Onomasticon rituale selectum ad usum cum cleri tum studiosae ecclesiasticarum antiquitatum juventutis auctore Francisco Antonio Zaccaria praemittitur ex Cornelii Schultingii Bibliotheca ecclesiastica pontificiorum decretorum de iis maxime quae eccles

251쪽

Iimur, unas αἰδε- ηρMeo 3 is suis Ecelesiis Ru ose agere eo uevis r unde de S. HONORATO Episcopo Massilieo bare pro magna laude GENNADIUS cap.

ss. Hie Litaniar ad supplicandam Dei elementiam cum plebe sibi eredita pro via diibus agit. Vide hic supra V. ExoMoLocvsrs. Litaniarum , quae singuis lis fiebant annis, numerus non idem erat omnibus in Eeelesila; quatuor, vel quinque solemnes Litanias in Ravenaate Eeclesia celebrari solitas ex S. GREGORIO eolligimus . Per singulos menses pro statu Beelesiae, & Pri eipum incolumitate a Concilio Tolera H e. c., atque in prineipio in dragesimae a Concilio Bracarense II. c. s. Litaniae indieuatur. Conei lium vero Turonense II. e. II. Litanias in Kalendis Ianuarii ad ealeandam Gentiliam

consuetudinem institutas memorat.

3. Litaniae nomen precationem designat, in qua per seriem invorantur Sanctorum nomina, praemissis plerumque Graeeis illis, Drie elasson, & diserta Trinitatis invocatione, vel etiam, ut ia Litaniis Benedictisis ab ΑLTANO de Laleia. p. sor. vulgatis, aliisque, quas T. XXXII. Dilues opuscular. calueruηae Cl. TROMBELLI Us edidit , sola praemissa latina Christi

Domini invocatione. Hae porro Litaniae secabantur aliquando, ac distribue hantur in partes, qui ritus multis abhine saeculis iam desiit. moeirea modo trinae, modo quinae, modo septenae Litaniae habebantur. Cur sic appellarentur, egregie nos edocet MARTE NI Us de aηt. Mel. risib. lib. IV. e. x . Triplex , ait ille , hae die Litania Oeaarabatur, septena , quiaa , σ trina, se dictae, quod primae lavocatio 3 singulae septies repetereatur, secundae quinis quies , ter tertiae. Quo ritu id fieret, docet vulgatus ordo Romanas apud AB ILLON. comm. in Ord. Rom. cap. I s. p. st. Stat Primicerius usas in dextro eboro , s' dicit eam ipso Loris elei η. σ respondet secundus certar eum sininro eboro Drie elaiisa usque ter. Hoc Dat septem viser repetitae r unde orseptenae dicuηtur. Post haec christe audi nos usque septies, re sie per ordinem . Noe ordine , latervallo facto, sequantur , ηι praedictum est, ιitaniae quinae , idenquinquier repetitae. A nonnullis septena nuncupari litania creditur , eo quod septem temporum spatia ta ea cantanda intermiscerentur, cujus moris perspicuum praebent exemplum ex ordin. Rom. XI. a MABILLONIO edito rim. II. Musi Italici par. I f., s r 7. depromptum , ubi sic legitu et Exeuntes de Mesesia redeant ad processionem per viam cantando aηtiphonar, or armor , viris naturis Ireis istasiar, sicut mos est usque ad S. Petram .... subdiaconus illineipit quinqueformem letania- eo ordiae, quo priar , usque ad lectam araris Maissam MARCUM , ubi Dominus se pausat, sicut ia primo. Deiada revertamur in proelisae usque ad areum triumphalem THEODOSII, VALENTINIANI , GRATIANI Imperatorum, ubi inripis triformem istaηiam, usque ad lectum Iaponte ADRIANO. In Ambrosiano ritu haee intervalla in litaniis haud insteisquentia fuisse perdiscimus tum ex MARTENIo de aηtiq. Eeele. vit. lib. In cap. XXXVII. n. I., tum e pervetusto libro, qui inseribitur r Libro delle LM Male feeondo P ordine di S. Ambrosio per Ia cist4 di uitano. Velim tamen, ut Lector BUGATUM adeat, de Litaniis Triduanis , aliisque apud Ambrofianos

usitatis egregie disserentem in libro inscripto Memoris . . . . di s. celso M. cap. XIII. duobus sequentibus. Harum Litaniarum frequens in Ecclesia usus est,

non solum in publieis supplicationibus, sed etiam in rituali Sabbatha San. Eho ant*

