Henrici Rhala JC. & ejusdem facultatis professoris ordinarii, topica. Methodice tradita, succincteÌ€ et dilucideÌ€ explicata ... illustrata. Accessit his oratio de origine, progressu, & dignitate jurisprudentiæ Romanæ

발행: 1641년

분량: 341페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

141쪽

ii HEN Rici RHALA C. stator habens duos fratres Seium laevi in Seium institutis redem; di rogat eum,ut sit dicedat in liberis, restituati reditatem qui fratri, vel suis heredibiis masculis;post hoc d cedit testator, deinde Maevius relicto nepote e filia, illinao decedit Sejus sine liberis res iquod talis nepos e filia ad fideicomissilin no ladmitteretur, quia filia Maevii,quae ii in grae propin liuori,iron admittitur propter illa verb: haeredib. masculis ergo multo minus nepos e ifilia, qui est in gradui emotiori, admittim a isdeicommittuna. Itaque apparct, quod argumentum it Mis matur ab eo, in quoeli major ratio, procidi que ad id,in quo est minor ratio, uti dies ut in praeallegatis fuit. Etiam hoc argumentula lassirmative procedit in L V. si quando C. de testibus ubi Imp. arg. si pro toto litis ceryami rejuri jurando restium sit credenda, ergo pro 'ducens suam testibus priti eritiam acramen leorum credere debet.

Mina est, cujus quantitas exceditur, scili

monstran-

142쪽

TOPICOR vi Cap. IJ. Iaionstrantur, itaque Argamenium minoris est,aando majus , minore arguitur, proceditque itio minoris ad id, in quo est major ratio et in inter ictos. A minoribus enim non minor opia rerum descendit conferunturque cum liqua parte quaestionis malore hoc argumeni quo differimus est, mimis, pars questionis, a probatur, major, ut Cic. ivic AmplisC. 'ub Scipio Pontifex Maximus Tyberiana racchum mediocriter labefactantem Rebub. statuni privatus interfecit, Annon Catiliam totum orbem terrarum cede atque incen- dis vastare cupientem nos Consules perseca - nus: haec quaestio est, an Catilina sitfereo ius ierduellis, seditiosus, negat Cicero,probrique minore ad majus, ut si Gracchus me lio riter

abefactans Rempub sit sublatus , Scipione

rivato, ergo Catilina, qui totum terrarum 3rbem caede atque incendiis vastat. V T. totiendus: sic Scipio privatus cum Cicerone con se Tiber. Gracchus mediocriter convellens 'empus, cuni Catilina eam perdere cupiente

comparatur.

Praeterque notas Minus saepe indicatur per grammaticam comparationem dc negationeni parium per nomen comparationis usitatiss. est minorum uigb familiariss . modus, ut apud Ovidium de Tristib.

143쪽

et afum lenta torruit irae hem Quae comparatio ita sese habet Busiris si vias tyrannus Phalaris: tu vertamultovior crudelior. Ex hoc genere sunt i dulcior, sive candidior, silice durior, gilior, glacie frigidior, pluma levio υ Demi

sthene acundior, Protheo mutabilior, Thente deformior, Thrasone gloriosior,Phormi tutior Cr soditior, Iro pauperior fitquel c

M opulchAνal Nonfuit, excepto Liurentu corpore Turni Formula quae fiunt per negationem pariun sunt hujusmodint Philip. 9. Omnes ex omni aetate qui in hac xivitate intelligentiam uti habuerunt, simum in locum conserantur cum bervio Sulpitio non sunt conserendi ratihusiis collationis haec est, multi fuerunt in ha coita eJC.praestantist Sed Sulpitius his in tribus praestantior est Itaque Sulpiti prudenti. in iure dicundo augetur collatione alior. C- torum. Ita Cicero de eod. Scipitio Quod jcuiquam iustus honor habitus est in morte legato, in villo justior, quam in servio Sulpitio

reperietur. Item

144쪽

Item Cic. pro Marcci Tantum abes per- fctione maximor. operam,Ut fundarricula,quso ritas, nondum jeceris. Sic Orat.

s jugulaut omittes, fureuut de Modia Atroues, Vt te ipsum ferves, non expergi ceris. Collatio horum minor. eiusmodi ei caesariundamenta reipub. nondum jecit: Valde igitur best, ut rempub perfecerit.' Similes collaiones crebrae sunt in communi: populari honinum usu, uti in Oraii carmine 1upra. Et iiiDVidi i de remed. Vt corpus redima3,frrum patiariso ignes, rida nec sitiens ora levabis aqua Vt valera nimo quicquam tolerare negabo, Aipretivmpars haec corpore ni mina est.

