Felicis Plateri ... Praxeos seu De cognoscendis, praedicendis, praecauendis, curandisque affectibus homini incommodantibus tractatus. .. De doloribus, libro vno, qui tertius totius est operis, agens ..

발행: 1609년

분량: 1058페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

581쪽

m Η rpOCHON DR. DOLORI uti illi e dictum, nascitur. Quod tamen minim/fit, vel si fiat mox cessat, si calculus per mictionem

v nutvel plures erumpant. Qui nunc areno s&friabilis est, ruber vel flavus, vel cinere u S, queminis enden iste in nostri vocant, oblongus vel rotunisdus, aequalis vel inaequalis, maior in i orue. Vel siliceus & isdus, tunenue ci ereus vel albus, ples ruinque de varia forma effictus redditur.

nothis costis latentiam morbi, doloribus hypochondriacis nominatis occasione in praebent. Quae sunt, Vel viscera carnosa: hepar, lien, renes . . bini cum ureteribus: Vel portiones partiu eo peristinentium: ut peritona i , ventriculi, & coli: quoiuaffectus aliqui etiam sub hypochoiadrij, sentiun-

tur eoque pertingunt.

Viscerum carnosori in sub hypoehondrijs latentium , Hepatis scilicet dextrum latus occupantis. 8e ad anteriora usque protens, Lienis in sinistro latere ventriculo substrati. Rerium utrinis 'que sub illis duobus visceribus uria cum Urete. .ribus . qui ab illis in lateribus obliquὰ deorsum versus anteriora vergunt, positorum, morbi ali qui dolores procreant. qui in eiusmodi locis, ubi ', haec uiscera sedem obtinent, latere dextro vel si

nistro, ut in doloribus illis dictum, sese patenisciunt. Renisque dextri affectus ab hepatis asifectu hoe pacto in situ distinguitur: quod hepate

affecto dolor in latue magis dextro versas anteis . , riora, ubi maior est hepatis portio, vel etiam iuvita regionem foueae cordis, ubi ventriculo incumis j bit, sentitur: renis vero dextri dolor. circa posteriora paulo humilius in dorso, eodem in luco

582쪽

C A v s. n. s3sfixus remanet. Sinistri vero renis. qui elatior est dextro , affectus a lienis affectu , ex doloris situ non ta in facilὰ secernitur, cum lien poste, riorem magis sedem, reni sinistro proximam, sescus quam communis est opinio, qui in latere sinistro versus anteriora magis lienis situm quaerunt, occupet: Ita ut alijs indicijs quam ex doloris situ harum partium amotus sint distinis guendi. Sunt autem eiusmodi visceruin morbi, qui sinisgulis accidere possunt, doloresque in illis procreare, in gammatio, aggravatio, obstructio. distentio ue facta ab humore vel tumore, aut distentio dcalculo prodiens. Inflammatio in hisce visceribus sanguineis, Infi a hepate, liene, renibusque, ex sanguine puriore

impurio reue quandoque fit; doloremque arderi. 'te in illius loci. ubi viscus affectum latet . sicuti ii. - . L nli edictum, excitat: licet enim haec Viscera obtus -- Θρa-sὸ tantum propter exteriorem tunicam sentiant. ομεν. huius tamen causa, cum ad vicinas membraneas partes sensiles inflammatio quoque eXtendatur,

dolor ardens magis se dilatans sentitur: cuin δ umore magis apparente, si in hepatis sede ex terna seu gibba sit inflammatio, vel lien, quod humilius nonnihil sub costis prominet, intum uerit : estque pulsatio maior, liene affecto, cum ille arterijs abundet: accedentibus quoque alijs accidentibus, uti ostensum . quando haec viscera

septo accumbentia inflammantur, cum tunc reis

spirationi incommodent, tussiculamque proriistent, & ventriculum vicinum offendendo perturbent: bilisque hepate inflammato effervescens effusaque, vomitus , diarrhoeas , icterum pariat, ' renesque inflammati urinam acrem reddant. Et , t

si inflammationem ulcus in hisce visceribus ses

583쪽

s; 6 Hrro Ciso NDR. DoL Ris quatur quod uti in renibus fieri ex pure reiectet cuin urina iaci id cognoscitur, sic & in hepate aeliene acci ciere. et si adeo manifestὸ non liceat dija.

