M. Tullii Ciceronis Opera ex recensione Christ. Godofr. Schutzii additis commentariis. Tomus primus decimussextus Orationes tom. 3

발행: 1827년

분량: 661페이지

출처: archive.org

분류: 로마

431쪽

-ATio hi dicio eum in civium ronianorum iure esse versatum, et testiimentum saepe fecit nestris legibus, et adiit

hereditates civium romanorum . et in beneficiis ad aerarium delatus est a L. Lucullo praetore et consule. Quaere argumenta, si qua potes. Nunquam enim hic neque suo, neque amicorum iudicio revincetur.

VI. Quaeres a nobis, Gracche, cur tantopere hoc nomine delectemur. Quia suppeditat notus, ubi et animus ex hoc forensi sirepitu reficiatur, et aures convicio defessae conquiescant. An tu existimas aut suppetere nobis posse, quod quotidie dicamus, in

tanta varietate rerum, nisi animos nostros doctrina excolamus aut ferre animos tantam posse contenti

nem, nisi eos doctrina eadem relaxemus Ego vero sateor me his studiis esse deditum: ceteros pudeat, si

qui ii seruieris abdiderunt, ut nihil possint ex his

helti illi ridatiei. . Et testamentum fame serit nostris egibus in partibus ad totum. Rebiis gestis quam plurimis Arctiam signa edidisse civis R. quae non polo x habere peregrinus. quod sensum et structuram orationis turbati Graevius igitur queis reρο- uendum eis in sed hae forma G-cero non utitur Miamue reseruisiqvssius. In beneflatis ad aerarium delatus est Hunc ego morem deserendi ad

aerarii in . si vii bene de republiea ineritistisent didies olim exepist. lib. V aruit in qua sic est MI

verant, eorum nomina ex hello reversi, vel praetores, vel imperato-

Deserri in beneflciis ad aerarium, non erat emoluuinnivio,varum rem. nor ex commendatio illor peoo-rum apiad pollulum romauit Prosutura illis ves ad maiora Graiamenta ab republica consequenda, vel ad pericula, si quae exsilii,sent, sublevanda, tanquam olim ineritis, ut iudiei et

benescio principum honestarentur. Sie lite Arehiam a Luculles sic L. Corinnelium Balbum a I ompeio in bene-

seii, ad aerariuin delatum esse iactatiis litaritim de Mone Cicero. I. M. Gronoτ de pre vetitu ar, ubi vide

plura. GaaΕv. L. Metillo raetore et constiti Nihil opus est eorrigere L. Lucidio

432쪽

neque ad commilitem in re cimi, neque in adspectum lucemque proferre Me autem quid pudeat, qui tot annos ita vivo iudices, ut ab nullius unquam

me tempore aut Commodo , aut otium meum abstraxerit, aut voluptas avocarit, aut denique somnus x

tardarit 3 Quare quis Midem me reprehendat, aut quis mihi iure succenseat, si quantum ceteris ad suas res obeundas, quantum ad sestos dies ludorum celebram dos, quantum ad alias voluptates, et ad ipsam requiem animi et corporis conceditur temporum quantum alii

tribuunt tempestivis conviviis; quantum denique aleae, quantum pilae , tantum mihi egomet ad haec studia recolenda sumpsero 7 Atque hoc adeo mihi concedendum est magis, quod ex iiis studiis haec quoque censetur oratio et lacultas; quae quantacumque in me,

nunquam amicorum periculis defuit. Quae si cui im in videtur illa quidem certe, quae summa sunt, ex quo senis hauriam, sentio. Nam nisi muliorum praeceptis, multisque literis mihi ab adolescentia sumsissem , nihil esse in vita magnopere expetendum, nisi

laudem atque honestatem; tu ea autem persequenda Innes Cruciatus Corporis, omnia pericula mortis atque

exsilii, parvi esse ducenda nunquam me pro salute vestra in tot ac tantas dimicationes, atque in hos pr.

comperimus, genera ludendi. Ab Ilius unquam me te ore Ia Ex his studii haec quo reensetur mulius lem ore Iioc est a nullitis as Ora ιι et faetitias licendi saeuuas exsista ortulis, sive eius caput sive res poetarum lectione emetur, id est, ageretur, me avocavit auimeae uiui, pretium es aeuiniationem meretur, totisre metus, autumor, dendi, id ei in priuiis laudatur a Graecis eoim est otium, uuiolopias, auia H κεῖ dieitur, quorum imitatione ii innus G a v. loqui solemus istum in Pand. TempestiWia conininis Vide surra,

433쪽

si atomim hominiiii quotidianos impeius obiecissem sed pleni omnes mi libri, plenae sapieninim voces, plena exems lorum vetustas Mae iacerent in tenebris omnia, nisi literarum lumen accederet. Quum multas

nobis imagines, non solum ad intuendum, verum etiam ad imitandum , sortissimorum virorum expreSsas scriptores et Graeci et Latini reliquerunt quas ego mihi semper in administranda republica proponens, animum et mentem meam ipsa cogitatione hominum excellentium conserinabam

