장음표시 사용
41쪽
Du 1i Aug. latis. tibi est i Grad. 14I: Issici Grad. 16. Anus I sp8 Latit. φ ar I. I. prvuu ad rararaim Muit Mala,cos ituratis ram l Gras. I 1,cm ru eam pama Grad. is , o veritatem rρl excedaε. In Decembri ά i 8 die uis minem anni motin V tuis excedit ad io'. Redimu in Scala reperitur. anna ism tibi in die atiis emin 1 Grad. - n F nati in I Graclo . Eorim quoque me e Majo,Hebus ια, ου, I Ορq. rectivi a Sιala qxam a ro c. irritur. Et Dper totum mensem Septem. tibi ad 9 s min. excedins bene I acalannuur. Anno ι6oo circa finem uri .motus V tibi veritatem ad ose I excessit, qui in Scala recte reperitur. Sed ut antea professulam, Scaea uepatrocimum nan sic viam. Hoc tantummodo Uιndere valvi, rari ιGratu non carere, quod paulo p/II plenitu demonstrabo. Pergis. Qiram ob rem constitueram jam animo posteriores illas origani calumnias flentio praeterire. cum a familiaribus meis coram. ab amicis alijs per literas saepe interpellor. utpote quid morer perfida hujus hominis convitia amplius refutare: dare me rei veritatem ignorantibus anima, dubitantibus augere suspieionem. tum vero& bene sentientibus mucere scrupulum . quasi aut nihil mihi sit, quod ipsi respon deam, aut nihil dicendo me vere perstrictum esse
agnoscam. Consuli trus fuisset te latuisse, cum rere te perstrinxerim , γοή covcientia tua testabitur; ct tot tui errores in timerissibus commis nunquam in lucem prodiisent, quot in hoc inest scripto manifestabuntur, quanquam non omnes adductarvi sim,o pleros hsaltem eorum annorum.ad qxas ct ego E emerides scripsi. At quia suulantat rem veritatu tibi agere libuit, totus' repetere,me te calumniarι. ct pcrsu conriti js procmire: age menstra uni cum lacum in priora ad lectorem Epistola, ubi te calumniam sim, ct uti νeritatem titi non rixerim, monstra etiam Gnνitia,quibus te assecerim. Quae si Ulaurire non vales, ut nunquam valebis, via impedit, quo num ran imum, empudent imum,nugινendum mo mendacem hominem te AE peliavera .ath hac nomisa non uda σfendendi se maledicendi, si regerendi studio si me tibi attributa, mini maris quam instigateribus, quadruplatoribus c Mεηibus tuu accepta feres qui te contra me animarum, O talia tibi pura erunt. qua nunquam mihi in mentem νωασunt , is ex meo scripto nullas sanus unquam eruet. rerum cum tibi nimim tribuaι , fastu turreM, HI prosus sis inimi. si, irim tibi inter Mathematicos hoc tempore nullam reperiri, Omnes enim alios prae re cantenum . reis
suam crisere Opublicare ad rem Maiiamaticam pertinotia .st, cisi merio fure su sumu, quo abunde colligi
42쪽
I ex nuper editanasti ne adlectorem in primo tis mobili qui tamen cotistaneis alterum te saltempasim e , facilius tibi persuaderi passus es,vi hane Innairam in me scripsiem. Ego ver, una cum alii ex ea perfrictam n frontem agnosco, qtra pudorem omnem te abjecisse demonstras, dumstrenue mentiri non erubestu. Persidau conritia quibus te feceram, qua nulla prorsus ostendere potes. M ubi quaesio tibi deri flusem nugivende, quod ide me tecum uise clamitare audes' Credo omnino te vel ebrium, rei mente captum haec essurisse. Habe eras oc quod meritus es ressossum. Subjungis Et vero, non in uria de tam longo meo silentio mecum posset aliquis expostulare: Verum is .ri Origano saei te me excusabit . ubi intellexerit, eo consilio nihil i me responsum esse, quod lem, si quid Apologeticum tribus quatuorve chartis commendassem, illud a prima lectione Astronomiae studiosis aut reiici, aut negligi. Et quidem suo ipsius exemplo id seci,siquidem ipse Ephemeridibus calumnias illas, tanquam praeclara industriae suae argumenta velo maiant a pr ae fixerit I aequum erat me, si quid respondere vellem, ita respondere, ut meo cuipiam laisti aut operi illud, si non praefigerem. saltem insererem.
