Miraculum naturae, sive, Uteri muliebris fabrica :

53쪽

3 CAPUT II. Generalem PDdam methodum exhabet, qua uteri, aliaeque corporis

vitates ita praeparari possunt, ut genuinam suamfaciem exhibeant, CV ar

Naturae opera, utut aeterna sint, & mirandam artificis sui manum mirifice ostentent , si propagationis beneficium demas, quo mediante in statu suo conservantur, corruptioni obnoxia sunt: atque hoc non solum in plantis & vegetabilibus , sed in ipsis quoque sensibilibus locum habet, id

quod Anatomici nunquam non experiuntur. Quare ab omni aevo id actum est, ut commodis remediis huic corrruptioni obviam iretur, & partes illae, quae nos in admirationem sui rapiunt, per aliquot annos integrae serVari postent. F t in hac quidem arte conservandi corpora earum Ve parteS nostro tempore prae aliiS eminuit pise memoriae D. dan Horae: nec temere quenquam invenias, qui Visa ejusdem curiosissima intestinorum praeparatione ingenium tanti Viri non suspexerit: idemque sat scio facient, qui reliquias eorundem apud Dn. a Frieuem , pie defuncti haeredem videre digna

buntur.

Proximum ab hoc locum D. de Bils occupavit, qui musculos totius corporis exsiccando, ' balsamo inficiendo industriam suam probavit; sed praeter haec plura forte promisit, quam praestare posset, id quod non ob praegnanteS modo rationes, sed vel maxime ob ea, quae ipse mihi ore proprio, &-euhovius retulere, optimo jure suspicari me arbitor. Hunc D. Sta eri vander Imri excepit, discipulus D. . Horne , sed utroque major; ut qui rara arte isimul corpora balsamo inficere , & conservare , nec non VenaS a caΓne, pinguedine, & paren chymate purgare, Ca VitateS corpori S

54쪽

3 6 JoH. SUAM MARD AMIquod sciam hactenus datum est, ipsa etiam humentia corpora in aere exsiccare noVit: quarum rerum videndi copiam

cuivis petenti liberaliter indulger. Sequitur ordine D. Ru ch, Chirurgiae apud Amstelaeda-

menses Praelestor, iisdem itire artibus dotatu S, cujus accurate confestas res , & corpora, quivis Anatomiae studiosus bis sin gulis septimanis modico aere soluto inspicere potest Restat ut methodus, qua haec omnia peraguntur publici juris fiat, qua in re meo more perficienda nunc Occupatus sum, id agens, ut secretam quandam operandi rationem tradam, qua mediante abstrusissimas quasque corporis partes, quod vel curiosissimi hactenus praestare non potuerunt, in apricum producere liceat: & quomodo qualescunque corporis parteS citra apparentem aperturam aeris beneficio expleri, exsiccari, & conservari possint. Ac non id modo in AnatomiciS nostris curiosis docebimus, qua ratione subjectum

hoc vel illud per mediae aestatis tempora quinque Vel sex septimanarum spatio conservari possit, id quod factu facili

mum j udicamus; Sed quomodo venae, aliaeque cavitateS laesar, vel adapertae, ad perfectam rotunditatem, magnitudinem,&naturalem suam faciem deduci. & exsiccatae ita exhiberi possint, ut eandem semper formam servent, nec concidant: quibus omnibus probe perceptiS cuivis licebit venas pulmonum, hepatis, lienis, aliarumque parcium, quas hactenuS non nisi collapsas planas, &occlusas, Videre licuit, apertaS, atque ita praeparatas exhibere, ut interior earundem constitutio, alvulae scilicet aliaque liquido videri positiar. Et certe vereor ne fidem inventurus sim, si recensendi S singulis, quae molior diutius immo rccis cui tamen hoc tanti Videbitur, me adeat,&D. a Fries chem, & eorum quae dixi specimina videbit. Et apud D. Frie sichem quidem hepar, liens placentam uterinam, nec non funiculum umbili calcm, cum sua placenta aliaque meo

