장음표시 사용
11쪽
oannis Costaei Laudensis Medici Clarissimi, Iolim in Bononiense Gymnasio Medicinas ofessoris Excellentissimi, actatum de Potuia in Morbis legi. Nihil is is, quae colatinet se
pertu a Fide Catholica regulisq; indicis alieni; omnia vero digna simi, quae ad aliosum , t moi
corporis emolumentum, tum animi iucunditem, e tenebris eruta in lucem prodean L. .
D. Matthias Guarguantus Congregationis Clericorum Reg. S. PAVLI DECOLLATIS. Osf. Papiae Consultor Theologus.
12쪽
, Et Artis Oratoria interpretis Regij
Emper soleo regias gaetas, ac munimenta fortunae, quae multi suspiciunt eum a minatione , prae admirabili Ioannis Coinstari doctrina, pari probitate coniuncta. minimi facere. Res. n. est tum rara tammadmirabilis sapientia , is ne viri quidem sapientis imaginem es ingere voluerint Poetae,nisi plenam stuporis. Nam quorsum ille , vi est in sabulis, Bellerophon Pegato insidens. 3Chimerae trucidator nihil est vir sapies, nisi Bellerophon,qui graecὸ interpraetatur profligator malorum. Qui itaq; a PD tis Bellerophontes sunt dictit a medicis sunt Aesculapii: Hi Focratest Galent .ac deniq; Costati vocati. Dictus aurem est
Ossae us hic a custodiendo, quod custos, & procurator semper fuerit communis salutis;& vitae. Nee habuit hic solum salutare nomen cum Aesculapio,Hippocrate, & Galeno commune: Sed etiam omne artis praesidium,&doctrinae. At quod illud p non quale fuit Aesculapi ii fabulosum: sed verum nedum veri simile. Nullum. n. est periculosius, quam in medico mendacium.quid neq; in animi, neq: in corporis honis fuit Hippo- Cratipo fi ponendus: eo quod Hippocrates paruus, S i ira 'i fuerit: nihil autem in Cosati corpore extiteriti quod posset a reprehendi: multa contra Rerint . quae possent landari. Nam quod fertur Hippocrates omnia praedixisse, curctos'; sanasse, quibuo mederetur,ad si fecit, ut medicur nihil demsat lo- C. -
13쪽
sentiens, loquensq; medicina, ex qua medicus omnis, praesidia uniuersa mutuatur Communis vitae,& publicae salutis. Prudens erat, fateor, atq; Lynceo perspicatior Galenus: sed morosus tamen, bc difficilis: Costaeus autem non solum nunquam confidit magis, quam prouidit:pluresq; semper, quam Argus . in rebus inuestigandis, habuit oculos: sed etiam ita natura humanus fuit,& gratiosus, ut ad summam eius doctrini gloriam, morum facilitas veluti quidam accesserit cumuIus. Quare est Costaei nomen, aut omen potius salutare: virtus admirabilis: fama vero plena honoris,& gloriae. Nihil . n. est in Palladis regno, medicina gloriosius. Haec.n. sola imperat uniuersis, in eaq; ars omnis delitescit imperandi. itaq; olim qui summi habiti sunt Re- ges, ij omnes pariter suerunt medici : Moyses: Apollo: Aescu- Iapius: Hercules: Theseus: Apis: Osiris: Horus: Mercurius: Patroclus r Achilles: Alexander Macedo: Antiochus. Nam cum PlureS venter interimat, quam nutriat, quae in Principe potest
elle custodia publice salutis ; & vitae , qui rudis sit medicinae
amo igitur in primis D E OMNI GENERE, ET V RIETATE A VARUM HOC OPUS, in quibus
summa praesidia posita sunt medicinae. Nam cur olim Romani Aesculapio Aedem in insula, extra urbem,& erexerunt λ partim quoniam medicina, urbis moenibus capi non potest, quae diuinitate quadam, caeli, & terrae exaequatur finibus: partim quoniam aqua, ut scribit Sextus Popeius diista est, quati a qua
sustententur omnia remediorum praesidia. etsi . n. nullum est elementum in quo non sit veluti quoddam medicinae alimentum: sine aqua tatnen, irrita omnia redduntur, quae potione hauriuntur morborum remedia . in quo hoc est admirabile, quod nota satis est medico rerum uniuersarum cognitio, nisi i is etiam ars
quae dana utendi sit praesidio. Nam ut parum serrum prodest militi, nisi callida & expedita instructio accedat vibradi: ita remedior u scientia, sine arte simulandi si pe flaccescit in medico. Si quidem neq; Vlyses nisi Achillem, inter Lycomedis virgines, latitandem callido deprehendisset, xlla unquam Graeci aduersus
14쪽
oernis Troiano'. potiti essent victorIa: neq; Medlei, nisi aegro.
