Tractatus de morbo gallico. Scriptus in gratiam juniorum medicorum almi collegii Mutinensis

111쪽

nec phasianos reprobarim, qxioriim scilicet carnes friabiles stini,qina non Pridie,nec nudius tertius,sed tandiu iugulatione fuerint

macerarae. tales enim a ventriculo iam peria, hem inanito ac semimortuo facilius de immurantur, S. conficiuntur. sed de aviculae montanae,qtiae molle S sunt carne,sunt ex usu, sunt enim omnium minime excrementosae Declinare vero oporter a palustribus omnibus, de ab his qua carnes duras habent,siquidem it,lae sunt excremento sic: eae uero, ubi languet naturalis calor sicuti ni inc languet quidem, nec satis immutari,nec coqui possunt. Ciboruquantitas esto,si fieri potest, suo non grauet quidem,nec homini somnum statim inserar, ac torporem, Quod si in homine exinanito ac sere macie confessio, qualis is est, qui nobis est propositus,vitari nequit: quam ocissime desinat,di grauis, torpidiis, d somno ca, ptus esse, ordo vero ciborum offerendorum

is esto,qui iam sere a nobis obiter est declaraxus. scilicet ut liquida primum S. cocti lac liora,deinceps vero crassiora, Sc minus coetu tacilia porrigantur. Ucrum occasio ciborum offerendo runt inde expetatur, ut qui Prius fuere assiimpti,consedit iam star, dc ventricti,

tum dereliquerint, quae dignosci ex ructibus

112쪽

d ex ventris mole dicebamus Potio intimi esto,vetus ti id em:&eo antiquius, sud frigiditas maior fuerit: nec tame adeo sit antiquit, ut iam amarore in gustu ostedar,amara enim siccant nimis . Quantitas autem esto,quae in ventriculo nec fluctuet,nec innatet ubi ve

ro per hanc uiuendi rationem corporis habitus de pleniore coloratior esse caeperit, iam nonnihil victus venit immutandus. phiribtis enim frictionibus iam uti oportet,cibo te vesci S crassiore S ghitinosiore,hoc est magis uti triente: ut pro lacte alica offeri possit, provolatilibus suillo carnes,in alica elixatae. Sed propositum nostrum no est,ut totam resectoriam vivendi rationem omnibus numeris ex Pleiam exponamus Ili id autem quod initio sui die iam,semper in memoria haberi porret, itida haec permutatio paulatim fiat: pari ter g nec illius obliuisci, scilicet dandum esse aliquid aetati,tempori, Sc consuetudini Mamigitur de hac resectoria vivendi ratione in Praesentiarum satis sunto verti vhi homine ea macie Ofectu reseceris,sinito aditimin escere ab omni medendi genere,quoad robore virili co parato,medicationis per Indiculignuratione tuto inire possis.Tiicq re probe gesta

methodo i quam circa medicationem per n

113쪽

aecum lignum adnotauimus,inhaerendo,cer tam fiduciam habere poteris integro sanitatis acquirenda .

Nunc demum ad corrigenda sympto/mata descedamus . Tametsi nos multa recen, fuimus,cum de symptomatis agebatur mi Atilominus quatuor sunt potissimum, UOArum nos singillatim rationem habere est necessum. Primum graiaita scapulariam. Securidum iugulorum S summoriam liti merortim dolor Tertium sauciti rubor de calor. Vartum pilorum casus, xvisus hebetudo quae

ideo una coniunximus, quia ambo ab unica causa Pendent,&eadem fere curatione opus habent,differente tantummodo ex natura assectarum particularum. Grauitas igitur scapularum, quoniam a substantia vitiosorum humorum scapularum musculis incumbente est orta, vacuari pustulat. d. quantiis multa sint vacuationis genera commodissima tamen est ea quae fit per tenues meatti cutis, in sit magis vicina exitui, minia Pericia, lo exposita vacuare vero per cutem possunt Atiae cura lite rarefaciunt, subiecta attentiat, de ergUntCF euocant . de iis autem die una es: abunde,cum de curatione pusilli lartim, Uae Dertoriam corpus sparguntur , agebatui ad

