Henrici Rhala JC. & ejusdem facultatis professoris ordinarii, topica. Methodice tradita, succincteÌ€ et dilucideÌ€ explicata ... illustrata. Accessit his oratio de origine, progressu, & dignitate jurisprudentiæ Romanæ

발행: 1641년

분량: 341페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

171쪽

iso HENRICI RHALA C. reptorem . non adulterum, sed expugnatoren pudicitiae noli sacrilegum, sed hostem sacrorum, religionumque non sicarium, sed crudelissimum carnificem civium, sociorumque ii vestrum judicium adduximus hic non tantundissimile cum dissimili ratione divers subjector. quib. adtribuuntur, sed etiam minus cunmajore comparatur. Tale est Vir illi carmen. Ofo os puer, nimium ne credere colori, Alba Hastra eadunt, vaccinia, i φυζuntur.

Hic forma pueri alba ligilii l. ires simile fragiles ac periture brevi dicuntur, ut in secun do versia albani ultra vaccinianiere res sun

dilumites, Quin illa mox cadunt, ii Saule non ised legula vir Itaque hic saltem argumentoruir omnium dissimilitudo rerumque spectatur. Jctis dicit C dissimilitudo differentia in lqualitate , Inde illis separatorum scit quaere ipsa dc subitetisdifferunt, separata est ratio itin. f. de calumniatoribus, ex quibus separatis nihil infertur de uno ad aliud A I sin dea, ne j

qu natat . C. de probation. innititurque con lirarios and mento ab illo, i de loco i simili ldepromitius, cum libcin ntitate rationis statim capiat undamentuni illud vero con trari ex diversitate ratiosi; distinguat illustret hoc modo dissimilium , asse ictionem

172쪽

Topico RuM Cap. 17. IIionem referunt vari Vatiarum rerum eies notς,quotiescula luc conferuntur: sic inar. civile species tutelae, testamentorum, contactuu in male liciorum ii qualitate sua, ut nodi valli, quibus adquiruntur Ieru nata, domitae, re iubiecti divertitate in ipsa compara-ione sibi invicem dissimiles sunt; item potestasi dii ad animadvertendum in facinerosos se- rara meruimpei tu a mixto, quod in danda bo-iorum postessione est l. impertu ff. de jurisdict. mnium judic. Talis est differentia mandati cussus, quorum illud voluntatui. i. ff. mandati,aoc necessitatis est l. . g. r. Tquod jus.

Hoc modo dissimilia sunt, mulier potest C.

Vel l. renuntiaret. fin. TS C. Veli Fili' familias S C. Mac non potest renuntiare,quia SC.Velliano nuda causa bonor contanetur Macedo niano autem scelerum causae, mali mores, pesse sima exempla, foedae bonorum diLapidationes, metus parricidii&c praecaventur. Unde prii vatorum passis hi essuri utilitatis public causa statuto introducto renuntiari non potest l. juris gent. . . si paciscar ff. de pactis.Ad hi inclo cum dissimilium referri potest justitia distributiva, quae premia poenas pro cujusque me rito convenientia: dignitate distribuit. QR de re in praemiis decernendis eleganter loqui ur Tacitus, plumos scilicet Morta-

173쪽

lium fama, spe, veneratione ad Reipub muti vocari, ut Imp. Iustinianus i. a. . . in si C. de ossic praefeci . praetor. semper ait prividimus unumquemq; secundum labores sui ad meliores gradus, majores dignitat perducere. Et ut pr mia Talaria pro merii lculusque constituuntur, sic etiam poeniliab tratione delictoriim ac delinquentium dissim aliter exercentur. Hoc est, quod Ita Marci: nus respondet l. i. si de poeta Perspiciendut esse judicanti, ne quid uitias aut remissi iconstituatur qu m causa deposcit Nec enin aut severitatis aut clementiae gloria affectandest . sed perpens judicio, prout u que re expostulas, statuendum est. Imrinlevioribcausis proniores ad lenitatem judices esse debriat i a gravioribus poenis severitatem legum cum aliquo temperamento benignitatis subse, qui . l. I. unde Claud. Saluinius pruden ter distin quit poenas ex dissimilib. delictorum

circumstantiis tot. leg. 6. st de poenis Aut

ait puniuntur sacta, ut furtari caedes aut di- Aa, ut convitia & infidae advocationeε, aut scripta, ut falsa Vfamosi libelli aut consilia,

ut conjurationes , clatronum conscientia. Horum atrocitas crescit vel minuitur ductis argumentis a circumstantiis dissimilibus, ut a causa, persona, loco,tempore, qualitate,quan

titato,

174쪽

itate, evelatis: Per caulaia , delinquitur aut imposito, aut impetu, aut cata Psopolito de- inquutat latrones,qui sectioitem n besit in Pe-u autena, cum per ebrietatem iis in anus aut ad

um in feram missum hominem interfecit d. l. i. Item causa di inguillitur deliri, quanagistratuum d parensuin mendatio. 1es ab xtraneorum iniuriis separantur.

