장음표시 사용
51쪽
ubique Iocorum si glirandis. 3 ' De horis a meridie inseribendu quando super e
muralis vergit adaquilora rara.
SI uero superficies muralis exposita suerit ad Septentrionem et nec linea meridiana unu pacto per i adios solares inuestigari possit: d
clinationem muri a recto Septentrionis tramite, sitie ad ortum sit, siue ad occasum, quouis modo reperiam, quaere per tabellas praetccdentes :& distatias horarias una cum longitudinibus umbrarum sub ea repe tas, ministerio regul* dc peripherum in tuo pariete transferendas cur bis et ac tandem lineas produces horarias, eo pacto & ordine, quo superius dictum est. Sed hoc non te lateat, quod initium supputationum graduum in peripheria fit in contactu lineae perpendicularis A Esupra lineam horietontis: dc horae numerantur inuer nam linea Eorae 11 dimidium representat noctis . linea uero sequens ex parte occidentis tribuitur primae horae post mediam noctem : dc sic deinceps At in altera horarij parte, nempe Orientem uersus et prima succedens 1 linea Ir horae fit undecima pomeridiana: sequens uero, decima et Ac sic deinceps. Tandem omnibus, quae silpra horiZontem eueniunt, deletis lineamentis, figatur stylus in centrum si eo modo quo dictum esset in cap.praecedenti . cuius cacuminis umbra, quantucunq; Sol ipsum illustrauerit, horas a meridie, & a media nocte ineutes indicabit, ut ex hac sequenti siguratione facile coniicere poteris .
Horologium Septentrionale declinans ad occasim gradibus so. Haec itaque de uariis horarum a meridie a media nocte imchoantium descriptio-mbin pro vulgi fatifractione sincere
multum a multis empectata enucleanda nostrum uertamus
52쪽
Horologium filare in plano horarontali bonas ab o
case continens per totu re ternarum orbem
Expeditis hactenus horarum omnium tam 1 meridie V 1 media nocte inchoantium lineamentis : nunc ad solaria horologia pro horis Italicis explorandis conficienda tadiu expect ata nostrurii conuertamus sermonem. Iuscripturus itaq; in aliqua planitie horiZontali, sputa in limine senestrarum, aut in quavis marmorea superficie Eenith capitis nostri praecise subiiciente, horologium scio thericum seii solare, quod horas ab occasu solis toto diei artificialis tempore habeat indicare. primum per caput secundum lineam meridiam, quae sic verbi gratia A B, in ipsa superficie describere oper rectum erit: & hanc lineam alia ii nea recita ad angulos qquales puta in puncteto E secabis, quae erit C E D, dc sic descripsisti quatuor mundi plagas . nam A representabit meridie, B septentrionem, E ortum, D occasum. Deinde his lineis adhibe cim cura serentiam aliquam in 3 6o gradiis (more Astronomico distributa :& ita eam accommodabis, ut unaquaeque linearum pars singulis ci curaserentiae quartis ad amussim respondeat coniungaturque: ut uid licet pars Septentrionalis lineae E E secet initium primi gradus : linea uero C E graciam so claudat: pars quoque linea: A E IS O gradum et atE D 2 O gradum terminet. Area autem circunferentiae debet esse rescista, quo facilius & modius horarum punctii ualeas expedire. Qua aptata, para tibi regulam aliquam tantae longitudinis, quanta futura sit per tuam estimationem horologij fabricandi magnitudo: dc eam ex arbitrio in plures dispertire portiticulas inter se inuicem aequales, sumpto initio 1 loco centri, & singillatim uersus cius extremitatem procedendo, quemadmodum superius toties explicatum fuit, ac per teme
ipsum in praedictorum exemplum singula ex hac subiecta figuratione colligere poteriS.
Sequitur num exemplaris huiusce d scriptiotas.
