장음표시 사용
121쪽
mores praeprinals introrseum extollens, & sic canali intestino. rum amplitudinem suam detrahens, atque nervos in statum violentum deducens; Praegressis colica, lienteria, cholera, diarrhoea, vel alia evacuatione at vina chronica, faeces, intempestive & subito adstricta alvo, in corpore restitantes accumulatae, dc mora acriores factae, nervis mole & acrimonia sua molesiae; multis rugitibus & murmuribus, magnam nimis abundantiam materiei flatulentae intra abdomem testantibus, accedem conitimaciter cohibendi flatus periculosa conme-tudo; denique fortasse acres humores quivis nervos intestinorum laedentes. f. XXI. Alteram classem constituunt, quae totum Vel Mive seorporis tristema nervosum assiciendo, deuteropathice demum in intestina vires suas exserunt. Qua ratione puella iniserri lenter assi me febri acuta, pariterque motibus convulsivis, in artubus isto demum primo , mox in facie, & subinde in toto corpore, saepius re x xς im
petitis, tandem interrempta , in intestinorum suorum, nullo caeteroquin lumbricorum nec acrium humorum onere gravi- domita, pluribus locis verendam hario duplicationem oliendit summe industrio viro TH. ILL Isio, vid. PATHOL. cerebri
c. viis. Neque minus notatu dignum fuit exemplum sex quo simul facilis animi pathematum nutricis una cum lacte in iactentem transitus patescit in puero, qui postquam lac nutricis perter=itae hausisset, sedis obstipatione, Ac vomitibus perpetuis adhibitis etiam frustra auri fulminantis granis duobus dirissime interfectus, intestina eadem labe oc-ιlusa exhibuit indefesso Viro, FRiD. HoFMANNO , in Med.
Rat. SU. Tom. q. p. a. Sect. a. c. IV. g. XXII. Vbi autem quacunque de causa intesti. norum portio quaevis ab altera introtracta fuerit, intolerabilia, atque commiseratione dignissima tormenta excitantur;
122쪽
I. Contentorum intes litis litim remora, stagnatio, 'e coacervatio ; Emphsema o initium intestinorum re ventriculi, adeoque ventris intumescentia. 2. Canalium arteriosis rum, pariter & venosorum, cum per ipsum Vomulum, tum per reliquas intestinoruni regiones, disseminatorum, partim a complicatione , partim a distractione & vellιcatione tunicarum, obturatio. hinc influxui sanguinis a corde propulsi Obstaculum, vasorum eΟ-rundem expansio, humorum ibidem congestio, & error in loca aliena ; dolor lancinans. pro duelli, caloris intens;
unde humorum per reliquum circuitus spatium motus acceleratur, ardor per Uni Uerlum corpUS dispergitur, id genus alia acutae febris syinplomata essiciuntur. Atque adeo in malo hoc extinctorum cadaveribus iuris na quae cur1-que non tantum, sed & universus interdum ventriculus, inflammatione ruberrima sunt obsessa; aut jam spha celo hine
inde dissoluta. Quamvis & nonnunquam in cadaveribus observaverim, omnem prorsus phlegmones rubedinem, & a
loco mutuae set sceptionis ipso, & a reliIuo intestinorum ductu, ct a mesenterio universo, abfuisse. . In initio morbi frequens dejiciendi cupiditas, ct eum in sinem cereberrimi cum summa molestia nisus, sed
aut irriti, aut nonnunquam dejectionem dilutam & cruentam , at parcam, deponentes. Deinde sedes prorsus constipata, ita ut nec excrementa nec spiritus infra transmittantur, & aegerrime relaxari queat alvus. Tum anxietates circa praecordia, anhelitus, laboriosa respiratio, jactationes continuae corporis, somni vacuitas, nausea, ructus nihil juvantes, gravissimi vomitus, principio nuper ingestorum, & inventricula adhucdum relerva
torum, mox eorum hujus jam ossicinae de intestinorum superioris virtutem assi miatricem expertorum , & in jejuni finem, Vel
123쪽
vel etiam in ileum depulsorum, colorem odoren lue te- terrimum jam nactor uita; aut & forte recrementorum ex inte- finis ipsis repulsorum; bilis et iam aeruginosa, aut una cum his, aut & frequenter sincera, uberiori copia rejicitur.
