De linguae latinae in Germania per 17. saecula amplius fatis, ab ipso tempore, quo Romanorum arma et commercia nonnullum eius vsum intulerunt, ad nostram vsque aetatem, commentarii, auctore Iacobo Burckhard ..

11쪽

raus ita ducta ab humili senis ad summum, dit Ciceroni iam senescere, breuique in nihilum ventura videretur a); si quidem naturam in omnibus rebus ferre id, perspectum satis habebat. Accidit certe, Vt, quum subito alia cadere coepi ni in ciuitate, ipsa etiam eloquentia obmute

nitate, nullum quoque veteris Ieporis a

pareret vesigmm b). Quod si Cicero nis aetate id iam contigiti circa quam, M. An. Senecae d), quicquid Romana facundia habuit umquam, quod insolenti Graecia aut opponere, aut praeferre potuit, effloruisse, visiam est: quid, quaeso, ten, poribus, aetatem istam insequentibus, e uenisse, arbitremur Rem nimirum in deterius quotidie datam deinceps esse, ipsi Romani profiteri necesse habuerunt e): quum non ita multo postri guin tempora eloquentiam se perdidisse

deprehenderant. quandoquidem umbratiis

o Tusculan. Quaestion. lib. II, c. 2.

12쪽

PRAEFATIO. Datisi doctores leuibus atque inanibus uenis ludibria quaedam excitando essecerant , ut orationis corpus enervaretur

atque caderet f). Eo denique, quis

putaret, res circa Hasentiniani ac VHenris tempora in Urbe deducta est, ut d xesantes, votat venena, doctrinas, Iuue natem s Marium Maximum curastore

dio legerint; nusia volumina praeter faec in profundo otio contrectantes g). Quibus fatis Latinus sermo sit iactatus i quemadmodum peregrina verba ex omnibus prope gentibus, ut homines, ut instituta etiam multa, in Latium, siue Romam venerint h): & qua ratione septemtrionales populi victricia ubique

arma circumferentes uniuersum fere Italiae cultum ita demum sustulerint, ut

a s ipsa

Lugd. Bat. an. 3693, 4. Quemadmodum integerrima eloquentiae forma sensim obsoleverit , THanc riuasor luculenter admodum demonstrauit iiij oin ratioue, quam pro vetere genere dDenEi contra minum habuit, quae inter orationes miscellas tertia est. operum coniunctim nuper Amstelodauit editor.

b Quintiliani Iastitui. orat. lib. I, c. s.

13쪽

pRAEFATI ipsa deuicta demum ab iis atque subacta Roma in barbariem delaberetur, pluribus verbis persequi nihil attinet. Actum omnino agerem, si facere id instituerem, postquam clarissimi viri dudum id praestitere: M. Ant. Sabelgicum i) puto, Carolum is Fresie k), Melch. Incho-

Dan. Georg. Morbosium co), Io. AU. Embricium sp), alios, quorum numero etiam, Dau.'ferus, Gasp. Scioppius, Geis. D. Vossius o. qui singuli de Latinae Iinguae fatis ac diuersis aetatibus uniuerse, & quidem fuse satis atque eruditissime commentati sunt. Illo scilicet tempore quo Gothi in primis & Langobardi crudele,

i) in Dialogo de Latinae linguae reparatione, Neap.

M in Praefatione Glossarii Lat. l) Historia Sacrae Latinitatis, Monach. an. I638, 8. l0 Cogitationibus de variis linguae Latinae aetati. hus Hatia. an. I67s, m) Vindiciis Latinitatis purioris, Hala. I7o6 8.

4. & in Prolegom. Curarum posterior. de Bar. harismis.

Q Polyhistoris Litterarii lib. IV, cap. II, seqq. p) Bibliotheca Latina, inmb. an. 17o8,-8.

