Henrici Rhala JC. & ejusdem facultatis professoris ordinarii, topica. Methodice tradita, succincteÌ€ et dilucideÌ€ explicata ... illustrata. Accessit his oratio de origine, progressu, & dignitate jurisprudentiæ Romanæ

발행: 1641년

분량: 341페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

191쪽

Notatio est iomii,icitaterpretatio. Inter pretationem nonaiiais instituimus , cun noniiuis originem explicamus jusci; rei ratione eddi inus ex aliquo rei nominatae io latri argumento primo Hec notatio a graeci:

enim graecis eii lignum, cognitio ἔτυμον au temurice velum. λογω sermonem signiti cata quasi veriloquium inde arae cis Elymo logia vocatur. Sunt enim notae, signare tum, atque aliis originationes Vocantur, quod origines & causas nominam aperiant, unde Or- ductaque sint hinc adnot indam rei ipsius naturam exprimuntur minc per causam aliquat interdum per effectum aliquando per subj ccbim, frequenter per adjuncta,nonnunquὶm per distentanea comparata. Ita iniquandQinvestigamus, unde nomen traxerit originem su/m, utrum exhausa an ex effecto, subjecto, dissentaneo, comparato: illa nominis interPretatio dicitur notatio, adeo ut notationem in stituere nihil aliud sit, quam originem di ratio

192쪽

Topico RuM Cap. 19.1em inominis interpretari ex iis rebus, quae sig-ii ficantur per nomina.

Et ut notatio arguit nomen, sic vicillim noen arguit notationem, sive, ut Ramus alibin Inst. ait, ut notatio est nominis reique pet1omen sigiaificat et, sic nomen vicissim notatio-

ala reique argumentum. Et ut Aristot a top. t. monet, ita disierondum est, ut transferaturaomen in notationem, ut animi plenus ergo a rimosus, d contra animosus ergo animi plerus. Nam lomen quoque Ortum argumenum est, o quo autem fonte oriatur, rotatioiectarat. Continet hic locus in se reconditam ruditionem, cum vocabulorum ortus iar

diligenter exquirantur. Sic Plato in Craty- de origine nominum graecorum disseruit, Jeum Authorem resecens, qui prima rebus romina pro uniuscujusque natura& affectione Inposuit, M. Varro diligentiam maiorem ini praestitit, unde Elymologica ista Vesti Pom- onix& Isidori Epi c. aliorumque latini se authortu profluxerunt plena omnis c- egantiq.plena reςondit raraeque eruditionis. Si equens hoc argumeti genus 1 notatione d uimptu apud scriptores occurrit c jus rei ex'

mpi sub iciemus cum hac cautione,ne, quo

i*to monet, longius notatio aceessita videa i ur. Sic homo ab hamo nomen sertitur ii c

193쪽

voco ipsa tis materia declarattir, qui alitiintus

mucria, ex qua homo col stat. Ab effectis Iud Ovidi iri. fail. Terra dicitur psit ab effecto naturali, qui ista stat sic Augustus ab augeligo dictus.

Sa mpo ut augusta patres, augustaὶ ocaula Tempti Spice totum, rite dicata manu,

AG H. amnis, fovet omnia, dic in Hoc modis terres Cice ma verrendo de ducitur 'i v rti Vertia pariesara subita n acclesiasti mo non attuleri tecum illum die hinnini ibiam tu d inrum, citiam orbem adi- iiii, quod fanum denique, habition eversuti

atque extersium, reliqueris Q lire appellentur sane illa veri ita, quilion ex nomine sed e moribus natu aque iis coiistituta est videantur. 'Porrba sit; At illii OVidii est,qui . Hos Ianum a d lsi ita, .. ire Au in jatur

