장음표시 사용
131쪽
II9XXXI. Fumus IV cottanae ex tubulo inverso, vel stia machina, in nunquam satis laudando opere chirurgico L. HEis ΤERI pag. IIoO. descripta, dc Tab. M.fig i 3. delineata, et i in sedem validissime propulsus, a nonnullis, consilio Egregii TA. SYDAMAAM1i, dc Clarissimi DERRERI Academiae huius quondam Professoris, Obtemperantibus, omnium praesentissi nus clyster habetur: a quibus stat Sc ipse Candidissi, Iariis L. HEIsTERUs, qui in hernia incarcerata dirissime discruciatis, de morti jam proximis, talia promtos ct salutiferos hujus clysteris, ex acerrimo equidem Tabaco parati, effectus ipse observavit, ut beneficio illius nunquam ad scalpellum illo in morbo accedere ipsi opus fuerit . quemadmodum ipse in eodem op chirurg. testatur p. 8O7. At tamen ab aliis ob pessima alia saepe inde creata niala nicotianus
ille Clyster ceu periculo plenus despicitur & repidiatur,
XXXII Si existimemus faeces selidiores simul D;lti,u λfistulam intestina em obsidere, vel, acria eam infestare, dia busis lubri-luentia, attenuantia, temperantia, lubricitatemque adden δηtibui.
tia, decocta vel infusiones, atri olea pressa, larga copia sunt ingurgi. ἱ ndi. g. XXXIII. Perseverante morbo statim Valide pur' De tuumtygantia, indragoga dicta es Melanagoga , propinanda & per bus. exhibenda, quae ad motum naturalem versus inferiora disponunt, dc inclusam eorundem regionem carcnibus solvant. Atque idem tentandum est in tenellis infantibus seque quam in adultis, ct donec alvi fiat exoneratio reitera dum, ex consilio expertissimi R UYsCHII, qui praesertim inculcat catharctica ratione virium in qt libet aetate satis acria requiri. Monendum interim venit, acria & vellicantia quaeis
libet circumspecte esse concedenda, ubi simul phlegmone in intestinis saevit.
132쪽
g. XXXIV. Si Vomitus pertinaciter repUgnat . medi. caminum assumptioni, anodynis, vel de narcoticis sopor ad tempus inducendus est furibundis fibris oscillatoriis, quae ad hanc excretionem cooperantur. Aut post devoratum purgans, dictitante saepius laudato RDY cHIo, aliquantum spiritus vini aegro, quod is in ore detineat, exhibendi .Qu ,d idem in his, 3c similibus omnibus casibus maximo itidem usui erit, si id nauseosi ingratissimique saporis quodcunque remedium V. g. oleum lim, in oesophagum depellendum praegresctum fuerit. Praeterea regioni epigia-fricae fomenta vel epithemata ex stomachin is penetrantibus, Dirituo s. virum tristis. aut M anod)nis applicanda calide. XXXV. Alvo adstrictissima, discruciatibus saevis, emesi, perseverantibus, ad remedia minus usitata, sed his in casibus saepius comprobata, demum, vel & maturius, descendendum, quae pondere suo in intestina ex oentriculo subito impacta eorundem repulsum invertant, membranas contractas expandant, duplicatas eXtricent, nec non obices quoscunque depellant. . XXXVI. Huic autem scopo inserviunt glandese metallo, plumbeae, argenteae, Vel aureae, quas, ut simul simulus adsit, alii confecerunt ex regulo antimonii, alii & ipsas plumbeas mercurio vivo incrustarunt. Cujus auxilii in desperatissimis casibus, ubi quodcunque fere remediorum genus incallum adhibitum fuerat, visi sunt saepius exoptatissimi eventus. Pondus earum sit plerumque non minus quam vel unciae dimidiae vel integrae, quum observatum fuerit, ex variae magnitudinis in tali morbo de- 23 glutitis globis, ponderosissimum, etsi ultimus omnium adsumptus, & in ventriculum depulsus fuisset, omnium tamen promtissime superatis resistentiis ano egressum fuisse, remoratis adhuc du.n intra abdomen levioribus. .
