장음표시 사용
41쪽
uia equi idem dem eo Ludabiliora esse non inficior alba tamen Rerum, uti par est, praei vati re dici araeuagravit censurae
ante omnia vero Deritatis sitemerata sincerae, non sophistica inquisit ratam Demonstratione, carta tecta permanente. uamvis ut Acam id quod resin hac excusatione, vel eam ob causam non opus fuisset, quod cathematica per se talia sint, ut verborum lenocinia fucos, eletores quoscuns aversentur, et potitus implicita ac num3 verba tractariaveam siti etiam fit in trito casamiij nostri versiculo, qui de hac ipsa res prosectum protestatus est Ornat a res ipsi negat, Contenta docera Simpli- per est Oxsi Geraratis oratio situ non inficier, eximiis mi uper oris seculi pud Germanos mathematicum
IO AN NEM REGIO MONTANUM FOUc UienUm- Academia lumen admodum ters Latine sua literis mandasse Oreo Iane in obscuro si avo, quando humaniores 1 era nondum apud Germanos plane inoluerant, al
metra toni non minima esset, nisi , simile quid in aliis v eii Atatu Mathematicu, qui satis compte sinu
e turicum, qui fere omnes Doctrinaeia cuius nomeu T vendicantes barbarice sua effarentur animauertere ceret Ouin et ingens in COPARNICrs Astronomorum
arcu succinctu , Latinitati tersari congruis in suo i ii quam Atlantico molutionum C, situm opere,u reses verbiae Sed eius plussatis. Si vero in ut is no- Aret Literi coquandoprolixiorsori fui quam Epistol rumfamiliarium se spatiuntur, praesertim in iis, ibi ae
42쪽
i, sector ut in meliorem artem accipiat, rogo simuli empendat hasce non, ut alio familiariterscriptis, vulgaria tractare; sed de arduis rebus ipsiss Divinabiliis A ronomia intimis penetralibus,ut sirimum agere, pro maiori parte Dogmaticas esse ideo i de rebu: hoc negotium concernentibus nonnunquam pro et contra prolixius disserere Ac-eedit, hoc, quo multa in hisce dilucidius plenius explicare voluerimm circa Voranusia eorum, quae in Tomis nostris Trog mnasmatu piro omicoru mimis forte luculenter, quam ut omnibus plaΠ icerent, pertractata sunt. Ad quod etiam exequendum partim alij, dum sit a Iones dubia in his vel similibus mihi moverent , o cas Ucmdederunt, partim ipsemet, dum licta per otium relegerem, Aut de talibus ulterius cogitarem,sic faciendum mihiper-huasi deo mi ijsdem Pro mnasmatum Toma ad hasce Epistolas Astronomica subinde me refero si quid forte isthic dicitur vel Hermissum ia,quod has manifestius elucidari rueat. Sed nolo talibus copiose hac Praefatione exaggerandis , commemorandis diutius immorari,
cum prolixiore informatione re ipse satia pro se loquente, non indigeant nec etiam operae pretium it, eam pol smum ob caussam, quod singuli Tomi pecubares quos
Praefatiunculas sors habituri Ut qua corum contenia , dis ostionem breviter, quaratum, opis fuerit,patefacient Ouod ut in hoc ipse Primo Tomo omnium etiam primo prestetur, esu succinctam, um-
43쪽
rquam si ' simis laudatissima memoria Prim
ceps, LIELMV Damiae Lan aegravi per Nobili uino Amplissimum tirum HENRICI MAEANE - vicarium Regium in Holsatia, Cometa Anni S , Descriptionem a nobis expetioisset, de reformatiora uom im instrumentorum nonnusta si mul indicasset,sactum est, ut ego luculenter re 'ondendo de Instrumentorum resin tutioue ulterius, quam Dratissa ens in Mathematiciis, qui talia hic Vidit , adipsum detulit, admonerem, ais insuper dicti Cometae accuratas Observationes, hinci deductas Mathematicas conclusones, si commvulcar m.
