장음표시 사용
21쪽
22 SECT. I. DE IUDIC. INFER. ET SUPER. parte rei, sed instantia Lantum perit actori, quia haec, ut dixi, nihil est aliud. quam litis persecutio. Is autem litem desinit persequi, qui ipso cognitionis die abess, quo maxime dic erat instandum, ut de caussa cognosceretur et pronuntiaretur. Ergo quum edictum peremtortu in ob id circumducituri quod actor ad diem non venerit, iustantia quidem edicti perit, sed salua lis adhue est. vi possit ex integro litigari, hoc est, ut impetretur edictum aliud. ceteris, quae ad litis praeparationem et ordinem praecesserant. in sua manentibus caussa. ANTON1Vs FABER libro V. titulo I. rationalium adD. p. 96. R. Illi, certo, qui hanc L. LXXIII. . II. D. da iudiciis. primis. ut dieitur, labris gustant, hanc litem non component. Etenimis, qui litem, contestatione semel inchoatam, deserebat. dicebatur eremodicium contrahere. Citabatur ille ter et quidem Iegis voce. Cui trinae citationi successit noua trium edictorum serma. quisbus citabatur reus per singula, qui si praesentiain sui facere detrectasset, ob desertain litem contestatam damnabatur. summatim re cognita et definitiva sententia, ita quidem. Vt postea volenti agere, denegaretur iurisdictio. Aliter tamen se res habet, quum circumductum esset edictum, prout auct* est VLPIΑNusi dicta lςge.
f. LI. Quidquid demum sit, frustra disputatiis hodierano die de hac instantiae distinctione, quum lege impe
rii publica, quam ordinationem camerae voeamVS, et quidem parte III. titulo XXXXII. f. II. ea reperitur et ineonceptione ordinationis camerae parte III. titulo L I. ubi
absolutionem ab instantia, eaque vel iudicii, dem Geristi Staia, Vel citationis, der Lai V, contra contumacem a iudice petere licet: eollich, se der XLiger - - - in re miso citationis nichi erscheinet, β met des Antaeoners - beare des Milers Unguorsam beklagi, daraus - - - schuon der InstantΣ, dem Gericlit - Staiad, Aer Don d r La dung - - - led erhenum, cet. Item legitur titu
22쪽
von augangener Ladune in ab hisen buten wH. eet. Similia ratione huius distinctionis habes titulo XXX II. partis III. g. X III. et titulo XXIV. g. III.
I. Ast si mortuus esset reus durante appellationis instantia ian sententia erit ferenda in eaussa appellationis propter damna saetasque litis impensas Z Id quod recte affirmat ANTON ivss Aasκ libro IIII. codicis Sabaudici titulo XII. definitione L
II. Quid vero si durante indicio de appellatione deserta lis sit. et is. qui appellauit, post contestatam litem cederet vita 3 Et haec quaestio itidem affirmanda erit, quoniam transire solet instantia post contestatam litem, L. XVIIII. XXXI. XXXIIIL D. d iudicris. III. Si quiς vero constitutus procurator in ea instantia, quae per sententiam latam finita est. et ob aestimationein impensarum, a iudice factam. fuerit prouocatum, et postea de appellatione deserta illi, qui appellauis, actio intendatur, procurator nouo opus habet mandato, quia noua adest insantia. In primis quum in desertae appellationis instantia non agitur iustane, an iniusta me rit appellatio, sed tantum, an sit deserta, nec My ANTONIVax As Εκ L d. libro II. titulo VIII. definitione XXXII. P. IaI
Iudicium, in quo caussa, per prouocationem de .sutii, pertractatur, secunda recte dicitur instantia, uti paullo ante I. XXXXHi. fidimus.