Cujus exempli dianoja haec est . Si quidvis aliaris corporis causa, multo magis debes ani-aai causa. Hic corporis quantitas sive restium se animo exceditur.Tale est illud in sacris: Deiro providentia ne passeres quidem deserit, ergo omines nullo modo deseret. Consecutio definitione confirmatur, quia homines multo praestant passeribus Matth. 6. 26. Item illud Paul. I. ad Timoth. c. 3. v. s. Nam si alto Quis scit Episco propriet domui praeesse notanOVit,quo modo Ecclesiam Dei curabit Elii lud e sacr i licet in Sabbato bovem servare,

et eo mulio ' a 'is homilaena

145쪽

mira sublimitas oratiotiis, cum reb inanimat actum quendam de animos damus, ut Cic. prMutaria. Quod nimiaetum, quem Euripunto motus, tantas, tam varias habere putatis agitationes fui tuum, quantas perturbatione

'quantos aestus habet ratio Comitiorum Z Hii Comparationis vis inclusa est Tempestate maris mulie ingentes'; sunt, sed fluctus cominorum popularium multo plures maioresque Simile est illud Ciceronis pro Archia, Sax α solitudines voci respondent bestiae I peam manes cantu flectuntur atque conssistunt, No institati rebus optimis noli Poetarum voce moveamur huc siimul pertinet comparatio Impossibilium, quae procedit magna aliqua lac dissicili impossibilitate ad majora ac disti lciliora. lSic Virgil. EcLI. irte leves ergo Oentur in aethere ce, PAElfreta dei sthene nudos iuditore pisci rete peremto umborum nim exal sit Ararimn thus bibet,autVermania Tigriu,

uam noctroi ius labatur lectona ut m Comparatio sic intellis potest: Dissicilli

mum est cervos in aere pasci, aut mare siccare, M aut disjunctissimos fluvios mutatis inter seno

cis fluere, difficilius est memoriam uetusti

146쪽

ro I ci Rura Cap. is ra, a saris ex animoVirgil. cxcidere, caetera faciisus eventur affirmat, quam ut ipse C satis blivisceretur, Sic Ovid. libr. 1 deTristib. Vere prim fores, ii nimierabis arsus, Poma erastumnum frigori usque nives, uammati, quaep tior totojactatus in orbe: Dum miser Euxini litora odia peto. Ad hunc locum etiam refertur comparatio mixta partim ex minori,partim ex majori deducta: In quo genere est illud Iuvenalis adversus loriosum nobilem.' M usitati, tibis Thersites, dummodo tu s Eacidae milis, Vulcaniaque arma capessas, uam te Thersitae similem producat Achisses. Id est malo tibi patrem elle pes inaum sciLThersit infime sortis hominem, dummodditi ita generosus knobilis, quam patrem tibi esse optimum Achillem, ut tu ipse sis pessimus.

In hoc carmine modus comparationis mix-ciis es , qui a minoribus ad minora gradatim procedit Itur a minoribus ad majora in primis duobus versibus, at in tertio versuitur 1

majori ad minus scilicet ab Achille patre jusque virtutibus ad filium Thersitem ejusque

vitia.

Huc etiam pertinent amplificationes exi miῆ,cum gradatim 1 majoribus itur ad majora

ut Cic.

147쪽

116 HEN Ric RHALA C. D Cic. 7. Verr. Facinus cst vincire civem Rc manuin scelus vel berare prope parricidiui necare: quia dicam in crucem tollere hoc gravius est, quo Verris flagitio omnia ista levior sunt. Ejus generis est exemplum a Philip rem non modo visu foedam, se iactiam auditu si inter coenam, in tuis illis immanibus poculi hoc tibi contigisset, quis non turpe duceret in coetu vero populit omani magister equitiin publicum negotium gerens, cui ructare turpi csset, frustis esculentis, de vinum redolentibu gremium suum, totum tribna implevit. Irhoc exemplo, est duplex collatio a minoi

καθ' υποθεσιν I'. si inter pocula vomuisset, turpe fuisset ergo multo turpius in foro a LCoetu P. R. turpe fuisset meg. qui ructare ergo eundem vomendo frustis esculentia Vinum redolentibus gremium suum tribunal implere turpius. Ex hoc porro genere comparationis lagulares quaedam suu in Poctis sic Oratotibus amplincationes ut Virg. libr. i. Ineid. Past ue exurere classem Argivum, atque ipsos potui submergere Ponto, Cum ob noxam, erfuriam De Oilei

