Fontes iuris ecclesiastici antiqui et hodierni

391쪽

375 Octingentesimo Quinquagesimo Septimo die Decimo Kalendas Julii. Pontificatus Nostri Anno Duodecimo.

Visa d0 Curia Pro R. D. Dominico Bruti Abbreviatoro de Curia Franciscus Vici Sub-Datarius. L0c0 ' Plumbi. I. Cugnonius. LXVII. Wiirtombergisclio Vorord nung Vom 20. December 1857, botros se nil die Bohanni machiing dervors te henden Bulle.

392쪽

LXVIII. CONCORDATA BADENS IR R. 1859.

LXVIII. Concordata Badon si a d. 28. Iun. 1859'φ). Conventio inter Sanctitatem Suam Pium IX. Summum Pontificem et Regiam Celsitudinem Suam Serenissimum Fridoricum Magnum Ducem Badarum. In Nomine Sanctissimae et Individuae Trinitatis. I. Circa provisionem Sedis Archiepiscopalis Friburgensis, Canonicatuum et Praebendarum Cathodralis Ecclesiae ea tantum SerVabuntur, de quibus cum S. Sede conVentum eSt. II. Archiepiscopus antequam Ecclesiae Suae gubernacula suscipiet, coram Regia Celsitudine fidelitatis juramentum omittet

Sequentibus Verbis eXproSSum:

AEg0 juro et promitto ad S. D et Evangelia, sicut decet Episc0pum, obedientiam et fidelitatem Regiae Celsitudini et Success0xibus suis ; juro item et promitto, me nullam communieationem habiturum nullique consilio interfuturum, quod tranquillitati publicae noceat, nullamque suspectam unionem neque intra neque eXtra Magni Ducatus limites conservaturum, atque Sipublicum aliquod periculum imminero resciverim, me ad illud avertendum nihil omissurum. μIII. Magni Ducis Gubernium cum primum temporum ratio permiserit, curabit, ut Archiepisc0patus suam dotem habeat in bonis stabilibus. IV. Pro rogimine Archidioecesis Suae Archiepiscopo omne id exercere liberum orit, quod in vim pastoralis ejus ministerii

') Ast postea idem Rex solennem hanc conventionem mutua fide firmatam rescripto d. 13. Iunii 1861 dato totam sustulit, nullamque ei pro sua partu Obligationum inessu declaravit. Loco eius legem proposuit, de qua nunc in comitiis istius regni agitur.' i Toxius conventionis latina lingua conceptus et versione germanica ab utraque parte agnita inunitus est. Additamentorum ea, quae a Cardinale de Reisnuli emanaverunt, sermone iistlieo sed iuncta Versione germa

nica communicata Sunt.

393쪽

LXVIII. CONCORDATA BADENSIA A. 1859. 377sive ex dispositione Sacrorum Canonum juxta praesentem et a

sertim :1. Beneficia omnia, exceptis iis, quae juri patr0natus legitime adquisito Subjacent, conferre; 2. Vicarium Suum generalem atque extraordinarios ordinariatus Consiliarios et Ad808SOres eligere et nominare, nec non Decanos rurales confirmare ;3. Examina tum pro recipiendis in Seminarium alumnis, tum pro iis, quibus beneficia animarum curae obnoxia conserenda Sunt, praescribere, indicere et dirigero; 4. Clericis sacros ordines conferre non solum ad titulos a sacris Cononibus adprobatos, sed etiam ad titulum mensae; 5. EX Sacrorum Canonum praescripto ea Omnia ordinare et Statuere, quae ad divinum cultum, ad ecclesiasticas functiones Sacrasque ceremonias, quaeque ad ea pertinent religionis exercitia, quibus fidelium pietas magis et magis foueatur et confirmetur ;6. In pr0pria Di0ecesi ordines seu Congregationes religiosas utriusque SeXus a S. Sede adprobatas constituere, collatis tamen in quolibet casu cum Gubernio consiliis; 7. Convocare et celebraro Synodum tum dioece Sanam tum provincialem. V. Causas omnes eccleSiasticas, quae fidem, Sacramenta, Sacras functi0nes, nec non officia et jura sacro ministerio adnexa

respiciunt, Archiepiscopi tribunal ad canonum normam et juXta Tridentina decreta judicat; pr0inde de causis etiam matrimonialibus judicium feret, remisso tamen ad judicem saecularem de civilibus matrimonii offectibus judicio. Archiepiscopo liberum erit Clericorum moribus invigilare

atque in eos, quos aut Vitae ratione, aut quomodocum Ue reprehensione dignos invenerit, poenas ad Sacrorum Canonum normam in foro suo infligere, salvo tamen canonico recUrSU. Competit Archiepiscopo in Laicos ecclesiasticarum legum

