De cordis palpitatione cognoscenda, et curanda libri dvo / [Sebastianus Pissinius]

161쪽

DE CORD PAL p. LIB. II. Is 3 difflat tur,paitim resoluitur. Privatim ve- CAP. IV.ro Vna quaeq; palpitationis causa proprios habet euentus, qui tamen omnes icctio eadem lethi via spectetur in omnibus, ad interitum ducunt. Mors igitur semper ad Intemperi- immodicas sequitur cordis intemperan is tias, simul enim cum ipso omnes vitiantur partes. At maiores per proprias quidesimilarium partium intemperiesu bitamna ortem non inducunt petr ea vero quae ad instrumentales partes pertinent, subito enecare possunt, sed praece ictibus prius signis quibusdam, quorum unum ab Hippocrate dictum cs uepe, muratum exolvuntur, in que raram ausi, tirepentemo retur. Sic inflammationes: In mma

erysipelata , cardiaca syncopa sequitur et

sed antequam eiusmodi adfectus augeantiar, animal corrumpitur. Inflammato C-nim mani foste corde gladi itores, haud aliter quam qui cardiaca syncopa percut, obiisse narrat Galenus , qui sexto de usu

partium Cap. xVs I ex Cordi, inflammatione semper homines celerrime interirets cribit Putredo quoq; si cor agro rc dia tr iam Acurationem nullam admittit. Qua enim

excogites medicinam ad putredineri Paecor occupatari Atio leuiu imminet dis-

162쪽

is sis VI NI In merum crimen ab humorum copia nam quando is contingit calorem ipsum cxtingui. Quemadmodum enim ignis offenditur, interim quidem congestis in eum colartim lignis, interim vel o tametsi non multis, tamen admodum madentibus, nonnunquam autem omnino non impositis,

aut valde exiguis sic qui in corde est calor, interdum seipso minore incitur, aut propter sanguinis copiam, aut propter ingentem inopiam, aut propter quesitatem frigidam. Nonnunquam priusquam putrescat ingens sanguinis vis, in parte impetu decumbens, aut prorsiis eam extinxit, ut actio interiret, aut certe non contemnendam noxam inflixit Placet hic nonnulla Hippocratis adscribere ex libroderat. viiii. acu t. quae humorum frigiditatem ex copia ortam eiusq; effectus egregie descri bura: Cum do res accesserint bilisa rae ori acrium xionum influxione ut: M-iernae autem '. rtes mors dolent enaes mars valde arefactae intenduntur in remata ac chynta fleu,quae a uunt quamobrem corrupto inguine, cum iritu in ipse naturales meatus nequeantpertransi re infitidationes ob stationem eueniunt,itemque vertigia Aucci friuat aes, qui grauitates, conuulpomis

163쪽

i praecipue iam vela cor vel adiecur, CAP. IV. vesadvenas peruenerint. Haec qippocrates. Atqui cum particula quae assicitur ab eiusmodi fluxit, repleta est, sanguis qui- em ipse in primis corruimpitur, Vasa Vero opplentur,quae res omnes spirituti vias in eo cohibet. Cum autem sanguis constiterit S in eo itidem spiritus infir gid tiones fiunt ac ea quae recenset Hippocrates praesertim vero fiunt,cum fluxiones in locos,qui venas oppletas continet, inciderint ii vero loci sunt, cor iecur, Mucia a caua, quae ea Viscera coniungit. Me

rito igitur sanguis in huiusmodi locis

propter venarum repletionem spiritum penetrare non sinit, sed velut in mortuo corpore concrcscit. Hinc venarum interceptiones, quae a plenitudine fiunt nam cum veni supra modum fuerint oppletq, premi vires iacccsse est, ac natiuum calorem qui ob multitudinem quidpiam sit focationi simile patitur, periclitari ne cxtinguatur. Oriuntur enim epilepsiae, apo-plexiae, a syncopae cardiacae, quiquidem omnia, uno communi vocis priuationis symptomate complecti solet Hippocrates Hinc ex Hippocrate primo prorrhet. textus ille, quem Galenus explicatione