eos saepe quod salutare est refugientes, benevole fallant, suta medicamentis confirmare poterunt. Non par igitur est latio inter medicinam,& mederi. Nam altera est doctrinae: alterum artis, di ingenii. Hic igitur medicorum Coripheus, ut videre est in lib. multis ae variis ab eo conscriptis, quos videtur non scripssse: sed de caelo traxisse, medicinam omnem Astronomiae, Philosophiae, artis Poeticae,atq; Oratoriae dotibus sic locupletavit, ut semper extiterit facile medicorum Princeps. Nam
V E commemorem λ sic arte non solum scribendi, sed etiam medendi praecelluit , ut tanquam alter Aesculapius, videretur mortuos ab inseris, praesidio medicinae reuocare. Multa eius
vidi opera,quet de industra iam praetereo. in quibus admirabilis ille est TRACTATVS DE UNIVERSALI STIRPIUM NATVRAt liber insignis PHYSIOLOGICARUM DIS UISITIONUM. Quid illi Tractatus gloria omne medicinae vincunt magnitudine doctrinae , atqui illi. DE VENARVM ME SARAICARUM USU pDE IGNEIS MEDICINAE PRAESIDlIS. DE LACTE, ET SERO: DE HUMANO CONCEPTVi DE POTV IN M OR BIS, qui nunc amChoc auctoris en comio celebratur: Nam quid libros DE MORBIS ET PUERORVM. ET MULIERVMὸ Q.VlD L BRUM MISELANEARUM, ET MEDICARUM A N IN ADVERSIONUM, ET D i S ISi TIONVM breui ita
lucem prodituros comemorem paut C O N SI LIA MEDICINALI A eius plena admirationis recenseam p cum pharmaca partim ex plantis: partim ex metallis: partim ex animantibus: partim ex lapillis petantur, nihil intentatum reliquit,
quod in praesidio salutis delitescit. In eius quippe libris plus est ad salutem praesidii: quam in ullo morborum genere. ad interitum periculi . Regium igitur cum sit hoc opus, non dubitauit Cossaeus filius sub nomine IO. FERNANDE ZiCOMI TE TABILIS, Cuius virtus Regiae maiestatis est alum-b a nas
15쪽
na, extrudere. Nihil .n. Prineeps Illὸ sapientissimus, In doctiIna, cedit antiq iis regibus, qui fere omnes me diui me floruerat gloria. Nam qualis medicus fuit Medorum Rex Gyges quam admirabit: s Arabum Rex Sabid quam incredibilis Persarum Rex Mithridates pqisam deniq; caelestis, S diuinus . in ea aris Rex Aegyptiorum Hermes Habet autem inclytus ille Pri ceps FernandeΣ , una cum I N lG Ο FI LIO, non Gygis: non Mishridatis, sed Iouis Medicinam, hoc est ius&iustitiam . quae
vera est aegrotae Reip medicina: ex qua tantum humano generi peperit commodi, ut uniuersa prope Europam implerit sui nominis,& famae gloria. Magna est medicinae, cum re militari an finitas. Siquidem & Medicus,& imperator in aduersis, non tam artifex sit oportet, quam in arte inrtκnatnS ς Atq; quemadmodum alter pacis cauisa bellum gerit: su nosq; labores spe su-
sentat otii: ita alter consueuit, ut prosit, secare, di utere , non ut aliquid de salute comminuat: sed ut sanitas redintegretur comminuta Hoc cum intelligeret antiquitas, semper Hebraei τArabes:Graeci: Aegyptii, ac demum Theologi medicinam fecerunt plurimi. Nec id falso, meo quidem iudicio . Nam quid
