장음표시 사용
21쪽
atque illuc impulsi, a fine sibi proposito ex-
chlant, & in avia deflexi , falsum pro eris, malum pro bono amplexantes, animis suis conbibunt, sicque oleum & operam, non λ- ne detrimento perdane.
Vt itaque hujuscemodi scopulos fui
evitare possitis, cum viam aliquam breVena ct compendiariam monstrari vobis hoc rempore a me petieritis, eam vobis indicare conabor. Cui I diligenter insistetis, non vereor, quin facile concedetur, aut labores vestros ad optatum finem perducere ,. ain:
tatem quam minimum dispendi j subire. Id autem pra stabo, tribus illis accu--tate explicatis r quae Hippocrates, Plato, vis felici Aristoteles & Galenus , in omnibus rebus rerisecto, Deliciter perficiendis, valide requiri debere NI-- scripserunt. Naturam nimirum: Studium: Conversationem seu consiletudinem. De Natura dicam quomodo corpore& anymo esse debeatis: De Studio & La bore pauca eritis docendi: Consuetudinem Vero, quoniam cum duobus habere potestis, vivis nimirum & mortuis e Priamo quibus vivis & quomodo : Secundo. quibus mortuis , quomodo λ quando &quantum sit vobis conversandinis , edoc
Auspicantis igitur dicimus quod qui studijs operam nava -
22쪽
re contendunt: Corpore vegeto & sano, at aetate puerili juvenilive esse debent. Naricum nihil laude dignum sine continuis labo ribus , ut cecinit Hesiodus. Virtutem posuere Dij sudore pararidam comparari queat: Laborare vero nemo possit nisi sano atque valido sit corpore: prouPterea ante caetera haec corporis conditio necessaria est. Vt non immerito interrogaritus Philosophus quidam, quid in vita
ρον quid δεύτερον esset, semper respGP qtrit is lv σπινειν, Sanitas vero, quamvis ut plurima ab ortu omnes sua consequuntur, tamen f xe in manu cujusque positum est, ut quam habet tueatur, vel destruat, quam non ha- ibet, magna ex parte sibi nanciscatur. Vide- llicet moderatis exercitationibus & sobriem tale vitae, quibus pravas a natura corporis
intemperies corrigi, sanitatemque & robur acquiri non semel nos Plato in Charmide& Gallanus secundo de tuenda valetudine &quarto, nec non libro de cibis boni & mali
succi monuerunta Animus certe unicuiq; a natura natur, videlicet ut sit ingenio perspicaci, ae
ad intelligendum facili,ut judich aerimonia
polleat, ut memoria valeat. Quae omnia sane studijs medicinae operam daturo conve niunt. Veruntamen ad animum, ingenium atque memoriam consequendam, sere etiauidustrianostra atque studium ut Hippocrates in
23쪽
tes in libro de Praeceptis innuit, maximopere conferunt. Quoniam si & Aristotelia& Galeni sententia, animorum nostrorum propensiones ac vires ex temperatura corinporis , ita ortum ducere videntur, ut qualis illa sit, ejusmodi etiam has esse, fere necessarium sit. Quemadmodum in nobis situ est de temperaturas conservare, corrigere,
atquς renovare: Si mihi modo non negatur, animos, hoc estingenia, judicia atque memorias, quasi nostra manu facere. Neque minimum est,quod vobis de state adnotavi. Quandoquidem si ulla ars inter humanas habetur, quam tempestive addiscere atque eXercere opporteat, una profecto est medicina. Cui vel mediocriter addiscendae, vix totum hominis vitae ciuium sussicere posse prodidit Hippocrates, ne veteres in medium adducam: quos a pueritia semper medicae artis studia atque exercitationem inchoasse, Hippocrates, Plato & Aristoteles significa..runt. Quin & illud scire interest, non paruin una quavis arte excellere, reserre, ut quis seipsum suasque propensiones cognoscat.Εtqubmagis natur animo & ingenio prope sum sese animadverterit eo studia sita convertat. Quoniam insta9 nemo potest, quin alius legibus, alius medicinae , alius alijs artibus magis idoneus natus videat . Hinc Aristoteles scriptum reliquit,homines
libentius east aatque artes tigredi, licen vilas, ad
24쪽
viles, ad quas nati atque apti sunt, quod sperent sese in ijs magis excellere debere semus excellentiae aliatura ani με res sumus
In Medica proinde arte adipistenda a summum fuerit, Galenui libro de Consti
tui. art. medicae teste, si toto vitae tempore. unam veritatem sequi, nulli sectae adham re, in nullius sententiam aut verba jurare
2 vobis proposueritis. Studio. Studium porro & laborem valde ei jam requiri, in omni disciplina tam paranda , puto vosmetipsos intelligere uisendo legisse potestis Virgilianum illud