Licet de jure patronatus judex ecclesiasticus cognOSCat, Consentit tamen S. Sedes, ut quando de laicali patronatu agatur, tribunalia saecularia judicare possint de juribus et oneribus ci-Vilibus cum tali patronatu connexis, nec non de SucceSSione qu0ad eumdem patronatum, Seu contrOVerSiae agantur inter Ve-

394쪽

378 LXVIII. CONCORDATA BADENSIA A. 1859. ros et Supp08itos patr0n08, seu inter eccle8iasticos viros, qui ab iisdem patr0nis designati fuerint. Temporum ratione habita Sanctitas Sua permittit, ut Clericorum causae mere ciViles, ut contractuum, debitorum, liaereditatum judices saeculares cognoscant et definiant. Item S. Sedes consentit, ut litos de civilibus juribus volonoribus Ecclesiarum, beneficiorum, decimarum, nec non deonere construendi aedificia ecclesiastica in foro saeculari deci

dantur.

Eadem de causa S. Sedes haud impedit, quominus causae Clericorum pro criminibus seu delictis, quae poenalibus Magni Ducatus legibus animadvertuntur, ad judicem laicum deserantur, cui tamen incumbit, Archiepiscopum ea de re abSque mora certiorem reddere. Quod si in ecclesiasticum Virum mortis Vel carceris ultra quinquennium duraturi sententia feratur, Arelliopi- Scopo Seinper acta judiciaria erunt communicanda et condemnatum audiendi facultas fiet, ut de poena ecclesiastica eidem infligenda cognoscere possit. IIoc idem Antistite petente praestabitur, si minor poena decreta fuerit. VI. Archiepisc0pi, cleri et populi mutua cum S. Sede communicatio in rebus ecclesiasticis libera erit. Item Archiepiscopus cum clero et populo libere communicabit. Hinc instructiones et ordinationes Archiepiscopi, nec 110n Synodi dioecesanae, Concilii provincialis et ipsius S. Sedis acta de rebus ecclesiasticis Sine praevia inspectione vel adprobatione Gubernii publicabuntur. VII. Archiepiscopus ex pr0prii pastoralis officii munere religiosam catholicae juventutis tum instructionem tum educationem in omnibus Scholis publicis et privatis diriget, et super utraque vigilabit. Proinde Statuet, quinam ad religiosam instructionem libri et catechismi adhibendi sint. In scholis clementariis religiosa instructio a Parochis tradetur, in reliquis scholis nonnisi ab iis, quibus ad hoc tum auctoritatem tum missionem Archiepiscopus contulerit nec postea

VIII. Liberum erit Archiepiscopo erigere Seminarium juxta sormam Concilii Tridentini, in quod adolescentes et pueros informandos admittet, qu08 pro necessitate et utilitato Dioeces00s suae recipiendos duxerit. Hujus Seminarii ordinati0, d 0ctrina, gubernatio et administratio Archiepiscopi auctoritati pleno liberoque jure subjectae erunt. Propterea Rectores et Professores Seu

395쪽

LXVIII. CONCORDATA BADENSIA A. 1859. 379 Magistr0s Archiepiscopus nominabit, et quotiescumqne aut necessarium aut utile ab ipso censebitur, removebit.

IX. Quam diu vero Seminarium juxta formam Tri dentini Concilii non fuerit constitutum, S. Sedes ob peculiaria rerum adjuncta consentit, ut interim theologiae candidati in scholis publicis Universitatis Friburgensis Studiis vacent, atque Collegium theologicum seu ConVictus, qui iam antea eXistebat, in

stauretur.