Quid hic tibi fingis Maginet Dixi privi melitis fecisses, sitrorsus tacuiset. Nes enim caesam habuisti, uto in me cibactareris. Quia ver. tibi aliter usumfuit, equitem satis cito cum tuis calammis indignu certe ho- te Mathematιco in publicam prodi , nec opus fuisset excusatione ulla mare.. ologiam pro siu cribere Gyen ora Πι comesum est. Tu Hro non apologiamIed Apologum deformantem rei potius libellam famosium contexuisti , σνι tabularum primι mobilis tuo consilio instruisti. Ego ergo, ut digna merceti labor rura compensiretur, ne fruisi halfecisse viderer u , hanc restonsionem adfictam tuam caussam, meo consilio Uus, meis similiter timeres bis ortari, ne ct ipsa quot ά yrima lectione resceretur aut neg5geretur; sedmultis ιmo totι mundo consaret, non re,verum re me calumni spetiysse. ExcasM te ulterius de mora. Fefellit autem me temporis intervallum, & a me huc usq; in pluribus occupato nihil ab istis aculis annis in lucem prodiit. Urgebam enim tum & vero adhuc urgeo meum Primum mo-e: dein, tabulas secundorum mobilium generales ac omnibus hypothesibus congruentes, eterea aliquot instrumentorum Mathematicorum usum, nec non Italiae Geographiam. Qui ias omnibus non mediocriter distractus. & simul etiam in hisce directionum tabulis, nini tu in .as proximis typis commendare statuissem , non parum occupatus, non potui unquam ad eam linem pervenire. IIant tuam excusationem a nu a bstmine requisitam, o plane superpacanem, in eum tantum finem instites aqua superbia rames . multum ante tempus monstrare ροβιι, quae te quι communis babera praeceptor ru, curae c acchpatum teneant, ne similibuι Hystudiis veram dent, se Rempublicam literariam jurare amitantur. Hinem ct verba illa siqui Iulia : urgebam enim tum o vero adhuc urgeo meam primum mobile: Quo primum bile tibi appropriatum sit. 9 te urgente procedar, te cessantecesser: At o ieiunum prιmι mohsis se motus siripi u. qui nσndum intelligit, ut 'roprie comperat motus primus i Velim νero hoc tibi pesuadeas, quod nullas bonae lae,fastu deterritus stationem siuam deseret se', a suu meditationibus abstrahi patietur in primu .si tua penitiis ins ia it. quae latia certe non sunt. ut aliorum obstiuant luminibus. Nam1 ex tuis scriptu Glis apparet, multa tibι ad-: deesse adterfiatanem. Noli ergo gloriarι in infirmitate illa tua. sed DEM M tune, ac judicium de tuis stria tabis relinque. Concluta tandem
Cum itaq:jam aliquando mihi gravissima illa conviti erum onera ab humeris meis sint exeu.n da. non ab re fore ludicavi, si pro maiore studiosorum commodo omnem illam Davidis otiis ni epistolam, quam Ephemeridibus suis anno issy Francosurti ad vi ad rumini pressis, ad Le ditem praefixit , huc adferrem. Recte facis quod omnem illam Epistolam, qua te Iasium esse existimas, Inrectoa tua, qua huc vsh satis acerbat, O restonsium condet sim requisimi, apponis. Inde elum quiris fodici iussicans animaupertit, me retam tam
43쪽
ni me egis, nec tuos errares, quos posteapisa copiosius lacesim recitabo ex tuis Dbemerinis detexisse: V1, id facere neglexi mea, quo propositum meum non fuerit errores tuεs taxare, scd saltem caussas purpurations o ediationis mearum D meritam proponere: Et commodum hoc ad alios inde redundabit, ut tuo exempla moniti eam res suas arant.ne sine caussa alios conνι iis ct calumniis similiter ur tu proscindentes, eandem reprehensionem tecum intarrant, ct sea riti auosse errores ommbus manifestant OGMonem praebeant. At ut rideant re nihil auia nosse, quam calamniarum plaustra crepare,quibuου te a me oneratum esse nuraris, μου facio, ct praeter meritam , mram οad rem ipsam te confers:
Elias itaqi Prima parseeu aliquod calumniarum praeambulum hare est e
PHILO ET CANDIDO LECTORI S. P. D.