dicare. Viscerum tamen horum corrupi: Ones, quae r

in mortuis cadaueribus saepὸ inueniuntur, satis Ostendunt vel inflammatione non bene discussa durities aliqua relinquatur, illorum postea sequans tur accidentia. Cpusa autem quod haec viscera inflammentur, in omnibus contuso aliaue laeso extrinsecus in hisce locis facta, esse potest: Vi& hepatis ac lienis inflammationis, assumpta calidissima teruentissi-rnaque . quae non solum ventriculum, uti illic di ctum, sed & haec viscera illi accumbenti inflant marit. Imprimisque quod hepar inflammetur, si frigida assatim dum corpus vehementer calet, bis batur, propter illam subitam repercussionem, fresquentior est causa: Renuinq; inflammationis cal. culus, qui dum exitum quaerens v reteribus se insserit, dolorem immensu in adfert, affluxum sanis guinis copiosum, unde sequitur inflammatio con sitat : cui calculus interdum iunctus adhuc est. malumque geminat. A quibus omnibus c usis si inflammationes fiant, febrem accendunt sympi

maticam. Sed &sine hisce causis sanguis in febri bus synochis effervescens, uti in febribus dictum. in quaedam supradictorum viscera effusus , has te in illis inflammationes gignere potest, quas sebris praecessit, illarumque causa existit. Quod& sorte ob copiam sanguinis, etiam non praeceis dente, sed subsequente febre, ut ἡ vasis erumpens . . inflammationes pariat, fieri potest. Qui sanguis . isi in hepate adhuc impurus, nec dum a bile dextre repurgatus fuerit, phlegmonem erysipelatos dea , ardoremque inde profectu in vehementios rem , per quem interiora uri videntur, unde &

febrem

584쪽

febrem quae inde sequitur acutior em, Typhodem dictam, procreabit. Sicuti&si a b de sincera δ folliculo fellis per hepatis substantiam die cisa, erysia

pelas sincerum oriatur, eadem accidum. Quod gea iam dictis causis alias inflammationes procreanstibus, euenire potest. Ab humore si hepar aut lienadmodum obstruantur, aut insarciantur, adeo ut g aut Ora seu ponaderosiora solito fiant, tunc grauedo aliqua in ta teribus quoque sentitur. Quod rarius in renibus ab humore, sicuti vero a terrestri corpore, uti dicestur, accidit. Quae grauedo amplius adhuc urget, molis alicuius incumbentis inst r, si hepar vellien tumor aliquis durus vel scirrhus aut cede ma occupet gravetque. Quod & in renibus potest ab eiusmodi tumoribus illic natis accidere, dolorisque grauis, ut inquit Hippocrat. tumoris causa, in renem caderet. Quorum omnium causas in alijsaecidentibus grauioribus, quae tunc quoque Pros deunt, recensebimus. A flatibus aut ventositate,

scuti aliqui docent, hepatis lienisve dolores nasci, cum in illis tanta quantitate, ut ea distendant consperi neque an t. nec illa sentiant intrinsecus, quo pascto hoc fieri possit non videmus , ideoque hanc causam omittimus: Multoq; minus in renibus hoc fieri polle concedimus. A ealculo seu topho in hepate genito, aut ipssus vesicula , vel etiam ab aren s & sabulo copio-sε illie collectis retentisque . graua inen quoque liquod eadem ratione ut de tumore dictum, sine dubio sentitur. Quod fieri posse uti sectione de praehensum a me alijsque saepe fuit: atque ex resiectis arenulis intensὸ rubris & veluti cruentis copios Time in assectu hepatis has is de prodijsse obseruatum : sic cum in brutorum hepate calis culos saepe inueniamus, in homine quoque hoc

a dolori.