more, & per me praeparata Videbit. Et profecto venae ibi &

i arteriar

55쪽

arteriae eo modo praeparatae sunt, ut omneS in admirationem sui rapiant, cum hactenuS nemo illaS nisi planas, occlusas, invisibiles , ignotas, & extra naturalem situm exhibuerit. Hoc hepar, de quo loquor, jam antea anno cio DCLXVII. publice in theatro Academico Lugdunens a D. van Horne non sine admiratione omnium exhibitum est: & huic Viro, quod me iterum iterumque profiteri non piget, perfectio

nem conatuum meorum fere omnium debeo. Notandum

autem est, tum temporis hoc hepar tegendi artificii gratia vitro ob duetum fuisse. Inter ea quae penes me sunt, dumis thoracleus plane mirabilis & optime praeparatus est: nec non dustus cholidochi, &arteriae hepatis &alia, quae singula recensere velle longi & taedios sermonis esset. Interim ut aliquod hujus rei & commune quasi specimen edamus, quod quivis experiri facile possit, en tibi leve primo

intuitu, sed magni in rebus Anatomicis momenti artificium, quo Vasa omnia, ipsique etiam capillares rami in utero muliebri ita praeparantur, ut non in conspectum modo prodeant, sed archetypi loco esse possint, desgnandae verae & in- infallibili uteri figurae.

Recipe cerae albae quantum videbitur, eamque liquefactam rubro , saVo , Viridi, vel quo alio colore, qui vel magis arridet, vel rei convenientissimus est , tinge, desiphone, qui cochlea adstrictium tubulum habeat properanter excipe, & in

ramum venae Vel arteriae uteri majorem injice, cavendo , ne

intercedens aer progressum cerae impediat; ac ne quid impedimento sit; sanguinem antea quam operi te accinga S e X Venis, quantum quidem fieri potest, exprime, utut rami majores alias facilini e distendantur: & perinde est, sive per arteriam spermaticam vel hypogastricam cera injiciatur: idemque in Venis obtinet, tantum ut ValVulae obtuso stylo pertundantur, quo facto una injectione venae uteri omneS,earumque Ε 2 partes,

56쪽

partes vel ab imo latere impleri possunt: idemque in arteriis fieri potest , si tamen vis biles earundem anastomoses satis magnae sint, nec aer progressum cerae impediat. Jam quanti momenti haec injectio cerae sit, facile videbunt,

qui figuram uteri, quam hic exhibeo. cum ipso utero cera repleto conferre Volent: utut enim omnia quam accuratissime depicta vel designata sint, uterus tamen ipse omnem sculptoris industriam mille modis superat. Hic Venarum arteria umque naturalem situm, cursum, insertionem , principium, & quicquid natura mirandum & attentione dignum produxit, nec sine ingenti molestia oculis subjici potest, liquido videbis. Plura de usu hujus nostrae inventionis nunc quidem non addam, facturus id alias, idque ob eam maxime rationem, quod nunc id agimus, ut partes uteri singui as, &methodum, qua in praeparando utero usus sum, demonstrem : qua eadem opera id assequemur, ne alii, quod nimiS nunc frequens est, nostra sibi tribuant: quanquam eandem hanc methodum jam aliis Dominis , fautoribus & amicis exhibui , & quidem

dem anno Amplissimo D. Consuli a B ningen: & anno CIO IDCLxxΙ post accuratissimo Chymico D. Laurentio Fos D. His aliisque, qui omnia hac ratione a me praeparata cum maxima attentione perlustrarunt. Et certe , citra hanc vel aliam istiusmodi inventionem, cujus generis plures a nobi S suppeditari possent, impossibile fere est, in curiosa & si id dicere

licet solum vera anatomia quidquam praestare. Atque hoc ipsum probe animadvertit Illustrissimus Anatomicus L . ALycestas Malpighius, qui infusione argenti vivi in venas , tinctis

colore humoribus , & quod multo ante ab Amplissimo D.Johanne Hudden mihi communicatum est,) partes ejusdem coloris, diversi coloris humoribus imbuendo, longe pluri

