De cordis palpitatione cognoscenda, et curanda libri dvo / [Sebastianus Pissinius]

171쪽

ineet,ati ad principium deferatur. Non C, p. IV. inepte igitur Hostilius, pauoreim,deterri-inum hominum affectum, Deum dicauit, quem ne laederet deprecarentur. At ab ira nemo interiit, utpote nec calores erfrigerato, nec eius robore soluto Ex gaudio tamen ingenti nonnulli pusillanimes perierunt aeque atq; ex timore Gaudii namque excessum coeg vocano quemadmodun ac summum, vehementemd timorem, quem taetri ei appellant, mortem intulisse, non raro contigisse animaduersum est. Reliqui quos magni timores omnes SI cum his maximae voluptates, etsi non iugulant, at certe facileiesolubilem, infirmumque spiritum reddunt. at vero saepe iugulant, ut dictum est. Etenim timentes, ut inquit Arist. lib. de Respir in frigidantur secundum superio-ia Calidum autem fugiens,& contractit, facit motum in paruum conltrictum, ita ut aliquado extinguatur animalia,SI moliantur propter timorem inpropter pacnonem morbosam. Cum igitur animi robur fuerit inualidum, ex multiplici laeduintur occasione, multis is modis intereunt. . Gaudio quidem, apud Plin una libro via.

Chilo, Sophocles, Dionysius Siciliae

172쪽

ris S pr. Is s INII tyrannus Pudore Diodorus Cornesius Gallus praetorius, quintus Heterius in Venere; multi s alii, a balneo, S a cena, absq; manifesta causa, ut ibidem dictu est.

Obiter sane adnotandum repentini interitus in corde saepius, quam in cerebro, Vapor me caiisam latere. At vapor melancholicus ipsa i atrae bilis exusta fuligo, apud Fc nelium, in corde coacha,repentinam tulit mortem. Nos a melanch lico vapore cu- istis differentiis leuiorem feri palpitationem arbitramur, O hac tantum specie e

os laborasse, qui quinquagesimum aetatis

annum superarunt. Inter quos Cardan US,

qui ab adolescentia hoc laboras symptomate ad extremam tamen senectute peruenit. Omnes igitur quibus vitale robur

infirmii est, huic vitio obnoxii sunt. Melancholici praesertim a quadragesimo ad quinquage muta aetatis annum. Item dc plurimo sanguine abundantes iis enim siqua supprimatur euacuatio,facile ob sanguinis copiam cor ipsum assicitur hoc accidente Ii quo qui frigidioribus succis abundant hos enina a calore eliquari cotingat, ut in statum abeant, necesse est. Eos item qui maximam cordis mole habent, quod cauitates illius plus recipere

173쪽

D CORD PAL p. LIB. II. materia morbisicae possint, magis hoc Ap. v. malo tentari verisimile est. Parvo nam dexistente corde vim vitalem minus ab humoribus in eius ventriculis existentibus grauari consentaneum est, troinde robore vitalium actionum qui paruucor habent, praecipue pollent. His similia Aristoteles iii de partii, animal Assectis qui accidit ex metu,tam in iis tr test, albiscorgrimium quomam calorem proportetone cordis non habeant si arura caloriae in magis rece

ptaculo exple tuta sangui frigidiorsit, str-m Cordis vero prodigiosam illam quan

titatem, qua dixerunt, SI Dioscorides Astrologus, , Varro, cor ad quinquagen mum annum duarum drachmarum pondere excrescere, post ad centesimum vi stolidem rursus inmainui, unde deficiente corde interirent, fabulosam esse, pluribus demonstrandum non est.

Depraesidiis quis unaquae cordis palpitatiovis causatos tur P. V. 'Lenitudo siue ea sit ad vires, sataee o

s ... abundatia.

sγ υ et non aliis Cltria ac Uilta praendiis tollitur quam venae sectione. Uem

admodum nihil est quod aeque in discrimen adducat quam in hisce assectib. enq

174쪽

ic SEA. Is s INII sectionem omittere. Si igitur cordis palpitatio ex plenitudine sit orta, vacuatio nis initium esto sanguinis naisso. Omnes enim quibus subito sine alio manifesto accidente cordis palpitatio euenire visa est, sanis alioquina integra valetudine degentibus sanguinis detractio iuuit, ut

