장음표시 사용
71쪽
iniredirettir, inuenisse ibi corpus ii tu hominis cum iis quieu illo ' erant a Valentia, qui ibi fecerant domun - culas Fn quibus ha bitabant. Homiues autem ebci isse, pueros duxisse captiuas, ιorpres verρ hominis ubi ibi r sequisse. Haec ad verbum transtulimus, ut annalium nostrorum fidem, tametsi nihil opus erat, testimonio quod impudentissimis calumniis mixtum, religionis Christianae hostis de hac re perhibuit, iuuaremus. Videant ergo Galli,quid in oppido Castrensi, pro reliquiis beati Vincentis, a monacho, nescio quo non bene conficta fabula, venerentur. 9. ABYLEN. Calpenque. Able, mons est Asricae, iuxta quem Septa urbs: Calpe autem mons Hispaniae de quo priori libro. Hi duo Herculeae metae sunt existimati. PIin. in prooemio. lib. 3. Proxima autem faucibus, utrimi impositi montes coercent claustra. Abla Mica, Europa Calpe. laborum Herculis mera i- milia Pomponius lib. 2. cap. 6. . io. Α L lBE. Libs ventus est, flans ab obcasu brumali, qui alio nomine Micus dicitur: Graeci λ Recvocant. Latini Asilaum, auctorei Plinio. lib et Xap. 27. utrumq; nomen a patria, a Libya Libs, ab Amen Am-cus, Et fretum nostri maris egredientibus, si ad promontortum Sacrum deflexerint, fiat a tergo A fricus. ii. M E N TIT V M effigiem, dcc.θ Hoc ita Strab. tib 3. de Sacra promontoriol oquens: Id autem promontorium in mare procumbens, Artemidorim natatio aequiparat, oic. Luod huic figura tres exiguas a Dymat insulo, e quibus uuam naualis insar rostri oec. ra. DIXERUNT Hicron. id est, Sacrum. Causa redditur, qvriar Sacrum ita vocetur promontorium. a fabula notiis ma Geryonis,qui inter Herculeos labores connumeratur. Ab Hercule autem id impositum ibisse nomen, in tanta rerum obscuritate ec abularum deliramentis, delirabit prosccto qui voluerit*dfirmare. Nos in eam opinionem nostris his carminibus pro-
72쪽
pensi videmur, partim quia ita libuit, partim quia grae
ca nominis origo, nimirum a Graecis imposita, coniecturam, aut, si ita vultis, fictionem adiuuat. Et sane vi' ' detur fabulae coeruere,eo loci venisse Herculem quan 'do cantatissima illa bonum praeda, ex Erythem Geryonis insula contra Lusitaniam sita, facta esse perhibetur. Scio, reserente Plinio. lib. 4. cap. 22. Gadeis insulam b Ephoro di Philistide Erytheiam vocatam, sicut re a Pherecide, auctore Strabone. lib.3. quamquam, Ut obiter id adnotemus, libentius apud Plinium etiam Phereciden quam Philist en legerem. Sed quum idem Plinius addiderit; sunt qui abam esse eam, ct contra Lusis
sensam arbitrentur, eodem p nomine quandam ibi a peliatam, horum opinionem sumus sequuti, praesertim quum Stephanus in libris τωμ πρ ι πολεωμ, 5ein perlegesi Dionysius, G raecus uterque auctor, Gariis insula aliam ab Erytheia secerint, ct quod maioris momenti est, Pomponius Meti Baeticus, ac regionis eius indigena. lib. 3. cap. 6. post Gadium historiam . ita deTr theia loquatur.In Lusitania, Erythei quam Geryone habitatam adcepimus. Nec mirum videri debet, si nostro tempore nusquamea sit, quum in exemplis ea- ' rum quae perierint,sola recenseri non possit. Verum, ut auctorem nominis no adfirmamus, ita religionem superstitionemve eoru , qui nocturnis temporibus montem hunc a diis possideri arbitrabitur, sicut ait Strabo, - causam fuisse, ut ita vocaretur, non inepte suspicamur.33. ERYTHEIΑ. Poenultima huius nominis syllaba diphthonso, ei. scribenda est . atque ideo proinducenda. Dionysius in perlegesi. ετοι, μL, ν - ουσι βοοτροφορ αμ α I . NOCTE Deos, dcc. Videndus est Strabo lib. 3. ne in nugis longiores simus.1s. Indigenae templum posuere. Strabo ex Artemἰ- domi testimonio,sic ait. Eo in tractu templum quos mi
73쪽
euli dedicatum monstrari. Sua in re mentitum Epho rum,nec aram iEic Herculi, nec Deorum cuipiam. i6. HERCULIS Argivi Hoc ideo,quia Graecus ne Thebanus Hercules fuisse dicitur, is, qui Geryonem debellauit. At in Gadibus, templum suit Herculis AEgyptii, a Tyriis conditum, ut ait Mela. lib. 3.