164쪽

Palphantes per totum num voce desituti no-riamur His enim venas intercipi verisimile est, ob frigidiorem tum solidarum

partium, tum Ashumorum omnium costitutionem. Si igitur in ipsis arteriis repletio fiat, haec solent consequi. Interceptis quidem quae sunt in animali arteriis, hoc est, ita sanguine oppletis, ut nullus in ipsis vacuus relinquatur locus, in quem

dum attolluntur aerem externum attrahere ossint, tunc strangulatur atqueextinguitur calor innatus, atque qui ita sunt a flecti, subito sensum ae motum totius corporis amittunt. Praeterea quoque si obstructa sint ac stipatae, siue ob sanguinis copiam, siue earum ora obstructus a liquos patiantur , ita ut nullam habeant transpirandi viam, calorem extingui nccesse est: quod vero ita affectum est, corpus emori. Alia interim ab his non longudissicilia pericula instant. Cum namque venae, eam quae est a plenitudine sarcina humorum ferre non possunt amplius, eOxum quae in ipsis sunt, in vasa spiritus impetus fit, aut venae tunicarum ruptio subsequitur Saepe etiam sine tali transfusione fit ut in ampla intestinorum, aut Ventris,

165쪽

t et

DE CORD PAL p. LIB. II. I

tris, aut si omachi, aut oris, aut silucium, o CAP. IV.sdula vasorum aperiatatur Artiaeusti . clesignis&causis acutorum cap. vii I. In hac itaque vena realias ste mata oriuntur,

quanda singuis copios erumpens citissime bitum delet Per seperiora quidem, perpus honem S arteriam fluens, si in pecores

ales ractiosiuxta principium in imum ventrem deficendens in intemnis contetnetur, atque adeo intestina replentur, cum prius quam ciectu quo in conspeHIum detur, homines imicreant, O ventricul anguine redussit. Id e ille. Nec mirum, tantus si enim aliquando sanguinis impetus, ut de maiores quoque capacitate eitaingantur, sanguisque irruens vit domicilium deiiciat. Si quidam, ut rcfert Andreas Laurentius x. de Historia Anatomica, cum satis bene valeret, obambulans A familiariter colloquens subito respiratione pulsu, o vita priuatus cecidit. Disiecto cadaucre inuentum fuit cor, prodigii instar, in ea molem excreuisib, ut thoracem fere totu occuparet Apertis autem ventriculis statim

erupit ingens sanguinis copia, ad libras

pene tres quatuorve, Si cauae quidem venae ostium disruptum, omnes s isset membranae tricuspide dilaceratae Arteriae

166쪽

SE 3. Is S IN IItem magnae os ita patens apparuit,cthra chii aequaret aana plitudinem Laxatis itaq;ostiolis omnibus velut habenis, tanta in utrunq; sinum sanguinis effusio facta esst, ut prohibita coidis distentione, Conti ctione is subito extinctus fucrit. Est qua-doque cum in internis corpo iis partibus ob sanguinis impetum arteriae in an euri s a dilatcntur, quod cxpulsu vehementiat i assiduo eius partis in qua fiet, dignoscctur. Fit praecipue inglutiare,d infra guttur supra os pectoris, ut refert Dodo-nceus in obseruationum cilicinatiu exemplis, ac nos quod aliquando conspeximus. Quibusdam vero introrsuri an cu-rismata erupere, quos deficientes ac morientes, sanguinem minxisse referunt. Ob candem causam in sinistra thoracis partem, sanguinem plurimum estu sum dererente cuidan expiranti repertum Alteri intra ventriculi tunicas copiosissimum, Obreptuna an eurisma, idem narrat Dodonaeus. At humo ruria Copia exterius a teriis quasi vinctatum offusa, nonnunquaoneris instar g auans, ac spatia quibus distenduntur occupans, aut cum inflam-11a: tio, vel scirrhus, vel alius id gcnus tunior, cingentia arterias corpora tenet, ea

ruma

167쪽

DE CORD PALP. LIB. II. Is 'rumq; distentiones arcet, maximum or CAP. Iv. tis pelicui uni minatur. Si vero ipsarum arteriaria tunicis tale quid insederit, maius est discrimen. At vero si ipsius cordis corpus, hoc iam malum csi extremum; etenim hi subit syncopa corripiuntur.