114쪽

quaere irrendum,ne eadem no iterum seu

stra repetanatis Atqui iugulorum dolor ex petit is hoc medicamenti genus.verum quoniam eius materia altius est infixa, scilicet dein membranam qua Ossa integuntur d. iii

tendo ne muscuIorum,qui ad summum ii, merum Peruenere: tanto tenuior c leuior esse debet, quanto meattis membranarum Sciendo num meatibus carnium sunt angustio, res. Sicut igitur minorem grauitatem parit in particula cui insidet: ita dolorem per credinem,quam in sese habet,saeuiorem. Cum praeterea sit alia causa doloris saeuioris c obstinatioris, scilicet suae particulae densitas multo utique maior carnium densitate dc propte,

re dc mitiore medicamentortim materia, magis a rarefaciente opus habet. Pinguibus igitur admiscenda erunt,quae tenuem calidita,

rem in sese habent: neque incommodum me, rit aliquid tantillum admiscere,quod odia ce sensum obs iret,hebetet .vsi sumus verhis,tantillum,is: modice: ne ex copiosiore usu obsitus escentium , tendones c membranae plus iusto densentur, S. contumatiores fiant. Sumito igitur medullae vitulino dc adipis anserini pares portiones, opopanacis sul- pluiris utriusq praedictorum sextam Partena,

115쪽

opii,croci,singulorum sulphuris solius duodecimam partem,cero pars quarta medullae

esto Sc adipis cera cum medulia dc pinguedine liquescat. quibus liquefactis caetera tenui, ter puluerigata adiiciantur, statim ubi cum spathula miscueris, ab igne molleantUr. Quod si magis digerere volueris,augeto stilaphuris quantitatemn sin magis rarefacere cremollire,addito ad quantitatem pinguedinis medullae 8 opopanacis, vel Pro me, dulla uitulina utitor ceruina, de pro popanace sagapen, Hoc medicamento calente particulas dolentes illinito. uerum prius iiii, reo tepido particulas illas leniter perfricato, ab illitione lana ex oesypo pingui de calente obuoluito.Possunt consimilia medicamenta, dempto opto,scapularum grauitati opitula ri. Quod si vehementioribus euocantibus uti volueris,poteris propinguedine medulla, ut oleis scilicet chamsmelino, vel anethino: vehementius vero fuerit irinum c lauri, VIam,&Oleum vetus, cedrinum . poteris etiam admiscere adipem leonis uel pardi, vel hypnoe,quibus admisceri possiate radix hryoniae,&aris olochia de radix asphode, Ii, nitrum, arsenicum uitum , melanteria,S eiusmodi: Immo de euphorbium, si uehemen

116쪽

tissime volueris eudear Hoc everto de gravi

tate scapularum c doloribus iugulor uana 3c coeterarum solidiorum partium satis sunto. Nunc vero de faucium rubore,& calore. Faucium rubor . calor statim ubi appaAt ear,ni si is primantur,inflammationem accersent, inflammatio aut si semel accesserit, nisi citissime amoueatur, victis exeden Parit tanta est huius morbi malignitas Faucium

igitur rubor de calor tibi statim apparent, quae refrigerant,quaeq; adstringunt, adhibenda, Sc humores,ne influant cohibendi. Cohi, hentur illis ipsis quo refrigerant, adstringunt: praeterea de reuulsionibus ad inferna.. Refrigerant Vadstringunt leuiter quidem posca, lac chalybeatum: uehementi US,actiti lapathii decoctum d succus adhuc uehemen ius rubi decoctum,S canini rubi: item mali Punico de bala ustiarum decocta . his vero addi possunt Sc succus uuae acerbae,d. rhois succus, hi poc ystidos,& acaciae: Atqui de, orsum trahunt acuti clysteres, frictiones paretium in seriorum, vincula supra cubitos admota,Praetere dc cucurbitula praecordiis affixq,scapulis . Si subsederint rubor c calor inflammationis cessat omnis timor: in noris ibsederint quidem, iam inflammatio ace

