiηita vomitione subito alleviatur si modo vomere
possint, cum saepe nimium a cibis dilatato ventri culo. hoc aegrὰ fiat A si dyspnoea simul adsit eam
augeat. Praesertim vero si ab humorum crudorum pituitosorum repletione grauedo hic fiat competit. 'ti & in imbecillitate ventriculi inde profecta inquas singulis meos bus repetatur, proderit: Alias enim nisi eXcremEtorum adsit prouentus, 'en triculum potius debilitaret, quam iuuaret praesertim si ad vomendum inepti aut non consueti sint. Vti & in flatibus, si citra materiam ventriculum
distendunt, non temere concitandus erit. Promouetur autem ille, cum opus erit, tum actu
irritando fauces, ventriculumq; fricando. Vel exhibitis vomit orijs quae citra magia molem. si ia in prius repletus sit, illum queant subuertere. Vel si tenax in eo sit pituita, quae eam abstergant & inci dant: ut Oxymel simpl. vel compositum, vel diu reticum vel scylliticum. aut syr. Aceto sum da docum aqua tepida vel decocto rad. Raphani, fol. Belae, sem. At triplicis AZari 3c Agarici. vel aqua stillaticia Nucum, Raphani similibusque. In imbecillitate vero addend o calefacientia & incidEtia amaraque: vi si vinum Absynthites mane bibant, &postea se ad vomendum tollicitent: aut 'rupum de Absynthio cum aquis aut decoctis prioribus bibant. Ructus plurimum alleviat in omni b. hisce cau sis. nain flatu causam ipsam subito euacuat, in cibi& humoris copia ventriculi distetionem minuit. Erumpit autein is vel sponte, praecipuὸ repleto ventriculo maxime si corpus inclinet. aut alio mo
do moueant. EX voluntate nostra ructum retinere
sed emittere vix possumus: cum qui sonum tale in instar eructationis cum volunt edunt, non flatum ἡ ventriculo erudiet, sed aerem potius, quem prius antequam hoc tentant ore hauriunt, &aliquo usque
534쪽
C v R A T I o. 687 deglutiunt, ex oesophago potius qualin ventriculo rursum eiusmodi bombo, unde nihilo alleuiantur.
Vt is promoueatur, tu & assuinptione calidorum actu potentiaque, efficitur: Qualia postmodum explicabu tu Clystere ς, si x tintriculus vel cibo vel humore repletus gravetur, aut a natibus distendatur, natura tollicitando sic i; reuellendo, di viam ad inferiora aperiendo, cum intestina exinaniat, plurimum iuuant. Et in imbecillitate ventriculi, si aluus minus recte respondeat, per vices usurpati prosunt: praessertim si purgantibus sortioribus ob ventriculi imbecillitatem uti non liceat, &mitiora in illis, ut se-rὸ sit, parum operentur. Acribus autem utendum, ut a superioribus masior fiat diuersio; flatusque discutientibus, si inde procedat: Quorum exempla incolicis doloribus multa explicabuntur. Purgantia exhibita, si ab humore crudo vel piis tuitoso vel flatibus inde genitis ventriculus impe latur, aut haec in imbecillitate illius tapius congerantur, locum habent. Illaq; interdum aliquoties repetuntur, & per vices usurpantur: si praesertim leuiora sint, nec fortioribus ventriculum offendere volumus. Quibus tamen etiam cum necessitas Urget, utimur, admiscendo semper ea, quae vim ii Ioru ventriculo aduersam corrigant, eumq; simulsi imbecillis sit, roborent. Quoru formulas quasdaventriculi affectibus iam dictis tantum accommodatas proponemus. cd mea, quae ad ventriculum purgandu, in alijs morbis qui illi assecto copulanditur, usurpantur, passim hinc inde describantur. Pitularum forma propter et loen, quae potissimum in ventriculo purgando utilis censetur cumlai ne n tetro odore, nauseam vehemeter moueat