s . NUMINE Vectoris. Vector etiam dicitur, is, qui in aliena vehitur naui. Cicer. 7. Philipp. Etsummi iubernatores in magnis tempe tibus a vectoribus admoneri solent.1 r. Τ EX VER UNT. J Vulgo iam innotuit po nultima tertiae per nae praeteriri exacti, in plurali numero, breuem interdum poni. ut Virgilio, tulerunt. i . CIT R A delicias,) id est. sine delicijs, quibus ante forte vixerant in amoenissima urbe Valentia. Sic Plinius. lib. 3. Cit fastidium nominentur. xo. FALCIFERO sub rege. sub Saturno. ai. GLAUCUS.) Epithcton Neptuni, 'opter marinas undas, quae viridi colori admistum habent albo rem. De coloribus verbglauco,casA,se caruiso, alio lo- eo egimus diffusius,contra Antonium Thylesium. za. PLENUM mare, plena maloiu Terra. Gn me est, graecis celebratissima.
a . PANNONIO genitore satus. θ Alphonsu Is est beatus ille di nunquam satus laudatus Alphonsus Hemicin, Henrici comitis filius, primus Porrugalliae rex,qui uniuersiam fere Lusitaniam a saeuo Maurorum dominatu in libertatem adseruit. Nom i historici Pannoniae regis filium fuisse dicunt, Hispani Lotharin-gum faciunt. Si quis eius legerit gesta, is, laudationem hostram non solum intra modum stetisse,sed etiam cie a constitisse iudicabit.
74쪽
LUSI AUTEM REGNA, Lusitaniam intelligimus. Plinius lib. 3. cap.i ex Varrone. Lusum enim Liberi patris, ac sam cum eo bacchantem, nomen d kisse Lusitania. Quorum verborum hic est sensus. Lusum Liberi Patris filium, non autem 1 ocium, ut quidam contra loquendi usum intorpretantur, una cum
Usa, nimirum Liberi socio, nomen Lusitaniae nostrae dedisse. Filium vero debere intelligi, ostengunt ilia. Deiphobe Glauci, Aiax Oilei. & in sacris, Alexande Philippi. Igitur tam a Lusio, quam a L a, regio nomen adcepit. Et a Luse quidem, Lusitania dicta est. A Dis verb sitania. Vtroque enim modo adpellatur, teste Stephano. Et is de censom. L. In L sitania, Pacensis O, Emerit ensis, iuris Italici sunt. Eborae marmore
Lapis est elegantissuma 'litera, in quo sic legimus. LABERIAE. L. F. GALLIE FLAMINICAE. MVNIC. EBORENSIS FLAMINICAE. PROVINCIAE LYSITANIAE. Et reliqua quae sequuntur. Haec probabiliora existimamus de nominis patriae nostrae origine, quamquanugatur Ioannes Annius cum suo fictilio Beroso. Vida quae libro i. Antiquitatum Lusitaniae adnotauimus. αs. INTER Anam rutilumq;. θ Tagus Lusitaniae fluuius est nominatissimus, a quo nos ausi sumus harenomina derivare. Taganum , ut ad Britonium It Ium:
Vinceret, ut vincit cantim onocrotAtis.