57쪽

mum profecit. Quin ipse etiam ego hac mea methodo id assecutus sum, ut non majores modo, sed minimos quoscunque ramoS arteriae hepaticae, quae carne nudari nequeunt, Mnumero forte plureS sunt, quam ramificationeS Venarum portae & cavae simuljundiae, haud dissiculter detegere potuerim. Quare, cum tot in hepate arterias, minutas quidem, sed conspicuas videam , Valde miror, accuratum D. Gldfinium oculatissimum D. Malpigium arteriam hanc hepaticam parvam vocare,dum Gli uSin anatomia sua hepati S ait: Po remonia hujus arteriae loquitur autem de hepati ca) pars in hepatis parenchyma exporrigitur, uti manifeste in hepatis excarnatione videre est: S propterea in vasa solum absumitur. cuis etiam si toti hepatis paren ymati inserviendo Hestinata es t , debuisses saltem sextuplo major exstrui, uti manifeste constabit, hepatis aliarum qua

partium AImenstrones comparateris: quippe in istis etiam multo minoribuS, majoreS arteriae reperiuntur. Vuamobrem sic habendum censeo, arteriam hanc in vasa hepatis plane absumi. Malpigius, q ui

longe post Glissenium de hepatis structura scripsit, in illustri

suo de viscerum sti uctura tractatu haec habet: Ulterius in hepate eumservat natura morem, ut portae propagines arteriarum dices sup pleant. A quibus ne latum quidem unguem discedit α a Dje- merbroec , Professor Ularajectinus, qui cum in recens edita sua anatomia ex Galeno adduxisset, arteriam hepaticam in cadam ejin partem se conferre, libro. I. cap. XIII. de hepate agens ira statuit: Ratio GD1sonii sententiam omnino confirmat: nam hepatiS sufflantia ὀix arteriis vim habere Videtur, cum sanguiS ei satis copiose . fluat per venam portar quar hic arteriae munere fungitur quin obsulf ntiae suae proprietatem convenientior est ad nutritione propriam , ω sermenti bibost consutionem , quam arterro, S. Hactenus illi L quae qualia sint quod quidem ad arteriam attinet) ex iis, quae modo a nobis dicta sunt, facile est disce nere. Quanquam ne in eo quidem satiS nobis conVenit, quo di Mal gius eundem D. Dieme; Iroech hepatiS usirim

58쪽

ψo Jo H. Sin AMMARD ΑΜΙin sola confectione bilis consistere putant, cum nostro quidem judicio praecipuum hepatis munus in sanguificatione consistat, id quod aliquando probaturos noS confidimus. Jam vero illud etiam deprehendo, tot fere numero ductus cholido chi esse, quot vena portae ramificationes habet, eosdemque pari cum Vena portae & arteritS ratione praeparari& oculis subj ici posse. Alia tamen in praeparando methodus serVanda est, quam in anatomicis meiS docere, & figuram arteriarum , Venae portae & ductuum cholidochi exhibere ani

Plura circa cerebrum, pulmoneS, lienem, pancreaS, stomachum, & intestina, eademque haud parvi momenti detegenda restant: & quae circa vasa spermatica in viris hactenus tabulis anatomicis designata sunt, rem aliqua tantum ratione tangunt.

Intestina quod attinet, jam tum aliquod ejus visceris spec1men, & particularem figuram edidi, ut in Anatomia reformata D. Barthotini recens edita videre est. Idemque anno CID II CLXVII. circa stomachum demonstraVi, ut ex observatiombus no bis a Commetino e itis patet, ubi stomachum totum glandulosis tubulis refertum esse docetur : quod ipsum in intestinis quoque locum habet. Et sane asserere ausim , nullam pancm humani corporis aeque nobis notam esse ac nota nobis esse poterat: & ut pro pius ad scopum nostrum redeam VS, figurae Vasorum spermaticorum a D. de G faliisque exhibitae non nisi caute &cumj udicio accipiendae sunt, quod nonnullis partibus a nobiSpraeparatis oculariter demonstrari potest: id enim agimuS,ut quae

in anatomicis subtilissima sunt oculis subj ici, & a quibusvis sensu ipso perspici possint: & jam de eventu nobis constaret, nisi majores quam pro ratione facultatum nostrarum sumtu Srequirerentur.

CAPUT

59쪽

uo Oisenditur experimentaD. Uan Home circa partes generations in utroque sexu mihi quoque deberi quicquid circa editionem prioris uteri figurae sedium est,jure a mefatilum esse.