Septimustam annu agitur,amicissime Lecti'quum hasce, quas nune publico usita exhibeo, rendere carps Ephemerides,adductus ad hunc laborem his in primis rationibuιiquodposteriores Io a v v ι s ST D si a calculo Tabularum Prutenicarum, unde deductas esse ipse gloriatur , multum aberrare, &quendam alium, Esthemerides sisas ab anno syr ad annum Issa
construri , ulterius, ut quia Faturium hic agis Μ ginei ct quidem contra promissum, quo ιe omnem dem in dedicatoria sua possi. Epistolam, i inita a me fuit, allaturum pollicιrus es. Non emis in meo Ic citus fuerat, non extendere pi. ισπ b c veris Et quendam alium. Sed sequantiar Et M. A1 1ω η- animadverti. stiand. υero Li LM M fir Li NUM Mathemaracum praestanti mum ct Profes rem Academia Gungensissetertissimum alijs procul dubio occupationibus d 'actum, oc. Reliqua recte sequuntur. Ephemeridey. m. Quare vero meae . o quilem πνη amplius mea, his ob editionem publica facta. mutasti Nulla Iuvat G ρδψmουσιν ' si ς' nimirum alia de caussa, quam quia tituta re momorderat, quo Mithaelam merides habeant exactes ρ- M stlinum.Casbaeum certe Mathematicorum hujus seculι,ut eum D. I O- putatas , ex us tabulis, qu- ANNES XEPP LER US Caesarem Mathematicus, gratis semper erga hujussi αὐθ Coriphaei maxia praceptorem , is ellat, merito sitio ornari. Tu erum solus habers mille,sume commendant : Et Pruteis quem totis munio facum conrertat, ct ideo nomen quos Mastumηνώιο-nicis alia correctiores hoc sum tibi est, quem tu cum misimilitas jamdudum extinctum viam. Sed in tempore nondum extente rit μαγος,9 dura ot MM vera, qaraesu, manibus taber, tu.5 Metalem OSanὸ hoc negock ob professio oe I enebraι occinent. nem, quamsustineo, nubi dari existimavi: ut cessantibus aliis, quι in eodem mecumstadia currunt, ego aliquid tentarem. Et ad laborem hunc inter alia hoc quoi me invitavit,ct, Ephemeridibus ipsis ad Meridianum Francosurianum constructis, gratum me aliquomodo exhiberem, eum IstUrsimo Principi Electori Brandenburgico, se. Domino meo elementissimo, qui munisicentiast benignitate Aa , Musarum in hac civitate domicilium praecipuum isa ditionis, a majoribushuis laudabiliter constitutum,sovet re conservat , tum Academia in ea,qua me nθn modo in civium suorum numerum cooptavit, stedct Pro egione Mathematica superiore cae Senatorio ordine dignata em Civitati denis ipsi,quis mihi oemes tuta halcyonia fargitur. Auressus ergo sum laborem,maxima cum animi alacritate,straesertim eum nultam occupatum esse audirem, qui desisiderio novas seruentium annorum Ephemerides ex tabulis Prutenim requirentium, satisfacere cuperet: Et urgendo opus sectis ivis horis, intra biennium
studioseos Astronomiae in motuum consideraIione unice
44쪽
ium tantam eseri,ut adro annos manu omniam planetaram, ab anni redemti orbis Isys ad unum Q ισσsubduxerim. Postquam ver. a quodam N. cognovi, esse opera cujusdam
lati ad multos annos jam Nec hic tibi temperare potes Marine, quin falsum m alienis litem cem nte ealculat M s edit, ali muta . u. enim non Aripstram: Postquam νοὸ a quodam N curari: se remisi nonnihil a labore, Si , ra ram vero a Renrendo re Eminentismo visa Domana CBRI
ini Patavini, Mathematici in illustri Bononiensium Gymnasiis celeberrimi esse deprehendi,