Ad qua custrissimis ille Princeps tam proprijs suis Lit
ri , qud per eum, quem tunc in Aula habuit Mathematicum C RISTOPHORUM ROT A MON, V M, trahi ce studi s eximie versatum mihi semen e , Erudite,
scribi curauit, nostraas Obserdationes, ratiocinia approbando contruenientiam in denotatione eiusdem Cometa demiratu e t misit, simu nonnustas e suis Animadve potabis Caelitus deductu, quis calculo a nobis Abihi, at secum nostris conferri desideravit quae deinde examinata remisi , disconvenientiam nonnuliam Mechanica tractationi, ab ipso in Globo aditi a calculo Geometrico, ostendi moxi di Antias nonnuletarum Fixarum nostris Sextaratibus accepta recensui quo si alio cum illis, qua
in Ddem te is mediantibus ipsius organis, adinventa erant institui posset. Eandem quoi ob causam Altitudi- η ridianas quarundam insigniorum Stesiarum hic
44쪽
no bis su drantibis, certis Anno denotatis subseci ut Declinationes earundem hinc derivatae, cum ijs, qua Cassest, pari ratione conquisita essent, ad invicem expenderentur. Ouin o circiter selectaram inerrantium a te larum loca ad initium uni IJS . ex nostris, Caelo ipso, de semeti Herificationibus ambra longum, iusim latum, accurare in ipso Minuto restituta impertivi applicatis ranultam Alphonsua, quam Opernice in i fidem supputatione:
ut discrimera, quod noranu uam admodum edidens est, promptius pateret Lemum etiam mulum Planetarum ternis diebus in Ianuario praedicti Amri nostris anis it se s adcreta horarum momenta, denotatos Sisis , ma signavi partim quia alias rarissimum en omnes Planetas intra unicam Iniuersi revolutionem Observationi
commode pateres partim ut differentia ab iuro ustato Calculo, eaudem etiam ob caussam apposito, ciuiι elucesceret etiam tamen subinde in quolibet horum Planetarum
maior, quam tunc deprehen a in evenire pote P. . que haec fere sunt , qua septenis circiter prioribus continentur
soliv. Postmodum subsequentibus onmisius De Instrumentora, Fabrica, et accurata emendatione te vari s Observationibus A ronomici tam in Sole quam Luna, , reliquis Stesius De Poli Altitu me adam. Imscrutauda De Obliquitare Eclipticae maxima penitii s , quam an-- trafactam fuit, discernenda De I pothesibus Astronomi
cm De Luminari Stestarunns Re rachombi id optica ratione contingentibim; et Decrepusculis,disseruimus: Ual
45쪽
stucar vel lex Minutorum disserentia, quae inter Lanae graviana Obseroationes et nostris,quoad Longitudines, fere semper incidit, nonnumitram discepta imus Hiroci Vostrum pro sua Inventione flante. Vbi occasionem , cur rancia Ea adis in Landi gravij; longitudinibus ab det, D ficienter ostendi: si modo id locum mereri potuisse , rε - apud ipsius Mathematicum tu quem tritum istud
V adrare idetur et Oui volet ingenio cedere, nulla erit. semet tamen Princeps, cim intel xisti et me non ali mper Heneris Obserunt uenes vespertinas, sed, Eoas ixa rum limites diligenti X me examinace , quid inferret , autos ceret, non, crit. Siq/ιidem ab ipsius Mathematico in hoc subtili principali negotio habita eterminatioUes, cxAltitudinibiis, etsi tithes,mediante loco Solet et Icmpore,i certis Sidet I spernim ita tam accuratam CV c-fligationem haud sustinuerint. Nec etiam ea, quapui ct- dum usus est adnostri imitationem/er Venerem Di elicet,
iam interdiis, quam noctis apparentem, , ad Solemati Stes asco alam, Ratiocinatio, antae praecisioni Asiceret Gqvo rariores eiuscemodi habuerit , interme iante Veneris Stella considerationes, , easdem circa occiduam saltem et plagam, Henere ipsa vesserugine exissente: siue meo tarammmodo situ Animadversio ob se aditionum aliam sit se aliam insinuationem , exactissimum , quem climra ,
scopum non artingit Deoi pluribin , ij demas , -
Occiduis hic rege I in Pen re colet malionibus Palmpariter re et a Sole, riconte, adeo i psa Terra, emota , ne consimili pene Soli, , Stestarum utrinsi pube aeta e civemadmodum nos Capitesecundo Libri primis a te,
46쪽
varie luculenter praestitimus cum mecum la
iussus, Principis aliquandiu fu sit othmanu T, th