Collegii istius vero regimen et inspectio omnino peneS Archiepisc0pum erit, qui proinde domesticam disciplinam praescribet, Viros ex quibus consilium seu commiSSio constabit oeconomicae ejusdem Collegii administrationi praeposita, itemque Rectorem, Repetitores et Oeconomiam nominabit, atque eOS OmneSin e Xercendo munero diriget, ab eo quo removebit, si id necessarium esse judicaverit. Sine ipsius consensu nulluS alumnorum

admittetur, et qui admissi fuerint ab ipso quovis tempore, Si opus fuerit, dimitti poterunt. In hoc Collegium Archiepiscopus

admittere p0terit, quos ecclesiasticae militiae nomen dare cupientes ipse amplioribus phil0sophiae studiis in Universitate erudiri voluerit. Consentit S. Sedes, ut Archiepiscopus in hujusmodi sustentando Collegio summam impendere pergat, quam hactenus eX bonis Seminario attributis in Collegium idem erogare consuevit, dummodo ex fundis ecclesiasticis generalibus aliisque pro re catholica destinatis ea praebeantur, quae hactenus tributa Sunt, atque Si haec non Sufficiant, omne id suppeditetur qu0d collatis

cum Archiepiscopo consiliis necessarium eSSe cenSentUr.

Omnes vero ejus dona Collegii alumni peractis in scholis Universitatis studiis, in Seminarium sic dictum Clericale apud S. Petrum propo Friburgum situm admittendi erunt ibique manebunt, donec presbyteratus ordine fuerint initiati. Qu0d quidem Seminarium Archiepiscopo pleno liber0que jure subjectum orit voluti aliud ad Coneilii Tridentini formam in posterum erigendum, de quo in praecedenti articulo habita mentio est. X. Cum autem Gubernium ad rectam catholicae juVentutis institutionem Convictus quosdam iis in locis erigere intendat , in quibus jam publica gymnasia seu lycea pro catholicis

destinata e Xistunt, poterunt interea et quamdiu Seminaria pue-r0rum desiderantur, inter caeteros illi quoque pueri et adolescentes admitti, qui clero adscribi cupiunt. Horum autem Convictuum statuta et regulae initis Archi-

396쪽

LXVIII. CONCORDATA BADENSIA A. 1859.

opiscopum inter et Gubernium c0nsiliis praescribenda ac dein, si opus fuerit, mutanda erunt. Superiores qu0que et Repetitores nonnisi initis cum eodem Archiepiscopo consiliis ex Viris ecclesiasticis oriant eligendi. Omnes autem alii in iisdem Convictibus quovis munere fungentes catholici sint oportet. Inter alumnos catholici tantum pueri et adolescentes erunt admittendi praemisso tamen examine, cui Archiepiscopi Delegatus assistere debebit. Nemo porro admittatur sine Archiepiscopi consensu, nemo item in Collegio retineatur, quem idem Archi

Magistri omnes, qui in ejusmodi gymnasiis et lyceis docendi munus exercent, ex catholicis viris erunt doligendi. Si vero Archiepiscopus aliquid de Magistris, aliisque cuique Convictui addictis, vel de studiorum ratione, Vel de disciplina animadvertendum aut reprehendendum esse duxerit, tunc Gubernium eo quo potuerit modo curabit, ut Archiepiscopi animadversionibus et desideriis satisfiat. Liberum porro erit Archiepiscopo ordinare et Statuere ea omnia, quae ad religio Sam alumnorum educationem et instructionem in C0nvictu Spectant, et advigilare, ne in quavis tradenda disciplina quidpiam adsit, qu0d catholicae religioni morumque

honestati adversetur. Proinde eosdem Convictus Visitare, ad examina Deputatos mittere, atque a Superioribus periodicas rationeS exigere poterit.

XI. Facultas theologica catholica Universitatis Friburgensisqu0ad munus docendi ecclesiasticum Archiepiscopi regimini sit inspectioni suberit. Poterit idcirco Archiepiscopus Professoribus

et Magistris docendi auctoritatem et missionem tribuere eamdemque reVOcare, quando id opportunum censuerit, ab ipsis fidei pr0fessionem exigere eorumque Scripta et compendia Suo examini subjicere.