194쪽

Topico Ruri Cap. 9. IPM deo foribus colli cum mitibus hori me . Inde vocorinQ. Et redit L cis Iupiteripsi Ex adjunctis notatio est lambationis, qui albutiendo Bambalio dictus, dum balbus erat

stupidus Hinc Cic. cavillatio in Antonium enerum a Philippi c. de conjugis bonae fcainae, locupletis quidem certe, Bambalio qui iam pater, homo nullo numero, nihil illo con enitius, qui propter hesitantiam linguae stupo umque cordis cognomen ex contumelia trax-uit. A dimentaneis referunt notationem belluiuasi minime bellum,&Lucus a non lucendoeluia opacus umbra parum lucet item ludus Iudendo,quod sit longissimc a lusu, is Dis quianinime diveS, E comparatis Ovidius interpretatur lacteucirculum obliquum in coelo testato iubjectum oculis, quia candore suo prae se fert speciem similitudinem lactis in hunc modum. Dixi ublimo coelo nam festi sereno Lactea nomen habet,candore notatili 'O. E comparatis nomen invenit Iropus, quod ignis flammam imitetur, Ovid. i. Metamorph. ammas ue imitantenropo ita Rixosus rictu canino dictus, quia instar canis oblotrantis, semper ad contradicendurn paratus est,&jurgio delectatur, provocat Un cnder

rem.

195쪽

tem. Huc pertinet Onomatopaeia,quae est nctatio etiam 1 simili, sic cuculus dicitura simi sono Plura huiusmodi notationis exempla vi dere ei in Varronis, Uidori, aliorumque Et

mologicis commentariis.

Diximus in principio notationi cum nomine suam este relationem quandam, uti enim nomen ex notatione, sic cx nomine notati concludi potest; sed si intecta utrumque relatio instituatuci, potio Eo videtur nomini Ita liue tota, c categoria ab Aristotele τοατο H et si cubucti γ, id est, locus , nomine appellatur. Imo lirmius ex nomine, quam ex notatione argumentum petimus, ut homo est ergi lex humo constat terra est velia, erg vi tu istat focus est, ergo fovet at non perinde licce notatione argumentari,ex humo constat,ergo est homo&c. procedit&illud, Rex est,ergi

regit, sed non contra, quia multi, qui non sun reges, regunt. Ead. ratione etia apud JCtos argumenti affrinaliud a notatione deductu procedit, simul hinc inde locu habet,ut testamen tum est igitur testatio mentis Institui. litestanaent. Ite jure Civili affirmate concludi letur ex topico notationio, ut mutuum l. s. appcdatas si cert pet est ergo de meo factun

cilinum, at vice Versa non procedit ars ut derum tuum est factum ergo mutuum, cum pelveudi, l

196쪽

vendicionem, donationem, aliumve titulun tuum factum cile potuisset. Similiter non sequitur, en testati mentis, ergo, stam eiitum.' ita codicilli pistole etiam sunt mentis testationes Posteriori autona casu scilicet negativo cbncludit argumentum a notatione ad nomen scilicet ad id quod explicatur, ut non est testatio mentis, ergo non it testamentum, non est de meo tuum factum, ergo non est mi . tuum. Itaque lLaec Etymologia, si ustim spe- . hes, aptior erit ad explicandum,quam ad probandum. Hinc est, quod Bart. recte resp. cum desinitio itymologia inter se differunt, stan- dum ello definitioni in l. i. de testam. d. i.de utei. Paulus Castrens .ini. I. in princ. . deustit. dc jur.

CAP. O.

V e 'aeviributione ingen

TR diris conjugatis notatione argumenta inter orta,quq ex vi nominis eruuntur sequuntur orta alia realia cujusmodi sunt distributiovi definitio: in quibus utraque asse cito reciprocationis est, illic partium omni iam una toto, hic definitionis cum dei nito, unde

197쪽

itatio non debet latior,nec angustior esse suo ditributo vel definito,&vice versa,qiuod Cia de oratore tradit quia ubi reciprocatio sibi requiritur aequalitas: ubi aequalitas locul habet, ibi nullus defectui aut redundantia lucus esse potest . mitti ibutio est cum totuni partes dii libuitur; Totum est quod contini

partes,pars est quae continetur toto. Quic tu

. enim distribuitur, id topice totum dicitur, 3 quaecunque ea sunt, in quae disti ibutio fit, pates appellantur, vel sua natura vel ratione stributionis. Atque ut distinctio totius in pates distributio; sic collectio partium ad cost tuendam totum inductio dicitur; ut enim tot arguit partes, ita vicissim ab iis arguitur, sic licet ex partibus totum colligitur ex mutua sectione, quae utrique inest. Inductio haec

Arist. I. O. Top. vocatur progresstio partcularib. ad universalia e g. argumentum Olad partes tale est.Universus mundus provideretia administratur, Civitates igitur familiconcilio regi debent. A partibus ad totum isti perditissimorum hominium perniciem iis

vindicta prosequi, civium fortunas tueri, exoluari laudibus bonos, deprimere nocentes,sguentes plebis animos ad Reipub. decus atquUrnamentum excitare est titile, non potest c