opulatas ad annos quadratinta, ab anno nimirum Christi IsJI ad annum it Io, Venet axe M. Tandem cum ex colutione quoi ealculi eius cum meυ, δερr henderem exiguam diis ex pantiam, ut quidem non possunt non convenire,qui Vsdem funiumentis inhaerent, si priarare plane meos labores,ne actum viaerer egis,mecum constitui, ct ivio ad biennium sermὸ nuens omnem de iis abjecs cogitationem suando vero eoram oe per literas mecum amaniser ct diluenter egerunt multi, ct ij quidem quorum consillys es voluntati merito obtempero, i quia e xemplaria Magini in Italia distracta in Germania vix jam reperirentur, cs si quaxtarint, intolerabili pretio venderentur,feliciter incloatum re ad medietatem perductum iborem abs verem. Ufecerunt tandem,ut denuo resumtis viribus laborem aggressus, Epheis merides hosce meas proximo hoc triennio ad annoι decem ultra Magini extenderim. cc μ sum quoil. ererat, ct mefluctuantem ac dubium adpublicationem harum incitaυis re eo mavit, ci/m Reverendisi is Nobil. viri Dn. Ioannis Hente a Blanchenburg, Magistra ire erorum 1 um rubea stella per Poloniam re Silesiam pummi, se. promotors mei benigni sitari munificentia, quam grata mente lubens meritos praedico: tum quod in ipsi vi Magini Epheis et ridibuι, quadam haud negligenda desiderari comperi. De quibus, dum veritatu non carendi studio, te amici sime lector, brevibus moneo; ιnstem adducor, 'Dominum Maginum, ita en humanitate oe doctrinapraditus, si legerit ct examinaverit haec nostra, haud aegre id
sum laturum sed omnia potιus amanter interyretaturum. IIic primam mea Psalae partem fingitait, in qua certe, at 9 in reliqxis nihil animaoertis,quod non amiatram ct humanitagemque nos humanitatis o liberalium artium Professores maxime iacet,suariter stiret. Inda durescisum in antecedentibus, ad male olentia oembum larem Iare tia, quis aliis quaesto in ca lsa fuit uisi tase, qui me siduxisti ' Ac nunc quidem aliam vicisum cogor induereperIonam, quando tuM adhaec mea calumnies
Laudabilis certe origano eaura fuit.ut in hac Epistolae parte resert. Ephemerides eonstriaendi. Aberrata ealculo Stadius, Marstlinus suas non persequitur, alias ipse non vidit. Cuniau, hoc negocij sibi, ob professionem qirani sustinet relictum dicat, ut ceu ntibus alijs ipse au-uid tentaret. Iubentes hoc oneris ipsi nos concedimus.
45쪽
εψriberι coepi, baca enus lubens mihι parmulis: quare quast in se equentibus meamfactum non modo cavillaris. mpugnassed ct caisnmgse tradatu ρ Quasi vero tu ιι vissis, in cujus 'testate siunt aliorum labores, qηos vel con-εMere, vel etiam inlabere pro arbitrio pos . Certe ct uastald ridemus, quod tu ex Italia .rimo de sichria, nobis Germanis imperitare audacter prasi κ. Sed infers. Existimamus vero ob eandem illam professionem,suarum non minus partium suisse,inqui
rare prius diligenter, sit ne ab aliis ante factum, quod ipse moliatur. Mathesin publice profitetur
origanus, oc negligit autore qui in eadem scripserint investigare Novem iam annis meae exta banr, cum ipse suas condere ccepit Ephemerides. Tanto igitur annorum intervallo Proses orem Matbematices ea quae nosse sua plurimum intererat,subterfugere Τ Certe aut rerum suarum est negligentisiimus,quod ea non curet,quae sibi curanda sunt,aut impudens,quod dissimulare veli quae viderit. Poterant Francosurienses illi Librorum indices, in quos quae singulis nundinis nova pro diere, reseruntur, ipsi indicare , a tot annis alias etiam praeter Stadii &Maesti ini prodiisse Ephemeridum stipputationes. poterat ex quovis Bibliopola rem ipsam cognoscere: poterat deniq; , si alia negligebat, ex universali illo librorum Omniu Catalogo, in quem tot annorum novi libri sunt eo gelii, Anno 1191 Franciarii edito,edoceri, meas jam a multis annis prollare Ephemerides.