q. Quibus dum aeger conflictatur, vires corporis sui magnopere labefactari & desinii sentit; & omnis earundem
recuperandarum aufertur facultas, dum ejectione perpetua Chyli, atque multorum inquilinorum humorum, omnis tollitur nutricatus; donec tandem Leipoth vitae, λειπο νυχια ι, increscente morbi violentia. syncopae, convulsiones, &fngultus, sopervcniutit, quae ceploratissimos omnibus suis aerumnis eripiant.
. XXIV. Priusquam vero tristissimorum horum, & Nonnullo ipso visu horribilium effectuum historiam millam faciamus, ς' GR
non incongruum Iore videtUr nonnullorUm In praeceden fietenq estii ad n. g. enumeratorum causam scientem breviter dilucida motus antire, quae, in primis conlisiit in motu per Ulaitico intestinorum inversio, jam mutata veluti velificatione cursum suum suroum inflectente. Secundum enim naturam ut cuilibet constat)coarctatio eorum a p=loro Pentriculi inchoata, deorseum intestinum Rectum versus successive per partes progreditur, tum ad
G li pet lacteas venas distributioncni, tum ut cragio res materias foras depellat. Sed haec ad superiora cujus inge, ratione sequenti reflectitur. Intestinati nimirum fluia alicu- 14 bi constanter , omnis illa materies, virtute expultrice superiorum partium, deouum usque ad interjectum sic obicem protrusa, ibi accumulata, & mora putrefacta, aut ipso pondere suo, aut accedente jam sibi acrimonia, perpetuo quasi stimulo nervos o stulam intestinalem densissime discurrentes ad sui excretionem sollicitat, latraque vehemen ter ibidem contractilium sbrarum creat constrictiones, ut ab iisdem s
124쪽
iisdem, dum inferiores angustias intestini vincere non potest, sursum retro-pulsa extremo naturae conatu tisperiores fibras ejus Violenter aperiat, atque eas subeat. Ab hisce deinde fibris tanta vi disjunctis, valida videtur exerceri reactio, quae
denuo altius evehit materiem hanc noxiam; haec autem quascunque deinceps canalis intestiualis intriaverit regiones de integro eodem modo irritans, videtur sic sui ipsius regurgitationem in stomachum promovere, & motus vermicularis revolutionem retrogradam sic & creare & continuare. Dari enim re vera motum antiper istasticum non in infestinis brutorum mactaturann modo, sed vel in viborum sectionidus, ct in vivo homine conspexit Vir accuratissimus in observando IOH. IAC, ΕΡFER Us, in Trach. de Cic. XXIV, dum portio intestinatis, quae ab annis nuda extra abdomen haeserat, sursium aut deorseum movebatur, prout ipse illam
vel in sit periori vel in inferiori parte leviscule pungeret.
