장음표시 사용
21쪽
ubique locorum figurandis. ' Declinationem muri facile percipere. 6 p. s.
FAc in primis in aliquo quadrangulo puta A B C D, semicirculum, dc eum (solito more) in 18o gradus dispertire, nempe in duos quadrantes : dc utriusque quadrantis gradibus adiice proprios numeros initio sumpto a puncto F semidiametri, donec ad nonagenarium utrinque peruenias in punctis diametri A B. Quartae autem sinistrae inscribes Declinatio ad ortum, quavis ad occasum vergat: alteri uero qua in quae respicit ad ortum : Declinatio ad occasum, ut hic uides.
Porro ex centro r demittatur sium cum perpendiculo : dc paratum erit instrumentum ad omnes declinationes alioquin in pendulis superficiebus explorandas comodissimum. Declinationem itaq; muri exploraturus, primo in aliquo plano secus murum, lineam meridi nam per praecedens caput describes : super quam si posueris hunc semicirculum tangentem parietem per stium diametrum : mox videbis gradum declinationis muri lineae meridianae incumbentem, qua Orientalem, si fuerit in quadrante occidentis : aut occidentalem . si in Orietati quarta repertus fuerit,pronunciabis. Secus autem muris ad Aqui-B lonem
22쪽
lonem expositis continget: nam declinatio Drietatis accipitur pro octacidentali, de econuerso. Quod si superficies sitierit pendula, qtialia stitit tecta domortim : tunc ponendum erit instrumentum praedictum pertransuersum lineae meridianae ita ut basis C F D ipsam lineam orthogo naliter secet in ipsa superficie repertam : illico gradus a filo contactus erit declinatio, quam quaeris ; ad ortum quidem, si fuerit in parte orie- tali: aut ad occastim, si in parte occidentali. Porro murales declin tiones facilius Ac expeditius uenaberis per magnetis Pyxidem .sed quuhuiuscemodi negotium nullam in se habeat difficultatemn tuo Marti relinquimus exequendum.
Honologium hor orante, hoc est in plano, honus a
meridie dum a , , a me ia nocte indicam delineare
IN aliquo plano, tuo arbitratu, describe circulum : & huc per duos diametros ductos, in quatuor Quadrantes diuides, quorum unus saltem in 'o gradus sit distributus ; sic naque diameter principij gr
duum lineq 11 horae meridianae accommodabitur : alter uero circuli diameter utraque horam sexta indicabit. Hoc facto, aduoca tabellam tuae latitudini congruam cum hora undecima aut prima: & numerum graduum & minutorum e regione dextrorsum repertum recense in gradibus Quadrantis, & fini supputationis notam imprime : a qua usque in centrum circuli duc lineam rectam horariam. Rursus tabellam ipsam ingredere cum hora Io aut secunda: dc numerum graduum atque minutorum eis e regione dextrorsum respondentem supputa in eodem quadrante, dc ibi impressa nota, duc aliam lineam a centro per eandem notam pro Io hora. & sic deinceps continuando opus usque in sextam horam duces lineas horarias : quarum intercapedines circino comprehensas in alium traduces quadrantem.
Pro habenda uero septima vespertina producere poteris septimam matutinam: quemadmodum quinta vespertina , in oppositum qu drantem dabit quintam matutinam.
23쪽
Tabula pro confed none horologiorum hori ntasum.
G. M. G. M. G. M. I 1 1 EII IO S
Quibus diligenter expeditis, proprios adiice numeros,& paratum erit horologium horas ante dc post meridiem continens, prout per sequetem ficturationem ad latitudinem As graduum confecta uidere licebit.
24쪽
diculo. seu erige A centro stylum rectum tantae altitudinis Tuper Is neam horae loe, quanta est altitudo poli in tua regione, quod sectibileta poterit per appensionem quadrantis. Parato it, que horolo io, poteris ab eo horas ante & postmeridianas elicere, si ipsum, radiante Sole, posueris per lineam horae 12 si per lineam meridianam, ita ut Ameridiem, B septentrionein prospiciat .
Demiptio horologii munulis uersias meridie. C r
Horologium murale siue perpendiculare erechium praecise meria diem respiciens, quod alij horologium verticale tiocant: non aliter sit, quam horiZontale, de quo, capite praecedenti dictum est. et nisi s tabella angulorum horariorum supputatur secundum altit dinem poli, & numerus horarum opposito modo inscribitur. Elige igitur ex tabulis sequentibus tabella tuae latitudini conuenientem, dc per ea operare eo modo, quo dictum est in capite pr*cedenti. Tabula muralibus horologiis conficiendis isseruiens.
Sciendum autem ' sub latitudine s graduum at titudo poli est simi
lis altitudini horologium verticale non dissert ab horigontali. Porro hoc non est ignorandum, in istud horologiis duoaecina duntaxat habebit horas: nam utraque hora sexta matutina, scilicet & vespertina obtinet locum horigontis et quae etiam qgerrim ab umbra styli haberi possunt. hinc sit ut linea idi horae meridianae sit perpendicularis . At supra lineam utrius tie horae sextae horiEontis, lineae horariae n5 sunt necestariae, sicuti in horologiis horigontalibus.