XII. Bona temporalia, quae Ecclesia propria p0ssidet, Vel

in posterum acquiret Semper et integro conservabuntur: oneribus vero publicis et vectigalibus nec non legibus Magni Ducatus generalibus aeque ac caeterae proprietateS SUberunt. Bona ecclesiastica nomino Ecclesiae sub Archiepiscopi inspectione ab iis erunt administranda, quibus haec administratio aut ex Canonum dispositione aut ex consuetudine aut ex privilegio aut ex fundatione competit; omnes Vero administratoreS ra-

397쪽

LXVIII. CONCORDATA BADENSIA A. 1859.

381tionem ordinario vel ejus deputatis quotannis reddere teneantur, otiamsi illam aliis reddere debeant ex praedictis titulis. Ob peculiaria autem rerum adjuncta et dummodo publici aerarii sumptibus tum generalibus tum localibus Ecclesiae necessitatibus subveniatur, ea in conserVandis administrandisquo occlesiasticis bonis, iisdem rerum adjunctis perdurantibus, erunt observanda, quae in Sequentibus articulis Statuuntur. XIII. Omnia cujusque ecclesiasticae fundationis bona nec vendi aut permutari, nec in emptiyleusin tradi et hypothecae aliisque oneribus subjici, nec ulla transactione alienari, nec ultra novennium locari, neque eorum reditus in alios a fundationum legibus alienos usus converti ullo modo unquam poterunt sine ecclesiasticae potestatis Venia. Consentit ausem S. Sedes, ut in ecclesiasticis bonis vel alienandis, vel novo oneri subjiciendis, Vel in e0rumdem bonorum reditibus in alios usus erogandis Gubernii consensus ha

XIV. Bona vero, quae ad Mensam Archiepiscopalem et ad illud Can0nicorum collegium, metrop0litanum Templum et ad Seminarium pertinent, ea ab ipso Archiepiscopo Vel ab e0dem Canonicorum collegio juxta Canonicas sanctiones Omnino libere erunt administranda, veluti etiam omnes alii fundi, qui Vel ex eorumdem bonorum administratione vel ex Archiepiscopalis Sedis, vel cujusque Metropolitani Templi beneficii vacatione Supererunt, Vel ex novis privatorum hominum sundationibus collecti fuerunt, vel in posterum colligi p0terunt. Fundi vero et bona stabilia, quae a Gubernio pro dote ejuS-dem Arctii episcopalis Ecclesiae jam attributa sunt, Vel in pOSterum attribuentur, Sino Gubernii consensu nec alienari, nec ulli oneri subjici poterunt. Nihil vero obstat, quominus ipsum Gubernium identidem noscere possit, utrum bona ipsa Sarta tectaque Sint.

XV. Bona autem, quae capitula ruralia sic dicta possident, ab ipsis capitulis libero erunt administranda sub unius tantum Archiepiscopi inspectione. XVI. Fundi et bona omnia, quae tum ad Ecclesiarum fabricas, tum ad ecclesiasticas cujusque loci fundationes pertinent, per collegia ad eorumdem bonorum administrationem destinata, in singulis catholicis Communitatibus administrari poterunt eo m0d0, qui invaluit, dummodo tamen Ecclesiae nomine administrentur et Parochi aliique Sacerdotes munus, quo in istis col-

398쪽

XVIII. CONCORDATA BADENSIA A. 4859.

logiis funguntur, ex Archiepiscopi auctoritate et mandato exer

ceant.

Praeterea iis omnes, qui Catholicorum cujusque loci suifragiis in hoc cooptantur collegium, et ratiocinator ab ipso collegio eligendus tam a Gubernio quam ab Archiepiscopo Vel ab eorum deputatis erunt confirmandi. Eorum vero administratio tum a deputatis ab Archiepiscopo Decanis, tum a publicis Gubernii Ministris una simul erit inspicienda. XVII. Bona autem sublevandis alicujus regionis necessitatibus attributa a Collegiis erunt administranda. Quae Collegia constare debebunt ex catholicis viris pari numero tam a Gubernio quam ab Archiepiscopo eligendis et utrique acceptis. Unicuique vero ex hisco Collegiis praeesse debebit vir ab ipso Collegio deligendus, ratiocinator autem eidem Collegio inserviens a Gubernio et ab Archiepiscopo erit adprobandus. XVIII. Aliud insuper orit constituendum mixtum consilium