Verum enim vero illum non minus pervietum dederunt eventus quidam insignes, qualis, inter alios, quem modo laudatus WEPPERus reliquit, ani avide adeo ouppositorium a ripientis, ac si id a manu intus valide traheretur; quemque, mirabiliorem multo, subministrat, a MATTH. DE GRADIBUs memorata historia puellae , cui suppositorium longum ansiminissum brevissime vomitu rejectum; & cum altera vice si-1Dile ano inditum ad Coxam filo alligeretur, immo tertium ipsi immissum quatuor filis fortibus retineretur, qualibet vice abruptis filis illud cum adhaerentibus extremis filorum intra attractum, atque etiam ex Oesophago fuit rej ctum. Quem, stuporem legentibus ilicutientem, casum, cui utique fidem habuerunt Viri Eruditissimi R. DE GRAA- Is Pius in Traef. de G1ster. dc D. SENNERT Us ili Pract. l. 3. p. a. Seel. a. s quis in dubium revocet, non is saltem negabit, opinor, fidem GALENO, PARAro, ipsi Di EMEI PROARIO &
125쪽
aliis Vitis fide dignissimis; qui sui HIsmata, aut supposito
riu=n emes reddita viderunt; Quibus adjiciendus est AsgLus Ros Cius Med. Doch. , qui in Epist. ad F. HILDAN. in Centur. VI. O . TO. & II. profitetur, non tantum te prius plige nomenon saepius notasse in illis, Qui hernia incarcerata laborabant, sed vel in quodam, in cujus cadavere, praeter in arceratam ramicem, a connata spongiosa mole iηtestim compres
sio secunda sibi conspecta fuerit. His itaque ad animum revocatis, stupenda motus antr- persultici violentia simul innotescit, quum ille, praeter plexus omnes intestini Coli, ejusque situm perpendicularem, dc
gyros intestinorum g acilium innumerΟS, neU non praeternatu
rales eorum augustias, etiam superare debeat relis lentiam summam, aut totam quoque pessumdare debet structuram, Valvulae Baubini , quae liberrimum quidem digestionis residuo, omnibus fere nutritiis succis jam orbato, transitum extenuibus intestinis concedit in crassa; Verum contra est j anitor severus, nequid ex crassis in tenuia resiliat. Atque eOdem illo officio, ob summam de artificiosissimam Mechanicae suae structurae simplicitatem, vel post mortem adhuc accuratissime fungitur; unde, nec aquam, nec aerem ipsum, excito intestino transeam in Reum deferre valemus, uti id vel in tenuium infantium cadaveribus experti fuimus aliquoties. Vbi vero motus illa peri altici inversio in intestinis vere jam adest, videtur plerumque omnibus etiam partibus ventriculi easdem turbas inferre, quemadmodum in brutis vivis disiectis fieri emesin plus simplici vice laudatus EPFER 'sanimadvertit, si ventrictili fibrae omnes oesiophagum versus constringerentur. vid. Trach. δε Cicut. aq. c. viij; quamvis&nonnunquam ea videtur, superiori duntaxat ventriculi regione in consensum adducta, arcum ejusdem majorem, sive Tom. VII. P fungius summx
126쪽
foedum relinquere, quemadmodum & hoc probabile reddere videntur quaedam circa vomitum insolita phaenomena, quale erat, quod Gar HoFM AN Nus in i 6 System. Rat. Tom. Ie t. a. c. IV sibi inde exponendum elleratus fuit, in viro quodam magna divexato, qui aliquoties omnia fere, quae ante tres veI quatuor dies assumpta ellent, evomuerit, intus remanentibus, quae in prandio, tres vel quatuor ante vomidus insultum horas, comedistet.
Effecta mox XXIV. Intelligitur itaque ut ex diverticuIο redeam ,ibuiti ἡ,' ' Vi R e X ff. XXII. XXIII. prolapsum latestini unius in aliam tum uariis producere pulsionem miserabilem, quae & Iliaca vulgo
qu ζζ C δ' ne. Nomina autem illa scire lubenti fuse tradituri sunt Lati is nis. I. Unissimus cELSUS lib. q. c xiij. , GALEN. lib. 6. de loc. ect.
ubi etymologiam eorum simul invenire est Nos in iis tantum animadvertendum habemus, den minationes hasce non modo tenuiorum , sed etiam crassiori m intestinorum asse stibus competere, qui ex similibus, quam illi tenuiorum, causis origine duehi, fere eosdem funestos ac Iliacos eventus generant. Quemadmodum enim superius f. VII. ostensum es , causam Ilet, id et , malum mutuae, in ipsiis crassiis obviam ventile, ita idem, in illis sie-viens, morbo etiam Leo homines interemiste, docuit BuΝΕΤ. in sepulchr. Anat. l. XIV. Quin ipse FR. HILDAN Us testatur, se post Rei tormina dirissi Da circa principium crassiorum intestinorum in puerorum cadaveribui ejusdem generis afflictionem quam pluries invenille.