Sed ut clarius intelligas inspice sequentem figurationem. HOROL
25쪽
ubique Iocorum figurandis. et,
Cautela Hic autem consideranda est quaedam non iniucunde alternas uarietas huiuscemodi horologiorum in quibuslibet duabus regionibus , quarum latitudines simul iunctae summam graduum nonagenariam reddant. Exempli causa, si sorte ad omnes horas horologium fabricatum fuerit ho-rietontale in eleuatione 8 graduum, ibi statim habebis horologium verticale seu murale in et uatione poli a graduum. siquidem 1 & 8 coniuncti, faciunt so graedus . Idem intelliges etiam in reliquis eleuationibus polaribus, quod arcus verticalis , nempe horologium verticale sub tali arcu fabricatum, in eleuatione poli sui compi menti semper etiam erit horologium horigontale,
ut patet ex hic adscripta tabella. Descriptio
26쪽
Descriptio horologi quando muris pracve respicit Septentrionem. F.
QVod si in altera parietis parte ad Septentrionem exposita, reliquas horaS ante sextam matutinam, dc sextam vespertina pro die rum maximarum quantitate habere desideres : transferre poteris per circinum ultra lineam C D sextae horae quintam pomeridianam, & se ptimam post mediam noctem ex horologio praecedenti assumptas : aut ipsas ex parte opposita (prout exigit ratio) prolongare, quemadmodum superius in horologio horiZontali monuimus. Porro stylus figendus in centrum E, facienduq; ut ascendat, ac polum respiciat. Deniq; hoc non erit aliud, galtera dimidia pars horologi j horiZontalis ad eleuatio nem potarem eidem eleuationi respondentem fabricata, ut hic uides.
HOROLOGIVM IN PARIESeptentrionem praecise aspicient . T EFigurati
27쪽
ubique locorum figurandis. Is P hono gy Orientulis, Occidentalis. 6 p. Z-
Vum uolueris horologium describere in muro, aut trunco, qui PraeciSe orientem, aut occidentem respiciat: sic ages. In ipsa superlicie murali, quae praecise respicit Orientem, aut occidentem, duc duas lineas, alteram perpendicularem A B, alteram Uero C D ad eleua
tionem Aeqtiinoctialis : quam per appensionem quadrantis ad lineam perpendicularem facile efficies. Deinde super hanc lineam Aequino ctialis C D, ubicunqtie libuerit, puta in punctum E fige regulam aliqua uolubilem, quae in As qquas portiunculas diuisa sit, sumpto exordio Aloco centri E. Hanc regulam reuolue super lineam Aequinoctialis deorsum : & opera seqtientis tabellae dis antias horarias in ipsa Aequia noctialis linea traduces, proprias signando notas. Tabella longitudinum umbrarum Solis in Aequi nomiali pro horoh Orientalibus, ct Occidenta hibus figurandis.
Regula in s qquas portiunculas diuisa.
28쪽
Punctis itaque in Aequinoctialis linea impressis, statue regulam seper ipsa puncta, & duc lineas horarias lineam Aequinoctialis singulas omthogonaliter diuidentes. Animaduertendum P hora sexta transit per centrum E. Porro linea horae quint* Orientalis, est distantia horaei Primae, quemadmodum quinta occidentalis pnebebit distantiam horae 'septimae a linea horae sex . Postremo proprios adiice numeros in lineis horariis ubicunq; libuerit: atque in centro E ubi fixa erat regula, erige stylum rectum neutrorsum declinantem, cuius longitudo sit praecise partium duodecim, in quot ipsas, regulam diuisimus . atque ad huius 'vinbrae terminum horae ipse a meridie supputatae cognoscentur. lHOROLOGI v M
29쪽
Equinoctiale horologium hoc moilo describes . Fac circulum in , a superficie aliqua plana : ae diuide eum in E qquas portiones, Scadscriptis unaetiique propriis numeris, paratum erit huiuscemodi horologium : quod erigendum erit ex una parte super lineam meridiana1uxta eleuationem Aequinochialis : hac scilicet lege, ut in puncto hocrae I 1 tangat lineam medii coeli. Tandem fige stylum in centrum ci culi: qui ubique in stia extremitate qqualiter distet a circunserentia ci culi: Scis mox ostendet umbra sua singulas diei horas, idque sole exi alente in signis bonensibus, In .austiolibus uer pars opposita siue inferior, per unibram eiusdem ' li horas itidem tibi comimonstrabit. O i
30쪽
ad eleuationem AEquinoctialis i graduum.
Tria horologia in uno, eodem Hlo
Poteris autem in uno & eodem stylo ad poli eleuationem erecto, tria componere horologia, quae silperius dicta sunt: nempe unum in plano aliud in circulo Aequinoctialis superficiem planam representante, Ac tertium in superficie perpendiculari: & ita accommodabis haec tria horologia, ut inperficies plana, & perpessicularis, in basi com ueniant in angulo recto : & in medio sit superficies Aequinoctialis, per eius centrum transeat filum a centro utriusque stiperficiei. & sit erectus ad poli eleuationem : & illico triplices praedictas horarum s ries ab umbra styli contactas habebis in promptu, prout ex hac figuratione coniicere Poteris . Constructio