Galenus v. de loc.ai cap. LI. testatur. Hos vero tu vcre corriperentur hoc affectu, ac quod sanguinis missione adiuuaretur, ob sanguinis copiam id passos fuisse clarum est. Quin apertius idem Galenuspi de causis pulsuum cap. ii Accidit etiam pulseum inaequesitas interim exsinguinu copia qui aut in venas, aut arterias ipsis it infusem,

ata haec quidem savinis missioneste latur s

cillime Etenim copia illa in venis, artcrias non secus ac tumor pr ter naturam utpote iis vicinas, premit, coarctat vacuata per sanguinis missionem, illico venarum tumorem contrahit, statim is etiam locuarteriis amplum ad motum dat. Quaecunque igitur cordis palpitatio ab humorum eo pia exorietur, sanguinis missione sedabitur. Non omnis ergo cordis palpitatio, sed omnis quae ex humorum sit,cdundatia, tali indiget auxilio. Non tame desunt circa hanc rem dissicultates. Ac primum

175쪽

DE CORD PAL p. in II IN si viri una robur intermittendi sanguinis Ap. v. scopos enumerandum est, cum in omnibus cordis affectibus illud reperiri non possit, avenisectione abstinendum videtur. Deinde si calidiores aut frigidiores

intra venas plenitudinem efficiat liti mores ut vel plurimum flauae aut atrae bilis, aut crudioris viscidiorisve succi abundet, cum ab iis purgatio indicetur, non vero sanguinis missio, a venae sectione cauendum erit. Praeterea in iis circa cor venarum arteriarusi repletionibus, quae exanimi motibus contingunt, cum non adsit nisi per accidens plenitudo, ea vero sit in aliqua tantum corporis parte aliis potius auxiliis videtur occurrendum quam sanguinis missione. Cum tamen plenitudo fuerit palpitationis causa semper sanguinis missione eam es e tollendam arbitramur. Nam cum virium imbecillitas ex humorum abundantia proficisces, quod graui onere pressi languescat vitalis a cultas syncopa discrimen paulo post allatura videtur , tuto sanguinis missa oneprae cauebitur omne periculum. Sic nonnullos ab ingenti periculo vena secta liberauimus, quibus non ipsa tantum palpitatio sed caloris extinctio non longe s-

176쪽

se ob suffocationerni videbatur. Id prae stantes in arte viros iuran mu cum laude fecisse scriptuna inuenimus. Vnus de abditis morborum causi Benive pius suifici

at, cuius haec: Nos se ilippum quendam

vidimus, hominem cane briosum a corpulentum, cuius pulsus dum languens in lecto iaceret, ita paruus d cxilis erat,vi cua medico percipi vix posset, facile credere mortem instare, ni ficies rubicudior, oculi, dentes, e venae pleniores, iudicio prudentis mcdic obstitissent. satiare tanti mali causam diligentius perquirens, iudico ob id nimiam saturitatem sanguinissque abundantiam fieri, nullum is opportunius adhiberi posse auxiliu quam sanguinis ipsius celerrimam missionem. Sed obstabant cognati atq; amici, verente ne huiusmodi prcsidium, hominem celerius

occideret. Instanti tamen mihi, accertam

si id fieri permitterent, salutem pollicen ti, tandem acquieuerunt. Quare accersito statim ministro sanguis mittitur. Nec mora, pulsus simul vires tam celeriter redeunt, ut festinantior affuerit ipsa sanitas, quam mors quae pro foribus excubare visa est, affutura crederetur. Haec Beni- Penius, ex quibus ruet insignis viriti imbecil-

177쪽

DE CORD 'ALP. Li P. II. Sybecillitas ex pulsu signi sica: eriir, nisi ta- CAP. V. men prompte vena ellet incisa, extrema illi eam dis in futura cuiuis patere potest: quem ad inodum permultis contigit, atq;illi praesertim de quo Galenus aduersus Erasistrataeos cap t. Fuit et alter quispia metieris tempore cura per totam se mcn magno per repletus in exercitiis de geret,ac totumfaciem una cum oculis adeo rubicodam haberet, quemadmodium siquis prono capite in terram di xo,cruribus hin altum protensius ubhuiusnodi gura perstueret, quinto tandem se prae anhelitus dissicultates socatus est . Ob id scit cet,quo praecltris mi iciabEra Frato med ci ven e cctionem admittere ni quam Do ..