535쪽
magis in usu est, cum alia ratione ob amaritudia nem& insuauitatem vix a lumi queat Aloe iaccus scilicet illius in spissatus scuti ad nos adfertur)quae quo magis rufa est. hoc est ex rubro flavescit,
eo praestant or est, aloeque tunc Succotrina, reis
et ars Succo citrina dicitur: uti & si hepatis modo coacta intusque foueae modo excavata & friabilis existat, Aloe patica ob id vocata. Sed de ut melior fiat, praeparatione efficitur: quando pulueriZata prius obiter duntaxat, nulla illius portione succulenta dilusa, a sordibus s. buloq; aqua abluiturique vera est illius lotio. unde nihilo fit ad lavandum V ti vero putatur inualidior. Verum &effic cior fit, quando contrita & in liquore conuen enti infusa disiolataque maceratione. succus illius innatans a subsidentia effunditur , si quotiesque hoc iterastur, rursumque calore quod effusum purius est, in spissatur Se concrescit: qui liquor si Vinum fuerit. illiusve spiritus dietus, aut aliud aromaticum vi-ΠUm, aut decoctum , eo magis simul ventriculum 'calefaciet roborabitque: & si in Vino ab synthiteboc fiat, aloes vis ad laxandum abstergendumquς
EX Aloe, sic praeparata praesertim sola, cum leuiter laxare, concoctionemque non laedere sed tu uare volumuS, pitulae parantur, 3ca 3. g. ad 54. semel a que iterum, alias pluries, 3e perviceS, prout necesse est, cum liquore conuenienti exhibentur. Permistione aliorum succorum sic fiunt effica ciores. & ventriculo admodum conuenientes. A loes subtilissimὰ trita, succo Rosarum irroratur sic caturque rursumq; tr ta, eodem succo imbuitur, denuoque siccatur, fitque hoc ter vel amplius: demum usurpatur, minusq; tunc calefaciet, Alocsq; rosata dici potest.
Idem si succo Absynthij fiat, ventriculo magis
536쪽
C v R A T a Q. 689 competeti Cuius macerationis loco succus illius in spissatus, quod rob antiqui, neoterici extractum vocant, aloi permixtum, idein praestabit. Additis alijs quoq; alterantibus pitulae ex aloe,
prout eas praeter laxationem Operari volumus, patrantur. Vt cum ventriculum calefacere simul vo lumus, romata : Cum roborare, mast che, rosae, spica: Cum validius detergere, a Zarum, my rha: Cum concoquere, crocus, hisque similia diui .
tur. Sicuti hoc pacto usitato quae id praei ant sa: it pilulae de Hiera simplices didiae, & Alephanginae,
ob copiam aromatum Arumaticae appellatae. Et quibus in laxo & debili potissimum utimur ventriculo, Stomachicae ab usu dictae, pitulaeque A Clatereth. quae 3c myrobalanos recipiun t. Purgantibus alijs quoq; permixtis . mitioribus
tamen nec ventriculo aduersis, pitulae efficaciores ad eum expurgandum , cum magis est impurus, fiunt. Sic consuetae parantur, rha barbaro additopitulae Ante cibum. Aggregatiuae minores Mes Scde Rha barbaro & de Eupatorio vocatae, hepati quoque appropriatae , Vel addito agarico, pitulae Mastichinae: vel utrisq; permixtis, pitulae de Tri
bus 8e Imperiales, quae dc senam recipiunt & Se- belliae: aut quae turpe thum continent,&quia stomacho accommodatae sunt, pitulae Turpet hi stomachicae vocantur. Quae pitulae tum per se, tum inuicem permixtae, varijs modis pondere que iam di cto usurpantur. Has quoq;. cum magis purgare volumus, aliarum fortiorum pitulam ρdmistione acuimus: im primisq; illarum quae scammoneam potius quam alia ventriculo magis noXia cathartica recipiunt. Ad quorum omnium imitationem de nouo pi-lulae stomachicae sic componi possunt, ea intentione maximὸ, ut ventriculus ab excrementis exa