133쪽
g. XXXVII. Omnibus tamen his glandibus, ceu IΓ2- a'. De ipso loris tarditatis moleculis, multi in arto Celeberrinari viri uno vi in
longe praeferunt largum Hydrargyri potum. Quippe qui,
ob mobilitatem summam, & summum pos aurum omnium cognitorum corporum pondus, expeditius ventriculum Videatur & intestina permeare versus locum intestinorum gravi illa angustiarum labe laborantem; inchoare harum quarumcunque apertionem; atque reliquam hujus canalis congeriem, in motum situm naturalem restituere. q. XXXVIII. suantitas ejus ad unc. ij, IV. Eius q rantitan integram ipsam determinanda erit. Innoxius enim semper fuit caute exhibiti Argenti illius vivi in primas digestionis vias , ingressus, ut nisi intestinate vitium nimium Obsiaret con- efficacia potumaciter, ex iisdem felix semper reditus. Id quod exper- tenatus Centurio ille, qui, narrante V. DEWIELE , cum a Principe in media compotatione risum captante inscius semilibram Mercurii vivi in capaci poculo vini pleno ingurgitandam ac
cepisset, illudque Uno natas tu hero1co evacua siet, pracssentiobus multis Convivis, adhucdum fere bibens, nec tempus secedendi habens, in cachinnos omnibus effusis, assumtum pondus largissimo cum pridianae coenae foenore innoXium ano reddidit. Blanditiem autem hanc Mercurii vivi in ipsis bruistis demonstrat experimentum Doctili WEPPEO in tract. de cic. 22. inveniendum. Et summam ejusdem, saepius spectatam, scaciam motum peristastici in intestinorum in-24 vertam in sanas conditiones revocandi, eorumdemque prae clusiones, licet a causa externa ortas, ampliandi, firmabit incredibilis fere casus, ab expertissimo Viro F. HoFΜANNO in Med. Rat. 1ysi. tom. q. Sech. ij. c. IV. de foemina bernio
134쪽
res AsBno Coagulum sangui nis filii estum infert ubique,
g. XXXIX. Quam ob caiisam praecipitanter nimium vistis est describere deleterias hujus metalli vires Diosco RiDEsin lib. V. c. 7o. dc in lib. vj. cap. XXVIlI. quasi illud epotum, instar Lithargyrii, torminibus intensissimis ventriculum &intestina exederet, aut pondere suo laceraret. Similiter ini. merito ipsum veneni rerum omnium nomine infamavit PLINI. us in Hist. Nat. lib. XXXIII. cap. VI. Exempla enim prostare iplius vel ad libras usque citra aerumnas deglutiti, insuper memorat ΛΜBRos. PARAEUs lib. 2I. de venen. c. 46. g. XL. Parum etiam do strinae Physicae consentaneum videtur quod alii tantam malorum catervam, tinioersi scilicet sanguinis coagulum, deducere velint ex summo mercurii
vivi frigore, quali ille decies quater aquam gravitate specifica antecedens, itidem frigoris gradibus totidem ipsa acrior foret. Docuerunt nimirum ut hodie palam est Thermuscopio min fidelissimae monetae, omnia corporum genera cujuSCUnque densitatis, commissa satis diu eidem tempesriei calopis communis , Hunquam habere diversitatem ut ina caloris vel ignis, ullo respectu, modo aequalia volumine fuerint. Qiamvis interim corporum densitas, particularum qiae ea constituentium cohaesio, discrepans varie, diversitatem nonnunquam
sistat in velocitate, qua, applicatis sibi invicem varii caloris corporibus, cum minus calido corpori ignis copia adjicitur, tum excessus caloris in calidiori diminuitur. Modo dixi non semper, sed tantum diversitatem in hisce produci a varietate corporum modo memorata, quibusdam enim sub conditionibus inde nulla phaenomena notabilia excitantur. Quod utique in ipso hoc metallo simina celebris FAΗ-ngrungiae ii industria detexit ; illud enim variae densitatis corpora se ipso calidiora ambiens, eorum nonnulla, fortasse pro ratione excedentis gravitatis, decies quater o us aqua, alia vero ipsa aqua tardius multo 2 debilius ad inferiorem gra-