Persona dupliciter spectatur ejus qui fecit, P ejus qui pastias ei: d. l. 6. iici eodem deictor genere graVius punitur ervus , quimiber, famosi quam utegrae fama homili fracionelli sic&ia tum acerbius animadvexti-ur, qui saepius commisit eadem , quam qui tenet tantum, qui consulto , quam qui igno an-er aut per lasciviam, aut ebrietaten piacci vir, utque magistratum aut patrem violat, qu-na lui extraneum ut ad d. l. 6. Welcmbet ca-lit in paratili de poeta. n. 8. Ita adultus puni- ut durius, quam minor aut impubcs l. 7. M. I.

a delici de minorib. q. io 8 de R. l. Locus facit, ut idem vel furtum, v. i sacril jussit,in capite luendii, vel minore supplicio. Tempus discernit eman forem 1 fugitivo, keffractorem vel furem diurnum nocti rno.Quialitate factum atrocius est vel levius. siciana manifesta I non manifestis, rixae grassi

175쪽

a' HENRICI RHALA C. tutis, expilatio laesa stirias pertulantia a viole i lentia discerni solent. Quantitas discernit furem ab abigeo Nara quiliam tuem subripuit, it fur coercebit qui gregem, ut abigeus a. l. 6. Eventu volutarii, uidie a fot tuitis casibus . stinguuntur. Item eventus facit, ut cades eici in quibusda provi xiis gravius plectantur,ut i Africa Messium incensores, in Mysia viri ut,

u metalla sui t. adulteratores monetae tit.

I. lixe res l. d. Saturninus. l. i. ves bcc in palatili de poenis n. 8. Atquihil qui m non ii simplicem rerum consent lono

vel disset,sionem species, qua vel effecta, adiuncta sic circumstantia simplices seorsit delictorum testantur, sed quatenus compar tam dissensionum qualitatem inspicis termiti pluribus inclusam, recte ad locum de dissim libus referuntur et referri possunt ac debent

e signi ructu atque uti late r P

mcηtor comparatorum repetisto conclusio.

II Actenus de argumentis comparatis di

'isse susticiat, quae ut bene distinguanti usui3ue inculcenturi judicio sagaci opus Admirabilem habent in omni viri priῖcipue vili , causisque in forensibus cum gratiam, tu. dignitatem exempla haec comparata proin

maxima

176쪽

aximam rebus obscuris lucem afferunt.Nam argumenta consentanea potissi ad pro-landum&dissentanea ad refelletidum valenti comparata insignem usum . plendoremi illustrandum suppeditant. Et praeterquam uod movendis affectibus sunt accommodata, adeseriam auditorum animos ipsa rerum i- aagine captatos ac veluti stupidos in opinio-em facilem idemque pertrahurit , dum O- iosam quandam ad informandos mores sup- ellectilem prebent,ceu imagines Sc specu im iumanitatis,undd documenta petantu quibus

e Reipub dignitas conservetur, publicis rivatisque rationibus redhils confulatur. Necoc solum praestant, ut in omni officii humani

ctione animos nostros atque mentem Viror.

excedent praeclare faetii dictis ad omnemaonestatem conformemus, sed alieno ut udicio dubiis in rebus fruamur alieno etiam peticulo vel consilio, quod foedum inceptu, i dum exituriit, devitemus morum usum insignem declarat Cic. Orat. a. accusat. in Verrem;

Expect ant, inquit, ii qui audiunt, xempla ex vetere memoria, monimentis ac literis,plena antiquitatis. Sumuntur omnia hec ad illi

strandum I paribus ab imparibtis in quantitate, simili dissimili in qualitate Comparata paribus fiunt, quorum cst una quantitas, id est,

177쪽

rues UEN Ric RHALA IC. par ratio, magnitudo eadem, plane aequalis,niq; major neque minor Tale est illud Virg. Aneid. Par a ventri de 3. En Et Iuno quali tecumpubesceret e s&6 ibid. En hujus, re auspicit, illa lucota Roma Imperium ternanimos aequabit lumpo. Inci'. exemplo levras Creus pari ventorum levitate. In Σ' Astyanacti pati tate Ascanii. In 3'. magni ludo tum Romani imperii pari magnitudii a terrae, tum animorum pari magnitudine arguitur. Et quamvis in e similiari paria, deatur magna iubes te affinitas , tamen ex defnitione utriusque discrimen apparet , quia

paribus quantitas qualitas plane par: ecdem, in similii, qualitas imilitudo spe

Etatur deinde ut Cic. in Top. tradit,paria noadmittunt elationem submissionem , simili Vero admittunt sic ατοι τι Majus Minori simile esse potest, sed pax nullo modo. Imparia sunt, quorum quantitas non est in neque parratio sed diversa. Et ex iis, quae im issparem quantitatem nacta sunt, nocesse est alte Ilusq Ialatitatem excedere, alterius Ver excedi. Ac proinde impar est majus, aut minii Malus est cujus quantitas excedit, sive quod respectu minoris quavis ratione excessum sive e lationem liabet,ac ad extenuationem minori iam plificatur probabilitate, difficultate, mag nitudi