53쪽
54쪽
Ipsam autem regulam figere oportet per sutum centrum E in centro phorologij fabricandi: & ita aptari debet supra ipsam circunferentiam, ut ad quemlibet gradum peripheriae ex arbitrio operantis circunuolui possit. Mibus diligenter accomodatis, ad inscriptionem horigon talis
horologij hac lege procedes. Initium Fabricationis horologii horletontalis . Principium per caput primum disce altitudinem poli seu (quod idem
est gradum latitudinis tuae regionis . dc cum hoc gradu aduoca tabellam eidem potari tuae habitationis altitudini respondentem : dc quaere in prima aut ultima columella numerum horq 1 3 ab occasu, aut primae ab ortu. (ab hac enim exordium sumere expedit & mox qui quid e regione dextrorsum tam in gradibus 8c minutis arcuum hori-etontalium, quam in partibus Sc minutis umbrae longitudinis sub tropico Cancri oti enderis, elice: positaque regula super totidem gradi-bu.-minutis ipsorum arcuum in circunferentia horologii supputatis ; aduerte ubi umbrae longitudo in regula sic locata finiatur, dcibi fac punctum pro hora 1 3: & sic deinceps omnes illas distantias re
liquarum horarum ad eundem tropicum Cancri relatas un, cum umbrarum longitudinibus ministerio regulae e centro porrectae, in planicie tui horologii singillatim puncta procreando usq; in finem omnium horarum trans serendas curabis. Idem quoque ages in distantiis, &umbrarum longitudinibus qquinoctialis, dc alterius tropici. Ac ne in hoc aliquando hallucineris, punctis imyressis adscribe numerum horarum. His diligenter expeditis, amotaq; circuserentia dc regula I tua planicie, ex omnibus illis punctis consimilibus duc lineas horarias, nepe a tropico Cancri, usque in tropicum Capricorni. quarum plurimae, uidelicet quae qquinoctialem secabunt, per eade puncta necessario transibunt: quod si nam secus eueniret, error interuenisset, qui utique co rigendus esset. Animaduertendiim tamen, m deficientibus punctis
tropici Capricorni, ponenda est quoq; regula super gemina puncta, scilicet Cancri Sc Aequinoctialis mutuo sibi respondentia, dc ducendae similiter lineae horariae ut prius. Caeteriim horae matutinae, quae non habent nisi propria pucta in tropico Cancri, quum duodenis qquinocti
lis mutuo respondeant. (nam undecima hora Cancri ex aduerso respo- det et 3 inuinoctialis : decima conuenit cum 2E : nona uero opponitur 1 i) sic inscribentur. Pone regulam ex una parte super proprium
punctum Cancri, & ex altera parte super 13 horam qquinoctialis : dc duc lineam ab ipso puncto Cancri dextrorsum pro undecima hora . , Rursus
55쪽
Rursus posita regula super punctum decimae Cancri, & ex altera parte super 11 qqilinoctialis, duc lineam similiter ab ipso met puncto uersus dextram pro decima hora. Idem ages ad nonam horam designadam, nempe posita regula super proprium puctum Cancri, dc super Ei qquiano stialis, & procreata lineola pro nona hora habenda. Porro linea limra: IE semper uenit paralella qquinoctiali. Signatis itaque lineis horariis, suum singulis numerum adscribe, idque ubicunque libuerit:
atque in centro E erige stylum rectum, cuius longitudo extans partes duodenas praecise cotineat, in quotenas regulam diuisisti: & ad cuius umbrae terminum horae ipta cognoscentur ab occasu, aut ab ortu supputatae: prout per temetipsum exsequenti figuratione elicere poteris. C Av T E L A Hoc autem horologio uti poteris in superficie verticali seuere stameridiem praecise aspiciente, idque sub latitudine graduum inue sis tamen numeris : nam hora I 3 habebitur pro a 3, at hora I pro Er,& sic deinceps, In altera uero muri superficie Septentrionem praecise aspiciente : inverso horologio, hora Ei habebitur pro O: hora et 2, pro
ro: 13, pro II. At hora si alterius partis habebitur pro 2I: Io, pro rarat ii pro a 3, & consequenter IZ erit Z . .
Sequitur exemplaris figuria huiusce descriptioris.
56쪽
57쪽
ubique locorum fgurandis. si abuta horolog. hor donsultu in cribendorum.
58쪽
Tabulae horologiorum horiuntalium inscribendorum. Altitudo poli graduum 32. Tropicus Cancri Aeqi, noctialis s Tropicus Capricorni
Arcus i Vmbra s Arcus i Vmbra Arcus f Vmbra
59쪽
Tabula horologiorum horietontalium inscribendorum. Altitudo poli graduum
l Tropicis Cancri Aequinolhalisl Tropicua Capricorni
60쪽
Tabula horologiorum horietontalium inscribendorun . Altitudo poli graduum 3 6.