nostram in his perdestigandis, accurationem , considerarim expendisset, tandem de Lan Agravianuas ipso ordinatis Longitudinum limisibis, quoad quina ista sinuta, haesitare se non insiciabatur; in Ae imutha , Altitudines, persuadrantes lubrice acceptas, culpam illam minuti amrediciens raua etiam de re apud Principemfuum, dubitationem se antea modisse aiebat Ouin et de Cometa Aonis o breuiter et sedulo tractamus. gimus insuper mox de Motibus Terrae trilis ACOPARNICO introductis quos Lothmannis tueri nititur,praesertim quoad duos issos prio
res: Ego vero ometes tres irritos reddere . a tas, ut brevi
ter, et summatim dicam: Haec e plerae alia ad negotium Alyronomicum facientia hinc inde, disquisiuioni , enucleationi sub cimus Cumas Esthmanum me hic per ali
quot Septimauasi uti dictum indisii sit, quo Machinas
nostras A ronomicas ordin diligentilis in iceret, ali ad Principem suum de Us referret is ver per Patriam suam hinc redeundo istic pra invaletudine detenties , ad LaUA L avium non reverteretur evenit, ut misso huc a Landuravi Nobili quodam Ad vescente Dan, qui ei tunc in Aula inserviebat, Instrumentorum meorum Descriptionem per eundemuleti sic expetenti, miserim: prout tunc a me Amanuense Germano, carptim concipio exarari poterat suam lino in postea in Latinum idioma conversam aut locupletii s augeri curadi. Adiuncta insuper Iconibis, Eiuificiorum , Locorum Astronomia Instaurationi a nobis in hac Insula ordinatorum siua om-
47쪽
niani circa finem harum Di larum An Germani e quam Latine n unum quasi fasciculum digesta, comprehenduntur: Detineationes tamen , plenariis eorundem Instrumentorum usus, non assigVantur eb, quod haec peculiari pro iractanda veniant Et quia plerorum i Organorum Astronomia in erviensium, gnationes in ipsis Lbmi Prog mnasmatum a nobis suis locis appositie, una cram eorundem explicatione succinesta, exhibeantur. Se-
EL MI Lanigra Uij, tum quos una Fili Am MA, RITII. Agit autem Pater in se de pronomicis parce non-nusia sum quo I de Alcibus Animantibus omegis procurandi pleras immiscet Filius vero, mihi en ne rescribendo,Carmen in eorum operum commendatioUem a se concinnatum , clementer impertit. Hisce subiecimus othmannicas quasdam Literas,quas pol longum sidentium ad me e patria desiit, ubi no rorum de Cometas Librorum editionem maturari exoptat. Adquas ego r
Pribens, hora uiu caussas exposui es simul de Ari- sotelici cuiusdam Philosophi io Scotia contra nostras de
cometis Assertiones undecliva , quadam isti commemora vi , , de nonnu et alas admonui Tandem vero taeterveniente lugubri Fato, quo Optimus isse Princeps GULI E MUS, A Myronomia praeclare meritus , ex his Terris evocaretur, Literarum, nobiscum commutatio camdem fatali necessitate conquieoit. Idrai Consolatoria sal sim ad AVRI MF livmperscriptus,m de Alcibis transmissu mentionem facientes addi imi Ac demum Purentationem vers ibis, pro no ro modulo in obitum
48쪽
Parentis eius,tanti Herou,perenni memoria Duli didinis mi exaratam, lophonis loco ubiunximis Sici huic Primo Epistolarum Tomo extremam manum imposuimus. vero insuper indicandum censui, quod ipse si Frisi, mi Principi Landuravi Litera, Germanico vernaculo ipsius diomate conscripta, utut mucta Latina cuius etiam Lingua illa apprime gnaro erat una immi eant;
tarmen eis totaliter in Latinum sermonem, ut ab exteris etiam Germanica Lingua ignaris, intelligerentur, convertendas, , una apponendas duximus. In othmanni veros e Tathem attici eiusdem Principis, Litem, hac cura uet non erat is quidem ista omnino Latine exaratae methimittebantur, tamen, quoad has admonere volo, Solh- mannum ipsum , clim nobis in ante sexennium praesto
fuisset, dixisse Epistolas i a non minis quam nostras extemporanea fuisse, iussu Principi celeri penna ad m/data, ideo , se maluisse , ut nonpublicarentur suo Nego in iis oratiam intermi sumus pane fueram, nisi ex Ora tione Funebri Clarissimi ic Treucer inexequiis Lundi.
gravidi publice habita, huc impulsis fuissem. Ea eetim, ut Episto Apironomica ipsis Laudatissimi Principis
au nos datae, ali quando vulgarentur, exoptari, innu bat Ouo ane absis Nothmannicarum ulla editione fieri commode vix potuit. Hac suere, qua ecerati , breuiitiscatione de huiusprimi Libri coutentis praefari hoc loco volui caetera particulariora, siquasorte hic,
electa punt, quilibet ea sedulo introspiciens cile sequetur. Tu tat benigne Lector his ruere, O Uale .
