장음표시 사용
61쪽
OBSERVATIONES COMETAE ANNI 1 sq
Raecedente Anno, qui fuit nato Custis roses 8s, Die 13 Octobris, cum post diuturnas inde fere ab initio eiusdem Menis obscuritates,s pluuiosum tempestuosumque Aeris statum, exoptata serenitas restituta esset, volens consueto Ore , unai cum meis Astronomiae Studiosis, Stellarum apparentiis per Instrumenta demetiendis inuigilare, animaduerti ex improuiso Stellam quandam sciliciam , obscuro raro nebuloso lumine praeditam, prope linum Australioris Piscis, quae tota sua forma nebulos gyro, quein praesepe sis vocant, sitiam similitii erat, nisi quod ab initio circa hunc ali
qu* icquentes dies, hoc ipso gyro aliquanto maior videbatur. Adeo ut si
ipsas extremitates accuratius quis intueretur, Iovis Stellam apparenti magnixu me, quamproxime adaequaret, licet ob luminis obtus tenebricosum aspectum, nequaquam adeo perspicue, ut Planetae vel Fixa Sidera Mundo coaeva oculis sese ingereret. Fuit autem in media sui Corporis parte compactiori lumine praedita, circa extremitates vero rariori disparentior Cimcumquaque etiam plane rotunda extitit, nec ullam caudam aut barbam in
unam magis quam alia tn partem protendebat, nisi quod Di ro, et exile quoddam vestigium cuiusdam tenelli radioli vix spi hamae longitudine, quo ad
visum versus Occasum extendere acutissime diuque intuentibus putaretur. Neque quicquam eiuscemodi in ea alias per totam durationem contueri iacuit Successive auten imminuebatur ita ut circa Nouembris aliquantulum minor praedicto nebulos gyro fiterit, cui adhuc colore S forma apprinae congruebat Deinde paulatim adhuc minor facta, circa medulm Nouem bris prorsus disparuit. Prima Nocte qua eam obseruauimus a Saturno, qui tunc iuxta Stellulas in Lino x retrocedebat non longe remouebatur, quem iam erat aliquanto plus quinis gradibus versus Ortum praetergressa. Transuit deinde totam Arietis constellationem Taurique dorsum versis Septentrionem superauit, ubi non longe a Pleiadibus quas licet Latitudine Borea excederet, Lon gitudine tamen non est assequuta conspici desit. Quae vero in huius pere gmna Stella stud promotione, singuli Noctibus, quibus per serenitatis opportunitatem aspeccabilis erat, loco durationis tempote de praehendi quia nimis longum foret omnia hic recenseres, e multiplicibus, quas habui Obserialia ionibus, praecipuas quasdam ad certas Horas selegi, quas in iubiecta
62쪽
bella: Vt uno mimitu commodius oculis pateant,subiiciam Vbi animaduertendum est, Diebus qui desiderantur , Coelum fuisse hic nubibus obductum, quo Siderum aspectum intercludebant, velut vi de caetcris taceam inter noctem quae sequebatur et Diem Octobra , vs ille in quartam Novcmbris, per in te Iroci Dies, nulla constans Serenitas osterebatur, di quae momentanea inter recurrentes nubes interdum extitit a Lunaribus Radiis nihilommus adeo obfuscabatur haec Crinita Stella, per se alias admod imtenuiter apparens, ut nullis Instrumentis toto hoc tempore Obseruationi patuerit , ut ut absq; intermissione diligenter Coelum , tum ob aliarum Stet larum dispositione accurate denotandam, tum praesertim ob hoc ipsum sci-titium Phaenomenon , quod non ita diu duraturum praesciebam, plenius&sufficienter contemplandum aspexerim Licet vero non continua affulserit serenitas, tamen ex his ipsis, quibus apparuit de focatis Noctibus, intermedii motus, qui desiderantur facile resarciri atq; compleri poterint. Nunc Obseruationum summat mi compraehensos numeros ob oculos ponam.