Vii. Quaeret quispiam re Quid illi ipsi summi viri, quorum virtutes literis proditae sunt, Mane

doctrina, quam tu laudibus essera eruditi suerunt 'ri Difficile est hoc de omnibus confirmare sed tamen est certum, quid respondeam. Ego multos homines excellenti animo ac virtute fuisse sine doctrina, et

naturae ipsius habitu prope dixino, per se ipsos et moderatos et graves exstitisse fateor. Etiam illud adiungo, saepius ad laudem atque virtutem naturam sine doctrina, quam sine naturi valuisse doctrinam.

Atque idem ego contendo, quum ad naturam eximiam atque illustrem accesserit ratio quaedam consormatioque doctrinae tum illud nescio quid praeclarum ac singulare solere exsistere. Ex hoc esse hune numero, quem Patres nostri viderunt, divinum hominem, Africanum:-hoc C. Laeliuiri, L. Furium, moderatissimos homines et continentissimos ex hoc sortissimum virum, et illis emporibus doctissimum,

AL Gionem illum senem qui prosecto, si nihil ad

434쪽

mo Ancni, restra, cap. 8 43ipereirendat colendam me triuiem literis adlux

ventur, nunquam se ad eariti studium contulissent. Quod si non hic tantus ructus ostenderetur, et si ex his studiis delectatio sola peteretur tamen, ut opinor, hanc animi adversionem humanissilitani aeliberalissimam iudicaretis. Nam chterae neque telix

porim sunt, neque aetatum omnium , neque loemmiis: haec studia tacdescentiain agunt, senectutem . lectant. secundiis res ornant adversis pessugium ac solatitim praebent; delectant domi, non impediunt soris, pernoctant nobiscum, peregrinantur, rusti

cantur.

III. Quod si ipsi haec neque attingere, neqΠe sensu nostro gustare possemus, tamen ea mirari deberemus, euaui quum in aliis viderestius. Quis nostraiiii iam animo agresti ac duro suit, ut Roscii morie nuperrimi commoveretur qui quum esse sene mortuus,

tamen , proptet excellentem artem ac venustatelix, videbatur omnino niori non debuisse. Ergo ille co Poris motu tantum amore in sibi conciliarat a nobis omnibus nos animorum incredibiles motus celerita

temque ingeniorum negligemus Quoties ego hunc Archiam vidi, iudices, utar enim vestra benignitate,

excesserati

435쪽

. ORATIO quoniam me in hoc novo genere dicendi tam diIigenter attenditis , quoties ego hunc vidi, quum lite scripsisset nullam, magnum numerum opum imversuum de his ipsis rebus, quaerium agerentur. discere ex tempore Quoties revocatum eandem rem dicere, commutatis verbis atque sentenuia Quae vero accurate vim lateque scripsisset, ea sic vidi probari,

ut ad veterum scriptorum Iaudem pervenirent. Hunc ego non diligam non admirer non omni ratione defendendum putem Atqui sic a summis hominibus eruditissimisque accepimus, ceterarum rerum studia, et doctrina et praeceptis et arte constare poetam

natura ipsa valere, et mentis viribus excitari, et quasi divino quodam spiritu iussari. Quare suo iure mutaeae ille Ennius sanctos appellat poetas, quod qua . 0-xum aliquo dono atque munere commendati nobis esse videantur. Sit igitur, iudices, sanctum apud vos, humanissimos homines , hoc poetae nomen, quod nulla unquam barbaria violavit Saxa et solitudines voci respondent bestia saepe immanes cantu si ctuntur atque consistunt nos instituti rebus optimis non poetarum voce moveamur' Homeriim Colophonii

civem esse dicunt suum Chii suum vendicant Salaminii repetunt; smyrnaei vero suum esse confirmant. Itaque etiam delubrum eius in oppido dedicaverunt. Permulti alii praeterea pugnant inter se atque con

tendunt.