Hu huc u . adductis HGu tu me accusin dupliciter; vel quia rerumnearum sim negligentissmus,qui ea naucure sua Myrose ilisne meam umce stet ant; ni quod impudemer cete ac tisimulem, quae viderm. Ad primum quod atrιnet, ver me quidem O optima constιentia bac ipsium asses. in has Septentrionales nostras reFones, quanIum D so expΓcara o cognoscere pum, tuas Ephemerides ιιιιει nou pervenisse. quam eas Domιuus Superauendens Marchiae generalis D. Pelargis, a D. F chiro, qMeassicum ex Italia advea erat, ctia est. mιlah Framfurti is sciendae concessi. Et in catis fuit. quod eo tempore umcum tantum Bibliopolam hα babuιmus, qui nec metalogos librorum seni er huc tulit, si tulit libros tamen nares nobis utιles simul non attulit. Nec vices me negligentismumfuisse insistiando, nam alia quaedam prostiterant Ephemeritis, quanti is praeter alus, nos hac in parre constului, ex pra. um m ct celeberimo Mathematico g.trihoumro Scultero. viro Consiularι Gorticensi, cum forte nuptiis νουι sibi carismr D. D. Roberi pie ante decennium inertur anno i sy3 hic Irancofurti interesset quaesiperim,num vel de Mastiatina, vel alis quopiam ipsi constaret, qui aliquia de Ephemertibin eliset,aut Usimili mecum labare rersaretur: quarum per annum ferme occuparis eram: Quta v. 2 ιθι tum nihil constitit. laborem continuandi hemerides,uri par erat, boninibiαι caussa diligenter ursi ad Catalogos quod attinet. rarde ego amo vi 2 demum circiter annamias generalem illam Catalogum Damafurti editum rivi, nec Dr Uo sphemerides rudes repres: Viri tantummodo noratas tabulas secandorum mobibum prolixo titulo,ct na ι caelestium orbium Theoti .u: Tandem ante triennium mιθι quid ιm ex amicis meis monstrarit, ct Ephemeridet Cataluo insertaι, ct quidem sub mutato nonnihil nomineruo, ac si Inomniumn intoninus racarem. Sed quιd iuraιβιre vel hunc vel illam bisum prodiise, cum inde natius unquam eris ere post,ut siquissiam de re aliqua scri eras,non esse integrum alterι ιle eadem quo fisirabere. Noram hoc se hostile obstruere canari aliorumsontes: Scripsiere ante nos mulit, os rabeut inposterum de eadem re,nec relania recedens subsequentem .vel *Uequens antecedentemjure redarguere potest, cum cuiν, β liberum in re quapiam laborare. Inromn ergo ct frustra mila illa occinis: Vis ut tuu Οἰulis rideam, cum propriis cernere pusim 3 an non notum tibi illi d 3 Non sit alterius qui esse potest. Ad alteram boc infero,ex tuo ingenio te meum non posejudiacare. Non enim estis sium impudentia,cψα te esse rideo, qui eIIam in manifestissimis contra veritarem pugnaι. ac sane si largirer me mise quod tamen non vidi: Min potvises vel tu,ril quissiam auus,quι bonum publicumpromotarmc auctum, stipit meos ιmpedire vel retrahere labores; quando ut supra protem sum,salutare est studiis pubtici plum invi in una eadem j. re laborare ut tersior se clarior ea evadat. Tu verὸ ct falsam caussam mihi a gis,is impuden-isimo mendacisfactum meum oneras. dum sir ιbis :sed Opinor latere anguem sub herba,ipsumq; non suis quas adfert, sed illa potius adductum ratione .quam ab eruditisiimo in rebus Mathematicis viro Thoma Finhi Opertiteras intellexi, hoc quicquid e st Ephemeridu; me duce compilasse. Scripsit uda tum ab Anno i 181 ad me haec verba:
46쪽
ierunt mecum nonnulli, qui aegre serentes, Stadium ita ὀ te accipi, id apud me obtinere eo natini, ut si fieri posset, aliquid saltem e tuis Ephemeridibus exquirerem ,quod limam serre posset.
