Conspectus medicinae theoreticae : ad usum academicum

521쪽

mum, neque de perpetuum, quin multi Pueri, quibus tota vita nihil praeter longum morbum erat, a vermibus tamen immune vixerint, dum alii, sani et robusti, lumbricos aliquoties ex inferioribu partibus reddiderint.1628. Quamvis multi medici, nuper et olim, ab antiquissimis etiam temporibus, huic ei operam dederint, adhuc valde dissicile est, fortasse impossibile, certo judicare num lumbrici in intestinis adsint, nisi ipsorum aliqui vel per os vel per alvum redditi fuerint. Multa animalia talibus hospitibus rarissime, si unquam, carent, neque fere ab iis quicquam detrimenti patiuntur multi etiam homines, et praesertim pueri, quamvis alioquin sanissimi, lumbricos habent; nec facile quis dixerit quota ParSPuerorum iis careat. Hinc nonnulli sibi

me persuaserunt lumbrico saepe vix mor bosos esse habendOS, et tantUm noceΓe, cum deficiente idoneo pabulo propter ipsorum multitudinem, aut corpore aeritS

i et modi

522쪽

so, CONSPECTU Cap. XLII.

modis male se habente, intestina gravius irritarent. suumque fortitati domicilium

roderent. Sed hoc, quamVi nonnunquam acciderit, valde rarum est. 1629. Saepe autem, quamVila neque Valde numeroni, neque alimenti inopeS, Orpori gravissime nocent. Ex innumeris fere signis morbosis quae ab iis provenire dicuntur, sequentia fere sunt frequentisse sima, et maximi momenti. Ventriculus et intestina variis modis male se habent, aegerque VeXatur torminibu S, nausea, Omitu, singultu, doloribus inedia ingrave centibus, VentriS, et Ventriculi, et laterum; alvumque habet nunc nitati altri et ira, nunc nimis solutam et mucosam, et sitim et cibi appetitum admodum insequAlem, interdum fere nullum interdum nim 'm, et urinam vari im, interdum alb dana, interdum limpidama venter quoque haud raro tumet, et saepe Hrmurat, reliquum corpus marce: cit, halitus oris insigniter foetet, saliva praeter iblitum fluit, vultu pallet,

523쪽

MEDICINAE THEO RETICAE OI

let, et aliquando fere livet, et quasi virescit, praesertim sub oculi su interdum vero brevi et morboso rubore identideria fuit inditur; iustis sicca et molesta saepe adest, pulsusque admodum variu est, et lenta et misera febris accedit stridor dentium inter somnum

saepe observatur, ne raro convullsione magi generaleS, et demum morbus comitialis frequen et vehemens, et e hoc aliquando fatuitas vermes denique frequentissi ne Per nutri, haud raro vero per OS, Pedd Untur; nonnUnqUam etiam, sed rari isti me, ante

mortem, saepe post intestina plbsque ab dominis parietes perforant, et sic sese produnt.

I 63O. Praeter vero haec et similia signa morbosa, quorum ratio aliqua haud aegre reddi possit, alia quaedam, magi ambigua, et explanat di iliora, a medici recenseri solent qualia sunt, amplificatio oculi pupillae, tumor aliquis palpebrarum inferiorum, pruritus narium, qua infantes usque scalpere dicuntur, et nasi albor, ejus -

524쪽

ueo CONSPECTUS Cap. XLII.

que et abii superioris tumor aliquis insolitu amplitudo enim pupillae multum Variat quae sane pueris fere amplior est quam adultis: et reliqua signa in strumosis plerumque observantur, et interdum a gravedine oriuntur : et omnes demum infantes nares subinde libi scalpunt.

I 63I. Diligenter autem cavendum est ab errore apud populum passim recepto, et sane apud multos medicos minime raro, qui, ubicunque vermes deprehenduntur, nihil ulterius respiciunt Ut quaerunt, non

dubii quicquid mali in corpore adsit iis

solis est tribuendum. Non desunt tamen multa argumenta et ObservationeS, quae ostendant, etiam in verminoitS, VermeS saepe eis minimam, interdum fortasse nullam, morbi partem qui urget; neque alia igitur remedia esse negligenda, ut ii eXpellendis omnis medici opera detur. Cum iis vero medicis vi locus est ratiocinationi, qui serio profitentur, se omnem fere morbum insolitum, et praesertim crvos Enc

525쪽

ris, qui in junioribus occurrit, quique natura et origine obscuria esst, et explanatu dissicilior lumbricis imputare, et omne igitur curandi consilium huc dirigere.

16 32. Medicamentorum adversus uiri bricos valentium varia existunt genera, quae variis modis prodeste videntur scilicet quae vel laedunt et lacerant tenera eo Tum Corpora, vel ii veneno sunt, vel ip sos tantum infirmant aut stupefaciunt, vel

illis adeo ingrata sunt ut hospitio suo sponte

decedant, vel demum quae verme neque laesi,s, neque veneno necatoS, neque infirmatOS, neque stupefactos, neque domicilii sui pertaesos, quasi V et armi foras X pellant. Nonnulli denique praecipiunt medicamenta dari, quae nido lumbricorum de struant atque ejiciant. Neque sane absurdum aut inutile est ad Verme arcendos et submovendos, idonea diaeta et Vitae genere, interdum quoque et alii remediis, generali corporis sanitati, variis saepe modis labe factse, diligenter consulere.

