Rudimenta linguae Umbricae ex inscriptionibus antiquis enodata scripsit G. F. Grotefend Quartam Iguvinam Tabulam exponens. 5

2쪽

Prae futio.

Peractis illis, quareumquo mihi praemittenda videbantur Iguvinmeum

tabularum interpretationibus, antiquissimam omnium, quartam scili t tabulam, nunc exponore conor, quippe qua simia plurimas Umbrieorum nominum verbomine, quas quidem ad nostram aretalem pervenerunt, sexiones diarimus. Quo Dellius autem omne illiun tabulas argumentum Perspiceretur, commentario, quo singula probarem, interlinearem versionem praemittendam Putari, singulisque so tionibus argumenta brevissimis verbis Praescripsi. In versiona vero ea verba

potius elegi, quae Umbricis essent simillima, quam quas stilua bene Latinus posceret, quippe quum Umbrica illustrare mallem, quam bono Latino seribere. Nomina propria, quorum similia apud Romanos scriptores non Ieguntur, non mutata plerumque reddidi, et, ne, quod mihi ipsi placeret, alios quoque probare cogerem, ne Fidium quidem Sancum sive Sanctum, quae nomina in inseripti nibus Romanis et Veronensibus leguntur, pro Fiso Sansio vel Martem Gradivum pro Marιe Gra tio seribendum putavi. Quod si fecissem, etiam arx Fidia pro nuonte Hain, et Iupiter vel Faunus Gradivus pro Iore vel Vomne Grabovis .scribendum mihi fuisset, qui ne Iguvino quidem urbem in Iouium verti,

ne nominia genus mutaretur, vel damnaretur aliorum sententia, qui in verbis

3쪽

secundas tabuIaowμαθυσπε ἡ Amrastino, αρτι εὐ εικεισστις τ-απε ὐ L μα, τρεφιπεθ LEFιναε, totam lativinam a tribu Iguvina non magis dissores censeant, quam inclitos rerum sacrarum arbitros a Fratribus Allersiis. Ne tamen versio mea eadem obseuritalo laboraret, qua ipsum idioma Umbricum, mutavi interdiun nomina, ut Tadinatem tribum pro Tarainate dicerem, atque etiam Fontinalia et Robigalia in cra adoptarem, etsi haec mihi nondum magis probata sunt, quam Sementiva, quae Pro Traha Sahata prius acceperam. Si qua verba communia mutanda Videbantur,

ea semper eligere studui, quorum vel sexto vel constructio tam similis esset Umbricis, ut vitaretur nimia verborum mutatio. Sic pro υστεντου nequo obstinet nequo ostendito scripsi, sed immolato, ut non solum clarior seret vera vis verbi, sed simul indicarotur, constructum cum eo nomen αμια sive resimis non Proa usativo noutrius generis, sed, sicut Latinum artiga, pro ablativo seminini generis esse accipiendum. Haud raro quidem errasse me non negem sed haec

simi delicis, quibus ignosci velim tanquam maculis, quas aut incuria sudit, aut

humana parum cavit natura.

4쪽

Quartam Iguvinum tabulam e XΡΟnen S.

.Voraio verbalis. Metio prima. De a triti in lustro capiendis. IV, b, I sq. Ei ε πεμ3κtis a cinς αν εὐιατες ενεζου, πεὐναιεῖ πουσναες. Isto in lustro ames Gguriales indagato, priores, po3teriores. De primo sacrificio.

pro monte Fisio, pro tota Iguvinafacito; cum veneratione caute precator pro ardore amigae. Sectio secunda. De secundo sacrificio.

5쪽

eapide Propinata, sacri altera propinata, altera saeri, IV, b, 20. τ-απέ Dus ιν et κοεφ πε ιμου αμπες αὐδες. pro tota Iovina: equie precator pro ardore arrigae. Sectio quinta. De quinto sacrificio. .

arriga immolato; caute precator pro ardore amigae. Sectio sexta. De sexto sacrificio.

6쪽

tum ag trem incorationea Mello; verbenis cumulato; verbenia tacite precator. Sectio septinis. De septimo sacrificio.

testitisin afferto ; vel vino, vel 'ne factio; cauu preeator νω ardore arrigae. De ritibus in mala omine repetendia. IV, a, 7 sq. D- -αὐ πιεοξ φυστ. Vena εσπιακ εσυνu αντeὐ μκa a Fata μισε, Inde mons piandus Derit. Si vaea in Me Omm inter vaeantia eraeana ait,

7쪽

Sectio nona. Do nono sacrificio.

yane facito tacens precator pro ardore arrigae. Sectio undecima. De undecimo sacrificio.

8쪽

super secundo omine of menta eum turibus crematote.