178쪽

TOPICORUM Cap. 17. iitudine, numero, potentia, auctoritate praetantia c. Hic ex majotibus minora disputan-ur, quando maius argum elationes excessu ui confertur cum aliqua re minoii, quae iit insuaestione posita desumiturque hoc argume um ab eo, in quo est major ratio, proceditque id id in quo est mitior ratio. Ut apud Ovilium.

nsatis o superi tutos fore creditis ictos, Quum mihi, quifulmen, qui vo b eo reges

Struxerit insidias notusferitate Lycaon. Quaestio est an Fauni 1 Lycaontis insidiis lint tuti; quod poeta negat, argumento deducto maiori admini , si Lycaon struxit itisi dias Iovi, qui tanta potestate armatus est, ergo Ic Faunis struere poterit. Sic Virgil. O socii neque enim ignarifumus ante ma ram, O Uigra lora dabit Deus bis quos nem. Hic Elieas tempestate afflictus, de in Libyam dejeetus socios consolatur a majoribus,

d excitat ad toleran tiam futurorum malorum,

vos, iliquat, gro viora passi estis levia gicii sique acciderint, pati poteritis. Huiusmodi ei in argumenta4 majori deducta non modo. rationi amplificiandae conducunt mirifice, sed inprimis iuvant conjecturam, tale est illud Comici nam qui mentiri aut fallere insuerit lieni, tanto magia audebit caeter res c d hoc

est,

179쪽

.is HEN Rici HALA C. est, sit ob proditam libertatem Brutus propes ioccidit liberos, debet puniri destransfuga. Id

argumento majori utitur Salvator noster Euatiget Luc. ii ii ait Moseni Prophetnon audiunt,neque si quis ex mortuis suscitati fuerit, credent. Item Bartol in l. nec in ea jus occidend. m. adleg. Iul. de adult. in

relator. f. intercedere f. de interdicu . 4el gat ubi ait, si vigore statuti licet Occidere ri . . ., bannitum vel adulterum, licet verberate virati vulnerare. Utitur cod. ig. mp. in l. 9. . t quando C. de teiiii, ii pro toto litis certaminjurejurando testium sit credendum ergo producens suam testibus praesentiam sacramenti corum credere debet.

Minus argumentum est, cujus quantitas ex Elceditur scilicet 2 maiori, S cum o his major

commonstrantur. Itaque argumentum minoris est,quando majus S minori arguitur,desumiturque arg. minoris ab eo in quo est minoratio, proceditque ad id in quo est in otiatio Aminoribus hisce non minota, copia rerundescendit conferunturque chim aliqua parte quaestionis majore: Sic argumentum, quo disserimus est minus,ac pars questionis, qu probatur, major, ut exempli gratia, a Cicerone quet stio proponitu , an atilina sit serenda: perduellis, seditiosus, nugat id Cicero, pro batqui

180쪽

TOPICORuM Cap. 77, is, atquo a minori ad maius,utra Gracchus ait tediocriter labefactatis Rempub sit sublatus Scipione privato ergo 'c Catilina, qui totu:rrarum Oibem c de atque incendiis aliat, i ost tollendus. Hic Scipio privatus cum C erone Coi L. Tiberius Gracchus mediocriter

onvellens Rempub. cum Catilina eam perde

volente comparatur. Tale est illud Cic. n. .al iuc si turpitudo in corporis deformitate ali- uid habeat offensionis, quanta illa depravatio Foeditas animi turpificati videri solet item 'aul. I. ad Timoth. c. 3. nam ii ait qui E- iscopus propriae domui praeesse non novit, uomodo Ecclesiam Dei curabit simile ei in ud Cic. pro Archia saxa ci solitudines vocilespondent, bestia saepe immanes cantu flectuntur atquα, consistunt, nos itistituti rebus

aptimis non poetar voce moveamur Huc et

iam pertinent amplificationes eximiae, cum gradatim 2 minoribus itur ad maiora ut Cic . Verr sacinus est vincire civem Romanum: scelus verberare, prope parricidium necare rquid dicam in crucem tollere hoc nempe gravius est, quo Verris flagitio omnia ista leviora sunt. Ex hoc pota o genere comparationis singulares quaedam sunt in Poetis de Oratoribiis amplificationes, Ut Virg. lib. I. Eneid. Argiuum

SEARCH

MENU NAVIGATION