Labor omnia vincit, Improbus : Nam k Galenus ubique sere admonet eum , qui in medicina excellere cupit, , id est laborum amatorem esse debere: Neque ullis vigilijs , ullisve curis esse deterren-3 dum. De Conser d aertium superest, de omnium μυρ α T inaxime ad studia recte componenda per tinet, id in conversatione tam vivorum quam mortuorum, hoc est librorum positum est. Quod enim a 4 vivos spectat, fpraeceptum est Iliennidis Poetae antiquis' simi, a D Platone in Memnone relatum ανδρονε , πιις ώ, ὀ si
25쪽
λεις τὸν ἐοντα νοεν. Apud eos nimuum bibendum , comedendum, sedendum, ij sique esse obediendum quorum magna est virtus. -niam ut a bonis bona discunt, sie si cum malis consuetudo hiseatur , praesens bonitas amittitur. re inprimis studendum est, ut optimos praeceptores, 'doctos ac benevolos vobis eligatis, similiter , ex amicos, quibuscum tuto de cum fructu 'gontinuam conversationem habere possi- ltis. Quunque jam vobis delecti atque probati fuerint : vestrum erit illos: sequi, diligere , revereri atque o bedire semperque aliquid ab illis de studijs vestris scisti-aari. Putantes nihil eue, quod aeque vobis , ad comparandos bonos habitusae vestra studia confirmanda & locupleranda conserat, atque assidua, eum prae-eeptoribus. &.amicis doctis concerta- cIam vero intelligatis qualis vobis , esse debeat eum libris ipsis conversatio. Primo , non quilibet Authores ιamplectendi simi, sed probatissimi, qui Ique permulta secula a viris doctis pertri- nti sunt. . Quoniam si secus fiat, duo I
non contemnendi errores commitrua -
-. Vnus est quod doctrina neque firm r
26쪽
neque probata primo animis inducatur: A tex, quod id temporis, quae leguntur aut . res gregarij & populares, fere consumit Cum praestaret in optimorum lectione j vj ter insumere. Qui vero sint ij scriptores nobis amplectendi, facile scire poteritis,tussi
ex vetustate, quando rari sunt authoreg votereS, quorum lectio magnum fructumno adferat, tum eXcψnsensu posteriorum. Qui
si aliquos longa temphsum serie approbasse
atque secutum esse videbuntur, eos non ma
gni non aestimare debebitis. Hos invenio ego partim Latinos, partim Arabas, partim Graecos ut plurimum extitisse. Qui exta.
Larini tinis Medicinae scriptoribus lectitari debent,
Oeteres. sunt Celsus, Scribonius Largus, Plinius,l ouintus Serinus, Caelius Aurelianus, Themi dorus Priscianus. Ab huj usmodi nanque ii omnibus, si prudenter legantur, non parum it ornamenti atq; divitiai rum laboribus vestrist Arabes. accedere experiemini. Arabum similiter scriptorum lectiones, maxime proderunt, si, ut debent, amplectuntur. Inprimis Avi- rennas, Averrhors, deinde Rases, Mesuest Serapio sunt: quos qui legunt magnam uisei litatem consequuntur. andoquidem, et i si stylo ac ordine laudari non mereantur et sunt tamen commendandi a rebus multis it atque bonis, quorum Authores nobis extis
i Craei. eerunt. Caeterum Graeci ij sunt, de quibus
27쪽
manu, versate diurna. Cum enim ipsi tota hanc artem nostram, invenise, pronexisse ἰomasse atque locupletasse putantur: Apud quos melius , quam apud parentes ipsam
quaeramus, ac invenire speremus non video. Quamobrem Hippocratem, Platonem, Aristotelem, Theophrastum, Nicandrum, Dioscoridem, Cassium , Areteum, Galenum , Athenaeum , Geoponicos omnes &Hippiatros, Oribasium, Aetium: Alexandrum, Paulum ,& ex recentioribus Actuarium, Damascenum caeteris omnibus anteferre, summoque studio ipsorum Commetaria pervoluere debetis. Post quos simi & alia authores praestantissimi, quorum lectio si a vobis non negligetur, optime stu-dqs vestris consultum omni tempore expe- Poeta πriemini. Atque ij sunt Homerus, Hos Hsoricidus, Lucretius, Vergilius, Horatius, Juvenalis, Martialis , Marcus Cato , Marcus Meri- Varro, Columella, Palladius, Vitruvius, legendi. Herodotus, Strabo, Pausanias, Athenaeus. Neque miremini quod Poetas & Historicos vobis proponam. Quoniam si Galenum
ducem nostrum Videatis, saepe horum Authoru testimonia citare comperietis. Q dstitet ex his Medicinae quoque scientiae, non paucam authoritatem ae lucem adferri. Non put iis tamen, Ine velle, ut pari studio, cuilibet horum incumbatis. Sed cum praecipuos medicos, veluti Hippocratem,
28쪽
Gsenum , Celsum, Avicennam in manibuιωquenter habebitis: succisivis, ut uni, kuibusdam horis , aliquam operam exim horum lectioni dare poteritis. Id semper meditantes init omnia ad medi am disciplinam ornandam ac ditandam, atqueal ejus scriptores intelligendos spectantia aditente colligantur. Reliqua vel prinxereatis, vel minus aestimetis. Atque haec de Authoribus , quos prae alijs ad te. gendum atque inutandum vobis proponem dos esse duco. Raris . Nunc adseram modum, quo in illii modus in non infructuose versiari valeatis. Qui,
MEdia Au quoniam duobus finibus inservire potest.