sed saepe numero usuuenit, Vt instantia appella. tionis, quae proprie secunda est, Prima qUOque sit, ra. tione scilicet prouocationis. Nam si ciuis cum manda tario meo, me ignorante egisset, atque hic cuncta, quae actor allegauerat, Vera esse confestus fui siet, adeoque iudex eum condemnauisset, et Drollocatione facta, tuaea: appellationis bene iudicatum Guasiet i tum mandata. rius
23쪽
a4 SECT. I. DE IUDIC. INFER. ET SUPER.
rius mandati actionem mihi intendisset contrariam. Ego indemnitatis praestandae caussa appellauissem senatum ob posteriorem sententiam, contra mandatarium PrO- nuntiatam, rogassemque, Vt negationes, qUas mandatarius in prima 4nstantia fecisset, mihi prodessent, confessiones ne nocerent. De illo maxime dubitabitur: utrum eo iure censeri deberem, Ut primam eXercere viderer instantiam, an Vt tertiam 3 Ita fit, quod minari quis possit, ut et habear pro apPellante, et primam tamen
instantiam videar exercere. Consule ANTONI v Ms As Ru M in codice Sabar dico libro IIII. titulo XoII. definitione L ID. P. 32I. NICOLAVM CHRISTOPHORUM L. B. DE LYNCKER de grauamine extraiudiciali capite I. sectione II. P. I . sq.
Quemadmodum vero instantia hoc loco nobis dicitur, si disceptatio caussae, apud inferiorem iudicem tractatae, ad 1uperiorem transfertur: ita quoque ut ea adesse possit, iudicium alterum alteri praecedere debere unusquiSque intelligit. Itaque tot dantur instantiae, quot sunt iudicia constituta alia aliis maiora, ad quae aditus patet. Iccirco necesse haud est, ut caussa trinae semper appellationi subiaceat. Nam si lis agitur coram magistratu Saxonico, quem vocant amisassium, tum potest appellari praesectus, ab hoc prouocare licet aut ad prouinciae regimen, aut ad curiam prouincialem, si res ita sert, et denique ab hac ad principem. Quod si autem prima instantia sit in curia prouinciali, unica tantum locum habet appeωtio.
24쪽
Ex quo originem auxerunt distinctiones inflantiae primum in mediatam et immediatam, dein in primam, mediam et stipremam, Vel Untcr- Vel Mittet- vel obem Instantet, tum in primam, secundam, tertiam et quartam, vel in secundam et proxime secundam. Hi noetiam libellus diuiditur vel in eum, quo utimur in Pri--. ma instantia vel in secunda. V ide G o T ae F R I D I B O ENIGRII practicam Capite V. P. 22. et GOTTFRIDI B A R Υ HII hode Iamiorensem capite I. I. LXXII. P. 38O.
Vt res clarior sat, Ioquar ex ore CHRIs TOPHORI LAN G 1 1 capite XXXIII. Vagger ad processum iuris civilis et Saxonici Π 2OS. sqq. P. S O. sqq.: Cum vero inquit pro diuersitate ter mloriorum, magistratuum, iudicum, subditorum caussariunque di, uersae sanae inliantiae introduciae sint , As IN. in prax. tuae proocm. cap 3. n. Iq. praecise sunt ubiqu6 attenden/ae, quia sunt beneficia partium litigautium, quibus inuitis adimi non possi intc. peruenit M. cain. II. qu. . Lander - Oristing rlibr. das niema=rdunerjuchi der ordotlichen Gerichte, vor u lue die Sache gehori, obita Mitte Mage an tinfern Hygelangen lasse, R AV C H B. Part. 2.qu l. n. II. VULT. ad lib. l. n. ιυ. C. de iurisdict. et est forum competens aliud inferius, Unter-Gerichi, in quo quis in prima instantia iuri stare cogitur, aliud subalterarurn, quod vulgo disHaup ahri oder Haurigerichi, aliud superius, ut sunt communi ter curiae principum et prouinciales dis Hin Gerichte, ad quas appellatur a iubalternis