127쪽
III17 q. XXV. Vocem autem , uti aliorum, ita Hippocratis etiam Divi HippocRA P1s in scriptis, non arctiori sensu morbo Iliaco, ex intestinorum contorsione sola quam rar1JΤ- me, si unquam, nasci poste arbitramur) ; sed latius Pro eo- Aufes tiberta dem, intestinorum praeclusionibus alitis, vel cum, vel absque urn non inflammatione, generato, accipiendam esse judicamus. Qiuod si verum si, per hodiernam experientiam labefacta, tririum. ta aliquantum videri potest dignitas aphorismi Coi senis, qui
, , γενησομανον ουδεν. Summi etenim Viri, R v Y s c H I v s, PEIERUS, HOFMAI NVS, BLASIvS, SMETIus , & alii plures, dixerunt oculati testes, inultum infra pubertatem infantes, scit. quatriduos, semestres, annuos, biennes, triennes, quadriennes, sexennes Sc. morbo Iliaco ex causia reliquis jam o. missis) duntaxat vel unica, mutua intesinorum in ersione ipsa, non congenita, sed quae paucos demum ante obitum
diei intestina corripuillet, nato, interfectos fuiste. . XXVI. Nec ipse Ingeniosissimus DuRgaeus in Comment. in Coac. Praenot. p. 4l7. magnum senem sitis videtur de- tis explieasse fendisse eo, quod morbus per productum a stagnatione, atque adeo putrefactione faecum in embryonibus, secundum bu)us ipsius Medicinae Parentis opinionem, Lumbricum latum, exinde in pueris genitus; ita συμ φυτος quoquo stive congenitus esse dici pollet; nam non ideo etiam congenitae forent reliquae remotiores ejusdem morbi causae, qualis vel maxime est exposito hactentis duplicata intesini interceptio, quae sinant cum infante nata, Ob. summam neceS sitatem qperti canalis hujus, non ita diu ad Inenses plures, aut clium annos, uti modo dictum est, occultari pollet, sed
128쪽
Ιηtrasusceptio nas Intesinorem ambigua.
I 16 brevi ac tissimas, superius 3. XXII. enarratas . calam Iiqies 33 induceret. Non fugit nos equidem nonnullos etiam casus exstitiise, ubi citra ista horrenda effecta malum hoc diu satis intestina occupalle videri poterat, qualis est, qui invenitur in Ephem. Nat. curios ann. I. obf. i 16., filiolae videlicet, ab ortus sui vestibulo alvo summe segni laborantis, donec ea in dentitione demum dissicili convulsa fatis cellerita, Nec non, iqui in iisdem Eph Mner. decur. a. a viij. obf. IS. legitur, alteritis infantis absque ullis vomitibus stercoraceis, & alvo etiam ali-qκatenus sequace, excrementa tenuissima, etsi difficillime, egerentis ad vitae terminum usqhie. Imo S tertii, quod plus
est, qui in iisdem Ephem. decrer. III. a. II. p. lII. memoratiar,
perpetua diar hoea ad mortem usque diffluxisse. Quorum omnium tamen intestina, sed quod notandum est, non crassa, sed gracilia, supra dictam interceptionem praesentem monstrarunt. Verum enim vero non monstra rhint ideo eam, saevientibus modo dictis phaenomenis, plerumque vitio crassopum potius, quam tenuium, intestinorum adscribendis, jam praesentem, aut ab ipsa etiam nativitate in pueruli hisce jam genitam fuisse, dc non demum stab agone mortis, aut in cou- vulsivis concussionibus corporis natam; quorum posterius multa argumenta adstruere potiuS videntur.