IX. Ergo illi alienum, quia poeta suit, post mortem etiam expetunt nos hunc vivisi, qui et voluntate

436쪽

Pli RCH lx POETA, CAI . 9 et legibus noster est, replulianius 7 praeserti in quum o in ne Oli in studium utiliae Oinue ingeniti in contulerit

Archias ad populi romuni gloriam Iaudemque celebrandam Num et Cimbricas res adolescens attigit, ei ipsi illi C. Mario qui durior ad haec studia vid lintur, iucundus suit. Neque ebim quisquam est tam aversus a Musis, qui non mandari versibus aeternum suorum laboriim facile praeconium patiaturi homistoclem illum summum Athenis virum, dixisse aiunt, quum ex eo quaereretur, quod acroama, aut Citius vocem ibentissime audiret eius , a quo sua surius

OUtime praedicaretur. Itaque ille Marius item eximio L. Plotium dilexit, cuius ingenio putabat ea, qua ogesserat, posse celebrari Mithridaticum vero bellium magnum utque dissicile, et in multa varietate terra marique versatum, totum ab hoc expressum est quilibri non modo L. Lucullum, sortissimum et clarissimum virum . Verum etiam popidi romani nomen illustrant. Populus enim romanus aperuit, Lucullo

imperante, Pontum, et regiis quondam opibus, et ipsa natura regionis vallatum; populi romani exercitus, eodem duce, non maxima manu innumerabiles Armeniorum copias sudat populi romani laus est, urbem amicissimam Cyzicenorum eiusdem consilio, ex omni impetu regio ac totius belli ore ac saucibus

erePtam Sse atque Servatam nostra Semper seretur

et praedicabitur, L. Lucullo dimicante, cum intem

437쪽

Deiis ducibus depressa hostium assis, o incrediabilis apud Tenedum pugna illa navalis nostra sunt

tropaea IH Stia 1 O numenta, nostri triumphi Quare, litor uin ingeniis haec esseruntur, ab iis populi romanisama celebratur Carus fuit Africano superiori noster Ennius. Itaque etiam in sepulcro scipionum putaturis esse constitutus e marmore. At eius laudibus certe non solum ipsi, qui laudantur, sed etiam populi romani nomen ornatiir. In caelum huius proavus Cato tollitur Magnus honos populi Pomani rebus adiungitur. Omnes denique illi Muximi Marcelli Fulsit,

non sine communi omnium nostrum laude decorantur. Ergo illum, qui haec fecerui, Budium hominem, maiores nostri in civitatem e perunt nos hunc Heracleensem, multis civitatibus expetitum, in hau autem legibus constitutum, o nostra civitate en- ciemus IX. Nam si quis minorem gloriae fructum putat ex

Cap. X. Er u qu haec fecerae Rudinum hominemo Natione Rudinus sitia uuio, quem superior Dieauus ili lectum familiarissime etiam commutilaato sepulchri bouore dicitur in maiorum suorum numerum retti ιν isse. depultarum fuisse traditum extra Portam Capenam ille re Passibus ab

It genio qui pulchre vidit pro vulsato in is luti iis legendum esse in in iis Mil. iiiiD Mistis lari vu-

sata recte haeserunt Guliel in et Em. iit aliti uid i xcidisse iiii l.ἰr iit Leviorerne leta ligeti ius tot uti locum Persa

navit. Frustra repugnat Golireuetius; quem audire , si iis p set ad sup tiora ubi de Plotio et Archia geha

Poemata secerat, in quibus Cato , et teri . quos nominavit, laudantur. R id tim Minnum malui Anti

Rudium hominem Rudiae oppidum Apuliae, foederata civitas quo tempore Ennius in civitaten est CrPtus, quae postea colonia fuit, a Q. Fulvio Nobiliore deducta , oius beneficio civis R. factus est ramus, uiri Bruto testinus. .

438쪽

PRO ARCHIA POETA, CAP. I 435 graecis versibus percipi, quam ex latinis, vehementer errat pollere quod graeca leguntur in omnibus - gentibus, latina suis sinibus, exiguis sane, comtinentur. Qua est res eae quas gessimus, orbis terrae regioni is demuntur, cupere debemus, quo in mirum nostrarum tela per tenerint, eodem gloriam famamque penetrare quod quum ipsis populis, de

quorum rebus scribitur, haec ampla sunt; lum iis certe, qui de vita gloria causa dimicant, hoc ma- linum et periculorum incitamentum est, et laborum. unam multos scriptores rerum suarum agnus illa

Alexander Heum habuisse dicitur Atque is tamen quum in Sigeo ad Achillis iumulum adstitisset, fortunate, inquit, ado uitiae Hrtutis Ho ram

Praeconem inueneris. Et vere. Nam nisi Ilias illa exstitisset, idem tu in ulus, qui corpus eius Conte Xerat,

nomen etiam obruisset. Quid noster hic Magnus qui cum virtute ortunam adaequavit, nonne Theophanem Mytilenaeum, scriptorem rerum suarum, in concione militum civitate donavit 'et nostri illi sortes viri, sed rustici ac milites, dulcedine quadam gloriuucommoti, quasi participes eiusdem laudis, magno illud

clamore aptirobaverunt 3 Itaque credes. Si civis romanus Archias legibus non esset, ut ab aliquo impe

urbe seiunetum. - id noster hic auenua De Cn. Pompeio dici mani-nsium. Et opportune, quoniam supra mentionem secerat Macedonis Alexandri cui hoc idem metuom iuin suit, de Pompeio dicturus adiecit hie ii

