장음표시 사용
31쪽
militaret, ab hoc Principe potuit impetrari;& quod
divinarum auctoritati legum plurimum tribuerere sequod constitutas exactasque a facinorosi poenas pacis Reipubi unicas custodes esse haud nesciret ,
denique quod ejusmodi indulgentia plures fieri de
teriores, eosque se facereri impunito aliorum scelere contaminare se principes,non ignoraret. Aliunde exempla arcessere non est necesse obvium nobis hic offertur . Memini, cum nonnulli qui huc sese ad capiendum ingenii cultum contulerant, caesorum duorum juvenum sanguine mucrone cruentassent, quanquam pro iis Serenissimus Brandeburgi Elector de alii intercederent, nihil cum nisi cognita caussa voluisse decernere, di post cognitam , judicio ac foro permittendam,&, quod aequissimi
integerrimique animi indicium est, legibus agen- ciuili crimisi . Ita quod facere iure suo Poccia ,
non faciendum conlatentiae sanctitas eiacaequitas persuasit ' Magnum prosecto est,fraenare posse ac cohibere acceptam potestatem, S consulta ratione judicare minus licere Principi, quam licet: magnitudine ejus&similium exemplorum provectus supra licentiam eorum Principum qui S licere sibi arbitrantur, quod non licet. Aliud eX alio, di majora hic mihi offeruntur . Eum ego hic praesentem intueor, virum amplissimae in hac urbe dignitatis, interioris apud Principem admissionis , cum quocum nonnunquam de Religionum sectarumque o mnis generis in hac Repubi multitudine ac varietate Verba faceret, eam praecipuam sollicitudinem
32쪽
cs. significavit, ne ea res aliquando in exitium Reipublicae cederet vehementer pacem ejus turbaret'. Iudicabat enim δε profecto prudenter judicabat , motibus sorte civilibus ac turbis quae Hispanorum fere artes sunt . quorum doli ac insidiae, in obscuro sunt ideo difficulter possunt evitari , quibusque pacata inprimis, qualia ista nunc sunt . tempora , aditum facile praebent ac occasiones , motibus , inquam turbis forte sic excitatis , minorem haud dubie futuram veram Religionem di Rempublicam amantium ac tuentium manum magno ac prope immenso numero superiores eos , qui neque Religioni , neque Reipublicae ac patriae bene volunt, ut mali cive , praesentium pertaesii votis conssiliisque omnibus4 destinationibus non in
cumbunt nisi ira sectantium sese inor moraciam,&eorum quae composita sunt mutationes Lex quibus
solis effraenem, quam affectant, pro arbitrio omnia a Vendi licentiam consequi se posse arbitrantvita. Quare sapienter judicabat Ecclas ac Reipublic res arcto adeo hic ess nexu conjunctas , ut haec sine illa salva esse non possit aut constar . Quare dc censebat idem , in eam inprimis curam esse incumbendum , ut repressa magis magisque diversa sentientium licentia , florentiorem ecclesiam sic securiorem Rempublicam a. beamus. Et profecto, si id quod res est fateri velimus, in ancipit admodum illa RespubL versatur, dc horresco reserens propius ab exitio abesse videtur,
33쪽
U R I I. α quanquam quandam quasi secundam valetudinem, i robur,4 toros ac lacertos eXterna specie mentiatur, in qua numero multo plures, prope innumerabiles sunt, magnisque se quotidie augent incrementis,qui praesentem Reipubi statum ac pacem dere, quam illorum, a quibus amatuta. Non quod
conscientias hominum cogi aut posse aut debere. aut scriptis sanguine legibus faciendum locum existimaret eas enim hujus Reipubi libertas ejecit &simul earum auctores sed ut pervigiles, ut intenti, ut assidui de circumspecti, adversus numerosos frequentesque eorum conventus, qui diversarum non
ab Ecclesia tantum sed & Repubi hic sunt partium, haud alio necessaria sine dubio providentia,habendas loco, quam contra publici egregii bonum con jurationes Melioribus, quid inter eos plures sunt , nitu ,α ratione detractum cupio , c Omnia etiam tuta timentes, S ut boni ciVes,praesertim qui curandae Reipub praesunt, in sua quisque sede ac statione essemus. Multum quippe magnumque est, cognoscere quo anguis, qui propter Vitalia est, repat, kquid ac quo contendat.Hac praesertim inRepub.,
in qua totius terrarum OrbiS, omniumque, quaecunque tandem sint, nationum commercia conjunguntur. Et mihi hic de Principis, aliorumque,qui eiusdem in hac Repub consilii sunt prudentia meditanti ejus ciVitatis, cujus Veterum Annale meminere, insigne exemplum offertur, in qua cum auctis familiis plures jam servi essent, quam domini, servi tandem dominos ejecere. Et verum haud dubie Prin-