14쪽

pRAEFATIO. dele atque exitiosum maxime bellum Italiae intulerunt, imperii sede occupata imperiosam quoque linguam conticuisse tandem ubique, & obmutuisse fere penitus, constat 3 barbaris ad sui idiomatis

modulum ac mensuram eam detorisquentibus. quae quum tot populis me. tum prius incussisset, cur terribilem ipsam appellarint, caussas habuisse miluvidentur non adeo iniustas. Nouem circiter post populorum istorum in Italiam aduentum praeterierant secuia, quum paucis oppido Latini, eiusque puri ac elegantis, sermonis studium,& ex ruinis, quibus opprimebatur, reparandi cura fuerat. Nam licet plerique Gothorum Reges Romanae linguae fautores

fuisse dicantur sq); quippe qui sine ii

ius cultu imperii, quod occupauerant, maiestatem dissiculter se retenturos censuerant: Langobardos tamen omnem eiusdem linguae cultum, quantusquan. tus Gothis dominantibus Italiae relictus

videri poterat, sustulisse paullo post, quis ignoratὶ sub quibus videlicet aliam δε-

15쪽

pRAEFATI αguan accepit Italia, quae vocabulis quidem Latina videbatur, sed barbarorum deprauatione & noua flexione, admistis etiam nouis, peregrinam formam in duerat i posteaquam a Gothis corrumpi iam coeperat atque dilacerari r). I secet vero etiam urbs Roma, Langobardis his a Carolo M. debellatis, ex diuturno squalore sese refecerit quodammodo: pristinus tamen Latinae linguae nitor restitui ei prius non potuit, quam ineunte saeculo XV, vel, si mauis, medio XIV. Etenim tanto ubique per aliquot continua saecula flagrauerant antea homines in jscholis disceptandi ardore, ut Omni Ver borum munditia &structurae cura abie

eta, subluitatibus studerent Metaph

cis, captiosissimocatae interrogationum genere unice delectarentur.

- oppetiissent sine dubio tum liberales , artes, extremum spiritum dudum ducentes, siue, ut verius dicam, densissimis tenebris pridem obrutae, perpetuo fortasse sepultae iacuissent, nisi illorum

harbarorum incursionibus natae, Hal. IDq. - .

16쪽

pRAEFATIO. emporum exstitisset felicitas, quibus a praestantissimis Italiae viris nihil prius

aucebatur, quam ut libros situ ac puluere squalentes, & a tineis, blattis, muribusque arrosos ac consumptos fere, undique protraherent, & summa cura atque studio emendarent i quo popularibus talia essent monimenta, quae ad' mirarentur, & quae, venustate ac pulcritudine eorum capti, imitari studerent. Sic Franc. Pontus Fab. Euintiliani In tutionibus, Ciceronis, aliorumque bonorum auctorum libris 3 alii aliis veterum I scriptis ex monaseriorum ergastulo liberatis, effecerunt, ut Itali, captiunculis istis, quibus sibi adhuc tantopere placuerant, reiectis, Veterum monimenta diurna noeturnaque versarent manu i atque ornato & imitatione istorum composv

to dicendi genere ad singularem adspirarent laudem. Qualis Franc. Petrarchae iam debetur,utpote qui compluribus annis ante Poggium, & omnium primuNIul. Caesaris Maligeri iudicio b), ex lutulenta

0 Poetic. lib. VI, cap. Φ. p. 297, edit. an. Isol, aP. An ton. Vincentium, fol.

17쪽

pRAEFATIO. Ienta barbarie os caelo attolgere ausus reflorescentis eloquentiae princeps ideo ab Erasmo appellatus s): ita, ut Leonti. Aretinus non sine Petrarchae huius deprecatione Ioanni Grammatico laudem hanc impertitus videatur Gerh. IO. VO

sio ss): quando ipsum primum in Italia eloquentiae sudium, etoea cum imperii maiestate prorsus fere deperditum, reparasse, adfirmauit. Sunt etiam, qui

Gassarianum omnium primum oculos ad veteris eloquentiae umbram retorasse

perhibent st) ; ea fiducia fretum, quod

in tres M. Tullii ad uintum Fratrem e pistolarum fibros primus inciderit. Alii Danihem indigerium, Petrarchae praeceptorem, sermonem Latinum ex Orci tenebris eduxisse, statuerunt it . Quisquis est ille, cui laus haec debetur; Italiae eruditos exemplo ac imitatione inter se

Bat. au. I6SI, 4. cons. eumd. VOssium de Poetis Latinis cap. 7.