iudiciis, Ustu den Havfahrten, HIL TROP. νin proc. iud pari. I. tu. a. n. tis. quibus CARPE. tib a. reis II. n. a. . addit quartum iudicium asipellationum Dresdense in prouinciis electoratus Saxonici, in aliis vero prouinciis iudicium aulicum caesareum, der Michs-H Rath, et camerae imperialis, des Heli. Rom. Rei scimmem Geritate. Reus itaque coram inferiore iudi- . ce in prima inflantia conueniri debet. alias conuentus exceptione primae instantiae siue iudicis in illa instantia incompetentis se tueri valet, veluti coaera subditos nobilium vel ciuitatum ambiis lassiarum, praefectura ruin iudices non sunt adeundi, multo minus cancellariae, vel euriae electi irales, aut supremum caesareum, ta
25쪽
26 SE T. I. DE IVDIC. INPER. ET SUPER. vel Saxonicum appelIationum indictum ; sicuti nec subditi schrist
fassiorum neglecto iudicio nobilium. vel ciuitatum in curiis prouincialibus . vel coram serenissimo electore aliaue canccllaria iuprima instantia conueniuntur, ne scilicet confundantur iurndictio. ites et beneficium appellationis reo praecidatur. Et porro: ordinariam enim iurisdictionein non modo prinis ceps per senatum aulicum et curias prouinciales, ut et in pra secturis, in denen Aemtern per capitaneos et quaestores siue pra Delos, die Hauptlaute, Schos er uni Amt Veri asten, qui nomine prineipis iustitia in administrant in praeseeturis sibi conunissis ae concreditis, immediate exercet, sed et obtinucrunt illam iudieraac magistratus, qui vel schristiastii vel ambifassii sunt, et ructus vel nouites vel ciuitates municipales, iure nimirum seudi, locatiouis conductionis, emtioni Venditionis. alioque titulo, ut hine merito dicantur iudices ac magistratus. Sunt autem fibristra .
Schris assen oder Cantarie osten, quibus princeps aut eius Canincellaria is aperitat; ambes usu vero, Amt Fen, qui praefecturis
Comprobant, quae dixi p. 25., sermulae sententiarum, quas camera pronuntiaUit, colligente illas RΛPHAEL EsEILERO Parte II. P. 378. Verbi caUsia: se decernimus in proxima secunda instantia, coram cancellario et con
issiliariis episcopi M. habita, bene appellatum, et aevibis lico et scabinis M. primae instantiae iudicibus, beneri iudicatum et male appellatum, et p. 56I.: d durebRichter nechst . vorgehender und erster InflantZien libet Furthesin, Mol dadon appediret, und die Urrhesi in zweiter und Mitter InstantZim οι confrmiren. Aliam formulam edidit CHRrsTIANvs DARTH in den tantilia und
26쪽
I. Post quatuor pluresue instantias leuteratio vel sitnile huieremedium adluic admittitur. quia L. vn. C. ne liceat in Dua de iustantiis coram eodem agit iudicio, IO. PETR. DE LUDE IGlibro I. consiliorum Halleusium CCCXXVI. n. q. col. 999 vol. II. II. Quae de imminuendo iudicioriun inseriorum numero et multiplicatis instantiis camerae iudicium anno CIIIIcxxxxum commonefecit, leguntur parte II. actorum comitialium io AMGOTTFRIDI DE HEIERN libro VIIII. ἔ. IIII. p. Iv.
Quod reliquum est, sub finem nutus sectionis adhuc commonefaciendus es lector, quod, quum instantia olim post certum temporis decursum exspiraret g. xxxviii.), fatali quoque termino, uti alia sorensia negotia, circumscripta fuit. Iure enim ciuili in caussis ciuilibus triennium instantiae praefinitum erat, adeo stricte seruandum, Vt ne partium quidem mutuo com sensiu prorogari posset per L. x III. C. de iudiciis et L. II I.