Cum vergente anno CID IDCLXVII. Leidam ad assumendum Doctoratus gradum Venissem, praeter D. Profestorem Sybvium, ipsum etiam D. Uan Horne, Anatomiae Profes rem allo acutus sum: cum ex eo , quod anno CID IDCLXII. & LXI1I. collegiis Cl. illius Viri interfueram, aliqua mihi cum eo notitia intercederet; &statim Vir candidus nonnulla ex me quaerere carpit, quae ei obscuriora Videbantur in tractatu D. Menonis de musculis, cum quo celeberrimo Viro Lugduni Batavorum anno CID IDCLXII. amice, & postea anno cII IIcLXV. LutetiςParisiorum familiariter,&iisdenn aliquandiu in s dibus vixeram. His pro Virili, atque ita solutis, ut Verba rebus firmarem , porro a me petiit, ut sibi in dissicilioribus rebus anatomicis quandoque auxiliatriceS manus praeberem: id quod ego indefessa Viri diligentia, & nunquam satis laudata experientia motus, eidem haud dissiculter promisi. Atque hinc superficiaria , quae inter noS intercesserat notitia, in amicitiam, R amicitia sensim in verum & vulgari majo-tem astectum degeneravit: nec ille unquam permise, ut quoties Leidam venirem , alibi quam apud se diverterem ; &quaerat humanitate, omnia mihi verae amicitiae & hospitalitatis officia prolixe exhibuit; quo nomine ejusdem jam demortui memoriae hoc qualecumque grati animi testimonium me debere profiteor. Et certe nullum postea alicujus momentis illaecium ei oblatum est, ad quod dissecandum auxiliares

meaS manus amice non invitaverit, ut literis ejusdem, si res tanti esset, docere possem: & occurrebant nonnunquam istiusmodi subjecta, ubi magna attentione OpuS non erat. Sed raro operamludunt, qui naturae opera scrutantur. ReblIS,

60쪽

JOH. SmΑMMERDAMI Rebus sic stantibus cum ille mihi su is onservationes, ego illi meas candide communicarem; quaesivit ex me, estecne aliqua ratio testiculos accuratiuS quam hae fenus factum erat examinandi ξ Deliberato negotio Visum est, a majorum animantium, Vaccarum Q. & taurorum testiculis principium fa

cere.

Quare comparato tauri testiculo, eoque ut fit, improvide laeso, tubuluS siphonis, quem manu tenebam, casu in aperturam fertur, quo animadverso, D. Professor a me petebat, ut aquam sphone contentam in testiculum propellerem ; id quanquam nulli usui futurum arbitrabar, feci tamen , &ecce interior testiculi structura sese propalam nobis offert. Etenim aqua naturaliter perspicua inter tortuosas flexiones albi &: minime perspicue tubuli seminarii propulsa, insignem& egregiam disserentiam exhibebat: ut jam quasi catenatae contortuplicationes tubulorum illorum spermaticorum nul- tibi melius quam in aqua sese ostentent. Et haec quidem simplex, & nullo praemeditante, sed solo casu inventa operandi ratio ansam nobis dedit, ut omnem reliquam testium strudituram utriusque sexuS scrutaremur. Anno cII IIc LXIII. praesente D. SVIPio, celeberrimo medjcinae practicae apud Leidenses Proesi re, dum intestinum re tum ranae, casu, & quasi invitus aere repleo, eadem ratione uterum &Vescam urinariam casu detexi: id quod postea occasionem mihi praebuit plura inveniendi. Quaecunque enim casu accidunt , si eadem ratione denuo pertia tentur , eundemquec flectum sortiantur, indubitatae fidei experimenta censenda sunt: ideoque obiter omnes, qui experimentis capiendis Cperam dant. moneo, ut omnes fortuitos casus ObserVent; non ob utilitatem ejus rei modo, quae magna est, sed etiam, quia reS maxim se ut plurimum non nisi casu inVentura rur, nec 1emper tutum est ratiociniiS nostris inniti. Sed ut ad propositum nostrum redeamus, dum res nostrae

eo pede