Item patronymicum semininum. Agu. io. ut δε obitu Beatricis Allobrogum reginae. mpha etiam Tagides, nympha Oceanitides oninenta Cutuam , Transtuanusi, de quibus mox. - - auicin mediam siccat Lulitaniam, amis vero Lu-
75쪽
sitaniam a Baetica separat. Regio inter utrumque amnem, optima Lusitaniae pars, Astentagio vulgo dicitur. Nos Transtetanam secimus, & populos Tran Ρ- nos, sicut veteres dixerunt, Transsa nos, de Transihe- anos. Et contra, Cissum os adpellati imus Olysipponenses,Scallabitanos,& reliquos usque ad Durium,qui Turduli olim veteres dicebantur. Ratio est,quod l)or- tugalliae regnum, in initio, intra Durium se Minium quasi in suis incunabulis continebantur. Deinde usque ad Mundam fluunam propagatum , urbem Conimbri- eam his diebus ab Diuo Ioanne huius nominis tertio
celcbri bonarii omnium artium academia exornatam, eaput regni habuit. De qua urbe, deque eius vetustate di nomine, aliquando non vulgaria neque obuia nos
dicturos pollicemur, si vita suppeditaverit. Ergo qui in
pis erant locis, merito Cutvanos, & Transtuanos, eos qui cis Tagum & vltra Tagum incolerent, nominabant. Mansit vetusta ea consuetudo etiam mutata regni sede, post expugnatam ct regno adiectam utramque hanc regionem.
z6. ISMARIO. J Videat historiam Diui Alphon-s Henrici, qui plenius rem velit cognoscere. a . VANDA LlAM. Gothi non una gens. Di ueris enim nationes fuerunt, etsi vulgo uno adpellaris 'leant Gothorum nomine. Nam Hispanias G ihi, Vandati, Alani, inuaserunt. Ex quibus, Sueui Callaeciam, Alani maxima ex parte Lusitaniam, Vandali Boeticam, Gothi reliquum Hispaniarum tenuere. A Van alis ergo, Baetica Vandalia facta est, inde Va alica, postremo corrupta voce An-
28. PERFUSUM Ocea no regnum.) Luntaria, inq u it Mela, Oceano tantummodo obiecta est, si latera Ueptentrionem, stoma ad obcasum. α'. VBI paruus in anguem Contortus rigat arua
Chalibs. Topographia est, agri orichiensis, in quo
76쪽
memorabilem illam Alphonsi Henrici regis, aduersus
Ismariu m, & quatuor alios Saracenorii reges pugnam, victoriamque tui si legimus. Porro Chause, is fluuius - est, qui ex agro Pacensi corriuatus, ac primum emendicatis aquis ignobilis, inde paulatim crescens, Sal ciensem intrat linum,iam spatiosus ac nauigiorum capax. Raphael Volateranus illum iuxta Aradum, dc PM cem Iuliam fluere dicit. Sed quam Araiam ibi somniet, non intelligo. Hic, nisi fallimur, Ptolemaeo Cali pus ad pellatur, quum in eo tracta alius nullus sit,qui debuerit nominari. 3o. Quarto seclo.) Saraceni circa annum seruatoris nostri septingentesimum quinquas inum, Hispanias inuaserunt. At Alphonsus hic noster, paulo post annum initieiunum centesimum, regiam in Lusitania potestatem est auspicatus. 3 i. N ON procul hinc.) Ab Oricho ad Sacrum promontorium vix bidui iter est. 3 et . L I BIT IN A. Plutarchus in vita Numae Pompilij, auctor est, Libitinam adpellari, deam inspectricem corum' quae mortuis iusta praestantur, quam alii Proserat m,alii Venerem crediderunt,ad illam quae ad ortum obitumque pertinent, reserentes. Idem Pluta chus in problematis. Quid causae est, quod in aede Libi-riaa, quae ad sepulturam pertinent vendere consueuerunt, Libitinam nihil aliud, nisi Venerem esse existimantes 3 dcc. Ponitur ego Libitina aliquando pro ipse
morte. Horat. epistolarum. lib. a.
. Miraturi nihil, nisi quod Libitina sacrauit. QIuuenalis t. ia. --Nam si Libitinam euaserit AEgo.
Aliquando pro Isretroac funeralipompa. Loratius.