I uJovis rapidum iaculata e nubib u ignem

148쪽

Timi ci RuM Cap. IJ. a Turbine compuit,scopuloque infixit acuto. protasis est comparationis, in qua facta j illadis adversus graecos narrantur, qtὶς dea ferior est junone mox sequitur apodossacdditio majoris. qego quae ivum incedo regina,Jovissique Et si M. Conjunx una cumgente tot amissBerigero θ' qui quam numenJunonis adoret Praeterea auisupplex am imponat honorem Hoc etiam argumento Cicero suadet Catinae, ut ex urbe exeat Servi me hercule meta pacto metuerent, ut te metuunt omne,cies tui, domum meam relinquendam puta-em tu tibi uibem non arbitrarisξSic Ovidius amplificat Augusti laudes colatione Romuli, quem, dum ejus facta factis iugusti minora comparat,modis omnibus mi-

iorem facit,

Romule concedes, fucit hic tua magna tuendo UMoenia, tu dederas trangilienda Remo.

Te Tatius,parvique Cures Ceninaquesen se: Hoc duce Romanum es Solis atrumquetiens Tu breve nescio quid rictae essuris habebis: Quodcunque esast ubJo, Cesar habet. Tu rapv, bis cuilia duceseisbe esse marital Tu recipis luco, repulit He nefa . Vis tibi utafuit florentsub Caesare leges: Tu omini nomen, priscipis icte toncs:

149쪽

ra HENRICI HALAIC. Te Remus incusat, veniam dedit hosIibus isse. Ozissem Kecit te pater iste patrem. sic poeta amplificat laudes Augusti Caesa extenuationes; omuli, qui Romam condid. Quaestio principalis initio ponitur Ronat lconcedes Deinde novem Romuli facta minira cum totidem majorib factis Augusti diij tantur, quae relata ad quaestionem, facta dicititur, Romuli scilice de Augusti inter se ei collata, alia minora alia majora sunt. Sic cero dum imperatorem Cto comparat, e

tenuat scientiam Mindustriam Cti ad auger dam gloriam Imperatoris,ut pro Muraena: Qt potest dubitari, quin ad consulatum adipiscendum multo plus ianitas afferat res militarii quam juris civilis gloria Vigilas tu de nocte,

ut tuis consultoribus respondeas: ille ut ed. lui intendit mature cum exercitu perveniat te gallorum, illum buccinarum cantus Guscitartu actionem instituis, ille is aciem instruit tremes, no tui consultores, ille ne urbes aut castra capiantur: ille tenet&scit ut hostium copi lixi, ut aquq pluviae arceantur ille exercitatus es

in propagandis finibus, tu in regendis. Hic qu stio primo loco ponitur: Qtii pleost dubitari quiu ad consul tum adipiscendum multos' is dignitatis afferat res militaris, qu m juris civili scientia Deinde argumentaqugruntur c factis

150쪽

ctis Clim Imperatoris e quibus interis,llatis illa minora sunt, haec majora. Et quamvis haec trium argumentor gene parium, majorum, minorum potius ex factis arib ex adiunctis majoribus, exsactis mi- Irib. deducta sint,tamen inter se, ut dixi,colla dicuntur argumenta comparata. Et uti ar- umenta , majori, ita etiam rationes' minoriuigne pondus ac lucem rebus afferunt, ita ic. in ossic. arg. si turpitudo in corporis de-ormitate aliquid habeat offensionis,quanta il- depravatioris ditas animi turpificati videri leti Item Cic.pro Mil sit lecta tabular per-aittit nocturnum occidere sarem, quid latrolem Ita a minori illud desumptum, Achivi

bunius raptum Helenae Trojam everterunt,

tuae igitur satis magna poena Romanis ob rap-um Sabinar eis potest A minori ad majus regula consequenti pro ' edit, interdum assismative, etiam alioquotico legative.hinc inde,ut in exemplis supra allego is demonstravimus; quod non tantum Pluto-ctophis sed LICtis usu frequens receptum est juxta commune ac vulgarem reguli, quod in re minori valet, valeat in majori scilicet nonii eadem sed aliare Et si id inest quod minus inesse videtur, multo magis id inest quod ma- is inesse videtur, scit non iisdem sed diveriu

SEARCH

MENU NAVIGATION