De vitalibus periodis aegrotantium et sanorum, seu Elementa dynamicae animalis

51쪽

Nempe quod Ferrum similem utrimque debilitatem curat, ProptereaqUe easdem Ut alite a motu tam proportiones in corpore univers restituit,

quod vix fieri posse credibile est et, solo Plethorte

defeetu aut excessu morbum faciente. Quare, quae fluidorum copiam ante alia respiciunt, veluti venae sectiones, solae quidem et simpliciter in se speetatae, raro juvant saepitas Utrimque nocent, et periculosiores Undique in Vita motuum conversiones sollicitant. I S. Praeterea, quae primitus a reflexa, et alibi praeterqUam ad UterVm, vim faciente Natura, nata mala sunt, si quando nonnUllorum mensium intervallo jamque iterum atqUe iterUm obveniant, in morbo iam saepe cons UetUdinem degenerant, reseratisque adhuc muliebrium iis, perstant:

seque jugiter comites fluentibus mensi blas adjun-gUnt. Exemplum nuper habui in nobili sit ma puella, quae dissicili menstruatione laborans, inde

tussi et asthmate conniectabatur. Huic tandem, interveniente Artis auxilio, menses rite procedebant, neqUe tamen periculosa consuetudine sana

A Juvant tamen aliquando, sicque prodesse videntur, ut imminuta sanguinis copia, liberiore propterea circuitu, debita Solidorum actio exeratur. Sic multis incisii Saphenae,aetutum menstruationem parit. Fonticulos etiam, quibus menstruatio luppressa est, unica aliquando fuisse sanationis via, Vidimus, magna tamen quoad copiam fluentis utrimque humoris secta videlicet vena, exque fonticulis, interposita differentia. Cons. quae inferius in ora de Etat. Convers. scripsimuS,

52쪽

batiar Hanc cum praescripta medicamenta neque hilum sublevassent, Ussimus, Ut adpropinquante menstruationis interVallo, omne ex integro Uod intecedentibus diebus tervare solita erat, Vitae institutum inmmtataret, alioque sub coelo viveret CDjusmodi consilium unica fere eorta mi ledicina est, NUos morbosae consuetUdine S, statis temporibus vexant L Nisibias certe mlana coeli mutatio prodesset, nisi cum coeli mutatione plurima etiam propter necessitatem in Vita Utarentur Qua ratione iis similiter Opium subvenire judico, nisi quod minus tuta medicina, quod fracta consuetudine rejUM actio, perpetU, nova additione roborari postulet, saepe postremo, quidquid juvat, tantumdem sero noceat. T . At etiam plurimi per mensium vias morbi fugantur ' neque hi solum, qui ab eorum suppressione nascunt Ur, sed et quorum a mensibus aliena est causa. Ea ratione Cleomenis Uxori, prodeuntibias sub quartae diei nocte, mensibus, morbus ces avit*', aliisque etiam, quarum apta n Hippocratem memoria, nuper factoriam accesssione, facile ornari potest mus Dodi vero morborum judicationis via, longe ab Uterino profluvio abest, neque Praeetante morbiam, quem in modum scribitur a

multis, et in morbo natae acrimoniae, et morbificae totidem humoriam depravatione S, ea CXPC-

dite

53쪽

dite porta ruere poste omnes videntUr Quamobrem reCUrrentem in morbo menstrUationem sumi

ea ratione posse concipio, quasi sit redeuntis sanitatis signum, cujusmodi sermo ad plurima longe crisium exempla, meo quidem judicio, Convertendus est. Neque enim in ardentibus Febribus, aut pleuritide catamenia redirent, nisi in caeteris pariter Vitae sunctionibus ad adsueta integrae valetudinis officia denuo Natura rediisset, aut jamque proxime reditiara esset.

De Men Fruis Virorum Consuetudinibus. i. vi memineam laxitatem suamet aliquando I natura comparati homines, molliqUe et desidiore vivendi genere connutriti, fere Ummuliebri vitae inst ituto, corporis muliebritatem indoont Quibus porro id accidit, praeterqUam arninima saepe caussa laedantur, ii crebra spirituum taxia laborant, tum lassitudinosi, enervati animo, interiore flatu pene confecti, sibi finiendam es ste vitam misere clamant, nisi coacto propter importunam querimoniam Medici acthnsu, atat Venam incidant, aut leniore saltem medicamento aliquo ventrem emolliant. Cujusmodi semivirorum pericula, pariter atque ea sceminarum persaepe in singulos revertUntUr menses, nec

ante plerumque desinunt, quam ii firmiore jamque ingenio, quod virorUm est , cognoscant quod Dis tamen