est in morte tam graue,& acerbum,quod ex arte medendi, nota reddatur suave,& iucundum j ut intelligeremus nihil medico esse dissicile, medicinam Graeci ,quod venenum inter-Pretatur, vocarUnt. Norunt. n. medici ex veneni pelli sera offensione. & exitiali, praesidia vitae mutuari, & salutis . Nihil igitur in Re p. est hac arte neq; admirabilius, neq; salutare magis. Etenim sicuti ciuitatis corpus est 'mercatura: lex animas ita eius vita & spiritus censetur esse ab Hippocrate medicina τin qua cum spes omnis posita sit virtutis simul. Nincolumitatis, quid ea excogitari potest,&gloriosius, di iucundius legibus imperat Princeps: Principi medicina: virtus uniuersis mortalibus, virtuti medicus. Eo. n. medicini nomen a modo est impositun quod medicina excessum,&de fectum vitat, in quibus semen est vitiorum omnium, gaudetq; potissimum mediocritate , in qua intelligimus virtutes omnes consistere, quid ita pquia bonus is demum est medicus,qui ne punctum quidem te
16쪽
voris vacuum aegrotantium auxilio patitur praeterire, quos nom iratas delectare debet morum urbanitate, quam iuuare praenaritia doctrinae. ut non solum corpus, sed etiam animos curetia ceritium. Nam cur Antiquitas, Medicinet inuentionem A pol irii r incrementum Aesculapio: perfectionem tribuit Hippocrati pquia, ut inquit Galenus, medicina personam induit naturae quae gemino crure nititur caelo,& terra:quorum alterum Tatione. alteram experientia: utranq; homo, duce Hippocra-- te sectatur. Neutram viam ignorare, ne erret, tenetur medicus . Nullus. n.error est magi S quam in medicitia, periculosus: nullum mendacium adeo, quam in medico, capitale ; cum in eo
dubitatio no sit inicitia, sed carnificina. Fidele igitur & prudes Io. Conaei iudicium adeo Summus Pontifex suspexit, ut eum - Bononiae non sine magno Honorario habuerit primarium me- dicinae magistrum, S publicae salutis dominum. Nec n. ille incolumitatis auram infirmis, ut multi, sed ipsam ministrabat in- columitatem. Nonnulli quem aegrotia dolorem non quae uni tollerer studet verbis fallere. At quem admodum Anaxagora S
r Iericli respondit sibi in morbo animum facienti, qui nolunt
, Litiernam restingui, infundunt oleum. Et si . n. non exigua medicinet vis ell, , in verbis,& in herbis, ct in lapidibus, verba
tamen stultis: caetera aegrotantibus magis medentur. id puto, ut doceret veteres, Palumbum lauri rimusculum rostro tenen--1ten medicinae fecerunt hieroglyphicum. habet. n. lauruS, quae: Phaebo est sacra, doctrinae interpretationem: Palumbus virtutis, qui caelestem trahit Venerem. Est. n. is pacis nunciuS: sim i plicitatis amicus matura mundus, pietatis aemulus, socie tatis. studiosius: iniuriae immemor, in re autem venerea etsi est secun. dus,ua tamen est temperans, ut si comparem amittat coniugatus, nunquam deinceps coeat: qui more S Onines maxime pr bantur in medico. Nam laurus in doctrina, omnia sapit medicinae genera. Pharmacen adumbrat: quia arbor est multum aromaticam unquam viriditatem deponens, neq; de caelo ici l tur, Sin terris, ut patet reteri prouerbio ι Laureum baculum
systu rouenatoa fugatserpentes. quid senus medicinae. Chi
17쪽
