De curandis hominum morbis, epitome praelectionibus academicis dicata

101쪽

OR D. I. GEN. V

lorum inflammationem frequentius comitatur,

alibi ( j. 13o, mentionem jam injecimus:

sed, licet profluvii hoc genus rarissime primarios ad fluxu S pertineat, ejusdem nihilominus considerationem, ut Medicorum attentione non indignam, pro meliori Systematis morborum intelligentia hic breviter resumimus. Non paucis quidem animalibus lacrymales glandulas natura distribuit ; sed nulli ex istis tam durum ac frequenS , quam generi humano, hoc de fonte hauriendi impoSuit onUS. Lac marum vero Sub nomine tam rorem illum, qui ex oculis et contigua palpebrarum superficie siripidus , ut uidetur, evaporat, quam commistum huic ipsi salsum, et ex glandulis sibi propriis distillantem , humorem intelligimus: qui, licet ob separationis Solius intemperantiam vix debilitatem inducat, ob organi tamen hunc humorem aut Secernenti S, aut continentis, aut ab oeul A i able

102쪽

1oo EPIPHORA. ablegantis vitium , incommodam ac foedam aegritudinem, q uam epiphoram dixerunt, constituit. Naturam lacrymarum quod attinet, ea, si extremam oculi Sensibilitatem conSideremus , in propria, nec a longiori stagnatione acquisita, sed recentisSimo liquori iam concessa, et

ipsius adeo urinae acorem Superante salse dyne,

. iam primo aspectu non indignum admiratione argumentum nobis offert. Limpidus nempe et inodorus , Sed, Si modo pauca dulcescentis sub ophthalmia lacrymae exempla excipiamus, ubique salsus hic liquor secernitur: qui, ut recentior Gallorum analysis demonstrat, aquam distillatam pondere modo parum excedit; tincturae heliotropii colorem non immutat, sed maculam in charta vel a violae, vel a malvae

succo caerulea, constanter viridem inducit, super igne copiosas Et aliqua tenaci late non destitutas bullas mox contrahit; lentius et solo ab aere exsiccatus, cuit ilo ex pauco sale marino et materia alca lina compositaS, - citius vero ab igne in Spissatu S, reliquias, vix partem centesimam et quartam constituentes, olei et aquae pauxillum, ac tandem carbonem salina

103쪽

E. P I P H O R A. IOImateria onust Una subministrantes largitur. Haec liquoris miserorum principia tam calculor Um, in caruncula, in sacco lacrymali repertorum, quam crystallorum ex acido amarar Um , Sub ophthalmia ad palpebras observatarum, hi Storia illustrant . Vel ipsum sanguinem non tam raro cUm lacrymis Se mi Scuisse, vel caerulei, aut lactei coloris materiam circa limbum palpebrarum haeSisse, exempla testantur.

f. sq. Epiphora igitur est lacrymarum , non

tam animi dolentis, quam morbosae affectionis imperio inducta, profuSio. f. sto. Rarior est, quam primariam vocari liceret, epiphora, et lacrymae plerumqUe ex alio, quam ex proprio has Secernentis organi

vitio, abundant, aut palpebris aufugiunt. Est interim , ubi glandulae lacrymales, ut de Salivalibus jam dictum est, a phlogo si leviori correptae, aut quocunque demum stimulo agitatae, vel uberiori secretioni indulgere, Vel Secretum humorem citius, quam par est, e Pro priis canaliculis emittere videntur. Num Sola

104쪽

ror EPIPHORA.debilitas a praeviis ophthalmiis, vel a studiis immodicis inducta sine majoris sensibilitatis ratione, epiphoram primariam relinquat, dubitam US .

s. scit. Evidentior in homine, quam in quovis alio animali, sub tristi mensis astectu de- lacrymatio est; atque nil impedit, quin et

hunc vitae statum breviores ad morbos referarmus. Plerumque oculorum aliqui S prurituS, tremul a pupillae inundatio, palpebrarum angu Statio, nictatio, suspiria, respiratio inaequa, Iis, retractio labiorum , haS procellas annunciant. Mog humor oculis circumfusus tam a punctis lacrymalibus suscipitur, atque naribus ce-

lerrime advectus frequentius emungitur, quam guttatim per genas se praecipi lat. Quem longa in Spiratione pulmones aerem profundius in Spirarunt, hunc, a diaphragmate succUssi, cum impetu , ac mira vocis inflexione per viceS exmpellunt. Sunt interim, quibus lacrymae sine fletu, ac furtim pallescentes per genas delabantur ; atque sub diuturno illarum effluxu , calor, rubor, et quasi phlogosis oculorum, palm

105쪽

EPIPHON A. IOSpebrarum, Vix celanda per horas doloris vestigia relinquunt. Vix autem hae, tam comm Uni hominum Sorte expresSae, ad epiphoram rere vocandae Sunt lacrymae; Sest vel ex aucta per

causas alias in glandula lacrymali Secretione, vel ex impedito humoris ad nares defluxu, hic

idem, non raro manifesta simul ac redine in-Str Uctus, per genas, quas interdum arrodit, inflammat, devolvitur; atque ingrato non minus aspectu, quam vi SuS obnubilatione manifesta , oculum Sub animo quieto lac mantem con Stituit.