537쪽
4 o Cox Dis DOLORI spurgetur: additis paucis corrigentibus, actionem ipsarum iuuantibus potius, quam quae admodum simul alterent, cum haec sine purgantibus rectius ad initii strentur. Leuiores sic fiut in frigida causa: IN. Aloes praea parati seu extratii cum Vino simplici vel composito, ut dictum, h. s. Oario phyl. Nucismo sch vel Maceris an . g. g. Piperis vel Zing beris B i. Croci si caput non doleat 9. g. cum syrupo de Menta fiat in assula. Capiat 3 duabus horis ante cibum. Vel ut minori quantitate ad 3. g. exhibitae idem praestent, et iditis oleis sic fiant: Het Aloes praeparatae, ut dictum, g s. olei per expressi one in facti, Maaceris vel Nucis most h. 3. f. olei per destillationei eliciti,Maioran . Mentae,& in ditioribus Cinamo, mi, suavioris odoris causa an. guttas iij. vel quas tuor, cum syrupo ut dictum, subigantur. Vel sic cum purgare & simul roborare laxum ventriculum volumus : IN. Aloes praepar cum suc- eo ab synthi j R. Mastichae, rad. Galangae an. 5. g. Ros. rub. Spicae an. B. i. cum strupo de Absynthio sat massa: Vtatur ut de prioribus dictum
Cum magis ventriculum purgare & abstergere volumus: lia. Aloes prae p. cuin succo rosar Um g. g. Myrrhae, rad. AZarian. 3. g. Zingib. B. i. cum melleros fiat massa.
Ex alijs quoq: purgantibus additis, paulo mastis laxabui: Hr. Aloes selectae vel pr par. 3. ὁ Rha- barbari, Myrobal. citri n. pulverilatarum, & Vino
prius irroratarum Sc parum maceratarum, potiusquam ut in oleo fricentur an J. . Mastichς 3. F. Oario phyl. Spicae an. 9.I. cum succo Absynthi j parum inspictato. fiat massa. Sumatur 3 j. vel plus. Amplius adhuc aluum movebunt hoc pacto: N. Aloes sel. vel praepar. 3. 5. Rhabarb. de Agarici
troch. an. .i. Murobat. Chebularum indarum prae paratarum
538쪽
Cotharticae sent magis, si enarratis compositionibus quibusvis, Scammoneae cum succo cydon. aut alio pacto ritἡ ne vetriculo noceat) pDepara tq q. f. vel paulo plus permisceas: aut Turpethi et a rectis cati ad 5. ij.vel trium quantitatem.
Vinum medicatum, quando ventriculum putaxare volumus, conuenientis imum est, cum nauisse osa, qualia seia purgantia sunt reliqua, etia praeter aloen, quae vino non ita commodὸ permisce tur, vini hoc odore gratiora fiant, disi ab synthium addatur uti serὸ fit. cum adeo ventriculo conueniat. non solum bilioso, sed&pituitoso, quema-inaritudine sua uti aloe abstergit hoc librum o
dorem penitus retundat,& cuin vinum ventriculo amicum sit, minus sic a purgantibus perturbetur. Et praesertim cum validius purgandum est, vina rectius quam pitulae, cuin exigua quantitate eas sumere cogamur, nec purgantia leuiora, uti vino,
tanta copia pitulis permisceri possint, operantur. In frigido humore & flatibus ventriculum moule stantibus sic purgamus: IV. Agarici vel Mechoacae 5. ij.vel 5. iij. fol. Senae repurg. 3. vj. herb. sicca. rum Absynthij 3. iij. Maiora nae 3. ij. Mentae 3 .seminis Foeniculi 3.j. g. Zingib. 5.j. colaquassentur. infundantur in lib. iij. Vini generosi sart. pro tribus vicibus.
In laxo 3e debili ventriculo pituitoso. sic purga. mus: N. Rhab. g. ij. Mirobal. citrin. Chebul. an. 3j. g. fol. Senae g. r. cori. Citri sicci g. iij. rad. Galangae
cae 5. g. conquasi eritur,fiat infuso: Vtatur praece denti modo.