Non omnu meriar, multa, pari Vitabit Libitinam. Aliquando pi o conlegio eorum qui ex aede Libitinae, funeribus necessari suas ne operas, seruorumve, loca-
77쪽
b-r. vendebantque. Liuius lib. io. belli Macedonici In urbe tianta fuit pestilentia ut tunc vix Libitina fulsi
cere . Micto sinas in Ncrone. cap. 39. Psilentia unire in tum i et . xxx funerum milia in rationem Libitina Horatius. a. sermonem.
Autumnu I grauis Libitina qu/stu acerbae. Hi autem dicebantur Libitinarij. Vlpianus,L. Qui 3 cunque. ff. de institoria actione. Si Libitiniarim, quem Graci κτεῖ ἴην vocant, seruum pollinororem habuν
ι i. BARBARUS Alboaces. Hie est Allibonerea scansis, de quo diximus adnotatione octaua. 3 . IMPACATA) hostilia, nondum pacata, subaudi loca. VirgGcoig 3. Aut imacatos a tergo horrebis Iberos. 3s. OLI Si POP in oratione quam pro rostris pr nunclauimus .antequam hinc Commblicam migraret academia,fatis ostendimus, urbis vestrae nomen scribi debere non amplius quam septem his literis. O. L. I. iota S. simplici. lora iterum, P. simplici. k O. Heic nihil addendum putaui, nisi ut eius rei curiosi, vetusta marmora, quae multa in urbe sunt, ne grauentur inspicere.
36. LIE RTIA DE N iactabat condita ab illo Ab Olysae conditam Olisi ponem, auctor est Solinus, MStrabo, quanquam Strabonis testimonium Laurentius Vallensis cauillatus est.Vide in f s. a . MALE concordes.) De hac re ita Strab.li. 3. G - os autem barbaraι nationes errabundos peragrosse, Moeassam habuis. quia parum inportiones dis arisue
rant quum imperia per elationem atque contumacram mulcem minime coalescarent, O, consurationem interseroquaquam haberent.
s3. PRAETER Menelaon. De Menelai erroribus. Strab. lib. i. Aristonicum Grammaticum suae aetati
78쪽
ctum no ad Aethiopiam modo, verum di ad Indicam vique regionem inducit. 39. LVNAt montis. )Lu mons est,is quem n stra aetas Sintriensem, ab oppido adpellat, adquirius promontolii radices, in litore templum olim fuit S lis &Lunae, summa religione cultum. De quo in An-riquitatibus Lusitania aliquando, Deo fauente, dice
o. COLLES Barbarios) Barbarium promontoria Straboni & Ptolemaeo id est, quod vulgo dicimus put Spice ultra oppidum Cec .riam, Motem autem Barbarium, Rabi iam vulgus adpellat. luuius omnes rupes sunt iaspidear,teirenum cocco laudatissimo abudans. Populi vero promontorij huius ab urbe Neocatobriga, sic enim recte S tubal vocabitis, quasi nouam Cetobrigam, ex veteri cetobriga factam, inde per oppidum Palmeliam, usque ad sinum Oli siponensem,Barbarii nominandi sunt. Quae vero de Cωtu Tubalis, Vnde ciuitas Coetubal, dicta iit, praeter alios vetustiores, Florianus tradit, qui modo fabulosas Antiquitates edidit. quum tamen multo superioribus fuerit dilue gentior,&, quantum adhoc attinet eruditior, deliramenta putate. Dicimus autem colles hos Barbarior, insigneis Lenao fi Pallade, hoc est, vino & oleo, propter uberrimam utriusque rei copiam toto hoc tracta prouenientem, praecipue ad oppidum A adam, inexti emis tractus Barbariν collibus situm , e regione
Oli siponis, i INTIMA deinde sinus. Hic est sinus Oli si-
ponensis,in quem exoneraturTagus,alter a salaciensi. Quod expressit Pomponius. lib. 3. cap. i. sinum inquit,
intersunt. O e i in proximo Salacia , in altero Oli- sipo , Tagi ostium'. amnis aurum gemmasque
generantis. In qua re, turpiter & ante pedes lucen- .