Veled Tae quaedam obseruationes ad mersa temporct, interea dum nobis appareret hic Cometa oti tu diligenter
63쪽
Has scelisiones Rectas A Declinationes, per illi sui, partim magno quodam,&solide elaborato Armillarum Equatoriarum Instrumento, quod nos cubitos in diametro conplectitur , partim beneficio extantis Ua-hri cubitalis, per exactas distantias una diligenter comprobaui Stellarum aut rixaru loca, quit, ' in hac Pragmaria vitissum . iamdud iantea, hoc eode' iam tempore exacte verificata adhibui, ut in his Obseruationib' ne minimus qui in sensus incurrere possit, error lateat Longitudines ver, Latitudines per Ascensiones Rectas Meclinationes ta Hangulorum Sphaericorum fon ibus derivatae sunt. Ipsamsuper temporum assignata momenta, non sal- qmper bina Horologia Horarum minimas portiunc larum correcte indican- id, scd inuit etiam quatoriis quarundam Stellarum et Meridiano distanxii LX in nata sunt. Si autem hic Cometae motus Geometrace per Trians ilias' penda ur, apparebit eum suo propitio tu tu descripsi se Arcum Circuli revera a Ximi, qui tam ad quatorem de Eclipticam, aliquanto Variabilem in lanationem successitae admiserie quique AEquatorcm in P. I q. r. Si ab interse i ne verna Eclipticam vero in i .r . . 38, per ransiuerit. Mu alio aut(de qa dixi ea lege fiebat, ut circa illa: dia Noctem sequentem Meridiem Die is cri angidus Declinationis ad aqua ore gr. cum semis sere ad Eclipti
64쪽
fuerit ad quatorem fr.no inin Inesinatio ad Eclipticam 'peii et . in fine Apparationis, Diei inuenta est Eadem respectu AEquatori r. as in Eclipticae ver si ad 3 min. Atque hoc modo etiam in interme
sp . Ita sportionis Circuli Cometae ad A quatorerno Eclipticam obliquatio,i gulari imininutione paulatim decrescebat. Motus etiam diurnus ipsi pro m- a nobis factain obseruationem fueVt pari. I. i S, qui sequentibus diebus successime tardior fiebat, ita ut a in s Nouemb. 3 i in aha vero in is eius dem saltem scrupillis processerit. Atque hanc cursus inhibitionemo dana rie proportionabiliter seruabat, ut vel ex hoc generali Cometae ductu tum ratione Inclinationis Arcus Circuli maximi, quem suo motu designauit tum etiam incessus proprii inuicem collati, satis comprobari queat eum ne quaquam Elementaris Regionis, tanquam igneum quoddam in hac generatum Meteoron fuisse participem , velut Aristotelici omnibus Coinetis id cominune esse , ruis quibusdam subi itatibus nulla experientia, aut DemonstrationibuGeometrice stabilitis persuadere nituntur. Qui enim fieri poterat, ut Cometa tanto tempore in toto suo cursu, tam regularem, proportiona
leni motus Analogiam seruasset, si in suprema Regione Aeris ino e Meteororum, instabilitati multiformi obnoxius fuisset. Multo autem euidentius collatione diu sorum locorum, quae deraliquot Horarum interuallum eodem die exacto obtinuit, eum altissimo there cursim suum absoluisse conuincitur inplut certius innotescat,
praescriptis Obseruationibus quasdam sub incudem reuocabo
is Octobris Hora a Meridie elapsis io scr is, inuenta est Ascen si Recta Cometae, gr. Declinatio gr. hi Septent. Deinde Ho-
Ex his siquidem per ComplementaDeesinationisi dantur in Triangulo Sphaetico bina Latera,' per disserentiam utriusque Ascensionis Rectae, Aneulus compriliensius colligitur motus in suo proprio ductu interuallo H, Hora rum i l minutorum,cui si conferatur cursus diurn , inuentus a certo aliquo situ, donec post unam primi mobilis reuolutionem in consimilem reuertatur,(nam Parallaxis, si qua esset, nullam a motu vero disserentiam hoc modo insinuat inuenituris habita ratione subsequentibus duobus diebus factarum Obseruationum P. et scrup. 18. Quare secundum hunc diurnum motum de buit Cometa, pi dicto temporis interuallo in suo proprio ductu,vere proin tu fuisse scrup. 18 , deficiente in motu per obseruationem apparentes non multo plus unico minuto, quo saltem Parallaxis cursum verum anticipauit. Cum tamen in tam diuerso situ, sive in ipsa proxinia concauitate Orbis Lunaris extitisset licet hanc cum Copernico longe ara Ptolemaicam ratiocia
65쪽