526쪽

3o4 CONSPECTU Cap. XLII

I 633. Multa autem ex his nimis subtilia sunt, et communi usui parum accommodata; et, quod pejus est, et magis dolendum idonea remedia, quibuS, secundum talem rationem medendi, opia esset, non adeo sunt in promptu ac vulgo creditur. Parum enim constat quid vermibus gratum futurum sit, quidque ingratum quidve eos infirmet, aut stupefaciat, aut necet, contraria enim Xperimenta et observationes de his rebus extant ; et medicamenta Plurima, quae Vermibu e corpore vivis expulsis certissimo exitio sunt, intra corpus vix adhiberi queunt, utpote hominibus pariter ac vermibus perniciosa); et minime certum est, qualis sit nidus lumbricorum, Ut Uomodo destruendus, aut qualis

diaeta iis gignendi vel opportuna sit vel

aliend.

1 634. Ex iis medicamenti quae per suam asperitatem verme laedere vel lacerare existimantur, laudatissima sunt, pulvis stanni, aut stanni aut ferri scobs, aut pulvis coralli

527쪽

MEDICI ME THEO RETICAE sos

corallinae crassior; quibu annumerare Oportet remedium nuper liciatum couhage

Vulgo dictum tomentum scilicet, vel potius spicula, quae crescunt super siliquas arboris cujusdam amaicens quae dolichos

pruriens Vocatur. Fertur etiam sabulum Commune eodem consilio feliciter interdum fuisse datum. Non desunt tamen qui Opi nantur, stannum, et quidem ferrum etiam, liquoribus ventriculi solutum, vermibus Potiu veneno esse ; nam a martis ipse adversus eos saepe datus est, et a nonnullis laudatus et stannum commune portionem haud exiguam arsenici in se continet. I 633. Medicamenta vero quod attinet quae vermibus veneno esse existimata sunt, eosque salieni infirmare et stupefacere in numera fere variis temporibu prolata sunt, quae neque adhiberi neque recenseri me

Tentur, Ut pote quae revera nulla vire habent veluti radix filicis, quae nuper in usum revocata est et egregie laudata, postquam diu et merito fuisset neglecta quic-c uid

528쪽

ueo CONSPECTU Cap. XLII.

quid enim ab illa, et multis similibus, beneficii perceptum fuisse bisum est, aliis et multo essicacioribus medicamentis, simul, vel paulo post, adhibitis, plane tribuendum est.

1636 Essicacissima hujus generis i 63s.)medicamenta sunt, quam vi multum ab sit ut arc etiam medicorum spem nunquam fallant , cortex Gemrgae Jamaicensi, radix pigeliae Mai Flandici, et multa quoque amara. folia abrotani aut absinthii, folia et semina anaceti semen antonicum, radix anthom , flores lupuli, et flores et o lia persicae et metallica quaedam medicamenta, praesertim e X argento ViVO Parata, veluti mercurius sublimatur corro us et sal artis, sive vitriolum Viride , Ceruleum quidem lumbricis certissimo veneno est, sed corpori humano vix minus infestum, neque ideo aptum remedium ; et de munii sal commune, et mel, et oleum, et spiritus

destillati, praesertim spiritus juniperi, et acetum, et aqua calcis, a multis digia sunt lumbricos

529쪽

lumbricos vel necare, vel ita laedere, ut facilius postea ejicialitur. Observandum est quaedam etiam ex his remediis, nullo alio adhibito cathartico, alvum interdum satis fortiter solvere. 1637. Medicamenta nonnulla foetida adversu verme saepe Praecipiuntur, utpote quae credita sunt ii vel nociva vel ingratistima saltem esse, ita ut vel sponte decedant, vel per cathartica facilius dimoveantur. Horum Praecipua sunt, O foetida, allium, sulphur, valeriana sylvestris, ruta, sabina, c. Haec vero per os devorata parum prodesse solent, magi vero, imprimi adversu a arides, per clystere in intestina infusa. I 638. Omnium vero remediorum quae adversus lumbricos adhibentur, longe optima et emcacissima sunt cathartica, praesertim acriora, scammonium, alappa, a loe, rheum, cc. Vel pura, vel certius adhuc cum aliqua portione mercurii dulcis adjecta.

530쪽

so CONSPECTUS Cap. XLII.

adjecta Validioribus fere ad verme e Pellendos opus est catharticis, quia hi intestinis quodammodo se figunt, multo difficilius, quam primo aspectu expectare Par esset, hospitio suo dimovendi Leniora

autem, diu adhibita, Veluti aqua marina, et aquae medicinale purgantes, arro-gatens imprimis, interdum haud male respondent, praesertim adversu ascarides. Si lumbrici ventriculum occupant, omitoria medicamenta dare oportebit; si vero ima intestina tenent, idoneae lotiones Xoleosis et foetidis medicamentis et cathar ticis acrioribus his saepe infundendae sunt. --FertUr cottanam hoc consilio adhibitam, sive fami sive decocti forma, egregie aliquando profuisse. Fertur etiam haud male aliquando respondisse, abdomina infantum verminosor im idoneis medicamentis antheminthicis, et catharticis praesertim, illinere. Tali autem remediorum a ministrationi minime sidendum it. 1639. Interim vero, alia adversu Ver-