arenae in He

585쪽

si Hypo e UONDR . DOLOR Is fieri pcisse,ex eo etiam facilὸ colligimus. Quae cum accidunt, ab illis & molestia haec nascitur, aliaque insuper symptomata : qualia etiam ab obstrulio hepate procedunt, sicuti in illis suo loco declara.

bimus. Quod an in liene quoq; accidat, etsi eX eo. quod in toto corpore calculi gigni possin i, aliquomodo colligatur, tamen quia nondum illud vidiamus, nec ab alijs Obseruatum nos legi isse memini. mus, certi quid asseuerare ea de re nolumus. In renibus vero adnexisque illis ureteribus. ealculi diuersorum generum , arenaque contenista. Dequentissi in8 dolori ne phritico dicto, occasionem praebent. Qui vel grauitatis molestia a in solum adfert in renum regione , mitiorem seu valde obscuram . si in renibus arenulae coli Etae su bsi stant nec praeterfluant, aut calculus exiis guus .dhuc renibus inhaerescat : magis vero apis par intem, si magna copia sabuli illic congesta sit, aut plures sint calculi vel maiores ι accedentiabus tunc nonnunquam & pundi ionibus lancinationibusq:,8c ex compressione neruorum. intuinis bis. stupore in crure subiecto : vel in magnis mostibus ob caleulum , renum substantiam conturiis dentem, mictione eruenta tandemque & purulenista, per qua in & si quid a calculo abscedit, illud per urinam redditur. Quae accidentia adhuc grauiora diuturnioraque sunt, si diutius retentus calculus in molem aliquam uno in loco excrescat : in axi meque si adeo augeatur, ut per omnes sinus renis dispersus eos adimpleat . renemque in tumorem attollat: quales 8e maximos 3c ramosos calculos

in renibus creuisse sectione inuenimus : Velu, ti& quod absumpta renis substantia . calculus sola membrana crassa inuolutus . tanquam in marsupio suspensus . illic ubi ren fuerat , haese trit : Vnde certὸ dolor impedimentaque grauios

. . .

. e Disitiroci L ooole

586쪽

I 3 sin a i rC Axv s IS. 6 I9ra succedere necesse est: mulieremque multis annis de perseuerante dolore conquestam, Je saepius ab orientem, post mortem secans , hoc pacto anfectam fuisse. cognoui. Quod non adeo infrequens esse, cum&alij huius rei meminerint, satis patet. Vti vero illud, quod a me deprehensum fuit, calisculum in extima pingui renum tunica ad natum fuisse. qui eis satis magnus esset, tamen quia cauus & leuis omnino erat, molestiam nullam, quod auo dierim, peperit. Saeuiis linus vero dolor a calculo procedit, si 8 castutiis in renibus in ureterem tendat: quem praedicta sym se inplomata quoque comitantur. Imprimis vomitus, ventriculo consentiente: per quem quia pituit Osse phriis . quandoque rei civident, inde quoq; doloreS hosce si in Progressos coniecerunt, Quae tamen a ventriculo pituitoso procedit, cum a renibus huc tam subito peruenire minimὸ potuisset: Vrinaque tunc aquea& cruda, ob dolorem & vomitum bile alio rapta, . . . apparet. Dolor aute in , qui, si calculus in principiuvreteris seratur, illic q: eos diuellat, circa rene a Teactum se offert, ubi quet in diu subsistit, urget: qua nodo vero iterum in suam sedem in renem remear, dolor cessat vel mitigatur : increscit vero quando ulteriua descendens per angustos Preteres , eos

diuellendo eo in loco ubi haeret, dolorem parit, qui tam diu durat, donec in vescam per angustos a 'vre rerum obliquos ductus ubi diu siepe subsistia 2. vehementer excruciat) illabitur, dolorque tunc subito cellat. Qui nonnu quam etiam a sabulo tars dius per ureteres delato prodire potest : in angustioribus pret sertim hisce meatibus: Quos adeo diis latatos & amplos factos. in illis qui sepius calculos ireddiderunt, sectione obseruaui,ut sine labore magno, postea 3e a renulas &calculos, praesertim dum