135쪽
Ia3dum caloris redegit. Vti haec, lectu jucundissima, ut dc admiranda, exactissime descripta habemus a Viro Summo HERΜAMNO BOERHAAulo in Chem. Tom. I. tradi. de igne. Exp. XX. Coroll. 1 o. & seqq. A cujus docto ore, donec ultimum ad suos Diucipulos in Schola privata, angustia jam praecordiorum haud levi, alloquium acerbo hocce instantis fati prognostico clauderet, vix crediderim, Domini, pulmones amplius suffectreros, valete I, me pependii se, cujusque salutaribus praeceptis privatim etiam , dc pro ea, qua parentem meum Vir Maximus dudum foverat, amicitia fidelissimis ad moderandam totam studiorum meorum rationem
quod praefiscine dixerim) me usum fuisse, tamdiu laetabor,
quamdiu mens sana erit in corpore sano. g. XLI. Vnde profecto colligere datur, mercurii Ui- Licet in febr vi usum non universim esse vituperandum, nec sum num e jus frigus accusandum, ob temerariam adeoque lethalem ap'
plicationem ejus non uunquam visam in febribus ardentillimis, caute propina- ubi ab ejus usu sanguis in cadaveribus congrumatus invenieba- tus. tur. Cujus exempla RAMAZZINUs in tradi. de morbis artis. c. a. ex BoRRICHio; & MATTHIOLUS in Diosiorid. l. 6. c. 28. ex conelliatore Petro sonensi, tradiderunt; Erroribus enim
in rebus non naturalibus quos in illis casibus aegri illi simul cum ladrargyli potu commisisse referuntur si vel tantummodo gelidae aquae nimis profusus haustus sociaretur, ab illis qui itidem carisio detinentur, nonne S iis:6 ab hoc gelido potu vasa constringente, humores condensante, & a reliquis aeris injuriis inductum iri eosdem, quales mox ab argento vivo, mortiferos eventus praesagiret multarum tristissimarum, quae inde visae sunt, historiarum memoria λ
136쪽
Metho lug e. q. XLII. Si igitur ullis liujus metalli necessari iij ju una exhibendi. dicatur, illud totum , dc poris alutae egressum , prudentissime jungi potest cum Olei S amygd. dulc. uc. Rapar. Olivar. Lini, vel cuin mucilagineis decoctis, aut cum jusculo carnium pingui, calidis, ct id sic oblatum ob densitatem suam sum linam constantius calorem suum servabit quibuscunque aliis liquoribus notiS. Ejus autem post assumtionem aeger deinceps aliquamdiu in latere dextro decumbat, ut pronior sit ejus in intesti- transitus; post haec, si vires aegri id concedant, levem ambulationem aut vectionem instituat, ut metallum labile citius iter suum conficiat; atque iisdem sub cautelis glandes
majores β. XXXVI, si mercurio eas forsan quispiam praeferat, exhiberi possunt. Idem ingredi XLIII. Quod si haec remedia vias digestionis pri-
111atibus emollientibus, eccoproticis, similibusque, insistendum orit. Et licet forte diutius mercuria vibi particulae intestinis inhaereant, non inde imitim discriminis metuendum est; notavit enim Clar. F. HOFΜANNUs datam dimidia tam libram ejus, non ante diem quartum decimum, partitis quotidie vicibus, alvo exclusam fuisse, attamen sine: noxa: Ne nimium tamen hic securi eXsultemus, in totum negando aquam hanc siccam vas Ortim lacteorum Orificia nunquam intrare posse, vetat experientia incomparabilis H. BogRMAAv11
Ille enim dum lectioniblis in Nosse conato publico lita jus civi
tatis restaurandis felicem administrationem praxeos clinicae praemitteret auditoribus seis communicavit obseruasse se puellam ex mercurio crudo, in Vermium necem praescripto, et in febrim putridam, faetorem animae , & ulcerationes gingivarum incidisse.