nationem remoueri statuamus Semidiametris Terrae r. Ab . Parallaxininnaotu proprio induxisset et scrupuloriun primorum, veluti per Trianguli. rum rationes, totam rem examinando, adinveni. Differentia itaque extitisset ab obseruatione ipsa scrup. fereris, quae sane vel perexiguo Instrumento animadueri potui stet, si Cometa non altiusquam concauicas Lunaris Sphaerae postulat, remotus extitisset. Pari ratione Dieri Octobris ex Ascensione Recta,mnae fuit Hor. s. l. Is pari a j. min. V dc Declinatione a gr. 3 cminiat Bor. usque ni i6. min. io quando Ascensio Recta inuentae stri grad. r. min. Declinatioio gr. smin intem allo Horarum part r. min. is indagatur Cometam in suo Arcu proprio processisse ir in in cum ratione motus diurni, qui erati gr. 33 min. debuisset interea absoluisse is minuta, ideoque, hic motuc
apparens non multu ni vi ra unicum scrupulum differt a motu emo, lon et maiori si prope Lunarem Sphaeram extitisset hic Cometa incidente diuessitate. Idem herius per obseruationes Mense Nouembri facias compro batur Nam Die eius leni Mensi s. Hor. . minut. so M. depraehensa est Ascensio Recta Cometae gr. 3 s. min. 18,5 Declinatio pari. 22. I. 2 Borea. Hora vero is min. fori fuit eadem Ascenso pari. s. m. 38 Declina ioparthar. min. ryIBorea Quapropter spaciis Horarum, o minutorum m- uenitur in proprio ductu absoluili I. ii , cum bes peltu motus diurni qui collatione sequentis diei fuit simin. debuisset interea conficere deficia ente fallem in Obseruatione dimidio scrupulo a motu vero, ideoque Paralia laxis pene insensibilis evadit. At si praesupponamus Cometam in proxii iaparte Lunaris Orbis extitisset, Parallax in inmotu proprio per Trianguloruin
supputationem obtinuisset linii, quod plus tribus quartis unius gradus
ab obseruatione abundat, tanque euidens diuersitas inter motum verum se apparentem, si ea reuera extitisset, nulla remis latere potuita quod a tori adhuc discrimine Diei proxime sequente confirmatur. Cum enim H ra c. min. . fuisset Ascenso Recta gr. o. Declinatio par t. r. I. r, eadem Ascensio Recta Hor. i . in n. si , inuenta est grad. o. nam ri , IDeclinatio par t. s. min. . Quare interuallo Horarum: minut. O motus Cometa apparens in suo ductu minutorum de praehenditur, qui iuxta cursum diurnum(qualis ab hoc die in sequentem inter consimiles Cometae positus G minui obseruabatur minutorum 16 secundorum, esse debuit, ita ut non plene dimidi scrupuli ratione Parallaxeos,inmotu apparen i a vetaro fuerit defectus. At longe maiorva cras necessario proci care Ur, in tam dissimili Cometae situ. tanto temporis interuallo, si in proxima concaui tale Lunari R egionis cursum absoluisset. Illic enim per Syriaericorum I man gulorum Demonstraciones in numeros resolutos Marana Xin incidere ince-
gQ gradus lascrupuli nius, manifestum euadit.
66쪽
Havero adeo insignis in motu apparenti uiuerlitas, vel solo intuitu ad vicinas Fixas de praehendito uisset, nedum, Instrumentis quae scrupulorum primorum aliquot partes sua magnitudine exhibent, non dignosceretur. Ne vero quis suspicetur per Refractionis impedimenta uenisse,ut Cometa hic apparentem morum adeo conformem vero Uiurno cursu pro portionali promotione seruarit, selegrinus eum potissimum situm , in quo tam alte supra Horigontem elevaretur, ut nulla sensibilis Refractio rei m-quisita certitudinem labefac are posset. Nam Die 18 Octobris in prior Obseruatione fili Altitudo Cometae 3 Ipart. in altera sit grad. Diei Nouem bris fuit primo tempore Eleuatio sit pra Hori Zontem acta grad sequenti 8 grad. Die is in prima obseruatione erat Alli Udor 6 pars in altera ' gr. In his vero tantis sublimicatibus haud potuit Radiorum Refractio ulla ni fallaciam in Parallaxibus rit cenucleandis insinuare. Pa et itaque ex his Obseruationibus diligent ci in hunc modum exantinatis Cometam hunc pene insensibilem admisisse Parallax in quod reli- qtia obseruationes supra notatae, si pari trutina expendantur, ita se habere astipulabuntur. Idem etiam ex distantia Cometae a Capella Oversus quam Stellam cursum suum dir gebat in diuers situ , praeterlapso aliquot Horarum interuallo scrupulos accepta, euidenter expertus sum, Sive enim Cometa in decliui , siue in altiore circa Meridianum positu versabat ut , non aliter remouebatur a praenominata re a quam promotionis diurna versus eandem ratio exigebat. Id quod nequaquam fieri potuisset si non longe maiori intercapedine quam Limaris Sphaera a Terris distitisset. Qua propter non saltem in Elementari Regione infra Lunam cum adhuc longe maiorem illic aspectus mersitatem admississet hunc Cometam nullatenus extitisse, sed in Ahissimo there , aut supra ipsum Solem, aut certe non long infra hunc generatum fuis e Parallaxeos exilitas, quae pene insensibilis erat liqiis lissime demonstrauit. In ipso autem there nota a generationes aliquando procreari, non saltem ea, quae ad Cassiopeam ante is An nos in Octaua Sphaera immota plus integro Arino constitit, recens nata Stel la sed etiam tres alii Cometa interea nobis conspe 'tis qui longe supra Lunam in ipso AEthere cursum situ in absoluebant , su scienter comprobari: nt. Veluti nos D Eo conatus promouente peculiari opere de his omnibus e laborato euidentissit ne per cerias Obseruatione , t is fundetas Demo