Tuberculum ad leues pertinens arteriae T. ercuisci ipsum quoq; mortem afferre repentina Antipati docet historia, quam hic afferre non fucrit superuacaneum is cum obclusino si tuberculum multifaria in pulsu perciperet inaequalitatem,tam systematicam quam unius pulsus, absque spirandidissicultate sex deinceps elapsis mensibus, leui quadam spiradi inicultate com reptus est: accedunt famul cordis palpitat one, inprimis quidem semel deindebis,atq; ter, ac saepius quoque et tacta simul

spirandi disii cultate, ad quintum decimuxi diem: post quem dissicillima de repere oborta respiratione resolutus statim obiit, aliorum quorundam exemplo, qui cordis affectibus laborant ut ex Galeno a v. de loc. aff. subinem. Sic vasa cordis obstructa, ac ipsa venalis arteria crassis viscidiim succis oppleta,mortem repentina tulerunt. At in ipso corde tuberculum enatum, quomodo mortem intulerit Beo

168쪽

16 SEE. Is sibi ii ni uenius de abditis morborum causis, his refert Mulier Clara nomine, dc genere, cordis dolore interdum vexabariar, quem edici a malo ipsius cordis habitu fieri

arbitrabantur Sid cum pluribus iam annis conta labio iuncta non con perci, res erilitatis causim quaereret, ac tollere

conaretur multis praesidiis, ita demi dolor ille cordis increbrescere occoepit, ut perpetuus feret. Ex quo saepius etiamulier ipsa deficiens, recreari vix poterat; donec eo iam magis magis dinualescente, e medio sublata est . Cctorum mortuae corpore inciso, frustulti nigrioris carnis in sinistro cordis ventriculo supra arteriam, quod mespili formam haberet, SI vulva a medio infra versus ima eius partem obcalluisse reperta est sactare, tuberculum illud mortis, ita hoc sterilitatis causam fuisse cognouimus Callum in sinistro cordis ventriculo obduratum, qui nucis magnitudinem aequaret, alteri ret- Pericardi pertum esset de Beni uenius scribit. Quae '' vero ex aqua in peri cardio contenta desumuntur prognostica, similem dissicut talem habent cum hectica nam non dignoscitur si echus ut plurimum, nisi ex illis signis tabis, quae cum euenere, non est

spei

169쪽

spes salutis Eandem emaciationem ini- CAP. U. pso orta tubercula ferunt sint iidem mor- Di omnes mihi Umcntales, qui huius syna sectiones.

plomatis causa exis urat, cuna haud sinant tantum aeris trahi, quantum trahi neces se est: at sol, id cor satis refrigerari non possit, oportet totius corporis, ob auectum cordis calorem, subsequi emaciationem. At si qua in ipso oriatur affectio, quae cordi non communicetur, tunc non magnu affert periculum, ut Galeno visum est v. de loc. as Etenim quomodocunq; affectus sit, inter ignobiles partes reputatur, nisi quando ipso inflammatione infestato, dispositio per consensum ad cor trans icurrat. Cum enim ipse solus ficti ur,exemplo reliquarum omnium partiti, quae ad cust odiam, tegumentum Ceterariam nobiliorum factae sunt, nullum affert periculum. Imo Galenus ipse vir. de Anat Om. admira cap. XIII Maryli puerti,cui cordis ipsius inuolucrum computrUCrat, sanatum a se testatur. Sed hac Galeni sententiam suspectam semper habuimus nisi forte in comparatione ad ceteras cordis partes hoc dictum sit. Etenim, in ipsa pleura inflammationes, lethales plurimusunt cerebrique membranae etiam nox

170쪽

161 SE A PIS SINII grauioribus tentatae vitiis mortem indubre tulerunt. Quapropter nullum ex affecto pericardio discrimen subesse, ex repentinis forte verum fuerit. sed temporanea, quae tandem absumant subsequi, verissimum. Reliquum nunc est videanimi motibus notantilla dicamus. Mori contingit nonnullos in syncopa stomachi vitio eueniente, invehementi dolore, timore graui, voluptate maxima.

Quibus namq; vitale robur infirmum est,

animi vero asse Iiones ob imperitia fortes, iis animae essentia faceti dissolui potest. At is aliqui ob restitiam interierui, sed non illico, ut de superiorib diximus. At vir magnanimus ne i ob aestitiam, neq; ob aliam aliquam animi aegritudine

maestitia fortiorem unquam succumbit, utpote cuius animae robur validum est, affectus vero non adeo vehementes It que ex subito timore nonnulli interierusicum scilicet animulus eorum naturaliter

imbecillus, vehementi passione deletus, semesac confertim extinctus est,& suffocatus. Quippe extingui eum accidit propter affectus ipsius naturam, ut cuius generatio in refrigerando consistat suffocari autem,eo quod totus sanguis una co-