IV, a, Q. AFεστρετιε uscita σεισu F ις τιτιστε Teιες. aestoritia apyrobatione suetum vobis di te diis. Rerum verborumque explicatio. .

I. Initium hujus tabulao et in secunda particula g. 20. et in tertia g. 16. iam

sic explicatum legitur, ni nihil addendum videatur. De sacrificiis quo Pae nonnisi pauea illustranda restant, quibua generalia quaedam praemittere Iiceat. Duemadmodum tria semper distinguuntur in illis versibus, quos in tertia particula g. IT. inter se Comparavi, et, quantum fieri a mo potuit, illustravi, qua occasione, quibus victimis, cui numini sacra iaciunda .sint; Mo ex variis rebus, quae in sacrificiis fiunt, tres sunt omnibus illia communes, arvigas immolatio, panis oblatio et tacita preealio pro ardore arvigae. Haec tria tamen, in quovis sacrificio necessaria, non eodem sempo ordine Ieguntur: in quarta quis dem tabula tacitae preces, quae secundam ea, quae in secunda particula g. 2I. monui, caute et compressia labria fiebant, extremo semper Ioco praecipiuntur, sed pania oblatio in quarto sacrificio. primum locum obtinet, atque in quinto septimoque sacrificio etiamam tuae immolationi anteponitur. Multo magis ordo turbatur in sexta septimaque tabulis, in quibus panis oblatio non modo anis immolationem VII, a, 4. 7. 4I sq., sed extremo quoque laco VII, a, b ponitur ue tacitae preces autem VI, b, 55. ante cetera omesa pra cipiuntur. Hic verbis lases perprimu semel additur vocabulum aevom, quod IV, b, 5. ante κουτετ πεσνιμu a Criptum est; nusquam vero in sexta septimaque tabulis adduntur verba

αμ eo cionς, quae in quarta tabula omnium sacrificiorum praecepta claudunt, atque ad omen illud spectant, quo Cyrene apud Virgilium G. IV, 386. animum suum firmabat, quoque cessante IV, a, 7 sqq. sacrorum instauratio praecipitur. Sevora in secunda particula 4 2

9쪽

j. 2I extr. recte interpretatus esse mihi videor citat umeratione, sed MaὐFG melius pro ardore quam pro uatione arergae vertitur, quia etiam secundum Virgilii eclogam VIII, 105. in flammis tremulis saustum omen quaerebatur. Ceterum tacitas preces pro ardoro arrigae civersas esse ab illis precibus, quaa in superiore particula interpretatus sum, docet praeceptum illud lares peranis in aevom VI, b, 55 sq. post preces triplices in seriis trebianis praescriptas, ad quas VI, b, 59. post praeceptirin lases per miniti hisce Verbia respicitur: rur naratu puse pre verir trebiamir. 2. Etiam arviga, quam Paulus Diaconus ex Festo interpretatur hostiam, cuius adhaerentia inspiciebantur exta, dissert a victimis in quovis sacrificio praescriptis; etsi autem nescio, cur in quarta tabula pro armo fetu semper ciὐFιου s. cisis Dσταν - , sicut

IV , b, IK Fεστιω Batoa pro P εστ in ιι νικτυ IV, b, 29 et 32. scriptum sit, Festi tamen interpretatio arvi gae, quum do extispici a nihil reperiam in Iovinis tabulis, mihi non arridet: arrigam potius ex apposita fatua ferina in omnibus sacriseiis, in quibus neque

σου suta, neque πυστε μιανε gou, hieque πεμι- φε ι ria legitur, ovem labruationis causa libatam interpretor. Nam P eit ovem satum. Verbenas improba carpsit,

Duas pia dis ruris ferre solebat anus. Ovid. F. I, MI sq. cf. Virg. G. I, , 646. Virginus Aen. XII, 170. etiam porcae, quae in foedere . iungendo caedi solebat Λen. VIII, MI , intonsam bidentem addidit; et quia idem l. l. cecinit:

Dant fruges manibus salsas, et tempora senis Summa notant pecudum, paterisque altaria libant rarvigae oppositam puto saluam ferinam tauquam earnem inaulsam, praesertim quum Varro L. L. I9. I M. acripserit: saries, quod eum dicebant cier ν veteres, nostri arriga, hinc varuignus. IIaec sunt, quarum in sacrificiis exta in olla, non in veru comi tur, quas et

sΛccius scribit et in pontisciis libris videm M. Panis vero, quem Horati Hst. I, 10, II. libis et mellitis plaeensis opponit, apud Umbros, quibus deerant omnia vocabula ab litera ι incipientia, inter liba reserendus videtur, etsi non alia solum liborum nomina in tabulis