te via, Ioachimus Vadianus hallucinatus est , qui Plinium. lib. 4. cap. aa, dixit, Oli siponem Faticiam
79쪽
nominasse. Sed decepit illum sor e lectio punctis non
suis locis interturbata Legebatur enim sic. Oppida memorabilia a Tago in ora, Obsipo, equarum e Fauonio vento conceptu nabile, Salacia cognominata. Urbs imperatoria Mero.riga. Sed non videbat Vadianus, mal Equadrare nobile, cum, cornominatas Saltem admoneri poterat ab ipso Mela quem interpretabatur. Vos ergo ita distinguite. Oppida memorabilia a Tago,in ora, Olispo, equarum e Fauonio vento conceptu nobile, sicilicetonidum. Inde adfixa hypodiastole; Salacia cognomia nata urbs imperatoria. & ibi ponatur hypodiastole altera. Tum sequitur, Merobriga, Promontorium Sacra.dic Error autem Uadiani usq; eo serpsit, ut etiam qui
Ptolemaeum impresserint,vbi ob pon ille scripsit, addiderint,'ulgo Lissana, Salacia Plinio. Vis ea Strab
ni.Caeterum Salacia est,quae a Saracenis nomine mutato, nunc Salis vocatur, urbs nostro tempore
non admodum clara, nisi ciuem haberet Petrum Noni-Mm Mathematicum cum primis nobilem. Quia vero Plinii locum unum emendauimus,qui ad nostram pamtriam pertinebat, non ab re fuerit admonere, dispungendum esse titulum eiusdem capitis. Nec enim ibi incipit, sed continuanda lectio est cum superiori capite. usque ad haec verba.Exaduerso Celtiberia. Ibi enim caput incipit. & ibi ponendus est titulus. Insulae
a. R V R A videbat Morigera. id est cultui apta,
Strab. lib. 3. Ager circum circa bonitate conspicum. Nos experimur quinquagesimo a sitione die, messem ibi fieri, nec propter consuetudinem admiramur. 3. LONGEQUE per arua res indit. J Strabo me in loco, o, maru infusiones ingruunt, quarum una mitra sadia. ccce. extenditur. &c. Post. Superioribuaautem in campu,quum asus sit, a muniationes diffundutur, ut adstar C. ct L facies exsupelagi,reή tur plancties tota nauigabilis.
80쪽
. IN VIN C ENTI V Μ. . NAM lingua fere comunis y Probabilior redditur res, ex eo quod dicitur, linguam sere eamdem Lusitanis fuisse, utpote a Lusio adceptam, Et revera. durant adhuc in nostra lingua, quae poene latina est, multa graecitatis vestigia. ue. COLLA super) Videlicet in colle orientali.
Nam ibi tantum ciuitas erat,etiam Romanorum temporibus. De templo vero Palladis, Strab. lib. Superiσ-ra regionis menta, loca oldisseiam Uentant, in qua es Minerva templum. Atq; hic est Strabonis locus, quem sit p. 36. diximus.Lauretium fuisse cauillatum,cui modo respondere non Vacat.
6. SIGNA QVE naufragi j Strabo. clepiades. inquit, AUrbanus qui in Turdetania titerari, ludi magister extitit,des regionis illiuι gentibus exponendis librum edidit. Is monumenta quadam de Olfissis errore in Minerva templo esse commemoratiam jussesns, sisesria, rostrast naualia. 7. CLARISSIMA) Olissponis urbis nobili . tas,longiorem tractatum postulat. s. INTER. Lusiadas. ) A Lusio, unde Luisitania dicta est, Lusiada. adpellauimus Lusitanos, Salasa L aias, sicut ab Aenea Aeneadas dixit Virgilius. Nee male subcessit. Nam video id multis ad libuisse, praesertim autem Georgio Calio, Lusitaniae nostrae ornamento, siue poeticam facultatem, siue Ciceronianae orati nis arm ulationem spectes.
o. QVOT habet Libye latissima iugera. J Asrica, qua colitur, sertilitati, nulla terrarum comparanda est. Hinc Horatius carminum primo. fuidquid da Li-0cis verritur areis.
so. GRAIAM vrbem. Nempe Oli siponem. si STRAVITQUE mare id est, planum,dcim motum secit. Virg. AEneid. placidi s uertins