stration es breui fidem faciemus. an indoquidem igitur Cometam hunc mo una Ethereum Sc ordina- tunici qui ne per Parallaxe quidem , veluta in Lima fit in ricatior redderetur, ob anu ille ex anteceden ibus citra omne dubium, manifestatur per eas quas habere licui Obseruationes, apri in die quo nobis apparuit usque adii Nouei inii , circa v cna conlpici desiit, propor ror I collacione facta viai
67쪽
uersum eius motum ad mediam Noctem singulorum intermediorum dierum adaptabimus, totitisque interea tactae promotionis Ephemeridem Coloph ni loco subiungemus. Licet enim singulis Noctibus, ob erem perpetuo dum durauit non defaecatum hanc Crinicam contueri minime licuit ut antea quoque monuimus tamen adeas etiam Noctes, quibus non conspiciebatur, morii menis proportionaliter adaptare, eundemque media Nocti, vivi tune non semper animaduersum ub que conciliare, non est difficile, id quod nunc
prop. duci ad A quia t. Ascensio Recta
68쪽
38 Haec sunt ira Illustrissimo Principi tunc tetraporis in hoc Cometa, summatim nostris Obseruationibus derivata, communi tui pleniorem ut superius dixi de hoc tractationem, Liber noster Tertius Ascit itiorum Cocli Phaenomen In complectitur. Vbi etiam Ephemeris motus eius ab hac ante cedente non dissimilis, sed aliquantulum locupletata, exponitur. Quantum vero ad Solarem Ephemeridem attinet de qua in literis fit mentio, eam Ilia austrissimoPrincipiam transnissam,nolui hoc loco apponere, eo quod primo Tomo Solaris curriculi normam, ad quodus proximi morum eculorum tempus expedite calculandi, canones sussicien es exhibuerim.yrva
69쪽
ac abci praedi Stellam alim st/habenti arandein cl)cngarici ne Parallaxm, ricti motum n edire in Longitudinem noci Latitudinem, sed tantum m recta Linea in Alii tudinem aut profunditatem incireren
70쪽
Mathematici obseruation uschm solvister auch nichi diis det scri et schienen Comet cini te Parallaxm gihabi habe Ergo is das fundamentum Philosophicum nichilii res die Cometen in summa Regione Aeris infra circulos Lunae osten generiri mei deii Asyoauti fila re mei callem aus vo rigen Scria soni mi aucs ienigen vasero Mathema te qar 'cis vacia obseruationibus, dasn artici Stellae fixa mi in cinem an derii stande scint, danii sic in
Tabulis annotiri, Pann threro: cionabis lici dic gradus an crobefunden tam in Longitudine, quam in Latitudine accedit quod Latreudo, quae tamen con sensu omnium Athronomorti debebat esse invariabilis, in i relen oti fas allensici valde sensibiliter, si chier vj cui has ben gra duchri ci rust Eb uni lebes eschehens pulti m pographorum, odero, dic Stellae fixa in se pro prium aliquem motum habens geben uni cu chlas demi ornembiten dii ser scit Mathematico, de die sach aucti siclbi an irrim i ad veri chel unt nichirem
iudicium de inquirenda vera Altitudine doli vel AEquatoris gar 3cria vernoni
incnIdanni vir auchie undens dasmenii man die dini ex hilud me Solisma xima in utroque tropico fuchcni is das cogar nichi mulcr Obsertiation ira cum potarium Stellarum t ut em tremens Dei hasben habent ii tui ei, viis erit Mathematicum c ilics e terni quae non occidunt, sa scit in Meridiano cis Multra Polum obseruiren, n icit reternebensu chcns Paratio tria viis ercit uatione Polarem hui' loci quae iis accidunt genomen olla auci habenti iridion chlics,ensaren Refractionem valde sensit, leni, beed in cle Stellis circa Hori non terrigefunden auchcin mal Venerem occidente iniquam dil gentis. si me obseruauimus b nabrilia vici te cinc: sun stationari amictund n
adeo ut eo tempore nihil rap u primi mobilis moueretur, et adhuc appareret Eleuata duobus amplius gradibus supra Hori Zontem, cum totidem reuera esset sub Hori Zonte, deinde autem quasi ad momentum etianuit. Quae omnia nobis videbantur miraculosa nisi uellio in suis Opticis harum rationem