439쪽

in Alioratore civitate donaretur, perficere non potuit Sulla, quum is panos et Gallos Ionaret, hunc potentein repudiasset quem nos in concione vidimus , quum

ei libellum malus poeta de populo subiecisset, quod epigramma in eum secisset tantummodo alieritis ver si is loniusculis, statim ex iis rebus , quas tunc ven debui iubero ei pmnium tribui subae conditione. ne quidiosi eis Geret. Qui sedulitatem' mali positas

duxerit aliquo tamen praemio dignam, huius ingenium et virtute iii in scribendo et copiam non expetisset Qii id a Q. Metello Pio, saviiliarissimo suo, qui ci- .vitate multos dona Vit, neque per se, neque Por Lu

cullos impetravisset qui praesertim usque eo de suis risus scribi cuperet, ut etiam Cordubue natis minis

ater. - QP Pamma in eum se saei tantumniodo alternia .ersibus ) hexemialo adiudicalido, non sine dissurentia lamet Pervo aurum lauec argumen-

r indos Auernos agitii versus dici eli glaiciis , lueti Is scilice disse utietiliti varios luimiis tuten videtur elegiactu tuli uitu sta ipsisse cil filios. diicit Aristoteles Praetere bo seu ur, i octas Aulini.ebutii Colosonia'. Arcti it clivo Parium, Mimnernium Colosenium, quorum numero uagitur etiam Solon Athetileutium legum scriptor nobili iuriis. -- Ea his reavis quos , -- Helial ursι era in lireliuna tribιι . Acci ea co/ιd ιιιones, ne quid eoire sιrit,ere, Non potuit expressius vitia Poetae declarare, quam dicendo duiuin illi uvpraenitum laudis, sed mercedem sileutii: - etiam cur s.1μου nisi rectis

vinclute, nec minutilibus Muris carmen iuriiseium. Persicere non potuit mendistius opinabatur legendum oluιεβeι quum bene tigenius resutavit. Guo donaret Credo hi male

satio, ut paulo pus in verbis φάδau timi ex inti, e Certe qui

440쪽

PB Anciti A POETA, CAP. ii 437 pingue quid bini sonantibus atque per inunii,

arures su dederet. Neque enim est hocdistimulandiun quod obscurari non potest, sed prae nobis serendum: trahimur omnes laudis studio et optimus quisque maxime gloria ducitur. Ipsi philosophi etiam illis libellis, quos de contemnenda gloria scribunt, O me II suum inscribunt in eo ipso, in quo praedicationem

nobilitatemque despiciunt, praedicari de se ac nominari vestiani. Decimus quidem Brutus, summus illo vir

midiim et gentis suae motibiis eon trer quantum inter icta scurrae gruens invenissent orationis genus alicuius in trivio, et inter liberalis averteraut exemplo suo ceteros a re ingenui hominis iocos mulio urbani-

- illa, et simplici in qua praeeipua talis aspersos sale. Neque vero , -- potitarum sita laus est, et in qua gaverim multa in Martiale quoquos imioresonini studio ine uount, non inscienter dicta reperiri sed imitatione naturae. Itaque fere post Prosecto deteriorum longe numeriis Augusti tempora, ut quisque versum maior est Latinae quidem orationis maxime insta erat, sententiam mari miis illa. minimeque quasi pioine emuolsemi denique modo io mentis insucsta germanitas in Mar-quutus fuerat, quo nemo serio soleret tiale nulla est, in Catullo praecipua..ioqui ita in pretio haberi oepit. Vt discederem ab instituto atque Quin etiam sueatus illa splendor et hunc contra Maum solitus , pannninadulterina elaquentiae species ita non . suurem, in iuxti me, et prope -- nulla , qui verae eloquentiae gu git otionis totius mira suavitato habent, eae vitanimos coniuncta utilitas. Quam enim haec ut bis quoque temporibus exsilierint scri P a condide quam vere quam Hispani duo , homines aeteroqui et UPPortune liui Mevo nostrisque ho- in primis eruditi, et seriptis editis minibus nuculos voco soliorum motius quorum aiter Manum vis 3 iptionum xiisces, quos pravaasilio. idio Martialem Catullo ante imitationis nescio quae intemperies veritus non est. Qitorum atque contagio privat omni hono na- utroque ita dissentio iit , si quis turaei trinum in euratura stati pa- deus potestatem milii optionemque D rum, vel nihil Ponant, sanae inui sectat, iniiqiem Virgilii, ut video eulis ouoi V.

eum ceteris comparem, e Ennii D pH in quo deleVi tui, quod allevitis, aut Furii quam Luc ui, superstuum est et male sonat, multo similem in scribendo Me m Minim sequatur ita tibinis. malim inter Martialis autem ei ca

SEARCH

MENU NAVIGATION