minores erant, Lepius eXcreuerint. i

587쪽

s ΗΥpo CHON DR. DOLOR Is Causam aute in generationis arenularum Acealculi in renibus . pituitam esse, a calore renum adeo exiccatam, ut terrea indeque lapidosa fiat. communis est opinio. Verum cum ex pituita exicscata mucus & viscus potius fiat, nec illa ulterius natura vel arte indurari lapidet cereue queat : nec etiam gypsea haec materia quae in articulis depraeshenditur a pituita prodeat, sicuti in articulorum morbis ostendemus, auesi prodiret, ea tamen mianime terrena sit: cumque si a pituita fieret, illic potius ubi illa in ventriculo . cerebro ali sue in locis redundat, calculi nascerentur, quam in renibus. quo illa mucosa pituita, quale describunt, vix per uenit. aut si perueniret. ta in diu minimes ubi iste, ret; hisce rationibus moti, albsque multis huic senistentiae subscribere minim8 possumus. Verum nos potius causam materialem huius terrestreitatis in corpore genitae, terrenam quamdam substantiam , unde haec prodit, statuimus. Quam in humoribus at js a pituita diuersis inues niri, sero scilicet. vii alibi pluribus, sic hisce praescipue argumentis hic ostendimus. Quemadmodum enim aqua continuo per terrae meatus , di fluminum ac riuulorum alueos defluens . mateis riamque terrestrem secum deuehens, eandem loaca sicciora , ubi facilius haeret alluendo. successiouὸ deponens. illisque agglutinans, sabulum, tois phos& stirias lapideas gigniti: eoque magis citiusque si impura lutosave sit : aut si succo nati.

uo terrestri imbuta. salsa. nitrosa, 'atra merito se eis

xistat : aqua , sicuti in thermarum aqua videmus in canalibus per quos fluit . materia terresstris illis adhaerens & accrescens . calculi diuerissae sormae effinguntur : Sic consimili ratione se. rum ipsum concipiens salsum succum & terreostrem materiam, quae indies in prima concocti Os

. . . .

588쪽

C v R A T I o. s lne a sale quo perpetuo homo utitur alijsque teris renis generatur scuti& in bestijs quae sale adeo

delectantur, eoque reficiuntur continuo, murosque

ob id lambui t. vii capras facere videmus, in quibus plerumque, senescentibus praesertim calculi inueniuntur) si eo maximὸ redundet serum, locis siccioribus 8c angustioribusque pervadit, ubi Secitius adhaerescit, se agglutinando, a renulis Se caliaetilis postmodum inde formatis , praebet materiam. Idque illis potissimum in locis , ubi asanguine secretu in serum , continuo renes peris vadit . unde de illic frequentius a renulae primum colliguntur : quae quia renum substantiae inna. scutitur, rubent, & si diutius retineantur, in calculos concrescunt . qui illic subsistentes incre mentum sumunt , accrescente semper noua materia : vel si in vesicam deuoluantur. illi eque haris rearit, eo in loco augentur : de quo antiquiores fiunt, inlinus rubent magisque pallent solidiores

que fiunt. Sed 8c serum dum adhuc sanguine in diluit, idem in certis ad illud aptis locis potest efficere, sicuti de hepate di etiam , alijsque inde prognatis symntomatibus dicetur. Quod etiam si

. excrementis alijs permistum adhuc sit. nonnunis quam facit : eoque facilius si bilem diluens ina iorem inde a credinem siccitatemque acquirat una de 3e in vescula bilis tam frequentes aureo argen te ove colore, bilis flauae cauSa tincti calculi de

praehenduntur . illuc cuin bile terrestri quoque& salsa repurgata materia. Quod uti a sero dum in corpore est fieri obseruatur , se de si illud θeorpore per lachrymas exstillet. arenas quoque incit ijs deponere , illic que illas concrescere . in oculorum affectibus demor strauimus. Sed Be in sero iam repurgato in vescam, urina scilicet qua ratione calculi in vesicam delapsi. retentique ab

589쪽

ea eo de modo in einentu sumant, squamistrio. uis per appositionε continua huius terrestreit ktia obducantur, & in molem tape magna excrescant, colligere licet. Apertiusq: adhuc in urina reddita

in vas aliquod videre licet, quo pacto si diutilis ea .