qui olim Laudiis i lavde vocabatur, iccirco victoribus in tri. amphis tradebatur, quod igne, & serro scissent ad incolumiis talem imperii, contra hostes uti. quid λ habet Dieta suam meis dendi formulam, quam item Lauri planta figurat, quia laurus non in solo pingui nascitur, nee est stercoruda, sed soli gaudet ariditate, adeoq; veri est amica,ut si veterum superstitioni credimus, supposita dormientis puluino, aut nihil in somniis sit visurus,aut quae viderit vera sint futura. At quid istud propha. Num p nihil est ea incredibile, quod antiquitati non semper viis sum fit expeditum,& facile. refero igitur paucis quid i Ila senistiat.Stuporis plena est medicini vis. Rem omitto,rei caussa me intercludit suspicio; Quid . n. quod Chri solitus lapis,ab amenistibus gestatus stultitiam pellit quid quod setis asininis traiectus, & laeuo brachio suspensus, contaminatos, ut aiunt, tollit spirit cur Aesculapii Aedes apud Romanos erecta extra urbερ cur Canes in templo: ipse nodoso innixus baculo coronam gesat lauream φ quia siue Hebraeos. & Arabes consulimus: si De Graecos,& Aegyptios ab ipsa diuinitate, non ab urbe man Hiemedicina, latius quippe illa patet, quam ut capi possit Aeni. hus, quid in Aesculapii fano canes assistentes mira est in e nibus sensuum sagacitas, summa in medico ingenii, qui nisi
prudens sit,&acutus, non soIum ipse consilio, sed etiam aegro iseus vita cadit. ita quippὸ medicus est Lynceus, ut mortem videat non existentem; sed suturam. Nam si aegroto oculi sunt concaui, frigidae nares, arida frons, coIor viridis, exiis signis, tamquam ex nunciis mortis aduenientis, intelligit non solum iacere medicinam,sed etiam spem omnem medicinae. Curn doso innixus baculo e quoniam quatuor sunt in medicina po- ei stimum difficultatum nodi, unus est in constitutione corporis cognoscenda,alter in ipsa victus ratione, tertius infixus est in cognoscendis morborum generibus, ultimus in remedi
Tum praesidiis . Sed quo me a tali tantoq; viro Io. Co-STAE o Laudensi, abducit antiquitatis ratio is certὸ fuit intaimas, in quo, t quam in picta tabula omnia artis, inge
18쪽
illi, doctrinae, atq; eommunis vitae ,& salutis exprem semperspectata sunt monimenta. quid inquam monimentaς imo munimenta. - Nee.n. ut Antisthenes, concordiam inquio quouia
muro esse firmiorem,sed medicinam, qua armati,qui sunt,neq*insidias morborum, neq; oppressiones timent. Sed ad quid haec Puteum C OST AE V M fuisse putemus, qui arte ingenio doctrina, auctoritate,& industria honores omnes exaequauit.quid p iurisne consulius igitur medico postponendus ζ nota meum est id dicere, quod omnes, sine meis verbis, intelligunt. Etenim cur Lycurgus apud Spartanos,solon apud Athenie ses, Foroneus apud Aegyptios: Num Pompilius apud Romanos fuit Legislator; medicinae vero auctor, & opifex, non homo, sed Apollo, qui ab antiquitate Deus constituitur doctrinae ἰ sed quid ego hic λ magni interest inter rerum utilitatem, quae tribuitur iurisprudentiae, & inter vitae incolumitate, qua Patrimonium est medicinae. Amo tamen Iuris Consultos, qui nulla bonorum genera patiuntur exu Iare exturis, Si iustitiae nibus' utq; ius non utilitate tantum, quae tribuitur fortunae. sed etiam incolumitatis procuratione ,& animi virtute deficiunt. Sed vita patrimonium est medicin q, quare quod vivunt Iurisconsulti, id medieorum doctrinae acceptum debent reseo re. quid Iurisconsutripimo homines uniuersi, qui. .arze viueo da destituitur,non videtur vivere, sed vit m plurimis vitiorum sordibus maeulare. χmnum igitue neqι Hesioduz temere, in