C. ut intra certum temp. Os ALDUS HILLIGER
libro xxv I. capite II. P. I386. Donesii enucleati; in pri
mm ad codicem libro III. titulo I. Sed hoo fatale instantiarum usu haud seruari, neque instantiae tempus trierunio in soris Germaniae terminari, testantur IOACHI-
Mus MYNS IN GER centUria II. obstruatione XXXXVIII. P. I A. ANDREAS GA ILLI Us libro I. obseruatione CXXVIII. n. 3. P. 222. BENEDICTUS CARPTO-vivs parte III. decisione CCXVIII. n. 9. et IO. NDCOLAUI CHRISTOPHORUS L. B. DE LYNCHER
de ρravamine extramdiciali capite v M. Parte II. g. XXI.
27쪽
28 sECT. II. DE PRINC. PRIM. INSTANT.
P. 639. n. q. Adde DOMINICI cardinalis aeus Hi
Vtriam vero reste hic sequamur ius canonicum, quod ius ciuile correxit et fatale instuntiarum abroga- .uit, alii viderint. Satis enim ex eo apparet, pontificem hic nihil aliud egisse, quam ut lites aeternae et immor ales essent, quidquid dicant iuris canonici interpretes, uti praeclare hoc animaduertit IUSTUS HENNINGBORI ME R in iure ecclesiastico protestantium libro II. titulo I. g. X IIII. P. 976. sq.
I. Neque negligendum videtur discrimen, quod ratione priamae atque secundae instantiae aeparet. Nam peremta prima instantia, perimuntur dumtaxat acha, sed non exstinguitur ius partis. At appellationis instantia peremta, omne ius partis interit et perimitur. HERII ANNUS VULT Eius volumine IIL const-tiorum Mactu mutan XXVIIII. n. IO3. P. 342. II. Sed ad quem pertinere crederes la uleiam, quam iudex 'instantiae superioris irrogauit civi cuidam, V.g. de arboribus fumtim caesis. Et scias, velim, eo casu, quo cognitio caussae ad inferiorem pertinet iudicem, huic utique competere mulctam, quam superior prouocanti dixit, quoniam nemo pritiari debet fructi- hus, qui ex inferiore proueniunt iurisdictione . consilia Ha knsia volumine II. libro I. cons. XXV. n. 23. R. col. IIO.
III. Aliud est absolui ab instantia, aliud iterum absolui ab actione. Illud si fit, non perimitur caussa, nec perit ius partis, quin potius actor denuo potest reo actionem intendere, idemque tunc est, ac si actor et reus de hac caussa antea numquam in lite fuissent versati. Vbi vero iudex reum ab actione absoluit. ihi. nisi iudex appelletur superior, actio perit, oriturque rei iudicatad
conlisio CCCI. n. T. p. 887. IuL Iure Romano nemo nisi superior Iudex appellabatur. Idem Germani quoque obseruarauit. Complures tamen vel exeoiuuetudine via ex Privilegio ad Paretu Poterant prouocare, ii
28쪽
qne vi iuriς, quod vocabatur modo Brng, modo cursus, modo der oberbos. Ita non nulla Oppida et Vici prouocare poterant Wimis pinam, alia fremam, partim Mindam, alia Dauentriam, quaedam Ualberiladium, aliqua Spiram, alia I senaciam, alia Berotinum, alia Coloniam Vbiorum, alia Lubecam, alia Magdeburgum, alia alio.
Vide cuR1sTIANUM VI RICVΜ G RVPEN observatione ILXXIIII. p. 738. sqq. et V. C. IO. ADAΜVΜ ΚΟPP, pererudiis tum ac mea quidem sententia, unum omnium maxime scitum et dilucidum iurium patriorum eXPlanatorem p. 23q. in praeclaro historiae iuris Opere.