0 M. Ant. Sabellici Dialog. de Latinae linguae Repa-

18쪽

PRAEFATIO.

excitatos animum ad Latinam Iinguam magis magisque excolendam appulisse ea tempestate, certum est: inter quos celebre cum primis nactus est nomen Laurentius Vasta, modissimus, ut ab eruditis appellatur su), Latini sermonis custos e inter quem & laudatum antea Pregium studiorum non aemulationem solum, sed acriorem obtrectationem intercessisse, nouimus. Guarinus Vero nensis etiam, quum in Ciceronis de Ora-

εore libros incidisset, eorum lectione &diuulgatione, ceu face, doctorum animis subiecta, eloquentiae stadia praecipue accendisse ; eaque industria sua, non tantum in Italiam, patriam Latinae limguae, reuocasse, sed in uniuersas Eur

u) Caselius in prolegom. in Thucydidis interpretap. 26. Vrsiam acrem Latine tingua cultorem vocat; pro qua tam sortiter & tanta animi contentione pugnauerit, ut multorum odia, & inuidiam in sesei Concitarit neque attinet, inquit, dicere, quantum isse via in omni genere doctrinae, veI in arto Hrendi satque scribendi, Abi profecerit. certe enim publicavi ilitati mihi profeciss. videtur plurimum, qui a barbaris sermonis deterritis Motiscentibus eosdem algexit ad AZUs puritatem exempD 9praeceptis Iut Plura de UalIa iudicia vid. in Thom. Pope Blount. Censur. Auctor. p. εοa. ' ,

19쪽

pRAEFATIO.

pae prouincias disseminavisse , dictitur cub.

Et sic immanis barbaries, quae bonas litteras per tot saecula vinctas constrictasque tenuerat, laudatorum virorum, &illorum, qui suppetias iis subinde iuerunt, magno animo propulsata demum,& Latinus sermo a seruitute feliciter es Dindicatus: cui litterae, una Metis re rum custodia, firmitatis quicquam dederant ; quod sine istis in re instabili m xime sperandum non fuerat x). opem, quam Graecorum eruditis mi , quibus Turcarum rabiem fugientibus Italia tustissimus portus fuit atque perfugium, Italis in eodem sermone vindicando tulerunt eo tempore, permagni etiam faciendam esse, nemo non existimat. qui in Latine scribendi facultate omnes L imos prouocare potuisse quibusdam videntur cy . Ipsi Itali incredibilem La

H Cris. Melanchthon. p. III. κ) Lipsius Cent. Iu ad Belgas ep. 64, p. Ss, edit. Plantina

θ) Herm. Conring. de Scriptorib. XVI post Chr. natfaeculor, Comment. Se t. XV, c. a. Horentia inprimis urbi multum idcirco deberi, quod perhuma-

20쪽

rinorum verborum proprietatem in eorum scriptis admirati, dubitarunt adeo, utrum hanc Italis deberent, an hi ipsis

Graecis acceptam eam referre necesse

niter liberaliterque exceperit optimos exsules, Melanchthon censuit qui in oratione in laudem Nouae Scholae Norib. habita T. I Declamat. p. o. scripsit: Maximum benefietam pausio ante haec tempora in υ- niuersiam Europam urbs Horentia contulit, quum

primum Graecarum litterarum professores patria pulsos iussit ad se diureti, 9 non modo hospitio iuuit. sed etiam reaedidit illis sua studia, postquam ampli Missipendiis ad docendum inuitauit , in reuequa Italia professores artium e Graecia. profugos, nemo adpiciebat, &una cum Graecia linguam, b litteras Graecas amisissemus propemodum, ni Furentia δε- is mos homines calamitate levasset, quod absque Florentinis fuisset, futurum fuit, ut prorsus obsole- feret Latina lingua e vitiata barbaris, conspurc taque; Θ Graecae linguae ne quidem et da iam vesi a exstarent, is oeciassent una monsmenta religionis nosse, nec iam sacν orum librorum titulos, ami a Graecia tingua, quisquam intelligeret. Nam Romae misere esuriebant exsules idi, quum pontificiae opes,

praecipue cotticari deberent, vel in calamitosos, ve in eos, qui tractatione Iitterarum religioni operam Mauarent. Postquam enarrauit,quam paruum operae suae pretium Theod. Gaza ab ipso Pontifice tulerit; addit: Sed postquam Horentinorum beneficio honeissae artes reuiuiscere coepere, magna utilitas inde ad omnes gentes derivata es, multorum ubique excitata

. sunt ingenia, ad optimarum rerem sussium. Nam se Latinos homities Graecorum omulatio ad patriam

ipso by Coostel