f. XXVII. Quum autem assectus Iliacus clara hanc int stinorum involutionem, frequenter etiam, uti modo subindicabam, a quam plurimis aliis, & indole equidem admodum discrepantibus, quin sese invicem saepe concomitantibus cati sis proveniat, summa industria in quolibet casu oblato
inquirendum erit in ejus originem. Adeoque σημ ατικης hic, si ullibi, cons immata infortunate curaturo, Dogmatico Medico postulatur notitia. Verum hoc opus, ilic labor. Competentia enim, & propria, signa, eiusmodi inteisinortina involutionem ab omni alio eorundem malo, Ream etiam pro ducere
129쪽
ducere apto, certo disicernentia, reperire dc tradere satagen-79 ti, dubio procul statim innotescet deploranda Medicae scientiae in his egestas. Etenim qui involutionis, saepius dictae, causas omnes, symptomata quaecunque superius XIX. ad XXIV. tradita, exquisite scrutatur, qui ad amussim seorsim singula ponderat, qui ct confert deinde inter se universa, non ultra, quam probabiliter, eam adesse, amrmaverit.
Solatium interim duplex hanc artis inopiam hic haud parum emollit, primum quod ejus in Leo laborantibus praesentis βι-
spicionem, dicta ratione comparatam, haud raro eventus per cadaverum, immo vel vivorum ut in curatione infra patebit
hoIIiiuunt, incisiotica HOLuci, Medicinam iacientibus
reatum dederint atque certam: Alterum, quod propemodum cunctae, quibusci rin forsan involutio aperito confunderetur, Rei causae, fere iisdem, quibus illa, remediis, non impune duntaxat, verum S secundo saepius successi tentari possint, ut adeo error hic subnatus minus quam alibi sit noxius. Sedem tamen cujuscunque caulae hujus morbi, num scilicet in tenuibus, ani amplis Intellinis illa resideat, ex loco doloris, &tumoris, nec non ex spatio intervallorum inter quoslibet vomitus , atque ex inspectis ipsis rejectionibus, sussicienter illucescere cum multis docet laude dignissimus D. sENNERTvs.
. XXVIII. Ea vero mali sedes si recte distingui possit,
etiam Prognosis, quam in hoc morbo, ex effectibus supra fuse enarratis, semper amaram esse, eruere facile possumus, exinde immutabidur; praegrandis enim crassorum levior erit, quam tenuiorum intestinorum miris affecti O ; in posteriori enim casu omnis nutricatio tollitur, & quorumcunque applicandorum remediorum magis vestringitur occasio. Si vero tubi intestinatis pars infe=ior superiorem amplexa fuerit, aut iu-vylventis cum involuta portione concretio jam existat, ferme
occasio dila tota tollitur, & omnis medela non frustra dun P s taxat,
130쪽
Ira taxat, verum etiam Cum detrimento adhiberi videtur. Interim, quoniam tunc communiter, ex ipso genio mali, certo pereundum est aegris, praestabit anceps remedium explorare, quam ipsos, sitne ulla solatii specie, in iniseriis suis de
g. XXIX. Ob saevitiem itaque mali seminam, quam primum δc veluti festinanter, ejus ablatio molienda venit; hinc indicationes seqq. sibi proponat curaturus :a. miribus vitae cui in omni morbo) consulendum.
a. Alvi exonerationem restituendam. . Motus peristastici intestinorum inversonem emendan
3. Symplomata reliqua gravissima lenienda, auferenda. 6. Intestina cito vindicanda parte incar erata. t Harum tantum tres, videlicet tertiam, quartam, & sextam, eeu directe huc spectantes, una explicabimus, reliquis, ut generalioribus, brevitatis causa omissis. XXX. Si anus itaque adstrictissimus introitui sphonis obest, prius fovet idus S relaxandus venit emollientibus, oleo sis, unguentis, vel lini mentis. Tum enemata pii-1num blanda, lubricantia, aqtiosa, saepius sunt immittenda; Mox hisce param proficientibus, adjicienda repetitis vicibus sunt acriora, stimulum inferentia. ac motum intestinorum δε- orsum dirigentia; uti acrius purgantes, radices, folia, salia neutra, succi de gummata dcc. Nonnunquam suppositoria aliquantum stimulantia interponi polliunt.