V. Dixi igitur de variis instantiae significatibus. Quibus
patet, quod instantia, sicut intentio, aliquid valde in suo notet genere. Sed, quemadmodum ICtis intentio quamlibet petitionem propositam indicat ; ita insantia pro quavis lite mota siue pici intentione caussae , in iudicium deducta, sumitur. Qtiare bonavit instantia, iustam petendi caussam notare videtur. U. XIIII. Quum ergo per oppositionem eius instantiae . de qua nunc ego fui locutus, alio significatu, eoque etiam frequenti, instantia nihil aliud est, quam iudicialis tenor singularum caussarum, adeo ut lis ipsiun petendi caussam et vim, instantia vero motum eius in iudicio significet. ' Quamobrem in uno litis processu plures cumulari queunt instantiae, quando nimirum diuersae intentiones. quarum singulae peculiarem litem sorinare possent, in eodem cumulantur libello. V LRICVs HVBER praelectionum ad D. libro V. titulo I. β. XXVII. p. 186. R. . XVIII. VI. Quae sit ratio iudiciorum primae atque secundae insanisitae in prouinciis Brunsvicensibus et Luneburgicis, explanavitvs AI AI PVFENDOR FIUS Parte I. capite III. . XX. et XXI. m. iroductionis in processum civilem electoratus Brunsvis Lune burgici P. G. sqq.
29쪽
I. LVIIII. - R v E R T I M V R iam ad id, cuius caussa potissimum liaec disputatio suscepta est, nempe beneficium primae instantiae, quod maiores nostri Into fauore lignum iudicarunt, ut illud nemini neque directo, neque dio modo auferri permitterent.
I. Quae dixi, nituntur legum auctoritate. Nam capite RL LVI. instrumenti pacis caesareo-Suecici ita legitur: is cetera iari aulico, non minus, quam in camerae imperialis iudicio priuile- .' stiuin primae instantiae, austraegarum iura et priuilegia de non' appellando statibus imperii illibata sunto. nec per mandata aut' comitiissione . aut avocationes, aut quouis alio modo turbanior.' Idem saueitur et j. CV. recessus imperii de anDO ClalaCMHI. .
et s. CXVI. et f. CLXVi ι , in
Simile eauetur a Ferdinando III. quum rem audaciariam ieivatus imperatorii constitueret. titulo II. f. II, Quapropter principes imperii in libello supplici anno cla lae xxxxi conscripto, quique legitur in illustris IOAN. Goae T. ' r κε ni DE NE IERN actis comitialibus Ratisbonensibus volumi ne II. libro VIII . II. p. 9. Urgent, Vt primae instantiae beneficium sibi saluum maneat et incolume. Et quum non nulla de iis, quae ad rem itidicialiam senatus imperatorii pertinent, commonefacienda ducerent ordines. voviluerunt, ne in arbitrio tribunalis imperatorii poneretur, de primae instantiae heneficio ex suo arbitratu decernendi. DE MEIERN. d. l. p. l . libro VlIil. II. Quumque anno ClariCXXXXm3. I roceres de eonstituenda re iudiciaria senatus, qui in caelaris aula congregatur, deliberarent; haec monuerunt: murae reinuere, dasi durch dirae Cluusul dis
30쪽
Ex his nemo non perspicit, quantas regni Ordines curas et cogitationes in seria andum primae instantiae beneficium semper contulerint. Commonstrant etiam, quae dixi, monita ordinum de supremi tribunalis imperatorii Viennensis naeuis apud H Ε mRICUM AB HENNIGEs parte I. meditationum ad instrumentu)n pacis methalicae manetissa II. p. 778. perden Gurfursten, Ursen und Mande ebenosis quisque pro se dociren und probirem . vie vulsaltu mis fer den Inhati seses a. sis bochiveret, und dis p l hergebrachie priuilegia et steter Instant Z, iura austraegaruintind Argoichen infringiret, cet. Idem reperitur inter querelas ordinum communes, quas amno cIo I C xi. publice proposuerunt.' Quocirca Carolus VI. imis
1L Testificantnr viri usus serensis callentissimi de primas instantiae beneficio, voluntque, vi quilibet iudeI, ne id neglig. uti