Cum maiori abstersione de purgatione opus
539쪽
rad. Galangae Sc Acori veri an. 5.j. s. seminis Foeni, culi 3. q. Zingib.5 4. Spicae 5. b. conquassentur, ad mensur. j. Vii. ivellib. iiij. Pro quatuor vicibus. Inter electuaria molliora ventriculo purgando praesertim accomodata eX aloe parata, pr cipuuinest, Caleni Hiera, ob insignem illius usum, desimplex, quod non aliud purgans praeter aloen reciem illipiat, ac picra ob insignem illius amaritudinem vocata, cuius causa Sc eam vix assumunt aegri: cum praeserti in ad J.j. ut aluum moueat, illius suinere oporteat: qua RhaZes sine croco, cuius magnam alias quantitatem recipit, parat.
Quae ac odore suauior 3e nonihil ad laxandum aptior sic componi potest: N. Absynthij m4. Maiora nae m. s. RO f. rub. p. j. Schoenanthi 3. iij. Cubebarum, Carpobalsami m. I. ij. seminis Foenicu, ii se Sileris moni. an. 5. j. infundantur in mensur4.
Vini& Aquae: bulliant parum in duplici vase, colentur, adde Mellis vel Sacchari lib. i. decoquam tur despumando donec syrupi instar in spissentur: cui adde Aloes selectissimae pulueri satae subtilissime g. . Mastichae g. ij. Cinam. g. g. rad. AZari 3. ij. Spicae 3.3. Croci 5. g. fiat electuarium. Cuius I. R.
media est, qua interdum maior. alias minor ex hiis
betur quantitas. Hoc ad purgandum efficaciusset,s soli a Senae infusioni addideris. Vel hoc pacto parabis. si praesertim obstructiones simul adsint, sicuti aliqui bono successu utuna IR. rad. Liquiritiae ἔ j. Fumariae, Linguae cerae uinae vel Ceteracli potius ata inj. Eupatorij m. s. n. COrd. p.j. Passul.3. quatuor, rad. Polypodii J. . sol.Senae 3. f. decoquantur in aquarum Forniculi, Anisi an. m. s. dc in colatura dissolue Aloes I. v. b
540쪽
o v R A T I o. exprimantur, decoquantur ad consistentiam ele,ctuari), miscendo in fine pul. Mastichae 3. j. Thuris 3.j. 5. Hoc ad purgandum efficacius fiet, si I Se. nete h. ij. vel ii . infusioni addideris. Vii 3c Hiera Gai. si Agaricus cum suo correcti,
uo Zingibere: aut Rha barbarum, cuius operationem Spica quae hiera subit, dirigit,addatur,ipsius effectus acuitur, ut tunc etiam minori quantitate
exhibita quod maximὸ expetunt officium suum
faciat. Longeque magis si scammonea rectὸ prae parata admixti, vis ipsius adeo intendatur, v te. tiam per drachmas sumpta purget: quae Colocyn. thide recipiut Hierae, quarum plures sunt,ventri- euli a flecti causa minimὸ exhiberi debent. Ex alijs laxantibus & purgantibus non adeo ut aloe amaris. vstata quoque usurpantur electuariatam leuiora quam fortiora, passim hinc inde deis scripta, minus ventriculo noxia. quibus in illius affectibus utendum, ut sunt ei. nitiuum, Dia catholicon, Diaphoenicon, de succo Rosarum, similiaque. Dia spolitico n a Galeno descriptu electuarium. ex nitro paratum, ad ventriculum a flatibus 5e pi tu ita expurgandum , 8e extergendum compositum fuit. Gratum Ae efficax tale potest fieri conditum: N. Agarici troch. g. g. Rhabarbari ei. J.j. g. Senae inundat. quatuor, Cinamom. g. 5.ZingibJj. infundantur in Vini maluatici lib. quatuor 3e succi Cydon. lib.j. macerentur aliquamdiu, leuiter coquantur Se colentur,ad dedo pulpae Cydoniorum& Sacchari a n. quartamj. coquantur ad spissitudinem electuarij vel conditi, uti cyd Oniatum fit congelatum. Cuius 3. h. exhibentur vel iij. Et si sor tius esse velis, ut minor illius quantitas idem effi ciat, Scammoneae extracto ritὸ parato perficitur.