117쪽

cesserit, Sc iam vkus exedens Pepererit, tanaeti de eius emodi ulceribus iam antea satis abunde suo loco dixerimus, nunc obiter choc unum adiiciamus, quod vix eiusmodi ulcera citra sustumigationem sanari queunt. Caetera enim medicamenta ab saliua ahluuia, rur,nec sitio facultatis vix imprimere quicquam possunt. Quamobrem nunc etiam ex

usu erit aliquid de suffumigiis addidisse . Sit primum quidem dicemus quibus suffumigia

Suffumigia sunt ex usu his,quibus in faucibus ulcus malignum haeret, dc quibus in gargareone, Uibias etiam in palato, Proete, re dc his qui difficulter de non nisi recta ceruice spirant,insuper Sc his qui in thorace multos frigido succos habent dis uero ex usu

non est,qui sanguinem USsi reiecitauere, ne que non iis qui morbo sicco circa thoracem male habent. Suffumigium vero in hunc modum parare OPortet. Sedeat languens,totus linteis Operiatur,crura ab inuicem diducat,caput ita deorsum inclinet,ut facies genibus sit vicina, ore hiet, Sc ponatur sustinauigium inter crura,

de fumii ore hiare excipiat Atqui melius fuerit si per insundibulli excipiaturita vero qUi

118쪽

bus ad lassitum uti possimus,explicandu . In sus tu omnia ad siccitatem spectent. Haec vero sunt quibus suffiri licet Castortu, Arisi olochia Bitumen Sandarache Lada, nii,Terebinthina,Chalaminthe,Styrax, Ma,stiche, Thus,Cucumeris agrestis radix,Centarium,Foeniculi semen. Fortiora sunt Stibium

de XIysi,de Cinnabari an compositis illud est

experientia comprobatum in humidis asse, et ibus d pectoris &capitis,leue tamen esst,accommodatum delicatioribus,, humidiori bus naturis. Consi at id ex Styrace, Terebin, thina,Sandaracha, Mas iche aequis portio. nibus. quod si siccantius sacere uolueris,addi to Cinnabaris plus,minus, pro mali magnitudine, M temperatura naturali totius corporis de a tactae partis. Haec de suffumigiis. Nunc uero de casu capillorum Sc barbae. Dicebanaus supra ex splendore, nitore cuti S,S Oculorum, M. Privatione pruritus d mordacitatis,astrui posse, minime materia alienam subesse ut d tunicis oculorii, materiae enim alienae cutem, S oculorum uni

cas foedant,non illustrant , immo potius per quandam simplicem de alienam caliditatem rarefieri cutim de tunicas,In cute digeri,ac dissipari pilorum alimentum n oculis spiritus

119쪽

ui sui inseritientes. Ex his autem duo indica, tiones elici possunt,una ex caliditate illa nori insigni cutis S tunicaruin oculorum, Altera ab earundem immodica raritate Illa res rigorationem Iaaec adi rictionem indicat. Refrigerat ambiens aer ii talis esse contigerit. sin noti sit talis,apparetur eo pacto, quo alias suprarius dictum fuit. Irem corporis ci animi traii

quillitas 3 quies, S longus desaltus somnus.

Sictit contra,exercitationes, si ira et vigiliae in exterius calorem augent. Quamobrem inediam exercitationes iram, de quicquid cale- sacere corpus potest,auersator venereis ah stinet, Purgationes,sanguinis detractiones, omnes denic euacuationes, praeter ea quae naturae sunt consuetae,ut maxime hostiles declinato . Sunt ex usu lauationes, primum quidem ex tepida,dehinc uero ex frigida, ad hunc enim modum frigida uis altius penetrahit, Scitiam facultatem imprimet quo si alti

minosa di ferrea sit,quales ex sponte nascentibus multo sunt in Italia,cutem praetere dc tunicas oculorum densabit,coget q. s. utra ratione ambo haec symptomata, retinendis pilorum alinaentis, dc visiuis spiritibus, re- Parabit, corriget et . neque efficacius remedium reperiri posse crediderim . Sed de ocii,

120쪽

I Beriacies saepissime lauentu pbsca ad

modum dilutata constet ea, a lxia rosacea, dc rosaceo aceto est vero sub solis calore tepefacta. Illinantur item Octali ex ouorum albis diutissime in plumbeo mortari bene mundo agitatis . Lacte insuper muliebri iam nonnihil acescente