54쪽

tamen eorum Ulti in extremam usque senectutem ignorant. I. At vero praeter mulierosos ejusmodi homineS, frequens apta rerum Medicartim scriptores memoria extat, intercurrentium constantissime in hominum corpore mutationiam, UarUm Periodi sedem, atque foeminarum sunt. Alii namque sanguinem singulis mensibUS VOmUerVnt, aliis ex vesica et rethra prodiit, quorum alibi exempla dedimus ' alii alvo fuderunt, aliis denique ex antliam digitis, exqUe Universa Ute meni rUUm profluvium rediit Famosus in Medicina Schuletius singulis mensibus, ab anno aetatis decimo nono, pista si regulatim assiciebatUr, eaque si tardavisset, aemque morbi metus instabat. Alterius meminit A. de Haen, cui tantUm san-RUinis omni sense prodibat, ut soleret caligas suas massis densis complere, ne per eas Queret unguis . Iste cum in Galliam venisset, fluxuque solito caruisi et fere apoplecticus decUbuit, morbique causi an ignorantibus Medicis, vix non Umsummo vitae periculo morbo liberatus est. Similes virorum affectus memoravit Plinius, Uem Schne id erus citat V quibusdam siquidem, is scribit, profluvium sanguinis in naribus fit, quibusdam per inferna, multis per ora sisto tempore, ut

55쪽

nuper Maermo Viso Tiro Praetorio, et omnibus, et in Volusio Saturnino et i bis praefecto, qui nonagesimum excessit linum. s. Frequentiora omnino sunt mensu aliunt haemorrhoidum exempla, quartam inaUspicatam Uni Versim cUrationem, improbi totidem in Medicina successus testantur. Neqtae enim Visi aegrotant,

Plerumque saltem, eo sanguinis profluvio imbecilliores fiunt liabent enim, quod Celsius dixit, purgationem hanc, non morbUm, adeoqUe UratiqUidam, conversa alibi Natura, subitis confecti sunt morbis. Cujusmodi lamentabiles Artis laqueos vix magni etiam viri, sive nimia aegrotanti prece exorati, sive sero obsequenti Naturae confisi, devitare potUertant, neque devitavit Bo-erhaavius, qui cum incommodam haemorrhoidum turgescentiam in nobili quodam viro per- curavisset, morbi tamen feritatem leniturus Potius, Uam sanaturus, cum iste praeter Artis fiduciam ex integro convaluisset, paucis post mensi bus ignotissimo morbo decubuit, qui miserandam sanationem non sera morte mulctavit. Sed consimili etiam fato de nati Parens ceciderat, disium ili quamvis modo curatiis is etenim CEU ilicis, et topicis medicamentis morbUm averterat; post Uae anxitas fiebat, paucisque os interjec tis mensibus animam cum sanguine vomitu ejecit. Aliter res cessit Haemorrhoidario et, Uius

historiam Sthaalius memoriae prodidit is etenim

sanguine

56쪽

sanguine rite, et debitis periodis fluente optime valebat accidit vero Ut vernali tempore stomacho laborans vomitorio teretur, et Uidem instante luxu haemorrhoidali Vomuit igitur ab illo, et geιidem per tres dies continuos, sangUinem nigerrimum Sub autumno redibant haemorrhoides iurentes, anxiis praecordis, Cum singUltta et suffocationis periculo. Neque erat Medicinae JOCUS, donec vomitorium tertam daretUr quo assumpto, denuo crassi et nigri sanguinis vomitti apparuit, morbusque procul omnis abiit: exindeque sub atatumno et vere, dorso, et lumbis dolentibus, solo sanguinis vomitU, sana

o. QuorUm porro, quae scribimus, occasione haud grave sit animadvertiste. A. Dicta ejusmodi sanguinis profluvia saepe tridui periodo circumscribi, quod thaliano homini contigit, item et aliis de quibus SalmUthus es ut etiam praepedita mulierum menstrUatione, saepe morbi succedunt triduana periodo finiendiri quod de Virgine quadam scripsit Zim

retur, triduana Episcas singulis si mensibus afficiebatUr Extat etiam exemplum foeminae, Uam menstruis carentem triduana sternUtatio tenebat';

57쪽

ol, quam neque Comedere, neqtae bibere, neque dormire poterat. Ejusmodi nihil ontinus periodUS, recha valente menstruatione, vix multarum

cstri plurimis enim in quartum, aliosque post dies, frequenti exemplo porrigit tr.

B. Eam revera esse aliquando medicamentorum potestatem, Use mitissima etiam, secta tamen impetum Naturae deflectant : Ude Orham maxime argia menta sunt, qui Medicinae activitatem plurimo in morborum periodis, et CrisibUS, impedimento es e putant: quos superiore libro OPPUgnavimus. Neque enim exhibita Boerhaavii

consultu, vexato homini remedia, magnam adeo motUUm conversionem reste cissent, misi maliva

quaedam organorum mobilitas, facile in eas mo-tUUm aberrationes disposita, eortim vim ipsa roboravisset Neque propterea TongrUa 3idem temperamento moliatam consuetudines ex integro immUtaVerunt: nempe quod alicubi vetitae, alibi ingeminato prodiere conatim: Us ferme Caeterariam morbosarum consuetudinum indebite

sanatarum ratio est , nisi reliqua similiter, quae ad solita Vitae instituta pertinent, compari ration immutentur C. Praeterea, quid quantumqtae temporis Opportunitas remediorum activitati conserat, amplissimo isto patet loci instante enim Nattara impetu, nil nisi considerate movendum est;

' Confixas . m. P. I. Lab. I. et Cas. vii P. II.