Iguvinis leguntur, sed Ue quoque liba dicuntur VI, a, 39 et 40. V, b, 12 et 13. Id tamen

mirandum est, quod in primo, quinto, octavo sacrificio, sive in sacris, quae Iovi e Vosioni Grabovio et Ilando 'Serso fiunt, pro simplici pano uel rivio vel pane cs. Partic. m, g. 3. legatur. Praeterea in octavo sacriseis additur τεν si asi ru, quod secundum ea, quae in particula seeunda L 35 sq. monui, ad panem testitium s. fert uatium refero, de quo videndi sunt Cato R. R. 74. et Varma L. L. V, 22. q. I . Aliud tibi genus in quarto sacrificio IV, b, l7. νεε pti dieitur, h. e. maza, eique additur de qua nunc pluribus verbis mihi disendum est. x Nomen Fεστιξα s. votifici derivandum est ab illo verbo, cuius participium

10쪽

vestis a. vesteis VI, a, 6. 25. et b, 22. antet preces cum Verbis ero o perarimu a. narata comstructum legirum Duum preces illae non ad mala averruncanda, sed ad oblatas res enm

votis dicandas fiant, verbum illud non tam vietimandi, sicut imperativum Fεστιγ V, a, 4. in particula tertia g. 15. interpretatus sum, quam libanvi vim habuisse puto, nec acio an vestro et M uiros ab ἔστιόω Graecorum, unde Ephesi rex sacrorum, epulo, ἱστρατωρ dic hatur, si eut Vestae nomen ab deduci possit. Hinc vestiria, quod VI, a, 6. inter emperanim et vestis legitur, libamen designat, sicut V, a, 34 sq. pum D maereraverit potest: capi de Hondae Joviae libato. Puta vero pro Fεσrιζα ι νDem IV, b, 29. 32. sive vestista fetu IV, b, 18. Hurata uστε- , sicut pstullo antea resiFiu uoeoti, scriptum est, exta praecipue intelligenda sunt, quae secundum Varronem R. R. I, 29 exis. deis cumdabant, porrirere dicebant Romani, veI θυηλοὶ Hom. JI. IX, 220. s. δραματα Od. XLV, 446:

imo, quum caraome vestirier VI, b, I3sq. non aliter quam eaede victimae vertere sciam, ipsa victima vestista die a esse videtur. Puemadmodum autem V, R, 34 sq. δωντε IuFα ειστικατ Itiroiaria περ ri νατινε Arue tu scriptum est, sic IV, b, 18. legimus: μοι ζα -retu; Otiun g ru, uκὐιπερ Φισιu νε tu Capis s. cc ita a. eapedo, 'deminutivo capula, candula, erepeduncula, evrunculum quoque, si re te legitur apud Festum, sicut eapita et eapitulia de vasculis agnoscit M. Lydus de magistr. Rom. I, 46. p. 78., secutitam Arruntium apud Priscianum VI, p. 708. M. Putach. vasis genus est pontificalis, de Decius Mus apud Livium X, 7. inter insignia pontificalia atque auguralia refert, si pontifex conspiciatur eum capide, capite velato Victimam caedens, augur Cum lituo, augmrium ex arce capiens et cf. Cic. de rep. apud Non. Marc. s. v. Samium. Sanuas dixerat Laelius, tanquam testeas, capedines si e capedunculas in illa aureola oratiuncula, ad quam Cicero Ν. D. III, 17. respicit: unde Varro L. L. V, 26. g. I 2I.r vΜinores capulae, a capiendos dictae, vid. Paul.. Diac. s. v. Cuic, quod ansntae, ut prehendi Possent, i. e. capi. Harum .figuras in vasis sacris ligneas ac fictilis antiquas etiam nune videmus Rc de vita pop. R. st. I. apud Non. Marc. s. v. Armillam , atque Cicero in Parad. Wr , Id a NumasPompilio minusne gratas diis immortalibus capedines ac fictiles timulas suisse, quamsfilicatas aliorum pateras arbitramur 7ε Numae Pompilio capitia cum jure sacerdotum

tribuit etiam Lucilina IX, apud Prisc. pag. 708. in hexametror ηHinc ancilia ab hoc, api-vcea capidasque repertas ἔ.4. A si antativus singularia est pro καπιγ IV, b, 33. scriptus, ut καπι IV, a, 29. 37. pro VII, n, M. 45: nam pluralis in desinit, ut I, 5 sq. καπιρυς Ιλεμυνε, Fasura πως uti h. o. capidibus Pomonae et Feroniae libato. Si πυμ ετ , pro puer ritu VI, b, 56. seriptum,. a m uises VI, b, II. h. e. προ γπ' derivandum est, κοπιῆ πυλτιτας IV, b, I9. evide propinata verti potest, etsi πουλιταφ plerumqne idem fere significat quod σακμφ. Pro σακῆες , quod per abIativum tertiae deelinationis saeri reddendum