rhorib res tum ad intelligendum, tum etiam ad me. Em moriam atque intellectum conservandum Primo scire opere praecium est, oua ratio.lne labψrandu sit vos is ut exactam scripto rum , quos exolvere placebit, intelligeritiam consequamini. Qi d enim verba ad stylum authoris legendi, antealia probe co: gnoscere debeatis, ex se satis manifestuni est. Qu*ndo velle res cognostere, verbuac nominibus, quibus declarantur ignora
ris, vinum omnino putatur. Prolati
Lexica parata habere oportebit, quibus, quod non noveritis, promtae invenire, alintelligere valeatis. Cujusmodi sunt praeter Lexica vocata, Erotianus, Libe
Galeni de linguis, Iulius Pollux, Ruphus Ephesi iv
29쪽
Ephesius, Commenta ij Budaei, in qrubus
innumera Galeni loca illum ata adinvenietis: Camerarius etiam Commentaria doetissima edidit , in quibus dum omnes cor potis humani partium appellationes ex i- eat , Medicinae studiosis praeclaram MamMrnit : Lexicon nuper editum, & G6 thaei Definitiones etiam valde juvabunt. Igitur haec ubi eXploraveritis, jam unum vel duos authores, ad summum proponere debetis, quos statis horis, quotidie videatis, atque majori qua potest fieri sedulita- te legatis : ita ut nulla sententia , nullates difficilis praetermittatur : quin ejus - tura proprietas ac vis cranoscatur. Quodl si interdum contingat locos aliquos abstru- , sos & difficillimos occurrere et exposito -l res si qui erunt, adeundi erunt. Ni quibus sineque ad intelligentiam satisfiat
praeceptores consuletis. Quod si nee illi prodesse queant, vobis notandus erit locus , & ad alia transeundum. Ea spe , ut alia dius , vel alius leber, quod i nune non intelligitur , tandem aperiat.1 Neque ea sumus omnes natura & inge- nio nati, quod non liceat interdum ali-
a linorare Quando S Grammaticisi hae laudi ascriberet , ut ait' Quintili 1 nus, si aliqua ignorent. Hoc in loco duol ad monere volo. Vnum ut si fieri potest,a thotes vetustiores absq; aliorummentarijsa . B a
30쪽
legatis, nimirum qui de confundere judicia: S ingenia ad veritatem indagandam pigrio. ra reddere soleant. Excipio unum Hippό.
eratem, eujus obscuritas atque brevitas e. jusmodi est, ut nisi Galeni commentarib, aut alicujus alterius probatioris aliqua ciparte levetur , animos lectorum nimis defactiget, ac nonnunquam deprimat. Excipio etiam Avicennam cujus si unum interpriditem, quem alijs praefero, Jacobum de Pistibus, vel Gemitem videre placuerit, admnigmata illa percipienda non prohibeo. Sio
ut nec multum laudo, probos alioquin siti. ptores damnari, quod eloquentia res nobis non tradiderint. Etenim quis sana menti praeditus, margaritas, vel coeno obvolutas si invenerit, lubentissime non capiat, atque etiam charas non habeat. Quum Omail renipsa negat, contenta doceri. Ut ille ait Et ut scribit Cessus, remediis non eloquevitia curantur aegri . Alterum est, quod Co/pendia haee & Epitomas, quibus nonnullsese brevi artem docturos pollicentur, tamquam pernitiem summam fugiatis. Scit quid dicat Galenus contra illos, qui arteae sex metabus, addisci posse praedicabafit. Olmnes certe ut scribit Aristoteles 1. Rhetorii
ccnum breviter addiscere amant. Attames
brevitas etiam suis terminis circumscrifatur, quos nisi attingat, jam in vitium transit