Seu commiSSio, quae nomine Ecclesiae sedulo advigilabit administrationi fundorum intercalarium et aliarum generalium e cele- SiaSticarum fundationum , ac simul supremam curam habebit de administratione omnium in magno Badsensi Dueatu ecclesiasticarum existentium fundationum. Quocirca hoc consilium seu commissio nomine tum Archiepiscopi tum Gubernii a singulis administratoribus accepti et expensi rationes exiget et opportunum de unaquaque administratione judicium seret. Quaenam autem fundationes tamquam generales fundationes ecclesiasticae considerandae sint, collatis Gubernium inter et Archiepiscopum consiliis erit Statuendum. XIX. Consilium istud constabit ox catholicis viris pari numero a Gubernio et ab Archiepiscopo electis et utrique probatis. Quoniam vero huic consilio seu commissioni aliquis catholicus vir praeesse debebit, idcirco tam Gubernium quam Archiepisc0pus jure pollebit proponendi e0s, quos ad hujusmodi

munus obeundum magis idoneos judicaverint. Atque ille praesidis munere fungetur, qui tam a Gubernio quam ab Archiepiscopo collatis inter se consiliis fuerit electus et nominatus; ac Gubernium hunc ipsum virum constituet praesidem alterius consilii cui commissum est in Magno Duentu catholicorum scholarum regimen ac simul cura domandata do bonis administrandis, quae in eodem Magno Ducatu rei catholicae sunt destinata. Omnis autem agendi ratio seu methodus, qua hoc mixtum conSilium Seu commissio in proprio munere exercendo titi de-

399쪽

LXVIII. CONCORDATA BADENSIA A. 1859.

383buerit, a Gubernio et ab Archiepiscopo initis inter se consiliis

erit praescribenda. omnes vero administratores, tum intercalarium fundorum, tum generalis cujusque ecclesiasticae fundationis, de quibus in Articulo XVIII. verba facta sunt, ex catholicis viris erunt eligendi, c0llatis inter Gubernium et Arelliopiscopum consiliis. XX. Arelli episcopo porr0 liberum jus erit cognoscondi ac ponitus inspiciendi cujusque ecclesiasticae fundationis statum, rationem, indolem et onera ac documenta, quae ad quamlibet fundationem pertinent, ut rebus omnibus Sedulo perpen8is, atque initis cum Gubernio consiliis, possit constitui accurata norma, qua cujuslibet fundationis ecclesiasticao administratio orit gerenda et reditus singulis annis erogandi. Hanc quidem normam praeoculis habere et sequi debebit mixtum Consilium seu Commissio in proprio fungendo munere atque in examinandis expensiot accepti rationibus. In Stabilienda Vero rata expenSarum portione, quae in qualibet ecclesia pro cultu divino impendi debeat, pr ecipua ratio erit habenda petitionum Archi episcopi, ad quem postea unice pertinet praescribere, quomodo conStitutae Summae in ipsum divinum cultum tuendum augendumve debeant erogari. Idem Archiepiscopus eum Gubernio consilia inibit quoties propter extraordinarias cultus necessitates opportunum existimabit adhibere reditus, qui alicujus ecclesiasticae fundationis expensis

Supererunt.

XXI. Beneficia a suis rectoribus ad Sacrorum Canonum normam erunt administranda sub inspectione commemoratae mixtae commissionis. Ubi vero beneficia vaeaverint, eorumdem bona

a Capitulorum ruralium camerariis aut aliis viris, de quibus Archiepiscopus cum Gubernio conveniet, administrabuntur, et reditus cujusque beneficii, qui adimpletis ejusdem oneribus Supersunt, fundo intercalari attribuenda erunt, nisi ob pecularia locorum adjuncta reditus ipsi vel in ejusdem beneficii augmentum, vel in maj0rem illius loci Ecclesiae utilitatem aut necessitatem sint erogandi. XXII. Archiepiscopus cum omnibus Magni Ducis Magistratibus immediate communicabit. XXIII. Edicta ac decreta quaecumque, quae cum praeSenti ConVentione non congruunt, abrogata Sunt, quae Vero legum dispositione eidem Conventioni adversantur, mutabuntUr. XXIV. Si quasi in posterum Super iis, quae conVenta Sunt,

400쪽

LXVIII. CONCORDATA BADENSIA A. 1859.

supervenerit difficultas, Sanctitas Sua et Regia Celsitudo invicem conserent ad rem amice componendam.

Bollagen etu obiger Conventi Ora.