Theogonia noctis cir filium k-q; Homerus non docte mortis fratrem. Nana vir rudis tanquam somni alumnus, etiam
in aperto sole rationis, nullum lumen videt veritatis,quasique mortuus nullum gustum, sensiumq, habet virtutis. Quare solus sapiens censes vigilare, aut potius Reip. inuigilare . quid dicerem vivere pauo sunt vitae humans termini agendi ,&in telligendi, ex quebus qui exulat, spirat mortuus. Na cur apud antiquos neq; rudes se ellebantur,meq; improbi λ quia carercdebet sepultura, qui hac nunquam visus est frui vita. Quarzqui sapit non unam, sed mortalium simuI omnium agit vitam. In quo tam admirabilis est Io, Costaeus ut postse longo inter uallo
19쪽
uallo priscos omnes seliquerIt medicos . Nam chm AegiptIli
singulis aegritudin ibus, singulos adhibet ent medicos, nec quieu randi capitis rationem profiteretur, aliam corporis partem curandam suscipere te istamen fuit Costius, qui morborum niuersa pericula vicit magnitudine artis. Illi autem arbitrahantur, sicuti refert Herodotus, nefas esse, ut, cum singulis cogporis membris singulum destinatum sit Otacium, unus omnia posset, verum quantum ilii Iapii sint i udicio, non difficilis exauctore eli conlectura, quippe qui ut sensus oculorum omnea Colores; ic cunctas unu rationis vinculo complexus est scien
tias. Quare L Λ V DE NS IS CIVITAS pro magno sui
Encomto,Civem eum cum vivum, tum mortuum mirifice co-Iuit. Illud omitto, hoc tacere non possum, quod publico cauit decreto, ut ex Ciuitatis aerario, sempiterni memoi te ergo eius monumentum Bononie,in Aede sororum Dius Agnetis ibi erigeretur, ubi sepultus est. Hic cum multa posterisi monimenta doctrint sine,& virtutis reliquerit, tu nullum maius, quam Io. FRANCISCVM FILIUM relinquere potuit,quii mucisophis primu Ticini interpres, deinde n uc iurisprudetit faber, S aris chitectus, tanta floret auditorii corona. ut nunquam.in scholia subsellia videantur eius disciplina, & eruditione vacua. Iem. n. se preti at i uris interpretem, ut unicum si I iustitit specimen: simulacrum ingenii di doctriae. Lumen. in obscurissiatnas qui tionum tenebris, tantum, taleq; veritatis, leo, velu--ti quodam Ibyc nebulet omnes pellantur in scitae. 1
20쪽
Medicorum aetatis suae Priscipe, eiusq; aures, de potu in morbis labello. .
COSTAEUS patria gloria magnai meae. 2 INee mirum fuerit eum amplexus t pollinis, aerus, : i LAaem ven ri colitis numen urique chori, i. q. Caele res Musa: Carti qua voluitis orbes, 'actu vesras numine desistas, vobis didicit, qua nobis oba minentur, Eua faueant , motus, s dera cuncta, poli. v Eunc is nutrastis vesris Nereides unias, Viae seas astus evocet illi maris. b. . , . O Et vos o faciles terra is numma NImpha, N. ris Vesba iuvis ali dona ded e τινδ. ri Montibus in vestris Musis oreades, et u . , Naiades, iis vesbis arboribus D ades M. Vos se Hamadriades, Florum est noua cura NapAEAE
Lacte hunc, messi, oleo nunc .luisseiuuet. 1 miram ea igitur docuit si is mire pom i. Morbos, agrotis dum Me icina datur . . ODulcis aqua et ires -ras, . se quast orira , fu mnis fluant fontes, fluminaque exposuis. Natura occultas potuit cognoscere cauos, Eι fluat, or refluat cur quoqne Nilus aquis. Cum sciret Bacchum NImphas aluisse , Lias Eine proprio latices excutit ingenio.