34쪽
dirent Neque ab interitu procul ea abest Respubl. in qua hostes eius, rutam sese tandem numerar incipiunt, seque supra meliore numero ac manu esse deprehendunt. Nec de una, sed omni ab iis,quae publice hic docentur, dissidentium turba loqueba- tu . Neque meminissem hic eorum, nisi in cubili suo ac spelaeis latentem dc domesticum S sic nocentiorem quovis externo,hostem deprehendere, bonum civem ab infido discernere, Millius paci contra huius multiplices insidias consulere, denique in temporem priusquam mala fiant remediis majora, notare quantum kquid quisque, qui male in
ves servare, haud minus laudis haberet gloriae, quam sanguine hostium inficere maria,aut eodem cruentare campOS, aut etiam proferre imperii fines. lam pro instaurandis collapsis Societatis, quam Vocant, Occidentalis Indiae rebus cura ejus omnibus nota est sollicitudo. Ante annos quasi quinqu supra viginti in novum velut quendam Sc ignotum antiquis Americanum orbem Foederatorum Belgarum bella feliciter navigaverant,classem ditissimam,& non nisi argenti laminas serentem,non alios portus quam nostros legere vi compuleramus nunquam magis Hispania trepidaverat, cum prohiberent nostri, aut sisterent aut etiam noligone aut pa-
35쪽
ta, sed virtute de armis , suas facerent annuas illas di ditissimas Iberiae mei Ies, quibus terrarum orbis pax passim oppugnabatur denique, stupentibus di exspectatione majorum commotis per Europam omnibus,portubus, arcibus S munitissima urbe captis, expugnatis, in alio quas orbe felicissimis auspiciis novum nos docujus promovere termino ac porrigere limites facillimum erat, imperium condideramus.Caeterum haud multo post partim eorum ignavia, quorum erat constantia ac fide jam parta tueri, partim impari quorundam domi cura hora, minus promptis aptisque consiliis, ira certe quadam Dei immortalis in res nostras eorundem acturana , paucis admodum reliquiis exceptis, magno&incomparabili privatarum publicarumque rerum damno feceramus. Accesserat Z Lusitanorum quorundam rium dicendum m1hi uom. - ast scelus
ac perfidia qui exuto jam excusssoque Hispanorum
imperio,post petitam nostrorum pacem ac impetratam, humani omnis divinique juris negligentes, Societatis non in India tantum ditiones, seda in Afri ca quoque,auro alia permutantium commercii nobilissimas, proximis annis invaserant, cujusmodi hostibus, qui amicos in speciem se fingunt nulli magis cavendi sunt di nulli minus pos uni caveri Foede adeo in alio isto orbe collapsas res nostras, paullo ante florentissimas, ut restitueret, amici as ut recrearet, nulliam instanti curae aut sollicitudinis genus Princeps intermisit '. Hortari ille doconsulere, n communis patriae desideria ac vota diutius differ-
36쪽
: O in orentur, ne inultam perfidiam , ne perfidiae praemia penes perfidos diutius esse sinerent illi, quorum hoc munus, haec cura est, intente & constanter,& eodem quo majores animo providere, ne quid domi forisve Res pubi accipiat detrimenti nisi imminuti quo nullum gravius crimen est, imperii, nisi ignavia ocneoligentiae , quo nullum turpius est infamiae claus,apud posteros velint accusari. Intelligebare
autem ex illis sedibus Hispano semel ejeci o & haud dissiculter, si vellemus modo, si majorum sanguis ac animus in nobis non heberet, ejici posse intelligebat rebusque ejus commotis in illo orbe ac turbatis, magnifica tantum potentiae nomina, possessum solis titulis pene totum terrarum orbem, non
autem Vim rerum, aut gerendarum instrumenta ac
nervoS,ei mansura Utinam vero nam certe Voti haec res est ejusdem consilii magnitudo cavi DCS reliquorum quoq; omnium procerum animi scderent Brevi prosecto Societas, cujus res adeo oppressae nunci prostratae sunt, ut nisi instaurentur mox haud dubie exstinguendae sint, laetius, maXimo patriae bono, caput extolleret quae interim defuncto hoc Principe, quem faventem addictumque rebus ac destinationibus suis semper agnovit, sibi imprimis imperatam nunc intelligit lugendi necessitatem. Inter has tam ancipites curas ac solicitudines, in ipso aetatis flore morbo oppressus, inter pias, quae coelestium rerum sunt meditationeS, ut memorant qui novissimis ejus interfuere, tandem defecit, cum Vitae annos quinque supra viginti, praest,