137쪽
β. XLIV. Nimis tamen sertasse meticulose monet 4. sto. BONETUs in Sepulch. Anat. l. 3. , ne jam deglutito boglobo, nec secedenti, stiperadjiciaturtius; quia duo illa corpora Veluti se mutuo sim detentura tui perniciosi summo cum aegri discrimine. Videretur enim ad summum fastum iri ex utroque amastantii & id quidem gravissimum; qua de re etiam Dioscor. tith. V. c. O. dixit , mercurii potui mirabile ferre auxilium auri limati scobem, sive ramentum quam tenuissimum, epotUm. q. XLV. Topicum, sed ultimum, remedium, quod An status sol-jam HIPPOCRATES in lib. 3. de morbis collaudaverat, Follem lvidelicet ano adaptandum , ct flatum eo in ' immitendum, qui ab inflammatione intestina, dilatet , RIvER Us in c6nvolutionibAs itidem S contorsionibus intestinorum commendat ob felicissimos ejus estectus; Sc ipse TRALLlANUs id usurpare consuevit; verum, illudne in tutestinorum involutione sive muttio ingre su aeque bene cederet,
β. XLVI. Magnam vero adjicit Egregius BARBETTg, Cuzuibita loco dolenti imponendam si gentem vulgo ciuur 'Vgqμ'
sitam, at s sepius removendam, atque iterum renovandam.
De cujus successu parum sperandum videtur, si susceptio intestini inter alia inlisina profunde tecta vel sepulta haereat.
β XLVII. Omnium autem ex arte subministratorum Suadetur ut auxiliorum frustra periculo facto, aegrotantibusque palam fX abdomine ad aeternum somnum veloci gradu properantibus, praeeimie consilio nostri HIPPOcRATIs, satius rati in plicetve ibi
certissimo discrimine anceps quam nullum remedium e XperI- vvlu . Ti, eo devenerunt, ut circa locum maxime tumentem atque obstructum qui interdum innotescit ex eo, quod ho- mines
138쪽
milies afficti quaecunque ingesta deorsim ferri per intestina ad aliquam eorum plagam usque, sed inde tumultuose regurgitare, ipsi sat distincte persentiscant) apertionem suadeant
ventris, δc intestinorum, quantum sufficit, eductionem, ut extricetur ita artifice manu eorum mutulis amplexus. q. XLVIII. At violentas intestinorum xx abdominali est. vulnere egressus, praesertim cum omnia perquam tument: promtaque eorum eductorum S solita, ab ambiente atmo-iphaera, immutatio celsi interdum absque labe per menses, immo a i regenter o ct vasis suis soluta, propenderint, quales qui legantur & relegantur dignissimi casus habentur in SMETA. misc. obf. l. X. Isso. in 'bem. N. C. a. V. p. 224 , Ut &dissicillimus eorundem in capsiam suam reditus; nec non eΟ-rundem partium vitiose positarum non adeo promte detegendum latibulum, & interdum occurrens concretio; operationem illam, laboriosissimam, & fere semper mortiferam, an
nuntiant. Insigiitia ta- g. XLIX. Luculentum tamen exemplum admodum
2. 1ζ' nil secundi ejusdem eventus, Vide sis apud BONE TUM
cimnia sueees Sepulcbr. Anat. t. a. p. 228. Vbi chirurgus juvenis castra sus ejusdem . diu secutus, cum magna fiducia sanationem miserrimae hoe morbo laboranti ab operatione pollicitus, voto suo refertur & 29 aegrae eximie satisfecisse. Nec minus fortunate eandem, se juvene, celebratam fuisse a magno Praeceptore suo, assirmanti facile credes candidissimo atque omni fide dignissino Viro H. Oos ΤFRDYKIo-SCHAcHT. Quum nimirum foemina quinquagenaria, admodum truculentis hujus morbi symptomatis defessa, a nullo remedio enematum, fomentor , cataplasmatum , & cucurbitarum magnarum vento arm abdominis, a celeberrimo NURicio successive applicatorum, levamon ullum cepisset; ille, in praxi felicissimus, suspicatus