dem matula utatur, nec mu detur, arenosa de sabulosa illi accrescat materia, & nisi purgetur, in squamas crassas Sc lapideas tandem augeatur. Quod ut spatio teporis ex quibuscunq; urinas, magis tamen ex illis quae salsae 3e acres sunt. Iponte fieri solet, sic&si urina coquatur, arte hoc subito fieri posse apparet. Qua ratione & chymici ex lixivio quod ea iusmodi quoq: terrenam in se habet substantiam. salia sua solent 'xcoquere. Equibus uti a renulassabulum qi ab initio prodire ostesum est, ita ut haec inuice in tophos calculosq: co crescant, acris & salosus qui terrestre itati huic in sero Se urina permiscetur atq; inest succus, efficit, ea copingens & veluti ferruminans qua ratione cemen tu ferreu durissi mum ex limatura ferri addito succo acri vitreoli Maceto lapicidae solent decoquere) quod a pituita,

scuti aliqui, ut saltem hac ratione illa calculi causam statuerent, prodiderunt, cum haec, terrestria illa corpora adeo ut in lapigem desinant congluistinare nequeat. fieri minime potest. Vti neque calor renum, quem efficientem cal. culi causam statuunt, adeo pituitam exiccare, lavi veluti in cineres redigatur adurere valet : cum de alibi frigidioribus in locis membraneis calculi nascatur. Et quod in certis locis generetur, angustia loci, cui haec materia adhaerere possit diutius . meliusq; se affigere, & siccitas. ubi exiccata indu retur, potius requiritur, causaque adiuuans statui debet. Ob quam & causam quibus renes sicciores vel ab ortu vel postea per te tale aut alias causas coaetieerunt, calculo renum magis sunt obnoxij: & si

590쪽

e parentibus hoc deueniat. haereditarium est mailuin: ea aetate liberos plerumque inuadens qua pas . . rentes laborare solebant: quam naturam a pareti bus contractam, non qualis sit explicans Fernet .a

renosam tantum renum constitutionem vocavit.

Peritonari assecti causa dolores hypochondria2 Perlionis. ci aliqui quoque eueniunt, cum illud ventri undiqι-- aniὸ retroque eXpansum, maiori parte suae ampli tudinis sub hypochondrijs latera dorsumq; occupet. Quando enim illud dis Elum tractum P supra pochondh , modum, a partibus quaru tunicis pertinaciter hae quem taenae rei. veluti avellitur, dolor inde in hisce locis pun- Doρ iactorius, si uno in loco tantum hoc fiat.vel veluti la ''U' ' -- cerans aut lancinans, si amplior illius pars sic diuel. la tu sis ob Oritur. Cui is causa satus saepenumero existit. Qui in interuet ita haec pri tonaei cu musculis ipsi conexis laspatia musculoruirrupens, ab ea in uice diuelledo, . puctorios dolores eos, qui post sumptu cibu, cuineorpus validius tuc agitatur, quibus laeuenire so lent,uti dictu . parit: eode ferὸ modo, uti in pectore in pleuritide falsa, dolor puctorius succingStis tu. nicae causa fit. Cofert aut in hoc loco ad illud plurimu, valida musculorum abdominis attractio permotus eiusmodi mox a cibo fictos, &praesertim qui per equitatione fiunt, duin ephippio sedentes pedibus in sta pede innixi, conatu quodacu spiritus retetione. inusculos abdominis stringunt: eaderatione sicuti spasmum flatu lentu in alijs corporis partib. accidere, cum de eo ageremus, ostendunus. ob qua de causam, uti in spasmo flatulento musculi in loco dolete eleuati, tumore alique quadoq; , qui tue illic apparet, procreant: & si stringatur cingulo latera, quead modia in spasmo,si cotrario nixu mistuli retrahatur, sicuti illic exactὸ demonstratu fusit, dolor cessat vel mitigatur.ZAdeo ut& hic dolor

SEARCH

MENU NAVIGATION