252쪽

cto ante sontis benedictionem , in eommendatione animae , in ereatione novi Dueis, ante Conciliorum celebrationem dee. In aliquibus pervetustis Kalendariis Litaniae eujusque mensis initio , in Martyrologiis vero multq saepius i diceadae praescribuntur. Voce illa Sanctorum commemorationes ; singulis mensibus, ae singulis mensium diebus adsignatae, dictae videntur Litanio. Adi FLORENTINUM adnisnit. II. praevia in Martyrol. HIERONYM. . Inter Litanias locum habent faustae quaedam adprecationes , quie inter Mi iasarum solemnia, post Hymnum Avelisum, concini olim eoasueverant, Iesu Christo, & sanctis lavoeatis in adjutorium summi tot us Eeelesiae ponti si sis, Ioel Episeopi, & Episcoporum, de Clericorum ordinia, Ptiaeipum etiam vi. rorum , Imperatorum , Regum, iudicum, Ac mili cum exereitus. Ejusmodi sunt quas GOLDAST Us T. II. Rer. Atimmanis. p. ii. vulgavit pro HLUDOVUMo a Deo coronato magno, σ pacifico Rege, O HEMMA Rerisa, ac Obuisma prole Megali , Iudicibuν, sitqης functo exeretia Francorum , oe Ala' mannorum. Vide citatum de RUBEIs e . si . ubi plura de huiusmodi ad- preeationibus minime obvia congerit. Vide etiam supra LADDEs. LITANIAE B. M. V. Si nobis, ita,quit, Cl. ALTHAN in dissertation. de Salend. p. 78. , aliquid conicitare Ilaei, quasdam in honorem Virginis Li-taaias Leeulo septimo exstitisse arbitramur. Cardinalis enim Baronius ad annum 638. HONORIUM Sumatrum Potitisieem statuisse enarrat, ut omni hebdomada sabbatbi die exeat Litaaia, ere., quae eum die sabbathi Saastissimast Virgini sacro constituatur, hine eredere in illius quoque honorem eamdem uita peractam satis verosimile est . sie etiam tum quidem diem Sabbathi Virgini saerum suis eontieere datur. Nihil quoque a verosimili distat hujusmodi habetri Lithnias illas, quae quibusdam festivis diebus Virgini sacris anno To . a Rem Io Papa constitutae fuerunt, teste ANASTAsio illius Pontificis Vitae, ut putatur, scriptore. At nil mirum esse debet, SERGIUM Papam Davo saeeulo in honorem Virginis Litanias indixisse , quum eodem saeculo Summi Pontifiees GREGORIUs, de ZACHARIAS illius deeantare officium parvum Monachis praeeeperint, quemadmodum in Hist. Λb. cassηeη. Eruditus Abbas u Erasmus G ATTULA pETRI Diaeoni auctoritate suffultus nobis enarrat. Peeuliares quasdam Virginis Dei parae Litanias ex Foresuliosi Codiee laudatus de RUBEIS profert p. 4o6. Verum, ut p. os.

idem monet, praeter Litanias eommunes de sanctis, in Breviariis & Missa libus , ae Pontificali, & Rituali Romano contentas, ae praeter Litanias de Beata Virgine , quae vulgo Lauretanae voeantur , alias non licet publice re

citare , sive in Eeclesiis, sive in oratoriis, sive sacris in supplieationibus. aut Proeessionibus, absque facultate saerae Rituum Congregationis, sub poenis arbitrio ordinarii, vel Inquisitoris fidei infligendis. meretum CLEMENTIS VIII. consule anno Isor. editum apud Stephanum QUA NTA

ia summa Bullarii . . .

LITURGIA universali quadam signifieatione redditur publieum miniis sterium . Hine omnia Dei cultus Eeelesiae auctoritate eonstitutus Liturgia appellari non immerito adsolet. Itaque apud Graeos communis est vox liturgia, de qua observat BONA ex Uine. RICHARDO in eo minent. ad PR

CLUM de traditione Missae, quod quando Patres c quod quam saepissime faciunt

vocem

253쪽

vocem li turgIae pro saerIficio usurpant, semper epitethon Deraise, vel m Nerae adjungant i certumque est olim etiam aliis partibus divini ossicii eam vocem esse adhibitam, quemadmodum Concilium Ephesinum in ep. Synod. ad Imp. vespertinas , oe matutinas ιiturgias commemorat. Vide GALLICCIOL

LOCELLUS Deooeartalis , vox ANASTASII in SERGIO T. r. p. 3o . capsula, qua epistolae , aliaque scripta hue illue elausa mitti, ae deferri s lebant. Confer VIGNOLIUM ad eum ANASTASII loeum. LOCULUS, tamulus. ΛNASTASIUS, M veteres Christiani Lapides

non semel . 'LOGOTHETA , Eeelesiastieum offeium , quod deseribit CODINUS de

ostis. Aulae cPolit., magηae Melasae. Erat autem Logothetae scribere rationes, & quidem ad Principem Sacerdotum pertinentes. Simul oeconomi

Ecclesiasti ei ossietum Logothetam obiisse, ex Vita S. Joh. Elemosynarii constat. LOTIO Altarium solemnis apud Christianos vel feria V. in eoena , ut Romae, cVide BATTELLUM vel in Paraseeve. Adi MENARDUM ad sacram not. 297., & MARTENIUM . In Ecclesia Graeea fit lotio tantum a Patriarcha, vel Metropolitis ex Euchologii praescripto , primum quidem eum Aqua benedicta, deinde vero eum aqua rosaeea. In quibusdam Ecelestis ad Altarium lotionem adhibebantur hyssopus, aqua, & vinum. Vide supra