139쪽
I27inte stinorum mutuum amplexum in author fuit, ut chi. rurgiis dexterrimus, in latere sinistro, quatuor digitos transversus ab umbilico, oblique versus inferiora simili & posteriora facto ablominis hiatu, inristina, statim absque ulla mora lacte tepido fovenda) protraheret, quaereret locum involutum, eumque lente e Vol Veret, mox omnia intestina reponeret , & tandem vulnus abdominis consueret. Quod consilium dictum faelum adeo bene cessit huic, fere jam morienti, mulieri. ut intestinis, &, bona fortuna, subito eorum immersione, omnium malorum matre, reperta, in 'flammata necdum, nec coalita , & post olei multi inunc' ionem diducta; atque postremo, post eorum refusionem secundum artem, gastror ophita ex voto absoluta; primum qui' dem enemata emollientia alvum denuo aperuerint, postea vero vites restaurati corporis ipsae sponte sua apertam illam servaverint, eo effectu, ut illa ex orci faucibus veluti erepta, brevi perfecte sanata, & ultra Io. deinceps annos superstes,
. L. Quod si post intestinori redi ustionem in abdomen, eorundem contorsio aut depravata positura metuatur ;jubente C. CELso, aeger leniter concutiendus est, quo per se singula intestina in suas sedes reducantur, i in hisce consideant. Quin, quod eorum partes, si quae forsan a stuso commodo, dum reponuntur, aberrent, facultate sola corporis ipsius in propria loculamenta sponte regrediantur, ipse credere haud dubitavi, ex quo viventium brutorum inciserum intestina e diusta, omnivaria ratione in contrarios gyros a me flexa, & contorta, tumque hac, quousque id praestari potuit, Iraeternaturali positura rursus per vulnus in abdomen intrusa, nullam notabiletia functionibus naturalibus eorum animalium, brevi omnia sua constanter iterum peragentium ut prius, labem intulisse mirabundus animadverti.
Intestina reduis cta, concussu corporis, sed vel sponte, in propria loca disponuntur.
140쪽
ALIIS MACHINAE HUMANAE EXTII ORDINARIIS.
Observatio Anatomica Prima. En cadavere viri robustissimi, valde musculos, admodum proceri, aetatis anno arse vel 280 de nati, & ut ex colore, torositateque totius corporis, nec non contentis crassioribus stomachi videbatur, . modica sanitate exstineti, praeter Uomulum, quem in ipsa Dissertatione g. VII. attuli, sequentia mihi occurrerunt no anda.
tumens. Integumentu Atilcm communia in latere dextro s
Pectorali musculo removenti, mox obvius odor, non ingratus primo, & quas recentibus Liquiritiae radicibus proprius, sed sensim ingravescens, re tandem nauseosus. Membrana adi- posse hic, & super ipsis abdominis musculis aquis quodammodo turgida.
mus, intrinsecus arctissime cum cartilagineis partibus cossa rum .erarum, & musculis intercostalibus ipsis connatus. Immo in quibusdam locis omnes hi musculi, in se invicem 3Ivalide compressi, & una cum indurata membrana Pleura in unam scirrhosam duritiem versi. Musculus Iuli la vius itidem in ligamentum quasi conversiis. I 'inguedo, nec non glandulae prope axillam, induratae.