erint. Sed ne longius ab instituto rect-dere videamur, ac velle docere qui tandeplenitudo tollatur, quod quidem multos exacte ante nos fecisse nouimus ta si pal-ritatio cordis ob hanc ratione fac, quam si suspiceris affuturam, sanguinis missione

in primis conferre, nunc est animus edere. Ac praecaucri antequam fiat palpi rationem sanguim militione Galenus v. de loc ali in hunc modum testatur Ce erum noui quendam quotannis verno tempore huiusmod pulpitationis accidente ex itu, qui

178쪽

tum inteletigeret,anno quarto antequa accidens

ipsum inuaderet set inem mist a pluribum

annis faciendo idonea etiam post sanguinis detractionem medicamenta adhibes. Nec est ut quis ad virium imbecillitatem iteri confugiat; hanc enim missis sanguine auferri, vires i ac pulsus redire, superiores declarauerunt obseruationes, tum ipsa maxia me ratio persuadet Copia enim statim tollenda,humores is imminuendi. Quod si faciendum est sano adhuc existente animali, ut de habitu Athletarum statuit Hippocrates; multo magis si dum pr sente eadem humorum abundantia,morbus aliquis, aut vehementiora quaedam symptomata corripiant, id aggredi opportunum erit. Sed fortasse illud paucis dubiuvidebitur, an antequam fiat palpitatio obhὶlmorum copiam,ad sanguinis missione cofugiendum sit hoc forte magis ac pluribus, an dum ipsa cordis vrget palpitatio, id a sit amplectendum auxilium. Sed cus inplomati nulla debeatur remedia, verum eius causis, praecipue proximis, quae symptoma fouent quodammodo ac protrahunt idcirco nisi sanguinis copia auferatur,aut non desinere palpitationem,aut

in alium longe difficiliorem astectum, si

179쪽

DE CORD PALP. Li3 IL I ipe venarum arteriarumve ruptione, vel2CAP. v. inflammationem, etiam ipsius cordis,vel syncopam degenerare necessarium erit. Praeterea cum quodcunq; discrimen im- 'aineat, non longe absit, ita ut immorari non nisi maximo aegri eiusq; salutis dispe-dio liceat, nullum stam praesens reperiatur auxilium quod evacuet sanguinis copiam, quam sanguinis naismo quid enim

Iunc fricitiones, exercitia inedia, conferre poterunt, quae parum vel multo tempore evacuant statimae audacter ad venae sectionem accedendum erit. Iam vero

pec ob solam humorum copiam, sede ob sanguinis quoq; in etiam cordis palpitatio fit,qui quidem sanguinis totus omni no inhibendus est. At sanguinis missio

praeterquam quod euacuat, ob derivationem, S ob reuulsionem quod administratur. Quod si quis Erasistrati eiusque sectatos uni more, plenitudinem omissa venae sectio no tollere studeat, quanquam id reprehensione dignum visum fuit; non tanaen effugere poterit, quin ad cohibendum sanguinis motu, qui cor versus ob-re pit, ad reuulsionem ac derivatione, sanguinis missione utatur Ac quantiis p rq ter hanc unam derivandi ac reuellendi ratia

180쪽

ta; ubi tamen insignis repletio fuerit, haec una tuta es ac sussiciens Plenitudine enim valida existente, ad quas venas, cum omnes oppleta sitiat, derivabitur tui moria abundantia ut quo reuelletur Imo si nosecta vena, frictionibus aut cucurbitulis vel quoquo modo dolorem excitantibus utaris, nonne in iis quibus haec applicatur partibus inflammationem excitabis necessario rata enim nos docuit ipsius inflamationis origo Atq; haec quid satis confirmata viden ur. Si vaero qui intra venas

detinentur humores rigidi simi, qui tameob copiam talus efficiantur, ac palpitationem cordis asserant, quaenam erit curandi ratio No alia a principio quam per venae sectionem ac praesertim si ii ob aliqua

suppressam uacuationem coaceruati fu- cymi. Saepe enim vel menstruis, aut haemorrhoidibus retetis, vel sanguinis e naribus fluxu periodico , quemadmoduni nonnullis c uenisse nouimus,ces ante, humores: frigidiores facti sunt, atq; haec ipsa tulere symptomata. Nec tamen temeratius fuerit aut nosteter hic ausus. Galenus aduersus Erasist ratum cap. v. spasinu hy