X. LIQUOR .

LOTIO MANUUM. Ritus est plane antiquus. De eo vulgatus S. DIONYSIUS Hierarch. Eeel. l. s. n. Io. , Constitutiones Apostolicae I. R. c. II., S. CYRILLUS Hierosolymitanus caleeh. mny. s. s Auctor quaenionum veteris , θ' novi Tenamenti inter opera S. ΛUGUSTINI quaest. ior. adserit, hune ritum per omnes Eeelesias servari. Aquam Iavandis manibus in aliquibus Eeelesiis ministrabant Diaconi, in aliis Subdiaeoni , in aliis Acolythi , in Hispania , teste Sancto ISIDORo epinoia ad Laudissedum cordubensem. Ad Subdiaconum pertinebat Presisteris , O Levitis pro Iavandis ante altare maηibus aquam prae here s ad Diaconum autem infundere aquam manibus . In Ecclesia PoDaniexsiteste NICOLAo de PLOVE in expositisne Missae usque ad praefationis finem disserebatur , di to a nonnullis piat. Lavabo , & a quibusdam omisso propter

Canonis continuationem. In Ecclesia autem Ambrosiana dictus Psalmus non legitur: ablutio enim manuum d ffertur usque ad illa verba r Ut nobis corpur, Saatuis fiat. Apud carthusianos Celebrans lavat manus post versiculum Symboli O incarnatus est oec. aquam ministrante Diacono. Verum apud Monarabes, & in Mimana Ecclesia post suseeptas oblationes manus a Pontifice lavabantur. Sub saeeuli XIV. initium manuum, thurificatione expleta, in dextera altaris parte iterum a Pontifice abluendarum mos Romae coepit , qui non ab omnibus tamen servabatur. LOTlo PEDUM. V. MANDATUM.LUCERNAE. V. L M Aops , Cp RosTATA , C RONAE, PAR Us &e.

I.UCERNALIS GRATIARUM ACTIO S. GREG. NYSSENO in Vitas. MACRlNAE sunt vesperae: aliis vero Lucernarium , ineium Lucerηarum s LMeeνηalis hora, & URANIO in epist. de obitu S. PAULLINI Nolani, devorio Lucernaria , quia valdet sero recitabatur, di cerei , nec non lampλdς

ad hoc Diuili ou by Corale

254쪽

hoe oscium adeendebantur ἰ Confundenda tisien noli est Vesper, eum rudeer rario , seu cum precibus, quae ad ad oendendas Lucernas in Ecelesia diceba tur ante Vesperas , quaeque Lucerηarium etiam fuere appellatae. Nonnullae enim preces fiebant in Lampadum adcensione, uel colligitur ex ossi et o M Mabico, in quo Vesperae incipiunt ab oratione, quae recitatur, dum lana opades adeenduntur , diciturque Lumen osserre. Recitatur autem Drie , chria Ite, Tyrie , Pater ηoster , deinde in D. I. c. lumen cum paee, Amea , Me est , lamen oblatum, dc respondetur Deo Gratiar. V. ΗΥMNus V EspgRTINus.

LII MINARE , Lumina, Ceret adeensi &e. Luminare erit simile ad Mi favi , quale fuit ad Placebo , oe Dirige σe. Consuetud. S. SERMANI a Pr. eis, agentes de Anniversario Regis CHIL DEBERTI apud MARTE NE . Ee ex Chron. S. BENIGNI Divisaen. THEOBALDUS quidam fundavit, de instituit luminare in die solemnitatis Corporis Christi. & per octavas. Vide

CANDELA .

LUMINUM Festum. Vide Dias Luur NUM LUNA ia Martyrologio pro die ponitur, idque a diversis Nationibus olim usurpatum constat: unde S. AMBROSIUS in epist. ad Epist. per Aemi. liam eoastitator: Naturalis, inquit, usus Nationum exterarum Iunam pro diebus appellat. Vide BARONIUM in not. ad Martyr. die I. Januarii. LYCHNUS, LYCHNUCHUS. Monui alibi ex PANVINIO, ut delphini eo ronis , & pharis cantharis ardentibus adtribuuntur, se Lychnos, &Lychnuchos Lucernis. Sed ANASTASIUS Bibliotheearius Iucernam pro Ly.chnorum sustentatione, sive candelabro accepit. Lyclidum vero, seu Ly.eha uehum pro Lampade ipsa ardente,

255쪽

Die 8. Julii I783'. Vidit pro Illustrissimo, & Reverendissimo Domino Domino Vitale Iosepho Marchione de Bobus Episcopo Faventino D. Matthaeus Ioannardius Parochus SS. Salvatoris,&in Seminario Theologiae Moralis Proseor.

Die 18. Julii I783 .

IMPRIMATUR.

Fr. Angelus Maria Merenda ordinis Praedicatorum Sacrae Scripturae Lector, ac Vicarius Generalis Sancti Offcii Faventiae . .