Io vero cum eo sim ingenio, ut homines male tractari malim, quam veritati deesse, δc ita elaborum Ephemeridum volumen sciam ut lima non sit opus .facile eorum inanem petitionem con-mpsit. Sed sic saepe fieri soler,cum abundamus ocio. ut ea quaeramus ipsi,quae eodem destituti,abiis inventa acceperimus, &c. Hic Marine non occupamur in Pypnia bin effingendis galbinsatremis motus, sed explicanda mibifuit c.ltifatorum factoram; quando ct m&ι hamimbis unicὰ danda est vera,ne quid dicamin, agamus vel faciamus,cuius rei obabilem aliquam rationem aliis reddere nequeamus t Actin enim nostri caussa etsi non omnibus ostenditur , tameni omnιbus examinatur: Tu vero ari ulla urgente necestare, mos ut calumniosi factum meum traducia, caussam eo nommefalsem, qua ηmquam miti in mentem penit, assers, eam, coloras, ac si ubi Appia latast a Claris edica ct Mathematico m. D. Thma Fin his. At ille Medicastud a siri proposita habens, suumsaltem denegatus,l qua eum pertrahere voluerunt abj,ubi ammum declararit,eo tempore, quo ego nec minimam cogitari describendis timer ubia, non item ex mea mente ad rescripsis. Et male tu eiusdem cum ipse me esse mimi viraris, hoc medio, tos ambo Germani simus. Α n umnes Germanos eiusdem prosu animi esse stulte flatuis ρ Forte hoc quos tibi im Gru, quod cum Centones tabularum secandorum mobilium, quas ex tabulis Prurenicis deduxisti is corrasisti, non ibuerat .ideo laborem scriben s Dbemerides magu Aubterfugerit, dum me ad Ephemerides supputantas laetiore ctomtiore animo te duce accessse, nugaris homo levissime θ nullaende. Sed is in his multum a veritate aberraι. modo enim qu expeditiorem viam in motibus Farensi habet, tua preloiere o anfractuosa uteretur. Tu qu -m existιmas neminem te isso breviarem ostendisse: At multu Herur u Iur planum faciam amnibus, in Lunaeta calculando egregium tibi. Qui non meritru sis .flato abis mulgraIscandi compentum monstrabs, qao qui . ter citatus in calculo intra horas flex ressieptem, rortin annι motum ad fluuios dies cognoscere facile potest. Quando
ν Canona tuarum tabularum scribis i dium Iaboris Dbemcridum esι suppurationem matuι γ . Ob insignem dem parietatem ad singulos dies, ct ideo inventionem tabularum diarm Ius I rantopere praedicas, in quibus Gν nihil compent' ob prolixitatem maximam, qua stest ultra paginaπ exrenit, deprehendo. quid quaeso de has horum Luna computant ratione statues,qua ct facis Opaucupaginis comprehensa est, cum tuas omnes ad motum una spectantes tabulas aggregemus, ultra Ico paginu excurrat, o abis inventιone prac ianis aquinoctiorum tra, abis equatione sicunt Epicycli, abs, An alta coequata, denu abis partis proportionalis ex scrupulis na
irtionatibus 2 excessu emergentis inquisitione, si ms compento,perpotam aditionem absol tur Hoc certe agristare nolens volens cogeris, ad Epheinridum suppurationem Hs nihil succinctius, nihil accommMatius esse. Nec da ta ,similia compendia in aliis Planetis siuo tempore proditura, ne nimium ob cenIones tuarum tabularumglorieris stat pira tabalis ruis exautoratu expeditiorem brevi furaram omnibus motuum caelestium supputationem: Nunc tabulas isas considerabimus Tabula compendiaria motui in calcalando auem
Prima tabula qualium motuum I canuniens amnis Iu lianis centesimis Tabula ha ta meridianum Francosurranum dera constructa, meridiem reoiciunt: ut si quisphemerides supputare risit, compendio egregio in una idipsium ad roo annos praestare possit. Radias enim hae ita constituta siunt, ut statim consultis i Centrum I Anm. Itbalis aquationum 3 cum centro in sinistro late- l Grad. II Grad. IIt d scindendo se anomalia in fronte, angulus com- anno I fm o 14 32 2Io 3 quinis adhibita parte proportionali moUret pam Iino 2Is I 37 48 34 2
addendam com sito P .cus 9 3ol iungum I a 149 8 43 247 6 19 κ' exigit mira , νιrus ad miruum dira primi. Vide infra exemplum primum.
47쪽
Secunda tabula mediorum motuum Lunae, conveniens singulis annis Iulianis ad centumusquo.
48쪽
Tertia i bula mediorum motuum I conVeniens
Quarta tabula mediorum motuum I diebus congruens.