s. sor. Est aliquid in lacrymarum Secretione, imprimis apud hominem, quod non Satis intelligamus: singulare nempe mo2roris, gaudii , tenerae misericordiae in glandulam lacrymalem imperium, ut, si modo salivae in esu rientibus celeriorem affluxum excipiam US , nulli bi tam subitaneus, tam in voluntariu S, tamque conspicuus in organum Secernens effectus, - eo major, quo sensibilior est homo, apud infantes atque mulieres certe maximus, habea

106쪽

1oa EPIPHORA protinus dolore, aut tenero affectu, lacrymae, prout occasio ac astuta voluntas id iubeant, copiosae prorumpant. Interdum non ab animi tristitia, vel organi ex vitio, sed ab incognita nervorum affectione , similis in glandulas lacrymales, quam a fortissimo moerore, aetiose prodit: ut plurimas sub fletu in voluntario, fere per horas extenso, lacrymas ab hystericis, hypochondriacis aegrotis, cum nullam sibi fletus cauSam esse fatentur, effundi videamus . A fortiori tamen animi dolore, lacrymarum Secretio impeditur; et, quod mirum est, a fluxu istarum abundante non exiguum moestitiae solamen obtinetur. Sunt, quibus ob constitutionem peculiarem , ab animi tamen insensibilitate longissime diversam, nec moderatu S, nec

summUS moeror oculos vel unquam humectet.

Facillimos in lacrymas et fletum post apo plex iam , ParalySeS , aegrotantes deprehendimus ac in febribus nervosis, sine animi con Sen SU,

liquor ille ex palpebris decurrit. Interim ex

nervorum irritatione pars maxima lacrymarum scaturit . Sub dentium dolore feroci, aut mechanico nervorum, qui hos ipsos, aut nares

107쪽

EPIPHORA. IC Sadeunt, stimulo, copiosa reor lacryma disti l

lat. A corporibus peregrinis oculo illapsis, a

acri tum oculis, tum naribus admoto, ut adimo, vapore Spiritu oso, ab allii, caeparum, raphani rusticani odore , masticatione , quina frigore, vento, a luce vividiori, lectione longa, imprimis nocturna, a contagio morbillo So, varioloSo, a phlogosi catari hali, effectus iidem habentur. Nec minus sanguinis Subit Mnea et impetuoSa, Sub tUSSi, risu, sternutatione fortiori, ad caput congestio huc spectat. Si mi lia occurrunt, si vel palpebra inferior praeterra odum relaxetur, vulneretur, erodatur, aut, extrorsum conversa ( ectropium ) lacrymas , quod et tumor ad carunculam lacrymalem ( en

canthus ) facit , ab oculi cantho interno divertat; vel si puncta lacrymalia, aut continui his saccus, aut ductus, a tumore, ab invitammatione catarrhali, rheumatica, variolosa suppuratione, materia tenaci, a polypo , Vela calculo, vel quovis demum modo, angit Sten tur , e Xedantur , obliterentur , atque Su Per

suum ad oculos humorem ad nares, forte sim mul

108쪽

io 6 EPIPHORA.mul a polypo in farctas, obstructas, tras mitte

s. sos. Nisi partium, quae lacrymas coercent, abducunt, ex vitio epiphora contingat; haec ipsa, in febribus praesertim , nunc morbillos, interdum et variolas, futura, nunc in Stantem per nares haemorrhagiam, nunc deliria, significat. In febribus nervosis lacrymatio peioris indicii dicenda est . Frequenter feminarum, quae fluore albo laborabant, oculos quasi lacrymis innatare conspeximus . Quae ex votio canalium lacrymalium originem trahit, aut a longo jam tempore continuat, epiphora, ea, Pro cauSae ratione, aut dissicilem, aut nullam curationem admittit.

SO . Cum ex alio magis , quam organi secernentis e vitio, lacrymarum profluvia Succedant: medendi methodus, ad morbi causas potissimum dirigenda, aliis hujus operis e locis , atque ex chirurgicis notionibus plerumque eruenda est. Quam nimia oculorum Sensibilitas lacrymationem excitaverit, hanc pauci S tin

109쪽

eiurae Thebaicae ( N. XIX. ) guttulis quoti

die in oculum stillatis corrigimus. Si debilitas organi sensibilitatis intemperantiam aut produxerit, aut comitetur, nunc junctum opto Saturni extractum N. LXII. 3; - et si ab acri Stimulante materia lacrymarum secretio augeri videatur, ve Sicans emplastrum tempor Um regio ni appositum, atque illa, quae in ophthalmia his a causis excitata commendaevi muSindicantur,

110쪽

O R D. II.

CATARRHet S.

q. sos. Consideratis hucusque (- 6s.

3o . profluviis, quae tenuiorem atqUE Sero iam animalium humorum partem dissipando sanitatem offendunt, ad earum nunc, quae mucos , vel simul bmphatica sanguinis principia disperdunt , considerationem nos accingimuS . Haec quidem, nutritioni potissimum dicata, materia tum ipso cum sanguine, tum imprimis seroso cum latice tam intime conjuncta incedit, ut apertis, cujuscunque demum generi S, Vasorum ostiis, vix unum sine altero liquidum aufugiat s sed concessa aliqua mucosis principiis quiete, vel ob,taculo naturali, morboSo, celeriori humorum cursui opposito , vel mutatis aSorum secernentium , ex inducta laxitate , aut et stimulo majore , .ossiciis , - haec Seri