49쪽
EXEMPLAR EPISTOLAE NOBILISSIMI ET
D FB EDEN BERGA, IcARII REGII IN HOL SATIA ET A
iunctis prouincijs ad TYCHONEM BRAHE datae, qua sequentium editionem expetit impetrato
literas Illustrissimi Principis L AND TOR A vir ad te transmisso fas, una cum responsione tua semel atq; iterum rescripta, quaeram lectio mihi accidit iucundissima, tum quod plurima cogni tu utilia, arti Astronomicae plenius excolendae idonea in iis contineri percepi, tum quod a Principe, quo nemo inter reliquos hoc tempore Astronomiam magis colit, atque a te nostri tui praestantissimo Mathematico ultro citroque sunt conscriptae. Ac sane non possum non gratulari no tro Seculo, quod DE s optimus maximus non solum Viros Nodiles ac Plebeios, sed etiam aliquot Principes excitet, qui huius scientiae Studio delectentur. Non enim ut vulgus opinatur, huius Artis cognitio omni certitudine caret, sed certis fundamentis &Obseruationibus nititur, human que generi imprimis est necessaria. Quocirca toto etiam Coelo errant, qui hanc ari ociosiis ingeniis excogitatam esse arbitrantur. Si quis enim eius prima indagabit initia depr thendet a Patribus eam profectam, ac deinde ad posteros propagatam, longoq; rerum usu ac obseruationibus crebris, diu turnis tandem confirmatam elisi Ne autem huius Scientiae utilitates longius persequar, tantummodo huius o farina contemtores ob oculos sibi pone-xe velum, quantis in tenebris versaremur, si Scientia de motibus Solis, Lunae Stellarum, item de quinoctiis ac alijs careremus. Huius enim Doctrinae, ii eae pertes essem is praestantissima Corpora Coelestia non secus ac bruta pnim adia asiniceremus. Quod ad Doctrinam de praedictionibus attinet, etsi i genu Equidem fatendum est, non semper euentus pCaedictionibus responuertici amen eius rei culpa Scientiae Astrologicae minimc imputanda, sed po xius imperfectae eius cognitioni Tum etiam considerandum est, quod Di, sui lius Orb: arbiter ac moderator non semper alligatus sit causis secundis, se mul a prosia Diuina Sapientia ita disponat, v alios, atque no Spta aramus, eucia Us consequantur. Neque tamen propterea tota Ars adspernanda est. Prom de inprimis huius Artis tam utilis&necessariae cultores laude digni sun , tum quod Do Vtrinam conseruent, ex cuius tradie: One v ad carcerarum
cientiara, Doetores, nulla adeo non solum redundat utilitas, siue lucrip cuius perceptio, sed etia in vilis vulse contemptus. At tu longe aliter de hac sublimi Scientiata praesertim N ad mo uum conseruatione in iudicas. Nactus enim iri eum usum peculiarem. idoneam Insulam,cursus Coelestium Corporum
50쪽
Corporum maxinia diligentia obseruas, Instrumentis in eum usum excogiatatis&confectis quam plurimis, magnitudine forma artificio inaestimabilibus. Quin exilla Insula quam incolis, aliqui Libri Astronomica tuo La hor In ustria iam publicam lucem viderunt, speramusque indies plures tangi ex quo Troiano prodituros, qui insigne Doctrine tuae testimonium tot posteritati patefacient. Nam xii, qui editi sunt, nonaeolum iam a Viris Principi by Doctis , magno cum applausu excipiuntur ac adprobantur, sed
illi venturae posteritati erunt gratissimi, nominisque tui praedicationem in omnia aeui Secula propagabunt. Subsequuturos ita si id ipsum luculentius facturos non ambigo. Sed ut ad institutum Vir Doctiss. reuertar, cum te iterum quoddam opus Mathematicum sub praelo habere cognouerim, non possum non te adhortari, ut Illustrissimi Principis uim Cia ad te sic raptas Literas, tuas lue ad eum, tum ad Eaccelleutis suum Mathematicum, si quas praeterea habes(vite habere non dubito clarissimorum Moctissimorum virorum tecti de hac re conferentes Literas,una cum tua ad singulas responsione, operi quod prae manibus habes subiungere velis. Id enim mihi inpramis conueniens videtur,non solum, quia adAstronomiae penitiorem culturam, sed etiam quia proprie ad eam materiam, quam in eo opere tractias, plurimum istae Literae faciant, magnamque cum ea non solum affinitatem habeant, sed illam plenius etiam illustrent. Hoc si feceris, non tantum mihi, sed reliquis etiam huius Artis studiosis rem praestabis longe gratissimam. Et si tandem etiam in calce adieceris resolutionem Quaestionis eius, quam non ita diu tibi perliteras proposui, de contracta Solari, ut a plurimis putatur Sphaera feceris hac in parte cum mihi, tum aliis rem pergratam, neque uti spero inutilem. Haec breuibus a te petere volui , nec diffido quin votis nostras valiorum sis hac in parte Latisfacturus. Vale Amicitiae nostrae
memoriam,vi sedulo conserues, peto. Iterum vale. Data ex Arce Regia Segeber-s i Ianuarii. Anno Salut fieri partus