198쪽

Tor Ico RuM Cap. zo. I rutilis esse eloquentia, procedit lite hoc arp. hine inde tam affirmativo quam nega HVe, O - uiciens partium enumeratio abhibita su ut Nam cum ab numeratione partium aroumentamur, Omnes partes Numerandae sunt a-tias nulla ex ea ratiocinatione conclusio sequi-

utilatius in topicis de integro is membro id monstrabimus. I de si ejuidem rei plines mi , ut est ctus,&c. distincto numerantur,ion est distributio quoniam non est totius ali tiluam partes distinctio, mone Ortum qui- em aliquod argumenitam, sed liminum Dii

norum enumeratio.

Porro umitur haec distributio ex aroumen tori quidem consentaneis, inter se autem Uentaneis quia diluibutionis natura non est otita in partibus separatim consideratis, sed 'piaditu actione partium ex toto Et quam .i partes,in quas dilhibutio fit, inter se iden im ipsa tamen in ributio,in qua spectatur asseectio toruis ad partes ex solis consentaneis Ori- ur,caulia,c ectis, subieci is ad iactis. Dillen- io autem non in distributionem, sed in parteander se dis inutas cadi quia nunquam disten-aneum in dissentaneum ilhibuitur. Itaque lix duleiano pectandae: ex argumentis opposna, quam in diverus, inter opposi

199쪽

i- HENRICI RHALA C. in ajor Δρτιξεσι incoiitrariis quam hi disparati, unde sicut distributio est accuratior, qui fit 'ex absolute contentaneis quam ex modquodam conigntaneis, dum haec fit per essentialia, non autem pessi ac fidentia, s quoquperfectior ei distributio,quae fit in partes contrarias sciL binas, adversas immediata ut monet Aristot post et i . Plat ii Thaeetet Cic. 1. de fiuib. inde hac de re hoc loc. Axioma acutissimi Ram p. m. pro uxit Tantaccaratior erit scit distributio, quanto pattiuini cum toto consentio, hier se distensio maior fuerit Interim ubi dichotomia sivbimembris distributio commode adhiberi uult, licet mustiformem usurpare, hiat

protinus differentiis rem dividere, ut Aristo: monet. Neque enim ob διχοτοφας studini vel divissionis pars o mi tenda,vel rerum natus distorquenda est Et quia omnis distributio oritur uti dictui est e consentaneis duntaxat argumentia, cerunt uenera distributionis, quot sunt argimenta Onscutanea; it argumenta iunt ι licia, alia absolute, alia modo quodam coissentanea,uti sunt causa ex effectum,subiectum adiunctum, ita etiam optimo commodi sun quadripertita instituituita distributio

causis, effectis, subiecti , adjunctis e qui bi

sontib

200쪽

bartes divisionis sunt, aut causae rei totius, qui lividitur, aut effecta, aut subjecta aut adjut1-sta, unde aliis tripertita etiam , distributionis tenera appellantur, integrale, generale, ac-

identale, sub accidentali division est is subjesta quam adjuncta ab reciprocani vi is in itionis, quae utrisque inest, comprehendunt m. Primum genus distributionis appellatur ex ausis, quando causi sint partes totius. cauae dividunt totum haec distributio potest Hibui ex omnibus causis uti. g. jus i ileia timcriptum usi e responsis prudentum, partim c onstitutionibus Imperatorum: d istud, statuet reteres aliae saetae eran a Phydia, alia a P ly-:lem: est distributio petita ex causis eicientib

item statuet alie erant aurea aliis argenteae,

tae tene , aliae eburnen c. Ex msima Voliud se ruptum, aliud pictum exs . Matuae ili facti su it ad eligiosum ulum, aliae adci-ilem ex sine. Secundit distributionis genus f istis est. ilitando partes sunt essecta sic homo latione eris si potest in effecta sua dimibui,ute, g.

Umo alius arat, alius bellu et c. aliuo merca

ura tractat. Verti sic excellit distributio en is in species, du illa sistetiaeta guntiis, quo pecies essentiam suam accipiunt communE,nt

SEARCH

MENU NAVIGATION