cturae autem paucos numerare Neque an cuiquam
37쪽
cuiquam eorum , quibus propius inspicere Magnoscere indolem, magnitudinem animi, expeditam promptitudinem consiliorum alias' Virtutes,licuit, dubium manet,quin inter laudatissimOSPrincipes, di inprimis clarissimos militiae Imperatore numerandus fuerit, nisi1N tempora pacata ac fati leges, qui bus4 rerum domini subjiciuntur, campum tantum Marcam, in qua virtutes illas suas exsereret,desideranti negassent. Cum fine Principis votorum sanctitate tro post huma ejus sobole . pro universa Repubi ac patria, finiendum nunc ego mihi intelligo. Deum igitur immortalem agentem haec omnia pro consiliorum suorum magnitudine ac providentia, b dispensantem, supplex ego pro infant Principe convenio de veneror Ut cunis ejus ac
crepundiis praeficiat custodem angelorum manum; Ut nulli siris a d. vis eius vagitus I riciat, idere pater non potuit, felicitas temporum ae fortuna benigna rideat Ut,postquam ex cunarum angustiis seliciter emerserit,di jam vesticeps,simul cum prςteX-ta de virili tandem toga induat omnes virtute maiorum, Ut illidet acindat, di manere semper sinat mentem humanarum di Vinarumque rerum intelligentem Ut cum in necdum natum asperitas&inclement a fati saevierit,in lugere inter vitae exordia necesse habeat, qui nondum animo potest lugere, de rapto parente inter infelices sit,qui, quod in calamitate summum est, infelicem se esse non intelligat, in ea omni quae restat vita, omnia desideri sint omnia Votorum , Ut quantum patri detractum est, tantum ad
38쪽
28 oest, tantum ad aetatem ejus accedare. Pro Repubi Vero ec communi patria, cundem supplex nunc &prostratus convenio Ut quanquam publice & privatim corrupti moris alia omnia meriti simus, benignus placatusque,& noster, res hujus imperii respiciat, Ut quibus hanc Rempubi auxit beniticiis ad jiciat&addat aeternitatem , Ut hanc pacatorum , temporum tranquillitatem nobis posterisque nostris immotam manere sinat, suaque eam pace amplecti ac tueri velit dum nulli nobis externi hostes sunt , ipsi nobis non siimus , Vt conjunctis omnium pro Repubi studiis muniat nos nunc
ac armet, Vt,cum in hoc rerum ac temporum tran.
situ, qui motibus plerumque ac dissidiis opportunus
est Ordinandae ejus causa patria quasi omnis jam
conVenerit, ipse, a quovi cujus causa agendi initia
cere, sententias dicere ac auctoritates, di pro publici egregii bono facere ac condere Senatusconsulta velit Ut dissidentium forte Vota in pacem, ac conspirationem pro aeternitate rerum nostrarum co- cantiUt male velit omnibus iis,qui male Volunt nobis, Ut idem ille nobis posthac maneat, qui fuit Ut omnia pacatorum temporum otii,& securitatis, quae sola plerumque florentissima perdit imperia, mala ignorare nos N posteros nostros sinat; Ut dissidia nobis nulla sint, nisi cum iis, qui ab eo, di commodis nostris, dissentiunt, Ut cum, quod plerumque fit, libertas in licentiam, &, post bellum externum exstinctum, pax in quidvis agendi movendique
39쪽
sus alia omnia mala, vitia imperiorum intestina , quae saepe exedunt eorum Vitalia priusquam intelliguntur , armati semper , accinctii expediti, velut in acie & campo, simus , Ut iisdem, quaein multa & magna priorum temporum felicitas genuit, ipsi primi indicamus bellum, ac inferamus , nullo armistitio, nullis induciis , nulla pace finiendum V iisdem etiam velut in latibulis suis , ex quibus nocent maxime , ac cubili deprehensis, excussis, ejectis, profligatis, purgata sic Republic ac confirmata, agamu omnium nobilissimos triumsos , Ut eadem , qua majores nostri , industri , constantia ac fide transmittamus ipsi tradamus quo posteris clici iam temporum haereditatem, ne quid socordiae, ne quid negligentiae nostrae imputare illi possint, aut queri, Ut, cum multiplices ac diVersae sint in hac Republ. hominum species, licet in aliis dissideant, eodem animo iisdemque studiis pro ejus bono omneSconspirent i Vt nihil in Repubi sese offerat, quod,
cum id robur praecipuum imperiorum ac munimentum sit, singuli non ament Ut in gremio ejus sedeat neque civis, neque advena aut hospes, qui non amet , Ut idem omnium animus sit, idem odium in omnes, qui non amant Denique ut, nam
dicendi hic faciendum mihi finem esse ego intelligo tot nam ingentia bona ac beneficia quibus angustae limin prope conclamata re hujus imperii