58쪽

r Uit enim qua porta datiar, tantaque niversim est in reliquo corpore Vitae debilitas, Uantiam veluti in puncto, in quo impetum factura est, Omnis ejus enormitas locatUr. S. Propter quae similiter atque in Foeminarum mensibus, non adhuc sat est vitando morbo, si suppres calicubi sanguinis fluxio, alibi consimili quantitate, et ultra etiam iuuat. Sic hominem ex consuetudine singulis mensibus hae

tio de cis et ingens subito corripuit pistasis nulla superabilis arte donec Am Lusitani consilio ' denuo concitat haemorroidum fluxu, illa repente sanaretur. Sic juveni infelici haereditate ad Tabem et Haemoplysim disposito, critica Epistasis a decimo sexto ad vigesimum UintUm anniam revertebatUret sub quorum postremo cum solita caruisset crise, Haemophto correptUS est, et secta in vanum vena Tabes adproperabat: accessit medicamentum Naturae Epistasis rediit ' et sanatUs est. 6. Neque rarum est in summe periet talosis morbbis, ne dum parce stillantibus haemorrhoidibus, sed quoque solum dolentibus, propter Consentaneam aegrotanti habitudinem, plurimam sanationis significationem afferri qua ratione poplectico homini nos olim salutem nunclaviste, Naidopere

59쪽

nobismet gratulati sum US. Nempe non EX Uantitate materiei Veriam e maXime convenienti loco, quod Hippocrates dixerat, ejusmodi fluxiones aestimare necesse est conveniens vero locus singularem quamdam et propriam certi cujus piam organi actionem ponit, quae iterum alias in Consensum vocat, quae I maxime dato temperamento sint congruae, minimum quod essiuat, aut quod abscessiim faciat, jamque a morbo liberabit. UamqUam Vacuationum, Uae s fiunt, tempora attendere praestat neque enim defluxiones ex solitis locis, sublevando satis sunt, nisi etiam propria temportam Conformita accedat. Ea namque statis, et certis temporibUS Universim reVert IntUr, et Uidem exquisite adeo, ut ad diem respondeant, quae Sthaalii observatio est inter mediis autem temporibUs, etiam inter CCassionales caussas satis impetuosas silent tamen: l aod, Ua constet ratione, inferius dicendum est.

8. Et ejusmodi quidem sanguinearum fluxio-nUm tempora, artimque imprimis uXta varias aetates primordia, saepe a Parentibus per tradU-cem in Filitos non intermis a successsione porriguntiaret cujusmodi in Haemorrhoidario morbo communissima prostant exempla. Praeterea Epi-

60쪽

stases , et fluxiones sanguineae in pulmoneS, X-

indeque Haemophii se certam persaepe in Familiis

Vitae periodum attingUnt, item Use ad Cerebrum fiunt, unde Haemorrhagia cerebri, et laethalis Apoplexia. Quorum tractationem, UOd prOpius ad ElatUm conversiones pertineat, in alium commodius locum ejecim US. S. Inter Use, menstria a hominum mutationes multa posuisse in luce Sanctorius credittar, Umobservavis et virorum corpora, sano et moderato victu utentia, fieri singulis mensibus Unius aUtatieritis librae pondere graviora, ad UnctoqUe pondere circa finem mensis sublevari, copiosioris ii aut turbidioris urinae interventu. Quae tamen, si

quid recte judico, plurimum inconsi antis in se

habent '' quantum etenim verosimile sit, singu

3 octam . . . avtiis fere quotidie serjores erupit Eo ncti omnes similiter dolebanis ilia que bus a majore proxima eodem ectu extenuata diem suum obiit. . Fordyce, Frv. Clime Med. Haetriori hoidarium fluxum persaepe adolescentes ea aetate adoriri, qua primum puellis menstrua prodeunt, plurimis exemplis confirmat Ill De Haen, Pathol. Hum Morb. Alios etiam sexto, septimo, aut octavo anno corripit quinquennem jamque Haemorrhoidarium vidi Aph. LXVI. Duriter quidem, nimium erga Sanctorium actum est a Sechero De Me . fat. Postquam enim eum plagii nota, quod meras Galenicas observationes in suas transtulerit, suppresso Galeni nomine, immodeste flecisset, hunc praecipue, quem citavimus Sanctorii locum, falsitatis arguit, seque vix intelligere profitetur, cur ex stialibus cetussis virorum corpora sic fabricari debulast ri At cum plurima Sanctorius in